- 23 جەل. 2023 00:00
- 323
باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ كۋباعا ساپارى
بىردە ماسكەۋلىك «زناميا» جۋرنالىنىڭ تىلشىلەرى كۋبا ريەۆوليۋسياسىنىڭ كوشباسشىسى فيدەل كاسترودان سۇحبات الىپ وتىرىپ، سوۆەت ەلىندەگى قانداي داڭقتى باتىرلاردى بىلەسىز دەپ سۇراپتى. ول ءبىراز ويلانىپ، ۆاسيليي چاپايەۆ پەن باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ اتتارىن اتايدى.
سوندا جۋرناليستەر:
— باۋىرجان مومىش ۇلى ءتىرى ادامعوي!
— قالاي! ساپتا جۇرگەن كىسى مە؟!
— البەتتە. ول — زاپاستاعى وفيسەر. ءبىراق قاتاردان قالعان جوق. ءقازىر قازاقستاندا ادەبيەت مايدانى دەپ اتالاتىن سالادا قىزمەت ەتەدى.
— سولاي ما؟! مومىش ۇلىنىڭ ەڭبەكتەرى ءبىزدىڭ اسكەري ۋچيليششەلەردە وقىتىلادى. مىسالى، قورشاۋدى بۇزىپ شىعۋ تاكتيكاسىنا بايلانىستى «باۋىرجان ءسپيرالى» دەگەن بار. سويتسە، «بوستاندىق ارالىنىڭ» سەركەسى باۋىرجان مومىش ۇلى تۋرالى «ۆولوكولام تاس جولى» كىتابىن قايتالاپ وقىپ، تامسانادى ەكەن. باتىردى جاۋىنگەرلىكتىڭ يدەالى ساناپ، اتالعان شىعارمانى كۋبا ساربازدارىنىڭ ەڭ قاجەتتى اسكەري جابدىقتارى قاتارىنا كىرگىزۋ جونىندە بۇيرىق شىعارىپتى. قىسقاسى، ءتىرى ادام ەكەنىن بىلگەن سوڭ، جانى قالماي، باۋىرجاندى مارتەبەلى مەيمان رەتىندە دەرەۋ كۋباعا قوناققا شاقىرادى. بۇل — 1963 جىلدىڭ قىركۇيەك ايىندا بولعان وقيعا. سول ءسات باۋكەڭ جاس ولجاس سۇلەيمەنوۆتى الدىرىپ، جاعداي وسىلاي، ەكەۋمىز كۋباعا بىرگە بارىپ قايتايىق، «اديۋتانتىم» بول دەپ ۇسىنىس جاساعان.
سوندا، باتىر، ءبىر جاعىنان، اقىن ىنىسىنە مۇڭ شاققانداي بولىپ، تولقي وتىرىپ:
— كوردىڭ بە، مەنى ءوز وتانىم كەرەك قىلمايدى. باس شتاب مامانى، اسكەري اكادەميانىڭ وردەندى پروفەسسورى، گۆارديا پولكوۆنيگى باۋىرجان مومىشۇلىن الادى دا ساپتان لاقتىرىپ تاستايدى. مەن — جوعارى ءبىلىمدى اسكەري اداممىن. ءالى دە، كەمى، ون بەس جىلداي قىزمەت ەتە الار ەدىم. ءيا، ءتاۋىر زەينەتاقى بەردى. ءۇش ءجۇز سوم تاقياعا تار كەلمەيدى. ءبىراق ەڭ توپاس تۇردە بۇيىردى: كويكەڭە جايعاس تا، دىبىر ەتپەي، توبەگە تۇكىرىپ جاتا بەر دەدى. قالاي ويلايسىڭ، توبەگە تۇكىرۋ ءۇشىن ءۇش ءجۇز سوم جەتە مە؟ بىلىكتى وفيسەر ءۇشىن جامان ەرمەك ەمەس قوي، ءا! سسسر ازاماتى جانە ادال وفيسەر رەتىندە بۇل جاعداي ارىما قاتتى تيەدى، نامىسىم تاپتالادى. وسىلاي، باۋىرىم. ال ايدالاداعى كۋبالىقتار مەنى ءپىر تۇتىپ، اسپانعا شىعارادى، — دەپتى. سول ساپارعا قۋانا-قۋانا بارار ەدىم، ءبىراق ىڭعايى كەلمەدى، — دەدى بەرتىنىرەكتە اقىن بىزبەن اڭگىمەسىندە.
سيرياعا بيلەت الىپ قويىپ، ۇشقالى وتىرعانمىن. باتىر كۋباعا جالعىز اتتاندى...
بوستاندىق ارالىنىڭ جەتەكشىلەرى قازاق ساربازىن حان كوتەرە قۇرمەتتەيدى. ونى كۋبا ديۆيزياسى 51ء-شى پولكىنىڭ قۇرمەتتى كومانديرى ەتىپ تاعايىندايدى. «كۋبانىڭ ريەۆوليۋسيالىق ۇكىمەتى مەن اسكەري كۇشتەرىنىڭ اتىنان زور ريزاشىلىقپەن ايگىلى سوۆەت پولكوۆنيگى باۋىرجان مومىشۇلىنا!» دەپ راۋل كاسترو قول قويىپ، كۋبا كوسەمى، ۇلتتىق قاھارمان حوسە ءمارتيدىڭ پورترەتىن سىيلايدى.
كەيىن ولجاس كۋبا گازەتتەرىنىڭ ءبىرىنشى بەتىندەگى باۋىرجان اعاسىنىڭ: «كۋباعا قازاق ەلىنەن جالىندى سالەم!» دەپ ساڭقىلداپ، ۇشاق تراپىنان ءتۇسىپ كەلە جاتقان نەمەسە ونىڭ اسكەري پارادتى قابىلداعان كەزى بەينەلەنگەن كوپتەگەن سۋرەتتەردى كورىپ، باتىر تۋرالى يسپان تىلىندە جازىلعان ماقالالاردى وقي وتىرىپ: — اتتەڭ، قازاق حالقىنىڭ شىرقاۋ بيىككە كوتەرىلگەن وسى ءبىر كەرەمەت ساتتەرىنە كۋا بولا الماعانىم-اي! — دەپ قاتتى وكىنگەنىن ايتادى.
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
قازاقتىڭ باۋىرجانى جانە قازاق رۋحى
باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ تۋىندىلارى
باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ ناقىل سوزدەرى