باقىتتى بيلەت
دەمالىس كۇنى بولاتىن. ابزال جەنپي-گە ءجاميلاعا بارا جاتقان. اۆتوبۋسقا ءمىنىپ بيلەت الدى دا، ۇمىتتەنە كوز سالىپ ەدى، كۇتكەنىندەي «باقىتتى بيلەت» ەكەن. «جولىم بولادى» دەپ ءتۇيدى ىشىنەن. اۆتوبۋستان ءتۇسىپ سولاي قاراي بەتتەپ بارا جاتقانىندا، تانىس جىگىتى قارسى ۇشىراستى.
— قايدا جورتىپ بارا جاتقانىڭ بەلگىلى. جولىڭ بولسىن، — دەدى جىميا كۇلىپ.
— راحمەت! جولىم بولسا بولار، جاڭا «باقىتتى بيلەت» الدىم. ساماتتىڭ كوز الدىنا بيلەتتى تاقاپ كورسەتىپ قويدى.
— تىلەكتەسپىن! — دەدى سامات.
— راحمەت!
ابزال بيلەتتى بۇكتەمەي ءتوس قالتاسىنا بلوكنوتتىڭ اراسىنا سالىپ قويدى.
جاتاقحانانىڭ جانىنا كەلىپ ىشكە كىردى دە، كەزەكشى قىزعا شاقىرتىپ ەدى، «جوق» دەپ كەلدى. سوندا دا سەنبەي ءوزى بىلەتىن تەرەزەنىڭ تۇسىنا كەلىپ كورەر دەگەن نيەتپەن ارلى-بەرلى ءجۇرىپ ەدى، ءبىراق جان شىقپادى. ابىرجىپ از عانا تۇردى دا، باسى سالبىراپ كەيىن قايتتى. «ەندى قايدا بارسام ەكەن؟» سىراحاناعا بارۋعا ۇيعاردى.
وندا اۋىلداس جىگىتتەرى وتىر ەكەن. الماتىدا «سلۋجيت» ەتىپ جۇرگەن ارىستانباي دا بار. بۇل كەزدەسۋگە ءبارى دە قۋانىسىپ، قاۋقىلداسىپ قالدى. ولار «كەل، كەل» دەسىپ كوپىرشىگەن سىرالارىن جۇتا ءتۇستى. وزدەرى اجەپتاۋىر قىزارا ءبورتىپ تە العان...
ولار دالاعا شىققاندا ۋاقىت تۇنگى توعىزعا تاياپ قالعان. اسپاندى قويۋ قارا بۇلت تورلاعان. ابزال جەرلەستەرىمەن قوشتاستى دا، جەنپي-گە قاراي ەكىنشى رەت بەت تۇزەدى.
ءجاميلا كەلگەن ەكەن. قىزدار بولىپ كينوعا بارىپتى. «قىدىرايىق» دەپ مۇنىڭ قيىلا سۇراعانىنا قۇلاق اسپاسا دا، «جارتى ساعاتتاي اڭگىمەلەسىپ جۇرەيىكشى» دەگەنىنە «سوزىڭدە تۇر» دەدى ءجاميلا كەلىسكەن سىڭايمەن.
ەكەۋى اق قايىڭنىڭ ساياسىنا كەلىپ توقتادى.
— ءىشىپ الىپسىڭ عوي، ابزال، مۇنىڭ نە؟ — دەدى ءجاميلا.
ابزال ول سۇراققا جاۋاپ بەرگەن جوق. شاپ بەرىپ ءجاميلانى قۇشاقتاي الدى دا، «سۇيەمىن سەنى» دەدى ءونبويى ءدىرىل قاعىپ. كوپتەن جەتكىزە الماي جۇرەگىندە ساقتاپ كەلگەن ءسوزىن ءبىر-اق ساتتە ايتىپ سالدى. قۇشىرلانا ەرنىنەن ءسۇيىپ تە ۇلگەردى...
ءجاميلا مۇنداي توسىندىققا قاتتى ابدىراپ قالدى. كەنەت ابزالدى جاعىنان تارتىپ جىبەردى دە، جاتاقحاناعا قاراي جۇگىرە جونەلدى. ابزال قۋىپ جەتىپ قايتا ۇستاپ الىپ ەدى، «جىبەر!» دەدى ول ىشقىنا ايقايلاپ.
