InfoHub Logo

ول جاقتا ءبارى كەرەمەت دەپ ەستيتىنبىز. ۇزىن قۇلاق بويىنشا جۇماق تورىندەي ەلەستەيتىن. ءبىراق ەشكىم ول جەرگە بارىپ كەلگەن ەمەس. بار سىرعا تەك قانا سىرتتاي قانىقبىز. سوندىقتان بولار، بىزدەردىڭ ول جەرگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىمىز وتە جوعارى ەدى. سول جاققا بارىپ ءومىر سۇرسەك دەپ ارماندايتىنبىز. ساپار شەككىمىز كەلەتىن. دەسەك تە جولعا شىعۋعا ەشكىمنىڭ باتىلى جەتپەيتىن. ونىڭ دا وزىندىك سەبەبى بار، ءبارىمىز بەلگىسىز ەل جايىندا ەستىپ، سىرتتاي قانىق بولعانىمىزبەن، سول ەلدىڭ قاي جاقتا ورنالاسقاندىعىن بىلمەيتىنبىز. بىرەۋى سولتۇستىكتى، ەكىنشىسى وڭتۇستىكتى، ءۇشىنشىسى باتىستى، ءتورتىنشىسى شىعىستى سىلتەيتىن. ەشكىم كارتادان ناق تاۋىپ كورسەتىپ بەرگەن ەمەس. بەينە ءبىر اڭىز سياقتى. اڭىزدىڭ اقىرىنا شىداي المادىم. ءبۋىنىپ-تۇيىندىم دە باتار كۇندى بەتكە الىپ، جولعا شىقتىم. كۇن ءجۇردىم. توقتاماستان. ءتۇن ءجۇردىم. ۇيىقتامادىم. جۇرە بەردىم. بەيتانىس مەكەن جايىندا كورگەن-بىلگەن ەشكىمدى كەزىكتىرمەدىم. ۋاقىت وتە كەلە ادامداردى دا كورمەيتىن بولدىم. جاپان تۇزدە جالعىز جورتا بەردىم، جورتا بەردىم..، ءبىر كۇنى الىستان شاڭداتىپ كەلە جاتقان قارايعان كوردىم. ارامىز جاقىنداي ءتۇستى، جاياۋ ادام ەكەن، ەكەۋمىز جولىققاننان كەيىن بايقادىم، ول دا مەن سەكىلدى بەيباق ەكەن. جول ءجۇرىپ كەلە جاتقاندىعىن ايتامىن دا، ايتپەسە ونىڭ قاي جاقتان كەلە جاتقاندىعىن، قانداي ماقساتپەن ساپارلاپ جۇرگەندىگىن جاتقا بىلەتىن اۋليە دەرمىسىڭ... تەك ماعان قارسى باعىتتان كەلە جاتىر، ماعان ايانى وسى. ول مەنى بۇرىننان تانيتىن جان سەكىلدى سىڭاي تانىتتى.

— ءبارىبىر وكىنەسىز عوي.

— نە ايتىپ تۇرسىز.

— ساپارعا شىققانىڭىزدى ايتقانىم عوي، سەن ىزدەگەن ەلدە دە باقىت جوق. ءبارى جالعان...

ءجۇزى تۇتىگىپ كەتكەن. ءۇستى-باسىنا قاراي باستادىم، ارىپ-ازعان. ۇزاق ساپاردان بولۋى كەرەك دەپ ويلادىم.

— ءسىز ونى قايدان ءبىلىپ قويدىڭىز.

— جول بويى سەندەيلەردىڭ تالايىن كورگەنمىن. ءبىراق مەن سول سەندەر اڭساپ جۇرگەن ەلدەن بەزىپ كەلەمىن. جالعىز مەن ەمەس، ءبارى دە وسىلاي ويلايتىن. الايدا ەشكىمنىڭ باتىلى جەتپەدى.

— ولاي دەمەڭىز، ول جاقتا ءبارى دە جاقسى دەپ ەستىگەنبىز.

— ەستۋ بار جانە كورمەك بار.

— بالكىم قاتەلەسىپ تۇرعان شىعارسىز...

— اقىماق دەپ ويلايسىز با؟

— قۇداي ساقتاسىن، تەك سەنگىم كەلمەيدى ءسىزدىڭ ايتقاندارىڭىزعا.

— وندا تىڭداڭىز... ءبىر ەسەپتەن سىزگە بار كورگەن بىلگەندەرىمىدى ايتا وتىرىپ تىنىعىپ الايىن.

— نەگىزىنەن مىنا مەن، — دەدى وڭ قولىمەن كەۋدە تۇسىن نۇسقاپ، — سىزدەر اڭساپ جۇرگەن ەلدىڭ ازاماتىمىن. مەنىڭ شىر ەتىپ دۇنيەگە كەلىپ، كىندىك قانىم تامعان جەرىم. مەن ەمەس-اۋ، سان عاسىردان بەرى اتا- بابالارىمنىڭ سۇيەگى جاتقان جەر. باعزى زامانداردا اتا-بابامىز مىنا ءبىز سياقتى ۇرپاقتارىنا ميراس ەتەمىز دەپ، نايزانىڭ ۇشىمەن، بىلەكتىڭ كۇشىمەن قورعاعان ەكەن سول جەردى. ءبىراق توزعان ۇرپاعىنىڭ ءبىرى مەن سەكىلدى سول مەكەننەن بەزىپ كەتەدى دەپ ەش ويلاماعان شىعار.

