بالا تاربيەسى ءۇشىن جاۋاپتى وتباسى ما، الدە مەكتەپ پە؟ (دوڭگەلەك ستول)
ماقساتى: بالا تاربيەسىندە اتا - انانىڭ الاتىن ورنىنىڭ ەرەكشە ەكەندىگىن ءتۇسىندىرۋ، اتا - انا بويىنا وزدەرىن تاربيەشى ءمۇعالىم رەتىن دە قاراۋعا قىزىعۋشىلىقتارىن دامىتۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا جينالىسقا قاتىسۋشىلار: اتا - انالار، مەكتەپ اكىمشىلىگى، سىنىپ وقۋشىلار.
ءادىسى: دوڭگەلەك ستول
ءتۇرى: ەركىن ميكروفون
جوسپارى:
1. ارتىق بولماسا تانىسايىق
2.”بالا تاربيەسى ءۇشىن جاۋاپتى وتباسى ما، الدە مەكتەپ پە؟”
3. Cاۋالناما
4. سەرگىتۋ ءساتى
5. سيقىرلى جۇرەك
6. قورىتىندىلاۋ
اتا - انانىڭ جۇرەگى
“بالا ”دەپ قانا سوعادى
بالاسى جاقسى ادامنىڭ
باسىنا باقىت قونادى.
1 - ءبولىم
“ارتىق بولماسا تانىسايىق”
الدىمەن ءوز ەسىمدەرىڭىزدىڭ الدىنا بالاڭىزدىڭ ەسىمىن اتاپ، سونان كەيىن ءوزىڭىزدىڭ ەسىمىڭىزدى اتايسىز. مىسالى ادەمى ءادىلدىڭ اناسى مولدىرەگەن مەرۋەرتپىن
ءتارتىپتىڭ ەڭ تاماشا مەكتەبى - وتباسى.(س. سمايلس) حالقىمىزدىڭ سان عاسىردان بەرگى دانالىعىنا قۇلاق سالساق “ادامنىڭ باقىتى بالادا” دەگەن. كەز – كەلگەن ادام ءوزى ءومىر بويى قۋىپ جەتە المايتىن باقىت دەگەن قۇدىرەتتى ءسوزدىڭ ولشەمى ءومىرىڭنىڭ جالعاسى ۇرپاعىمەن كەنەلەتىنىن ءمان بەرمەۋى دە مۇمكىن. بىرەۋ باقىتىن بايلىقتان تاپقىسى كەلسە، ەكىنشى بىرەۋى داڭق پەن اتاقتان، مانساپ پەن قىزمەتتەن ىزدەستىرەدى. ءبىراق “ادام ۇرپاعىمەن مىڭ جاسايدى ” دەگەن ءسوز بەكەر ايتىلماسا كەرەك. ولاي بولسا ادام ءومىرىنىڭ ءمانى - ءوز ۇرپاعى.
بالا تاربيەسىن نەگىزگە الا وتىرىپ، ماماندار جانۇيانى 5 توپقا ءبولىپتى
1. جانۇياداعى ادامگەرشىلىگى جوعارى دەڭگەيدە قالىپتاسقان وتباسى
2 - توپ اتا - انالاردىڭ قارىم - قاتىناسى جاقسى بولا تۇرا، بالا تاربيەسىنە نەمقۇرايلى قارايدى. مۇنداي وتباسىنا ۇستازداردىڭ كەڭەستەرىن قاجەت ەتەدى
3 - توپ ىنتىماقسىز جانۇيا مۇنداي جاعدايدا اتا - انالار ءوزارا قارىم - قاتىناس داۋىنان اسا المايدى. بالا تاربيەسى مۇلدە ەسكەرۋسىز قالادى.
