بىلعارىدان راۋشان گۇلىن دايىنداۋ ءادىسى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: بىلعارىدان راۋشان گۇلىن دايىنداۋ ءادىسى.
ساباقتىڭ ماقساتى بىلىمدىلىك: گۇلدەردىڭ ساندىك قىزمەتى، ديزاين ونەرى جونىندە تۇسىنىك بەرۋ، بىلعارىدان راۋشان گۇلىن جاساۋ ءادىسىن ۇيرەتۋ. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، ويلاۋ شەڭبەرىن، ەستەتيكالىق تالعامىن ۇشتاۋ. تاربيەشىلىك: وقۋشىلاردى ەڭبەكسۇيگىشتىككە، ۇقىپتىلىققا، تازالىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: بايانداۋ، ءتۇسىندىرۋ، كورسەتۋ، ساراماندىق جۇمىس، باقىلاۋ، باعالاۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، بەينەلەۋ ونەرى، وسىمدىكتانۋ، تابيعاتتانۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: تەحنولوگيالىق نۇسقاۋ كارتا، دايىن ۇلگى، سۋرەتتەر، كورمە.
ساباقتىڭ جوسپارى:
ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى تەكسەرۋ.
وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن جان - جاقتى تەكسەرۋ.
ساباقتىڭ ماقساتىن، مىندەتتەرىن قويۋ.
جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ.
ا) كىرىسپە. گۇلدەردىڭ ساندىك قىزمەتى.
ءا) ديزاين ونەرى.
ب) بىلعارى. بىلعارىنىڭ قولدانىلۋ ورنى.
ۆ) كورنەكى قۇرالدارمەن جۇمىس.
گ) قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن قايتالاۋ.
جاڭا ساباق:
گۇلدەر ەجەلدەن ساندىك قىزمەت اتقارعان، مۇنى بىزگە دەيىنگى ارحيتەكتۋرا، پوەزيا، قولونەر، كوركەمونەر راستايدى.
- ەجەلدەگى گرەسيا، ەگيپەتتە، جۇڭگو، جاپونيادا گۇلدەر قانداي ساندىك قىزمەت اتقارعان؟
ديزاين ونەرى حح عاسىردا بولەك ونەر رەتىندە ءبولىنىپ شىقتى. ديزاين ونەرىنىڭ تەرميندىك اتاۋى جاڭا بولعانمەن، ول ءوزى نەگىزىنەن ەرتەرەكتەن قالىپتاسقان. قازاق حالقىنىڭ قولونەر تۇرىنەن ديزايىندى انىق كورۋگە بولادى.
ديزاين دەگەنىمىز كەز كەلگەن بۇيىمنىڭ جاڭا ۇلگىسىن جان - جاقتى ويلاستىرىپ، زامان تالابىنا ساي جاساۋ دەگەن ءسوز. بۇل ءسوز ءار سالادا قولدانىلادى. وسى ورايدا ديزاين وندىرىستىك، گرافيكالىق، اۆتوموبيلدىك، ينتەرەرلىك، جيھازدىق، كومپيۋتەرلىك ت. ب. بولىپ بىرنەشە تۇرگە بولىنەدى. ال فيتو ديزاين وسىمدىكتەردى كوركەمدەپ اشەكەيلەۋ. گرەك سوزىنەن اۋدارعاندا «فيتو»- وسىمدىك دەپ اتالادى.
فلوريستيكا - تابيعي ماتەريالدان، كەپكەن وسىمدىكتەردەن كوركەم شىعارما جۇمىستارىن ورىنداۋ. فيتوديزاين جاساۋ ءۇشىن ءتىرى وسىمدىكتەردى، كەپتىرىلگەن، جاساندى وسىمدىكتەردى قولدانۋعا بولادى. سونداي - اق قۇتى ۇستاتقىشتار، قۇرال سايماندار قاجەت. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز بىلعارىدان راۋشانگۇلىن جاساپ، گۇلشوقتارىنان كومپوزيسيا قۇراستىرۋ.
