باۋبەك وسىلايشا قازا بولدى
مەن 1924 جىلى سەمەي وبلىسى، جارما اۋدانى، وسى ەگىندىبۇلاق سەلوسىندا تۋىپ ءوستىم. ءقازىر دە وسى جەردە تۇرىپ جاتىرمىز.
قىزىل اسكەر قاتارىنا 1942 جىلى سەنتيابر ايىندا جارما اۋداندىق اسكەري كوميسسارياتى ارقىلى شاقىرىلدىم.
اسكەر قاتارىنا الىنعاننان كەيىن 1943 جىلدىڭ ماي ايىنا دەيىن 9-اتقىشتار بريگاداسىندا ساراتوۆ وبلىسىندا بولدىم. 5 اي وسى جەردەگى باتالون شتابىندا پيسەرلىق قىزمەت اتقاردىم. ماي ايىندا ءبىزدى پۋگاچيەۆ قالاسىنان مايدانعا اتتاندىردى. مايدان شەبىنە جاقىن قالعاندا 394-اتقىشتار ديۆيزياسىنىڭ 810-پولكىنا قوستى. وسى پولكتا مەن 1945 جىلدىڭ وكتيابرىنە دەيىن بولىمشە كومانديرى بولىپ قىزمەت اتقاردىم. ورەل - كۋرسك وپەراسياسى كەزىندە 4-ۋكراينا مايدانىنىڭ كۇرامىندا حاركوۆ ماڭايىندا ءبىرىنشى رەت سوعىسقا قاتىستىم. وسى پولك قۇرامىندا ۋكراينانىڭ كريۆوي روگ قالاسى، ودەسسا وبلىسى ارقىلى تەرنوپول قالاسىنىڭ ماڭىندا قورعانىستا بولىپ، 1944 جىلى اۆگۋست ايىندا ياسسى-كيشينيەۆ گرۋپپيروۆكاسىنا قاتىستىم.
مەندە ناگرادا وتە از. 1944 جىلى اپرەل ايىندا دنەستر ءۇشىن جانە 1944 جىلى سەنتيابر ايىندا ياسسى - كيشينيەۆ وپەراسياسى ءۇشىن «زا وتۆاگۋ» مەدالى، «زا پوبەدۋ ناد گەرمانيەي» مەدالدارى بار.
مەن باۋبەكتى 1943 جىلى كوردىم.
مەن ءبىر شارۋامەن كەتىپ بارا جاتىر ەدىم، الدىمنان قازاققا ۇقساس ءبىر اعا لەيتەنانت كەزدەستى. مەن ول كىسىگە اسكەر تارتىبىمەن سالەمدەسىپ ءوتىپ كەتتىم. بارعان جۇمىسىمدى ءبىتىرىپ قايتىپ كەلە جاتقاندا الگى كىسى تاعى كەزدەستى. ول مەنى توقتاتىپ: «قازاقسىڭ با؟» — دەپ سۇرادى، مەن: «قازاقپىن»، — دەپ جاۋاپ بەردىم، ول مەنىڭ قاي جەرلىك ەكەنىمدى سۇرادى. مەن تولىق جاۋاپ بەرگەننەن كەيىن ول وسى پولكتىڭ ساپەرلەر ۆزۆودىنىڭ كومانديرى ەكەنىن ايتتى جانە ۋاقىتىم بولسا، كەلىپ تۇرۋىمدى سۇراپ ورنالاسقان جەرىن كورسەتتى. مەن سول كەشتە - اق باردىم.
