باسسىز ءبورى
كوك ءبورىنىڭ ماڭ دالانى ۇرەيگە بولەپ ۇلىعىسى كەلدى. «اۋۋۋۋ... اۋۋۋۋ... اۋۋۋۋۋ...» ۇلي المادى. باسى جوق ەكەن. قايدا قالدى، بىرەۋلەر شاۋىپ الدى ما، الدە ءوزى ءبىر جەرگە ۇمىتىپ كەتتى مە، و جاعىن بىلە المادى. قاتتى وكىندى. ۇلي الماعانىنا. جورتىپ كەلەدى. جوعالعان باسىن ىزدەپ. ۇزاق ءجۇردى. باسى ەش جەردەن كەزىكپەدى.
ءبىر قىرقادان اسىپ تۇسكەندە توپتانعان قورقاۋلاردى كوردى. وزدەرىنشە ۋ-شۋعا بولەپ، ۇلىپ جاتىر ەكەن. باسسىز ءبورىنى كورىپ، ءبارى تىراعايلاپ قاشا جونەلدى. كوك ءبورى نەگىزىندە قورقاۋلاردان ءوزىنىڭ باسىن سۇراعاسى كەلگەن-دى. ەندى مۇمكىن ەمەس. قوقاۋلاردىڭ سوڭىنان قۋعىسى كەلگەن، ارى جىبەرمەدى.
كوك ءبورى: «مەنىڭ باسىم كىمگە كەرەك بولدى ەكەن؟» دەپ ويلانىپ كەلەدى. ءبىر قىزىعى ءوز تابيعاتىنا ءتان قۇبىلىسپەن ۇلي الماسا دا، ادام سەكىلدى سويلەيتىندى شىعاردى. مۇنداي داۋىستى تالاي ارتىنان قۋعان اڭشىلاردان ەستىگەنى بار. ونى ۇلي الماي ىشقىنىپ، ءوز ىشىنەن اششى وكسىكپەن «ەي، ءتاڭىرىم...» دەپ سىرتقا شىعارعاندا بايقادى. كوك ءبورىنىڭ ەڭ العاشقى ءسوزى «ەي، ءتاڭىرىم» دەپ باستالدى. وسى ءبىر داۋىس دالانى جاڭعىرىقتىرا جونەلگەن. اۋەلى ادامدار كەلىپ قالعان ەكەن دەپ ۇركە ءتۇسىپ، قاشپاققا ۇمتىلعان. قاتەلەسىپتى، ول — ءوزى ەكەن.
قايتا-قايتا ىشقىنعان داۋىسقا سالدى: «ەي، ءتا-ڭى-ى-ى-رى-ىم...» ايقايعا باستى. «ەي، ءتا-ڭى-ى-ى-رى-ىم...» الىستان «نەسىنە ايقايلاپ، دالانى باسىڭا كوتەرەسىڭ» دەگەن اشۋلى جاۋاپ جەتتى. كىلت توقتاي قالدى. جاۋاپتىڭ قاي جاقتان ەستىلگەنىن اڭعارمادى. تاعى دا ايقايلاۋعا وقتالعانىمەن، «وسى دا جەتەر، ودان دا نە بۇيىمتايىڭ بار، ايتا بەر. مەنىڭ اتىمدى اتاپ نەسىنە شاقىردىڭ» دەگەن داۋىس ەستىلدى. جان-جاعىنا الاقتاي قاراعان باسسىز ءبورى، ەش نارسەنى بايقاي المادى.
— بەكەرگە اۋرە بولاسىڭ، مەنى ەشقاشان كورە المايسىڭ. مەن سەنىڭ ءتاڭىرىڭمىن.
— وعان مەن قۇشتار ەمەسپىن دە. مەنىڭ باسىم قايدا؟
— باس دەيسىڭ بە، — قارقىلداپ كۇلگەن داۋىس جەتتى بۇعان، — كىمنىڭ باسى قايدا قالماي جاتىر. نەمەنەسىنە بۇلداپ تۇرسىڭ؟
— ماعان ءبارىبىر ءوز باسىم كەرەك. ۇلىعىم كەلەدى.
— سەن ەندى ۇلي المايسىڭ.
— نەگە؟
— ونى ادامداردان سۇرا.
— نە دەيسىز، ادامداردان... سوندا قالاي؟..