شىڭعىرعان قىز داۋىسىن ەستىگەن جاقىن ماڭداعى كيروۆ اتىنداعى زاۋىتتىڭ جاتاقحاناسىنىڭ جۇمىسشى جىگىتتەرى جەتىپ كەلدى. ەشتەڭە دەپ سۇراپ جاتپاستان تولىقشا كەلگەن بىرەۋى ابزالدى يەگىنىڭ استىنان سىلقىتا سوقتى. بوسانىپ شىققان ءجاميلا جۇگىرە جونەلگەندە، ابزال شالقاسىنان قۇلاپ بارا جاتىر ەدى...
اۋزى-مۇرنى دال بولعانىن ابزال ەرتەسىنە ايناعا قاراماي-اق ءبىلدى. دەنەسى قارا ءزىل-باتپان. كوزىنىڭ الدى شودىرايىپ ءىسىپ كەتكەن. بادىراق كوزى سىعىرايىپ قالىپتى. بەينە ءبىر وزىنىكى ەمەس سياقتى.
ول ەرتەسىنە ەكى ءتۇرلى ويدى سارالادى. الايدا، ءبىر شەشىمگە كەلە المادى.
«ۇيگە امان-ەسەن جەتكەنىم جاقسى بولعان...»
«ءجاميلانى سۇيگەنىم باتىلدىق بولدى». سول ءبىر ءساتتى كوز الدىنا ەلەستەتىپ جىميىپ قويدى.
«ال ەندى وسىناۋ كۇيگە ۇشىراۋىما نە سەبەپ بولدى؟ ەل امان، جەر اماندا جارالانىپ! اقىلسىزبىن، جىگەرسىزبىن»، دەپ ءبىر قويدى.
«ءجاميلا قاتتى رەنجىپ كەتكەن جوق پا ەكەن؟ نەگە ءسۇيدىم؟» بۇل ساۋالىنا جاۋاپ تابا المادى.
كوپ ۇزاماي ءجاميلادان حات الدى. «ابزال، سالەم. كەشىر، قالايدا حابارلاس»، دەپ قىسقا جازىپتى. توبەسى كوككە ەكى ەلى جەتپەي قالعانداي، كوڭىل-دونەن شارىقتاپ الىپ ۇشادى. سولاي قاراي سول ساتتە-اق تارتىپ كەتتى. شاقىرتىپ ەدى، بار ەكەن. ول جۇگىرىپ كەلدى دە، مۇنى قۇشاقتاي الىپ جىلاپ جىبەرسىن كەلىپ...
ءبىر ساتتىك كىلت ۇنسىزدىك. ابزال دىتتەگەنى بولىپ، ءبارىنىڭ قالىپقا كەلگەنىنە ەندى كوزى جەتتى. ءجاميلا ابزالدىڭ جانقالتاسىنان بلوكنوتىن الىپ «مەن دە سەنى سۇيەمىن» دەپ جازدى. قايتا ورنىنا قويعالى جاتىر ەدى، اراسىنان باياعى بيلەت سۋسىپ ءتۇستى. «باقىتتىسى...» ابزال ونى جەردەن شاپشاڭ كوتەرىپ الدى دا، ءجاميلاعا كورسەتتى. ءبىراق، ءتۇسىندىرىپ جاتپادى. تەك قانا ءجايلاپ كۇبىرلەپ:
— باقىتتى بيلەت، مەن ەندى باقىتتى بولامىن، — دەدى جانسىز نارسەگە ءتىل قاتىپ.
1979 جىل.
You Might Also Like
-
جەكسەنبەك كوشەنى كوپ كەزدى. ۇرىنارعا قارا تاپپادى. بويداعى كۇش شىركىنىڭ تاسىپ بارادى. قاسىندا بىرەر كۋرستاس جىگىتتەر بار، قالالىق ساياباققا كىردى. ول كەزدە مۇنداعى جاڭادان اشىلىپ جاتقان اتتراكسيوندا...
-
مىناۋ جارىق دۇنيەدەگى ىزگى دە شىنايى اسەم قۇبىلىستارعا كورگەنىن اينىتپاي قابىلدايتىن ءسابيدىڭ پاك كوڭىلىمەن، بوزبالانىڭ بۇلاقتاي ءمولدىر بۇلا سەزىمىمەن قاراعىم كەلەدى. بىلايىنشا دۇنيەنىڭ، وسىناۋ ءومىر...
