ايىمكۇل
وعان كوپ جىل بولدى.
ىبىراي قىزىن ۇزاتايىن دەپ جاتىر دەگەن سوڭ تويىنا باردىق. ايىمكۇل ءوزى تەڭدەس قىزداردىڭ ىشىندەگى كورىكتى، اقىلدى، سالماقتىسى ەدى. ەلدەگى بوز بالالاردىڭ ىشىندە ايىمكۇلگە كوڭىلى كەتكەندەر كوپ بولعان. ءبىراق ىبىراي ءبىر ۇرت كىسى: "قىزىمدى ورىندى جەرگە بەرەمىن" دەپ تالايدىڭ اتىنىڭ باسىن قايىرىپ، اقىرىندا بۋراباي دەگەن بايدىڭ قاتىنى ولگەن بالاسىنا بەرگەن.
ايىمكۇل بۇعان ريزا ەمەس، باي بالاسى راقىمدى "جاسى 40-تان اسىپ كەتتى، كارى" دەيدى، "ءوزىمنىڭ سۇيگەنىمە تيەمىن" دەپ ايتادى دەگەن لاقاپ سوڭعى كەزدە ەل اراسىنا شاشىلىپ جۇرگەن. سوندىقتان بۇل تويعا بارۋعا كىم بولسا دا قۇمارتىپ ەدى. بۇرىن-سوڭدى كۇيەۋگە بەرىلگەن قازاق قىزدارى اكە-شەشەسىنىڭ دەگەنىنەن شىعىپ كەتە المايتىن بولسا دا، ايىمكۇلدە وزگەشە ءبىر كۇش بار، ايىمكۇل كونبەيتىن سەكىلدەنۋشى ەدى...
جالتىر كولدىڭ باسى قورالاي قونعان قالىڭ اۋىل. بىر-ەكى كۇننەن بەرى ىبىرايدىڭ تويى بولىپ، ەلدىڭ بوز بالاسى، قاتىن-قالاشى سول ءۇيدىڭ ماڭايىندا توپتانۋمەن ءجۇر... توي تارتىس وتكەن. بۇگىن مەرەكەنىڭ اقىرعى كۇنى. ەندى بىرەر ساعاتتا ايىمكۇل راقىم مىرزانىڭ نەكەلى قاتىنى بولماقشى. ءبىراق جۇرت اۋزىندا ءبىر سۋىق ءسوز بار. "ايىمكۇل بارمايمىن دەپ جىلاپ جاتىر ەكەن... اكە-شەشەسى ۇرسىپتى. اعاسى ۇرارمانعا كەلىپتى..." دەگەندى ايتىپ، جۇرتتىڭ كوبى جاعاسىن ۇستاپ ءجۇر.
ىبىرايدىڭ وتاۋى شاڭ-شۇڭ داۋىس. جۇرتتىڭ ءبارى وتاۋدى قاماپ العان. جاس بالالار وتاۋدىڭ ەسىگىن سىعالاسىپ، بەرمەيدى.
— "سەندەردىكى ادامشىلىق پا؟ ساتاتىن مەن مال ما ەدىم؟..." دەگەن جىڭىشكە داۋىس جىلاۋ اراسىنان قۇلاققا تيەدى. كەمپىر-شالدار "توبالاپ" جاعالارىن ۇستاپ ءجۇر... تاۋعان اقساقال ماڭىزداپ سوعىپ، ءجون ايتىپ جاتىر.
بولمادى... ريزالىقتى تىلەگەن جان جوق، نەكە قيىلدى. قۇدا-كۇيەۋلەر اتىن جەگىپ جۇرەتىن بولدى... ەكى كەلىنشەك ايىمكۇلدى قولتىقتاپ دالاعا الىپ شىقتى. ول كىسى ولتىرگەن ادامشا قان جوق، سۇپ-سۇر... ەشكىممەن كورىسپەدى... ارباعا ءمىنىپ وتىرعان سوڭ، ارتىنا قارادى. ەكى كوزىنىڭ جانارى تولعان جاس ەدى. "حوش" دەدى.
ودان بەرى كوپ جىلدار وتكەن...
ءبىر كۇنى گۇبەرنەلىك قالانىڭ كوشەسىندە كەلە جاتسام، قىزىل شىرايلى ءبىر ايەل كەتىپ بارا جاتىر. قاشان بولسا دا، قايدا بولسا دا ءبىر كورگەن ادامىم سەكىلدى... قايدا كوردىم ەكەن؟! ەسكە تۇسە قالدى.
ايىمكۇل ەكەن. تانىدى. بۇرىلىپ كەلىپ امانداستى. تازا عانا كيىنگەن. ءىس باسىنداعى ادامدار سەكىلدەنىپ، قولتىعىنا پاپكە قىسىپ ءجۇر. مەن قىزىقسىندىم. بۇدان بىرنەشە جىل بۇرىن اكە-شەشەنىڭ ساتۋىنان قۇتىلا الماي كەتكەن ءبىر ايەلدى مىنا تۇردە كورگەن سوڭ نە دەپ ويلاۋعا دا بىلمەدىم. ءجونىن ايتتى. بايىنان قالاي قۇتىلعانىن، وقۋعا قالاي كىرگەنىن، قاي جەردە كىزمەت قىلاتىنىن ءبىلدىردى.
— بوستاندىق ارقاسىندا ەرىكتى ادام بولدىق!.. — دەدى. شىنى دا سولاي. قىرىق جەتىگە ساتىلىپ كەتكەن ايىمكۇلدىڭ بۇگىن كەلىپ كەڭسە قىزمەتكەرى بولىپ وتىرعاندىعى ۇلى بوستاندىقتىڭ جەمىسى ەدى.
You Might Also Like
-
...ءبىز ۇيگە كىرىپ كەلگەندە، سارى ساماۋرىندى ورتاعا الىپ، تورت-بەس كىسى شايعا باس قويىپ جاتىر ەكەن. ات جاقتى كەلگەن، شۇڭىرەك كوزدى قارا كەمپىر كۇپىسىن جامىلىپ، ىستىق شايعا ناندى مالشىپ جەپ وتىر. ەكى...