4 - توپ سىرتتاي قاراعاندا قولايلى وتباسى قاتارىندا بولعانمەن، ناقتى ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتارى تومەن، بالا تاربيەسىنە مۇلدە كوڭىل بولمەيدى. اتا - انانىڭ پىكىرى كيىمى ءبۇتىن، تاماعى توق بولسا بولدى. مۇنداي وتباسىمەن تاربيەلىك جۇمىستار جۇرگىزۋدىڭ ءوزى قيىندىق تۋعىزادى 5 - توپ قولايسىز وتباسى، مۇندا دورەكىلىك، ۇرىس - كەرىس جاعىمسىز ءتارتىپ سياقتى سيپاتتار كوپ. بالا نەمەن اينالىسىپ ءجۇر، ءبىلىمى قانداي، اتا - انا بولىپ جينالىستارعا، ءىس - شارالارعا قاتىسپايتىن جانۇيا. مۇنداي وتباسىمەن پسيحولوگ جانە قوعامدىق ورىندار تىكەلەي جۇمىس جاساعاندارى ءجون. جانۇيانىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى. 1.
بالا دەنساۋلىعىنا قامقورلىق جاساۋ بالانىڭ ۇزدىكسىز دامۋىن قاداعالاۋ تاربيەسى مەن ماماندىق تاڭداۋعا كومەكتەسۋ. بالانى ءوزىن - ءوزى تاربيەلەۋگە،
ءوزىن - ءوزى دامىتۋعا باۋلۋ. بالانىڭ قىزىعۋشىلىعىن، بەيىمدىلىگىن شىعارماشىلىعىن دامىتۋ. بالانىڭ جانجاقتى دامۋىنا جاعداي جاساۋ. بالا تاربيەسى - اتا - انا ءۇشىن كۇردەلى دە جاۋاپتى مىندەت. اتا - انالاردىڭ ۇيدەگى ءىس - ارەكەتى بالالاردىڭ كوز الدىندا وتەدى. سوندىقتان دا جاقسى دا، جامان دا ءىسىمىزدىڭ بالا تاربيەسىنە ىقپالى زور. جاڭىلمايتىن جاق، سۇرىنبەيتىن تۇياق جوق دەمەكشى اتا - انالاردىڭ دا قاتەلىككە بوي الدىراتىن كەزدەرى دە بولادى. وسىعان وراي پسيحولوگ ماماندارىمىز اتا - انالارعا مىنانداي 6 ءتۇرلى قاتەلىكتەردى بولدىرماۋعا كەڭەس بەرەدى.
1. سەن بالانى مۇلدەم قالاعان جوقپىن، ۇناتپايمىن سۇيمەيمىن دەپ ايتقان، تاربيەنىڭ قاتاڭ قۇرالدارىنىڭ ءبىرى، بۇل ءسوزدى ەش ۋاقىتتا ايتپاڭىز.
ونىڭ ورنىنا جىلى سوزبەن اينالىپ، سەن مەنىڭ قولقاناتىمسىڭ، سەندەي بالا ەشكىمدە جوق، ءبىراق سەنىڭ مىنا ءىسىڭدى قۇپتامايمىن دەپ ايتىپ بالانىڭ دۇرىس ەمەس ءىس - ارەكەتىنە توسقاۋىل قويۋ كەرەك
2. بارىنە كوز جۇما قاراۋ.”نە ىستەسەڭ دە ماعان ءبارىبىر” دەيتىن اكە - شەشە، بالاڭىزدىڭ نەمەن شۇعىلدانىپ جۇرگەنىنە قىزىقپايتىنىڭىزدى ءبىلدىرىپ قوياسىز. بالاڭىزدىڭ ىس-ارەكەتى كوڭىلىڭىزگە قونىمسىز بولسا دا، ونى بەيبىت جولمەن شەشۋگە تىرىسىڭىز. بالام سەن مۇنداي ىستە مەنەن كومەك سۇرا.
ەكەۋمىز اقىلداسىپ تاماشا ءىس تىندىرامىز دەگەن سياقتى كومەك قولىن سوزا وتىرىپ تاربيەلەۋگە بولادى.
3. اسا قاتالدىق.”مەن نە ايتسام سونى ورىنداۋىڭ كەرەك، ويتكەنى ۇيدە مەن باسشىمىن” دەۋشىلەر قاتتى قاتەلەسەدى.