— ءيا، سەنىڭ باسىڭ ەندى ادامداردىڭ قولىندا.
— تۇك تۇسىنسەم بۇيىرماسىن، مەن ەشقاشان ادامداردىڭ تۇزاعىنا ءتۇسىپ كورگەنىم جوق.
— ونىڭ راس، دەگەنمەن سەنىڭ باسىڭ سولاردىڭ قولىندا.
— ولار مەنىڭ تەرىمە عانا قىزىعۋشى ەدى عوي. باسىم نە ءۇشىن قاجەت بولدى ەكەن؟...
كوك ءبورى ويلانىپ قالدى. باسىن جوقتاپ جىلاعىسى كەلدى. بورىلىگىن تانىتىپ، سىر بەرمەدى.
— كىم بىلەدى، وزگەلەردىڭ القىمىنان الۋ ءۇشىن شىعار. ولار مەنى دە ۇمىتىپ كەتكەلى قاشان...
بۇل — ءتاڭىردىڭ ءسوزى. ءون بويى وكىنىشتىڭ تابىمەن ورىلگەن.
— جوق، مەن بۇعان كەلىسىم بەرە المايمىن. باسىمدى قايتىپ الامىن ولاردان.
— ەندى ءبارى دە كەش...
— ەشتەن كەش جاقسى.
— مۇنداي قاعيدا ادامدارعا عانا ءتان.
— سوندا نە ىستەۋىم كەرەك، ءتاڭىرىم؟! ايتىڭىزشى؟
— ساعان ادامداردىڭ باسىن بەرەمىن. تاڭداعانىڭدى الاسىڭ.
— قاجەتى جوق. ماعان تەك ۇليتىن باس كەرەك.
— وعان مەنىڭ دارمەنىم جەتپەيدى.
— ءسىز جاراتۋشى ەمەسسىز بە؟
— ءيا، ءبىراق بىرىنىكىن بىرىنە الىپ بەرە المايمىن.
كوك ءبورى نە ىستەرىن بىلمەدى. «ءتاڭىردىڭ قولىنان ءبارى دە كەلدى» دەگەن ويدىڭ شىندىعىنا جەتە الماعانداي. وسى كەزدە ءتاڭىر سويلەدى:
— ەندى باسىڭدى ىزدەۋىڭ بەكەرشىلىك. مەنىڭ ۇسىنىسىمدى قابىل المادىڭ. ەندى سەنىڭ باسسىز عۇمىرىڭ باستالادى.
كوك ءبورىنىڭ دەنەسى ءدىر ەتتى. جەلكەسىن كۇجىرەيتىپ، الدەكىمگە ايبات شەككىسى كەلدى. قورىققاننان... ءيا، ۇلكەن ۇڭگىردىڭ ىشىندە العاش كوزىن تىرناپ اشقاننان بەرى عۇمىرىندا العاش رەت قورىقتى. باسسىز عۇمىرىنان.
— مەن ءبارىبىر ىزدەپ تابامىن.
— جولىڭ بولسىن!
كوك ءبورى ەندى ءوز ۇيىرىنە وگەي ەكەندىگىن سەزىندى. «ەي، باسىڭ قايدا؟» دەپ، ۇيالاستارى دا قور ەتۋى مۇمكىن عوي. باسسىز ءبورىنىڭ سوڭعى ءتۇيىنى وسى بولدى.
You Might Also Like
-
تۇنگى دۋماننان تاڭ سىبىرلەگەندە ۇيىنە جەتىپ، ەس-تۇسسىز سۇلق قۇلاعان ەردەنبەك توسەگىندە دوڭبەكشىپ جاتىر. دەنەسى دەل-سال. باسىن كوتەرە بەرىپ ەدى، تۋ سىرتىنان بىرەۋ قاق شەكەسىنەن بالعامەن سوعىپ وتكەند...
-
ادام بالاسىنىڭ تۇلعا بولىپ قالىپتاسىپ، قالىپتى ءومىر سۇرۋىنە ءبىرشاما رۋحاني قاسيەتتەر قاجەتتىلىگى تۋىندايدى. سول قاسيەتتەردىڭ ءبىرى- تۇلعانىڭ جەكە باس جاۋاپكەرشىلىگى. جالپى جاۋاپكەرشىلىك ۇعىمى،...
