باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىن سىني تۇرعىدان ويلاۋعا ۇيرەتۋ
«شاكىرت-شاكىرت ەمەس،
-ۇستازىن ول سۇيمەسە،
ۇستاز- ۇستاز ەمەس،
شاكىرتى ءۇشىن كۇيمەسە»-دەپ ۇلى اعارتۋشى ى. التىنسارين ايتقانداي، ءوز ءىسىن جەتىك بىلەتىن، ۇنەمى ىزدەنىستە جۇرەتىن، مادەنيەتتى ۇستاز ەل بولاشاعىنىڭ تىزگىنىن ۇستايتىن قازىرگى جاس بۇلدىرشىندەردىڭ جۇرەگىنە جول تاپقاندا عانا ءبىلىم جەتىستىكتەرىنە جەتەتىنى ءسوزسىز. ءبىلىم، داعدى، ىسكەرلىكتىڭ قالىپتاسۋىنىڭ باستاماسى – باستاۋىش ساتى. كەلەشەكتە ارناۋلى ماماندىقتارعا تالپىنۋدىڭ ىرگەتاسى دا وسى باستاۋىشتان باستالماق. باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ وي-قيالىن بىلىممەن نۇرلاندىراتىن، دۇنيەتانىمىن كەڭەيتەتىن –ۇستاز شەبەرلىگى.
قازىرگى تاڭدا ءبىلىم سالاسىنىڭ الدىندا دايىن ءبىلىمدى، داعدىلاردى مەڭگەرەتىن، قايتالايتىن عانا ەمەس، شىعارماشىلىق باعىتتا جۇمىس ىستەيتىن، تىڭ جاڭالىقتار اشاتىن، ءبىرتۋما ويلاۋ قابىلەتىمەن ەرەكشەلەنەتىن جەكە تۇلعا قالىپتاستىرۋ مىندەتىنىڭ تۇرعانى بارشامىزعا بەلگىلى. وسى ورايدا، كەمبريدج باعدارلاماسىنىڭ 2ء-مودۋلى وقۋشىلاردى سىني تۇرعىدان ويلاۋ- وقۋشىلاردى جوعارى ويلاۋ، سىناي ويلاۋ دەڭگەيىنە جەتكىزەدى. باستاۋىش سىنىپ وقۋشىسى جاڭالىققا جانى قۇمار، بىلمەگەنىن بىلگىسى كەلىپ تۇرادى.
سىني تۇرعىدان ويلاۋ «ويلاۋ تۋرالى ويلانۋ» دەپ سيپاتتالعان. ول ماڭىزدى ماسەلەلەردى تالقىلاۋدى جانە تاجىريبەنى وي ەلەگىنەن وتكىزۋدى قامتيدى.
( مۇعالىمدەرگە ارنالعان نۇسقاۋلىق 48 – بەت ).
وسى كۋرس بويىندا ۇيرەنگەنىمدى ءوز تاجىريبەمدە قولدانىپ، سىني تۇرعىدان ويلاۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ بىلىمگە دەگەن سەنىمىن نىعايتىپ، ىسكەرلىگى مەن دۇنيەتانىمىن قالىپتاستىردىم، ىنتاسىن ارتتىردىم. ساباقتاعى باستى وزگەرىس- وقۋشىلاردىڭ جاپپاي تىلدىك ارەكەتكە ءتۇسۋى. وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ دەڭگەيى الدەقايدا جوعارىلادى. ءار تاقىرىپتىڭ يدەياسىن وقۋشىلاردىڭ وزدەرىنىڭ اشۋى، كەيىپكەرگە اينالۋ، كەيىپكەرمەن بىرگە قۋانۋ ساباقتا جاعىمدى ەموسيا، اسەر قالدىراتىنداي جاعدايعا جەتتى.
اسىرەسە توپتىق جۇمىستاردا بالالاردىڭ جاندارى جاقىنداسىپ، بىرگە جاساعان ىستەرىنىڭ ناتيجەسىن كورۋ، ولاردى جوعارى ەموسيونالدىق جاعدايعا اكەلەتىندىگى بايقالدى. ساباقتا وزدەرىن ەركىن ۇستاپ، ءبىلىم الۋعا دەگەن قۇشتارلىقتارى مەن قىزىعۋشىلىقتارى ارتتى. العان ءبىلىمىن كەڭەيتۋ ءۇشىن وزدىگىنەن وقىپ، توپتا، جۇپتا جۇمىس جاساۋعا قالىپتاسا باستادى.
سىني تۇرعىسىنان ويلاۋ باعدارلاماسىن ساباقتارعا ەنگىزۋ بارىسىندا:
• وقۋشىلاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىنە ساي ارەكەت ەتۋ ماڭىزدى.