مۇندايدا بالا قولدى ءبىر سىلتەپ كەتىپ قالادى. تىم قاتالدىق اڭدى قولعا ۇيرەتكەنمەن بىردەي. ونىڭ ورنىنا تايعا باسقانداي كورسەتىپ، ءتۇسىندىرىپ، يلاندىرىپ جۇمساۋ.”سەن ءقازىر مىنانى ىستە كەشكە وتباسىمىزبەن بىرگە بايسالدى تۇردە تالقىلايمىز جاراي ما؟” - دەپ ايتقانى ابزال.
4. بالالاردى تىم ەركەلەتۋ “مەنىڭ بالامنىڭ كۇشى جەتپەگەندىكتەن مۇنى ءوزىم ىستەي سالايىن ”دەپ بالاسىنا كەزىككەن كەدەرگىگە ءوزى تويتارىس بەرىپ بايەك بولاتىن اتا – انا. بۇلارعا وي سالار پىكىر؛ شولجاڭ، ەركە بالالارعا ءومىر سوقپاعى وڭايعا تۇسپەسى انىق. ونىڭ ورنىنا سەن كۇشتىسىڭ مىنا ءىستى ءوزىڭ ىستەپ كور، ەگەر ويداعىداي بولماسا مەن ساعان كومەكتەسەم دەپ ايتقان بالاعا دەمەۋ بولارى انىق.
5. بالا تاربيەلەۋ ءۇشىن ۋاقىتتىڭ تىم ازدىعى.”وكىنىشكە قاراي ساعان كوڭىل بولۋگە
مەنىڭ ۋاقىتىم جوق”،- دەپ جانۇيا مەن بالا تاربيەسىن ىسىرىپ قويىپ بەلسەندى ەڭبەك ەتۋشىلەر قاتەلەسكەنىن كەش ۇعىپ جاتادى. اتا - اناسىنان ۋاقىت جوق دەگەن ءسوزدى ءجيى ەستىگەن بالا اتا - انا ماحابباتىن باسقا جاقتان ىزدەيدى، ءتىپتى ءسىزدىڭ جۇمىس كەستەڭىز بەلگىلەنىپ قويسا دا، كەشكىسىن جارتى - 1 ساعاتىڭىزدى بالاعا ءبولىڭىز. ونىڭ توسەگىنىڭ جانىندا وتىرىپ ەرتەگى وقىپ نەمەسە كۇنى بويعى قانداي قىزىقتار بولعانىن سۇراۋ ارقىلى ماحابباتىڭىزدى ءبولىڭىز.
6.”كوپ اقشا – جاقسى تاربيە ”ماحابباتتىڭ قاي ءتۇرىن بولماسىن اقشاعا ساتىپ الا المايسىز. قۇلاققا ءبىرتۇرلى ەستىلگەنمەن وڭ پىكىر كەيبىر از قامتىلعان جانۇيا “بالا ەشتەڭەدەن تارىقپاسىن” دەپ جان ۇشىرىپ جۇرەدى. دەگەنمەن بالاڭىزدىڭ ارمانىن ورىنداي الماعانىڭىز ءۇشىن ءوزىڭىزدى كىنالى سەزىنبەڭىز. شىندىعىندا ءسىزدىڭ قالىڭ ءاميانىڭىزدان كورى شىنايى سەزىمىڭىزبەن ماحابباتىڭىز كەرەك، ونىمەن بىرگە ويناپ، كۇلگەنىڭىز، بىرگە وتكىزگەن. قورىتىندىلاي كەلە وسىنداي قاراپايىم قاتەلىكتەن قاشا وتىرىپ تاجىريبەلى مامانداردىڭ ايتقانىنا دەن قويساق، ءاربىر جانۇيا جايدارىلىقتا تىنىشتىق پەن ماحاببات مەكەنىنە اينالارى ءسوزسىز. جاس كەزىندە دۇرىس تاربيە الماسا، ەسەيە كەلە ءتارتىبى قيىنداپ، وقۋ ۇلگەرىمى ناشارلاپ كەتەدى. مۇنداي جاعدايدا” نە ىستەۋ كەرەك؟”