ادام بالاسى وتە ەرتە زاماننان بەرى جانۋارلاردىڭ ەتىك تاماق، ءسۇتىن سۋسىن، تەرىسىن، ءجۇنىن كيىم، مالدىڭ ءوزىن كولىك رەتىندە جانە سۇيەگىمەن مۇيىزىنەن ەڭبەك قۇرالدارىن، تۇرمىسقا قاجەتتى بۇيىمدار جاساعانىن تاريحى دەرەكتەردەن جاقسى بىلەمىز. قازاق حالقى دا باسقا كوشپەندى حالىقتار سەكىلدى اڭ، مال تەرىلەرىن يلەپ، شەلدەرىن الىپ، كەپتىرىپ، بوياپ، وڭدەپ ءوز قاجەتىنە جاراتتى.
- بىلعارىدان قانداي بۇيىمدار دايىندايدى؟
راۋشانگۇلىن ءار ءتۇرلى ادىستەرمەن ءتۇرلى ماتەريالدار دايىنداۋعا بولادى. مىسالى، ماتالاردان، تاسپالاردان، بيسەردەن، بىلعارىدان، ت. ب.
مۇنداي ادەمى گۇلدەردى كيىمدەرگە ساندىك اشەكەي رەتىندە، اكسەسسۋار بۇيىمدارىنا پايدالانۋعا بالادى. سونداي - اق راۋشان گۇلىنەن قابىرعا پاننوسىن جاسايدى.
ساراماندىق جۇمىس.
تەحنولوگيالىق نۇسقاۋ كارتانىڭ كومەگىمەن جۇمىستى ورىنداۋ.
سۋرەتپەن جۇمىس.
لالاگۇل، راۋشانگۇل، نارعىزگۇل، نارسيسس، قىزعالداق گۇلدەرى بويىنشا وقۋشىلاردىڭ دايىنداعان ماتەريالدارى وقىلادى.
بىلعارىدان راۋشان گۇلىن جاساۋ ءادىسى
قاجەتتى قۇرال - جابدىقتار: ءتۇرلى كولەمدەگى گۇل كۇلتەسىنىڭ شابلونى، بىلعارى، قايشى، قارىنداش، جەلىم، قىلقالام، ماي شام، نەگىزگى استار.
جۇمىستىڭ ورىندالۋ رەتى:
ۇلگىنى قاعازعا ءتۇسىرۋ، قيىپ الۋ.
ۇلگىنى بىلعارى بەتىنە ءتۇسىرۋ، قيۋ(ءبىر گۇل دايىنداۋ ءۇشىن كۇلتە سانى - ون ءۇش، ون سەگىز دانا).
ماي شامنىڭ كومەگىمەن گۇل كۇلتەسىنە ءپىشىم بەرۋ.
گۇل كۇلتەسىنە جەلىم جاعىپ، وراۋ ادىسىمەن كۇلتەنى دايىنداۋ.
ورتاڭعى كۇلتەگە كەلەسى كۇلتەنى وراپ جەلىمدەۋ. وسىلايشا گۇل كۇلتەسىن قيىلىستىرا وتىرىپ، وراۋ ادىسىمەن جۇمىستى ورىنداۋ.
جاپىراق بولشەكتەرىنىڭ تەرىس جاعىنان سىزىقتاردى بەلگىلەۋ.
ورتاڭعى سىزىعىنا جەلىم جاعىپ ىشكە قاراي بۇكتەۋ، جەلىم جاعىلعان جەرىن ساۋساقپەن تەگىستەپ باستىرۋ.
وسى ادىسپەن كەلەسى جاپىراق سىزىقتارىنىڭ ءپىشىنىن شىعارۋ.
دايىن گۇل شوقتارىنان نەگىزگى استار بەتىنە كومپوزيسيا قۇراستىرۋ.
قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن قايتالاۋ
قايشىمەن جۇمىس جاساۋ ەرەجەلەرىن اتا.