كەكەسىنمەن كۇلىپ قويدى. سوسىن الدەكىمگە كىجىندى جۇدىرىعىن ءتۇيىپ.

— ءيا، ولار ويلاماعان بولۋى كەرەك. ءبىراق امال قانشا. قاشپاعاندا قايتەمىن، باسقا امالىم دا قالمادى، ول جاقتا بايىرعى تۇرعىنداردىڭ ءحالى مۇشكىل. بالكىم سەن باسقاسىڭ عوي، سەن ءۇشىن ءبارى ءبىر ىزگە ءتۇسىپ، ءوز قالپىمەن كەتە بەرەر. ءبىراق مەن ءۇشىن مۇمكىن ەمەس. سەنەسىز بە، ماسەلەن ءسىز مەنىڭ ايتقاندارىمنىڭ بارلىعىن ءتۇسىنىپ تۇرسىز عوي، ال ول جاقتا ماعان ءدال وسى تىلدە سويلەۋگە تىيىم سالىنعان. بار جازىعىم سول جەردىڭ بايىرعى تۇرعىنى بولعاندىعىم عانا.  وسىنىڭدى شاعىم رەتىندە ەشكىمگە ايتا المايسىڭ. تىپتەن اعايىندارىم، قانداستارىم تىڭداۋدان قالىپ بارادى. بىر-ەكى رەت قارسى شىققانمىن، سول ءۇشىن تالاي مارتە تاياق تا جەدىم.

ول كويلەگىن شەشىپ، ارقاسىن ماعان توستى. دىراۋ قامشىنىڭ بويداعى ۋىتى كەتكەنىمەن، قارا جولاقتار تىرتىق بولىپ قالىپ قويىپتى.

— ءبىراق ول ەلدە ءبارى دە جاقسى. نەگىزىندە ۇلكەن كىسىلەر سولاي ايتاتىن. مەن كورە قويعانىم جوق. سەنەسىز بە، ول جاقتىڭ بايىرعى تۇرعىندارى  ءالى دە الداۋ مەن ارباۋدا وتىر. سانالارىنا ۇرەيدى سونشالىقتى ءسىڭىرىپ تاستاعان. قانشا قيىنشىلىق بولسا دا، ايتەۋىر تىنىشتىقتان ايىرماسىن دەپ، اۋزىن بۋعان وگىزدەي وتىرا بەرەدى. سوعان ءىشىم ۋداي اشيدى.

تىزەرلەپ وتىرا قالعان بەيتانىس جولاۋشى، ەڭىرەپ جىلاپ جىبەردى.

— سەن دە باقىت ىزدەپ بارادى ەكەنسىڭ، مەن تەك ءوز قابىلداۋىمداعى پىكىرلەردى عانا ايتتىم. بارا بەرىڭىز سول ەلگە... تەك بايىرعى تۇرعىندارعا اياۋشىلىق كورسەتە ءبىلىڭىزشى. سەبەبى ءبارىن جاراتۋشى كۇش كورىپ تۇر عوي. مەن ءبارىبىر ءوز تامىرلاستارىمدى قۇتقارىپ الامىن، قوي ۇستىنە بوزتورعاي جۇمىرتقالاعان وسى ءبىر كەزەڭدە قولدارى اۋىزدارىنا جەتپەي وتىرعان. الدەبىرەۋلەر جەتكىزبەي وتىرعان.   قۇرىسىن بۇيتكەن ءومىرى، قارعىس اتسىن.

— نە دەيسىز، كىمدى ايتىپ تۇرسىز.

— قارعىس اتسىن!

ول وسى ءسوزدى ارتىنا بۇرىلىپ، تاعى دا ءۇش-تورت رەت قايتالادى.

— كىمدى قارعاپ تۇرسىز. تۇسىنبەدىم...

— ءجا، ەشتەڭە ەمەس.

بەيتانىس جولاۋشى ورنىنان تۇردى.

— مەنىڭ ايتقاندارىمدى ەشكىمگە جەتكىزبەيمىن دەپ ۋادە بەرەسىز بە؟

— مەن ءالى ەشتەڭە ءتۇسىنىپ تۇرعان جوقپىن. ۋادەسى نەسى، الدە بىرەۋدەن قورقىپ تۇرسىز.

ءبىراق كىمنەن قورقۋى مۇمكىن دەگەن وي كەلدى ساناما.

— ...

ول ءۇن-تۇنسىز ءجۇرىپ كەتتى. مەن نە كەيىن قايتارىمدى، نە العا جىلجىرىمدى بىلمەي، تۇرعان ورنىمدا قاققان قازىقتاي قالشيىپ قالدىم. ءبىراق ءبارىمىز اڭساپ جۇرگەن ەلدەگى بايىرعى تۇرعىنداردى كورگىم كەلگەنى راس. بەلگىسىز مەكەن جايىندا نەبىر ماقتاۋلاردىڭ نەمەسە بەيتانىس جولاۋشى ايتقان اڭگىمەلەردىڭ اسەرى بولار.

...مەن ءبىر ورىندا ءالى تۇر ەكەنمىن...

---