دەگەن وي تۋىندايدى. ارينە، اتا – انا بالاسىنىڭ وقۋ ۇلگەرىمىنە كۇندەلىكتى نازار اۋدارىپ، ونىڭ ءتارتىبىن قاداعالاپ وتىرۋ قاجەت. تاربيە ەشقانداي ءۇزىلىستى، دەمالىس كۇندەردى بىلمەيدى. اتا - انا بالا تاربيەسىندەگى باستى تۇلعا بولعاندىقتان بالانىڭ جان دۇنيەسىنە ءۇڭىلىپ، مىنەز - قۇلقىنداعى ەرەكشەلىكتەردى جەتە باقىلاپ وتىرۋ قاجەت. بالالارمەن سويلەسكەندە ولاردىڭ پىكىرىمەن دە ساناسىپ وتىرعان ورىندى. ۇلى عالىم فيلوسوف ءابۋناسىر ءال - فارابي “ادامعا ەڭ ءبىرىنشى ءبىلىم ەمەس، تاربيە بەرىلۋى كەرەك. تاربيەسىز بەرىلگەن ءبىلىم – ادامزاتتىڭ قاس جاۋى، كەلەشەكتە ونىڭ ومىرىنە ءقاۋىپ اكەلەدى ”دەسە. جان - جاك رۋسسو ”بالا تۋىلعاندا اق قاعازداي بولىپ تازا تۋىلادى، ونىڭ بەتىنە شيمايدى قالاي سالساڭ سولاي شىعادى، بالا تاربيەسى سول سياقتى، ءوزىڭ قالاي تاربيەلەسە سولاي تاربيەلەنەدى.” دەگەن ەكەن. بۇدان شىعاتىن ءتۇيىن: بالا تاربيەسىنە جاۋاپتى ەڭ اۋەلى اتا - اناسى بولماق. سوندىقتان ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جاستارىمىزدىڭ زامان تالابىنا ساي ساپالى ءبىلىم، سانالى تاربيە الۋىنا بىرلەسە اتسالىسايىق، قۇرمەتتى اتا - انا!
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا جينالىسقا قاتىسۋشىلار: اتا - انالار، مەكتەپ اكىمشىلىگى، سىنىپ وقۋشىلار.
ءادىسى: دوڭگەلەك ستول
ءتۇرى: ەركىن ميكروفون
جوسپارى:
1. ارتىق بولماسا تانىسايىق
2.”بالا تاربيەسى ءۇشىن جاۋاپتى وتباسى ما، الدە مەكتەپ پە؟”
3. Cاۋالناما
4. سەرگىتۋ ءساتى
5. سيقىرلى جۇرەك
6. قورىتىندىلاۋ
اتا - انانىڭ جۇرەگى
“بالا ”دەپ قانا سوعادى
بالاسى جاقسى ادامنىڭ
باسىنا باقىت قونادى.
1 - ءبولىم
“ارتىق بولماسا تانىسايىق”
الدىمەن ءوز ەسىمدەرىڭىزدىڭ الدىنا بالاڭىزدىڭ ەسىمىن اتاپ، سونان كەيىن ءوزىڭىزدىڭ ەسىمىڭىزدى اتايسىز. مىسالى ادەمى ءادىلدىڭ اناسى مولدىرەگەن مەرۋەرتپىن
ءتارتىپتىڭ ەڭ تاماشا مەكتەبى - وتباسى.(س. سمايلس) حالقىمىزدىڭ سان عاسىردان بەرگى دانالىعىنا قۇلاق سالساق “ادامنىڭ باقىتى بالادا” دەگەن. كەز – كەلگەن ادام ءوزى ءومىر بويى قۋىپ جەتە المايتىن باقىت دەگەن قۇدىرەتتى ءسوزدىڭ ولشەمى ءومىرىڭنىڭ جالعاسى ۇرپاعىمەن كەنەلەتىنىن ءمان بەرمەۋى دە مۇمكىن. بىرەۋ باقىتىن بايلىقتان تاپقىسى كەلسە، ەكىنشى بىرەۋى داڭق پەن اتاقتان، مانساپ پەن قىزمەتتەن ىزدەستىرەدى. ءبىراق “ادام ۇرپاعىمەن مىڭ جاسايدى ” دەگەن ءسوز بەكەر ايتىلماسا كەرەك. ولاي بولسا ادام ءومىرىنىڭ ءمانى - ءوز ۇرپاعى.