• ولاردىڭ قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋعا ءمان بەرۋ
• مۇعالىمگە دە سىني تۇرعىدان ويلاۋدى مەڭگەرۋ.
• ساباق ماقساتىنا نەگىزدەلگەن ستراتەگيالاردى دۇرىس تاڭداۋعا ۇيرەندىم.
• سىنىپتان تىس جۇمىستاردا سىني تۇرعىدان ويلاۋعا بەرىلگەن قىزىقتى تاپسىرمالار بەرىپ وتىرۋدى ۇيرەندىم
• ءار ساباققا دايىندىقتا شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋ كەرەك ەكەنىن ءتۇسىندىم.
• ەندى وقۋشىلارمەن دامۋ دەڭگەيىن ۇنەمى زەرتتەپ وتىرۋدى قاجەتتىلىگىمە اينالدىرامىن.
وقۋشىلار نە ۇيرەندى ؟
• وقۋشىلار ىزدەنۋگە، داعدىلانۋعا ۇيرەندى.
• رەفلەكسيا جاساي الاتىن بولدى.
• وقۋشىلار ويلارىن جۇيەلەۋگە، اشىق ايتۋعا ۇيرەندى.
• وقۋشىلاردىڭ بىر-بىرىنە دەگەن قارىم قاتىناسى جاقسارىپ، ىنتىماقتاستىق اتموسفەرا قالىپتاستى.
• تالداۋ، جيناقتاۋ. سالىستىرۋ سياقتى ويلاۋ پروسەستەرىن مەڭگەرەدى.
• ۇلگەرىمى تومەن وقۋشىلاردا العا ۇمتىلىس پايدا بولدى. سىنىپتىڭ ۇلگەرىمى جوعارىلادى.
• شىعارما، ەسسە جازا الاتىن بولدى.
• ولار ءارتۇرلى شەشىمدەر ايتا الاتىن بولدى.
مەنىڭ جاساعان قورىتىندىم - بۇل مودۋل بويىنشا وقۋشىعا رەپرودۋكتيۆتى ءبىلىم بەرمەي، ول وزدىگىنەن وقىپ ءبىلىم الۋ ءۇشىن ارەكەت ەتۋ شارت. ءمۇعالىمنىڭ ءرولى وقۋشىعا باعىت باعدار بەرۋ، قاداعالاۋ عانا. وقۋشى وزىندە بار ەسكى اقپاراتتى الا وتىرىپ، باسقا دەرەك كوزدەرى ارقىلى ءوز ءبىلىمىن تولىقتىرىپ وتىرادى. بۇدان ءسوز جوق بالانىڭ بەلسەندىلىگى دامىپ، ويلاۋ قابىلەتى ارتادى، ناتيجەسىندە وزدەرىنە دەگەن سەنىمدىلىك پايدا بولىپ، قاتە جاۋاپ بەرگەنى ءۇشىن قورىقپايدى، ءبىر - بىرىنە جەتىستىككە جەتۋلەرىنە كومەكتەسەدى. بۇل ادىسپەن جۇمىس جاساۋ مۇعالىمنەن كوپ ىزدەنىستى تالاپ ەتەدى. ساباقتا بالانىڭ كوبىرەك سويلەۋىن ماقسات ەتەتىن بۇل تەحنولوگيانى يگەرۋ ءمۇعالىمنىڭ ۇزدىكسىز ىزدەنۋىن، ءوز بىلىكتىلىگى مەن شەبەرلىگىن، ءوزىنىڭ سىني تۇرعىدان ويلاي ءبىلۋ قابىلەتىن شىڭداپ وتىرۋدى تالاپ ەتەدى.
كەمبريدج وقىتۋ باعدارلاماسى بويىنشا وقۋشىلاردى سىني تۇرعىدا ويلاۋعا ۇيرەتۋ ەڭ نەگىزگى ويدى بۇكىل اقپارات ىشىنەن سارالاپ، جيناقتاپ مەڭگەرتۋدە كوپ كومەگىن تيگىزەتىنى ءسوزسىز.
كەلەشەكتە سىندارلى وقىتۋدى ءوز ساباقتارىما قولدانا وتىرىپ، تياناقتى جۇمىس جۇرگىزگىم كەلەدى. جەتى مودۋل ارقىلى بارلىق وقۋشىنى ساباققا ىنتالاندىرۋدا، ءوز ويلارىن اشىق ايتا وتىرىپ بەلسەندىلىكتەرىن ارتتىرۋدا پايداسى كوپ ەكەندىگىنە كوز جەتكىزدىم.