ماي شاممەن جۇمىس جاساۋ بارىسىندا قانداي قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرى قولدانىلادى؟
جۇمىسقا قويىلاتىن تالاپتار:
جۇمىستى تەحنولگيالىق نۇسقاۋ كارتانىڭ كومەگىمەن ورىنداۋ؛
جۇمىستى تازا ۇقىپتى ورىنداۋ؛
جۇمىس بارىسىندا قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ەستەن شىعارماۋ.
قورتىندى ءبولىم.
- بۇگىنگى وتكەن ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى:
بىلعارىدان راۋشان گۇلىن دايىنداۋ دايىنداۋ ءادىسى.
گۇلدى ايالاپ گۇلدى بەكەر سۇيمەگەن،
گۇلدىڭ اتىن قىزعا بەكەر بەرمەگەن...- دەپ اقىن جىرلاعانداي، قازاق حالقى قىز بالاسىن گۇلگە تەڭەي وتىرىپ، قىزدى قۇرمەتتەگەن، گۇلدى دارىپتەگەن.
حالقىمىز تابيعاتتاعى گۇلدەردىڭ اسەمدىگىن، سۇلۋلىعىن كورە دە، سەزە ءبىلۋدى جاس ۇرپاققا ۇيرەتە وتىرىپ، ەستەتيكالىق تاربيە بەرگەن. تابيعاتتىڭ سۇلۋلىعىن قولونەر بۇيىمدارىنا كەستە ويۋ - ورنەك، ت. ب. ونەر ارقىلى بەينەلەگەن.
سىزدەر بىلعارىدان راۋشان گۇلىن جاساپ، نەگىزگى استار بەتىنە گۇل شوقتارىنان كومپوزيسيا قۇراستىرۋدى ۇيرەندىڭىزدەر.
- گۇلدەردىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزى قانداي؟
- گۇلدەردىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟
- فيتوديزايىن دەگەنىمىز نە؟
- بىلعارىدان گۇل جاساۋ بارىسىندا ماي شامدى نە ءۇشىن پايدالاندىق؟
قورىتىندى ءبولىم.
ا) ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
ءا) وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ب) ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
ۆ) جۇمىس ورنىن جيناۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى بىلىمدىلىك: گۇلدەردىڭ ساندىك قىزمەتى، ديزاين ونەرى جونىندە تۇسىنىك بەرۋ، بىلعارىدان راۋشان گۇلىن جاساۋ ءادىسىن ۇيرەتۋ. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرىپ، ويلاۋ شەڭبەرىن، ەستەتيكالىق تالعامىن ۇشتاۋ. تاربيەشىلىك: وقۋشىلاردى ەڭبەكسۇيگىشتىككە، ۇقىپتىلىققا، تازالىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: بايانداۋ، ءتۇسىندىرۋ، كورسەتۋ، ساراماندىق جۇمىس، باقىلاۋ، باعالاۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: تاريح، بەينەلەۋ ونەرى، وسىمدىكتانۋ، تابيعاتتانۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: تەحنولوگيالىق نۇسقاۋ كارتا، دايىن ۇلگى، سۋرەتتەر، كورمە.
ساباقتىڭ جوسپارى:
ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى تەكسەرۋ.
وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن جان - جاقتى تەكسەرۋ.
ساباقتىڭ ماقساتىن، مىندەتتەرىن قويۋ.
جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ.
ا) كىرىسپە. گۇلدەردىڭ ساندىك قىزمەتى.
ءا) ديزاين ونەرى.
ب) بىلعارى. بىلعارىنىڭ قولدانىلۋ ورنى.
ۆ) كورنەكى قۇرالدارمەن جۇمىس.
گ) قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن قايتالاۋ.
جاڭا ساباق:
گۇلدەر ەجەلدەن ساندىك قىزمەت اتقارعان، مۇنى بىزگە دەيىنگى ارحيتەكتۋرا، پوەزيا، قولونەر، كوركەمونەر راستايدى.