بالا تاربيەسىن نەگىزگە الا وتىرىپ، ماماندار جانۇيانى 5 توپقا ءبولىپتى
1. جانۇياداعى ادامگەرشىلىگى جوعارى دەڭگەيدە قالىپتاسقان وتباسى
2 - توپ اتا - انالاردىڭ قارىم - قاتىناسى جاقسى بولا تۇرا، بالا تاربيەسىنە نەمقۇرايلى قارايدى. مۇنداي وتباسىنا ۇستازداردىڭ كەڭەستەرىن قاجەت ەتەدى
3 - توپ ىنتىماقسىز جانۇيا مۇنداي جاعدايدا اتا - انالار ءوزارا قارىم - قاتىناس داۋىنان اسا المايدى. بالا تاربيەسى مۇلدە ەسكەرۋسىز قالادى.
4 - توپ سىرتتاي قاراعاندا قولايلى وتباسى قاتارىندا بولعانمەن، ناقتى ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتارى تومەن، بالا تاربيەسىنە مۇلدە كوڭىل بولمەيدى. اتا - انانىڭ پىكىرى كيىمى ءبۇتىن، تاماعى توق بولسا بولدى. مۇنداي وتباسىمەن تاربيەلىك جۇمىستار جۇرگىزۋدىڭ ءوزى قيىندىق تۋعىزادى 5 - توپ قولايسىز وتباسى، مۇندا دورەكىلىك، ۇرىس - كەرىس جاعىمسىز ءتارتىپ سياقتى سيپاتتار كوپ. بالا نەمەن اينالىسىپ ءجۇر، ءبىلىمى قانداي، اتا - انا بولىپ جينالىستارعا، ءىس - شارالارعا قاتىسپايتىن جانۇيا. مۇنداي وتباسىمەن پسيحولوگ جانە قوعامدىق ورىندار تىكەلەي جۇمىس جاساعاندارى ءجون. جانۇيانىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى. 1.
بالا دەنساۋلىعىنا قامقورلىق جاساۋ بالانىڭ ۇزدىكسىز دامۋىن قاداعالاۋ تاربيەسى مەن ماماندىق تاڭداۋعا كومەكتەسۋ. بالانى ءوزىن - ءوزى تاربيەلەۋگە،
ءوزىن - ءوزى دامىتۋعا باۋلۋ. بالانىڭ قىزىعۋشىلىعىن، بەيىمدىلىگىن شىعارماشىلىعىن دامىتۋ. بالانىڭ جانجاقتى دامۋىنا جاعداي جاساۋ. بالا تاربيەسى - اتا - انا ءۇشىن كۇردەلى دە جاۋاپتى مىندەت. اتا - انالاردىڭ ۇيدەگى ءىس - ارەكەتى بالالاردىڭ كوز الدىندا وتەدى. سوندىقتان دا جاقسى دا، جامان دا ءىسىمىزدىڭ بالا تاربيەسىنە ىقپالى زور. جاڭىلمايتىن جاق، سۇرىنبەيتىن تۇياق جوق دەمەكشى اتا - انالاردىڭ دا قاتەلىككە بوي الدىراتىن كەزدەرى دە بولادى. وسىعان وراي پسيحولوگ ماماندارىمىز اتا - انالارعا مىنانداي 6 ءتۇرلى قاتەلىكتەردى بولدىرماۋعا كەڭەس بەرەدى.
1. سەن بالانى مۇلدەم قالاعان جوقپىن، ۇناتپايمىن سۇيمەيمىن دەپ ايتقان، تاربيەنىڭ قاتاڭ قۇرالدارىنىڭ ءبىرى، بۇل ءسوزدى ەش ۋاقىتتا ايتپاڭىز.