ەكەۋمىز 2 ساعاتتاي اڭگىمەلەستىك. باۋبەك ءوزىنىن جالعىز ەكەنىن، ءبىر جاقىن اعاسى سوعىستا قازا تاپقانىن، جورا-جولداستارىنان حات الىپ تۇراتىنىن ايتتى. سودان كەيىن باۋبەك «سوسياليستىك قازاقستان» گازەتىن الاتىنىن ايتىپ، ماعان «وقى، قازاقستان جاڭالىعىمەن تانىس» دەپ بىرنەشە نومەرىن بەردى. مىنە، وسىدان باستاپ باۋبەكپەن بىرگە تۋىسقانداي بولىپ كەتتىم. بوس ۋاقىت بولسا باۋبەك ەكەۋمىز ىلعي بىرگە بولاتىنبىز. باۋبەك ماعان نەمىس كارتاسىنان جاسالعان ەكى قالىڭ داپتەردى كورسەتىپ، ءوزىنىڭ گازەتتەرگە ماقالا، ولەڭ جازۋىمەن بىرگە «التىن ساعات» جانە «كاپيتان ۆودوپريگورا» دەگەن اڭگىمە جازىپ جۇرگەنىن ايتاتىن.
ءبىزدىڭ اسكەر كريۆوي روگ قالاسىن الۋعا دايىندالىپ جاتقاندا، جاۋ ميناسىن تازارتىپ ءجۇرىپ، قاپىلىستا مينا جارىلىپ قاراتايەۆ، كاپليەۆسكيي، باۋبەك ۇشەۋى مەرت بولادى. باۋبەكتىڭ مەرت بولعانىن ەستىپ، ماحروۆتىڭ كومەگىمەن مايدان دالاسىنان الىپ شىعىپ، دنەپروپەتروۆسك وبلىسى، سوفييەۆ اۋدانى، نوۆو-يۋليەۆكا سەلوسىنا ەز قولىمنان جەرلەدىم، قاسىندا قاراتايەۆ، كاپليەۆسكييلەر بار. باۋبەكتىڭ باسىنا «باۋبەك بۇلقىشيەۆ» دەپ، تۋعان جىلى مەن مەرت بولعان جىلى، كۇنىن تاقتايعا ويىپ جازدىم. مەنىڭ قولىمنان كەلگەنى وسى عانا بولدى.
باۋبەك كىشىپەيىل، باۋىرمال ەدى. باۋبەكتى وسىنداي ازاماتتىعى ءۇشىن سولداتتار قاتتى سىيلايتىن. جانە شتاب وفيسەرلەرىنە وتە بەدەلدى ەدى. باۋبەك جاس كەتتى. سول سوعىستىڭ قيىن-قىستاۋ ۋاقىتىندا وتە مادەنيەتتى، تازا جۇرەتىن جانە وسىنى ءوز قاراماعىنداعى سولداتتاردان تالاپ ەتەتىن.
سولوگۋبوۆ ماعان باۋبەكتىڭ قاعازدارىن تاپسىرعانى تۋرالى راحمەتوللا ىدىرىسوۆقا ايتقان ەدىم، ءبىراق ونىڭ مازمۇنىن مەن وقىعام جوق، سەبەبى وعان مەندە ۋاقىت بولمادى. ول قاعازداردان جارالانىپ، گوسپيتالعا تۇسكەن سوڭ كوز جازىپ قالدىم.
سوعىس اياقتالعاننان كەيىن باۋبەكتىڭ پولكىنەن ماحروۆتان باسقانى كەزدەستىرمەدىم. ماحروۆ مەنى 17 جىلدان كەيىن ىزدەپ تاپتى، ءقازىر كاتىسىپ تۇرامىز.
وكتيابر 1972 جىل.
قاناعات اعىبايەۆ
You Might Also Like
-
وتان سوعىسىنىن وتتى جىلدارىندا ءبىز الماتىدا، كالينين كوشەسىندەگى 5-ۇيدە تۇراتىنبىز. بۇل ۇيدە مۇحتار اۋەزوۆ، ءابدىلدا تاجىبايەۆ تا تۋردى. سوعىستا نە جانالىق بولىپ جاتقانىن بىرىمىزدەن-بىرىمىز ءبىلىپ وتى...