- ەجەلدەگى گرەسيا، ەگيپەتتە، جۇڭگو، جاپونيادا گۇلدەر قانداي ساندىك قىزمەت اتقارعان؟
ديزاين ونەرى حح عاسىردا بولەك ونەر رەتىندە ءبولىنىپ شىقتى. ديزاين ونەرىنىڭ تەرميندىك اتاۋى جاڭا بولعانمەن، ول ءوزى نەگىزىنەن ەرتەرەكتەن قالىپتاسقان. قازاق حالقىنىڭ قولونەر تۇرىنەن ديزايىندى انىق كورۋگە بولادى.
ديزاين دەگەنىمىز كەز كەلگەن بۇيىمنىڭ جاڭا ۇلگىسىن جان - جاقتى ويلاستىرىپ، زامان تالابىنا ساي جاساۋ دەگەن ءسوز. بۇل ءسوز ءار سالادا قولدانىلادى. وسى ورايدا ديزاين وندىرىستىك، گرافيكالىق، اۆتوموبيلدىك، ينتەرەرلىك، جيھازدىق، كومپيۋتەرلىك ت. ب. بولىپ بىرنەشە تۇرگە بولىنەدى. ال فيتو ديزاين وسىمدىكتەردى كوركەمدەپ اشەكەيلەۋ. گرەك سوزىنەن اۋدارعاندا «فيتو»- وسىمدىك دەپ اتالادى.
فلوريستيكا - تابيعي ماتەريالدان، كەپكەن وسىمدىكتەردەن كوركەم شىعارما جۇمىستارىن ورىنداۋ. فيتوديزاين جاساۋ ءۇشىن ءتىرى وسىمدىكتەردى، كەپتىرىلگەن، جاساندى وسىمدىكتەردى قولدانۋعا بولادى. سونداي - اق قۇتى ۇستاتقىشتار، قۇرال سايماندار قاجەت. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز بىلعارىدان راۋشانگۇلىن جاساپ، گۇلشوقتارىنان كومپوزيسيا قۇراستىرۋ.
ادام بالاسى وتە ەرتە زاماننان بەرى جانۋارلاردىڭ ەتىك تاماق، ءسۇتىن سۋسىن، تەرىسىن، ءجۇنىن كيىم، مالدىڭ ءوزىن كولىك رەتىندە جانە سۇيەگىمەن مۇيىزىنەن ەڭبەك قۇرالدارىن، تۇرمىسقا قاجەتتى بۇيىمدار جاساعانىن تاريحى دەرەكتەردەن جاقسى بىلەمىز. قازاق حالقى دا باسقا كوشپەندى حالىقتار سەكىلدى اڭ، مال تەرىلەرىن يلەپ، شەلدەرىن الىپ، كەپتىرىپ، بوياپ، وڭدەپ ءوز قاجەتىنە جاراتتى.
- بىلعارىدان قانداي بۇيىمدار دايىندايدى؟
راۋشانگۇلىن ءار ءتۇرلى ادىستەرمەن ءتۇرلى ماتەريالدار دايىنداۋعا بولادى. مىسالى، ماتالاردان، تاسپالاردان، بيسەردەن، بىلعارىدان، ت. ب.
مۇنداي ادەمى گۇلدەردى كيىمدەرگە ساندىك اشەكەي رەتىندە، اكسەسسۋار بۇيىمدارىنا پايدالانۋعا بالادى. سونداي - اق راۋشان گۇلىنەن قابىرعا پاننوسىن جاسايدى.
ساراماندىق جۇمىس.
تەحنولوگيالىق نۇسقاۋ كارتانىڭ كومەگىمەن جۇمىستى ورىنداۋ.
سۋرەتپەن جۇمىس.
لالاگۇل، راۋشانگۇل، نارعىزگۇل، نارسيسس، قىزعالداق گۇلدەرى بويىنشا وقۋشىلاردىڭ دايىنداعان ماتەريالدارى وقىلادى.
بىلعارىدان راۋشان گۇلىن جاساۋ ءادىسى
قاجەتتى قۇرال - جابدىقتار: ءتۇرلى كولەمدەگى گۇل كۇلتەسىنىڭ شابلونى، بىلعارى، قايشى، قارىنداش، جەلىم، قىلقالام، ماي شام، نەگىزگى استار.