ونىڭ ورنىنا جىلى سوزبەن اينالىپ، سەن مەنىڭ قولقاناتىمسىڭ، سەندەي بالا ەشكىمدە جوق، ءبىراق سەنىڭ مىنا ءىسىڭدى قۇپتامايمىن دەپ ايتىپ بالانىڭ دۇرىس ەمەس ءىس - ارەكەتىنە توسقاۋىل قويۋ كەرەك
2. بارىنە كوز جۇما قاراۋ.”نە ىستەسەڭ دە ماعان ءبارىبىر” دەيتىن اكە - شەشە، بالاڭىزدىڭ نەمەن شۇعىلدانىپ جۇرگەنىنە قىزىقپايتىنىڭىزدى ءبىلدىرىپ قوياسىز. بالاڭىزدىڭ ىس-ارەكەتى كوڭىلىڭىزگە قونىمسىز بولسا دا، ونى بەيبىت جولمەن شەشۋگە تىرىسىڭىز. بالام سەن مۇنداي ىستە مەنەن كومەك سۇرا.
ەكەۋمىز اقىلداسىپ تاماشا ءىس تىندىرامىز دەگەن سياقتى كومەك قولىن سوزا وتىرىپ تاربيەلەۋگە بولادى.
3. اسا قاتالدىق.”مەن نە ايتسام سونى ورىنداۋىڭ كەرەك، ويتكەنى ۇيدە مەن باسشىمىن” دەۋشىلەر قاتتى قاتەلەسەدى.
مۇندايدا بالا قولدى ءبىر سىلتەپ كەتىپ قالادى. تىم قاتالدىق اڭدى قولعا ۇيرەتكەنمەن بىردەي. ونىڭ ورنىنا تايعا باسقانداي كورسەتىپ، ءتۇسىندىرىپ، يلاندىرىپ جۇمساۋ.”سەن ءقازىر مىنانى ىستە كەشكە وتباسىمىزبەن بىرگە بايسالدى تۇردە تالقىلايمىز جاراي ما؟” - دەپ ايتقانى ابزال.
4. بالالاردى تىم ەركەلەتۋ “مەنىڭ بالامنىڭ كۇشى جەتپەگەندىكتەن مۇنى ءوزىم ىستەي سالايىن ”دەپ بالاسىنا كەزىككەن كەدەرگىگە ءوزى تويتارىس بەرىپ بايەك بولاتىن اتا – انا. بۇلارعا وي سالار پىكىر؛ شولجاڭ، ەركە بالالارعا ءومىر سوقپاعى وڭايعا تۇسپەسى انىق. ونىڭ ورنىنا سەن كۇشتىسىڭ مىنا ءىستى ءوزىڭ ىستەپ كور، ەگەر ويداعىداي بولماسا مەن ساعان كومەكتەسەم دەپ ايتقان بالاعا دەمەۋ بولارى انىق.
5. بالا تاربيەلەۋ ءۇشىن ۋاقىتتىڭ تىم ازدىعى.”وكىنىشكە قاراي ساعان كوڭىل بولۋگە
مەنىڭ ۋاقىتىم جوق”،- دەپ جانۇيا مەن بالا تاربيەسىن ىسىرىپ قويىپ بەلسەندى ەڭبەك ەتۋشىلەر قاتەلەسكەنىن كەش ۇعىپ جاتادى. اتا - اناسىنان ۋاقىت جوق دەگەن ءسوزدى ءجيى ەستىگەن بالا اتا - انا ماحابباتىن باسقا جاقتان ىزدەيدى، ءتىپتى ءسىزدىڭ جۇمىس كەستەڭىز بەلگىلەنىپ قويسا دا، كەشكىسىن جارتى - 1 ساعاتىڭىزدى بالاعا ءبولىڭىز. ونىڭ توسەگىنىڭ جانىندا وتىرىپ ەرتەگى وقىپ نەمەسە كۇنى بويعى قانداي قىزىقتار بولعانىن سۇراۋ ارقىلى ماحابباتىڭىزدى ءبولىڭىز.
6.”كوپ اقشا – جاقسى تاربيە ”ماحابباتتىڭ قاي ءتۇرىن بولماسىن اقشاعا ساتىپ الا المايسىز. قۇلاققا ءبىرتۇرلى ەستىلگەنمەن وڭ پىكىر كەيبىر از قامتىلعان جانۇيا “بالا ەشتەڭەدەن تارىقپاسىن” دەپ جان ۇشىرىپ جۇرەدى. دەگەنمەن بالاڭىزدىڭ ارمانىن ورىنداي الماعانىڭىز ءۇشىن ءوزىڭىزدى كىنالى سەزىنبەڭىز. شىندىعىندا ءسىزدىڭ قالىڭ ءاميانىڭىزدان كورى شىنايى سەزىمىڭىزبەن ماحابباتىڭىز كەرەك، ونىمەن بىرگە ويناپ، كۇلگەنىڭىز، بىرگە وتكىزگەن. قورىتىندىلاي كەلە وسىنداي قاراپايىم قاتەلىكتەن قاشا وتىرىپ تاجىريبەلى مامانداردىڭ ايتقانىنا دەن قويساق، ءاربىر جانۇيا جايدارىلىقتا تىنىشتىق پەن ماحاببات مەكەنىنە اينالارى ءسوزسىز. جاس كەزىندە دۇرىس تاربيە الماسا، ەسەيە كەلە ءتارتىبى قيىنداپ، وقۋ ۇلگەرىمى ناشارلاپ كەتەدى. مۇنداي جاعدايدا” نە ىستەۋ كەرەك؟”دەگەن وي تۋىندايدى. ارينە، اتا – انا بالاسىنىڭ وقۋ ۇلگەرىمىنە كۇندەلىكتى نازار اۋدارىپ، ونىڭ ءتارتىبىن قاداعالاپ وتىرۋ قاجەت. تاربيە ەشقانداي ءۇزىلىستى، دەمالىس كۇندەردى بىلمەيدى. اتا - انا بالا تاربيەسىندەگى باستى تۇلعا بولعاندىقتان بالانىڭ جان دۇنيەسىنە ءۇڭىلىپ، مىنەز - قۇلقىنداعى ەرەكشەلىكتەردى جەتە باقىلاپ وتىرۋ قاجەت. بالالارمەن سويلەسكەندە ولاردىڭ پىكىرىمەن دە ساناسىپ وتىرعان ورىندى. ۇلى عالىم فيلوسوف ءابۋناسىر ءال - فارابي “ادامعا ەڭ ءبىرىنشى ءبىلىم ەمەس، تاربيە بەرىلۋى كەرەك. تاربيەسىز بەرىلگەن ءبىلىم – ادامزاتتىڭ قاس جاۋى، كەلەشەكتە ونىڭ ومىرىنە ءقاۋىپ اكەلەدى ”دەسە. جان - جاك رۋسسو ”بالا تۋىلعاندا اق قاعازداي بولىپ تازا تۋىلادى، ونىڭ بەتىنە شيمايدى قالاي سالساڭ سولاي شىعادى، بالا تاربيەسى سول سياقتى، ءوزىڭ قالاي تاربيەلەسە سولاي تاربيەلەنەدى.” دەگەن ەكەن. بۇدان شىعاتىن ءتۇيىن: بالا تاربيەسىنە جاۋاپتى ەڭ اۋەلى اتا - اناسى بولماق. سوندىقتان ەلىمىزدىڭ بولاشاعى جاستارىمىزدىڭ زامان تالابىنا ساي ساپالى ءبىلىم، سانالى تاربيە الۋىنا بىرلەسە اتسالىسايىق، قۇرمەتتى اتا - انا!
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ ماقساتى: بالالارمەن ەركىن قارىم - قاتىناس جاساي وتىرىپ، وكپە - رەنىشتىڭ زيانىن ۇعىندىرۋ؛ «كەشىرىم»، «كەشىرىمدىلىك»، «كەشىرىم سۇراۋ» ۇعىمدارىنىڭ ءمانى مەن ماڭىزىنىڭ تىكەلەي ادامعا نەمەسە اين...