جۇمىستىڭ ورىندالۋ رەتى:
ۇلگىنى قاعازعا ءتۇسىرۋ، قيىپ الۋ.
ۇلگىنى بىلعارى بەتىنە ءتۇسىرۋ، قيۋ(ءبىر گۇل دايىنداۋ ءۇشىن كۇلتە سانى - ون ءۇش، ون سەگىز دانا).
ماي شامنىڭ كومەگىمەن گۇل كۇلتەسىنە ءپىشىم بەرۋ.
گۇل كۇلتەسىنە جەلىم جاعىپ، وراۋ ادىسىمەن كۇلتەنى دايىنداۋ.
ورتاڭعى كۇلتەگە كەلەسى كۇلتەنى وراپ جەلىمدەۋ. وسىلايشا گۇل كۇلتەسىن قيىلىستىرا وتىرىپ، وراۋ ادىسىمەن جۇمىستى ورىنداۋ.
جاپىراق بولشەكتەرىنىڭ تەرىس جاعىنان سىزىقتاردى بەلگىلەۋ.
ورتاڭعى سىزىعىنا جەلىم جاعىپ ىشكە قاراي بۇكتەۋ، جەلىم جاعىلعان جەرىن ساۋساقپەن تەگىستەپ باستىرۋ.
وسى ادىسپەن كەلەسى جاپىراق سىزىقتارىنىڭ ءپىشىنىن شىعارۋ.
دايىن گۇل شوقتارىنان نەگىزگى استار بەتىنە كومپوزيسيا قۇراستىرۋ.
قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن قايتالاۋ
قايشىمەن جۇمىس جاساۋ ەرەجەلەرىن اتا.
ماي شاممەن جۇمىس جاساۋ بارىسىندا قانداي قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرى قولدانىلادى؟
جۇمىسقا قويىلاتىن تالاپتار:
جۇمىستى تەحنولگيالىق نۇسقاۋ كارتانىڭ كومەگىمەن ورىنداۋ؛
جۇمىستى تازا ۇقىپتى ورىنداۋ؛
جۇمىس بارىسىندا قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ەستەن شىعارماۋ.
قورتىندى ءبولىم.
- بۇگىنگى وتكەن ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى:
بىلعارىدان راۋشان گۇلىن دايىنداۋ دايىنداۋ ءادىسى.
گۇلدى ايالاپ گۇلدى بەكەر سۇيمەگەن،
گۇلدىڭ اتىن قىزعا بەكەر بەرمەگەن...- دەپ اقىن جىرلاعانداي، قازاق حالقى قىز بالاسىن گۇلگە تەڭەي وتىرىپ، قىزدى قۇرمەتتەگەن، گۇلدى دارىپتەگەن.
حالقىمىز تابيعاتتاعى گۇلدەردىڭ اسەمدىگىن، سۇلۋلىعىن كورە دە، سەزە ءبىلۋدى جاس ۇرپاققا ۇيرەتە وتىرىپ، ەستەتيكالىق تاربيە بەرگەن. تابيعاتتىڭ سۇلۋلىعىن قولونەر بۇيىمدارىنا كەستە ويۋ - ورنەك، ت. ب. ونەر ارقىلى بەينەلەگەن.
سىزدەر بىلعارىدان راۋشان گۇلىن جاساپ، نەگىزگى استار بەتىنە گۇل شوقتارىنان كومپوزيسيا قۇراستىرۋدى ۇيرەندىڭىزدەر.
- گۇلدەردىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزى قانداي؟
- گۇلدەردىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟
- فيتوديزايىن دەگەنىمىز نە؟
- بىلعارىدان گۇل جاساۋ بارىسىندا ماي شامدى نە ءۇشىن پايدالاندىق؟
قورىتىندى ءبولىم.
ا) ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
ءا) وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ب) ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
ۆ) جۇمىس ورنىن جيناۋ.
You Might Also Like
