InfoHub Logo

— باياعىدا (قىرىق جىلدىڭ ارىسى مەن بەرىسى بولۋى كەرەك) قاسكەلەڭ اۋدانىنداعى اۋداندىق سوتتا قىزمەت اتقارىپ ءجۇردىم، — دەدى ۇدەرباي اقساقال. — ءبىر كۇنى كەزەكتى سوت ءماجىلىسىن وتكىزىپ وتىرعانبىز. كەنەت كىرە بەرىستەگى الدىڭعى بولمە ۋ-شۋ بولدى دا قالدى. قۇلاققا جەتكەن سونداعى قىزمەتكەردىڭ: «ىشتە سوت بوپ جاتىر. توقتاي تۇرىڭىز!» دەگەن توقتاۋ ءسوزى. ءبىراق وعان باعىنباي، باسا-كوكتەپ ۇستىمە ءبىر ادام كىرىپ كەلدى. قاراسام، ءوزىمنىڭ دوسىم سماعۇل ەكەن. ەلتاي اتىنداعى كولحوزدىڭ باسقارماسى بولىپ تۇرعان كەزى. ۇلكەن كوزدەرى شاتىناڭقىراپ، سۇرشا ءوڭى سۇستانىپ، اشۋلانىپ العان. كىرە سالا: «تۇر ورنىڭنان، ۇدەرباي! ءجۇر مەنىمەن بىرگە!» دەپ اي-شايعا قاراتپاستان، بۇيىرا سويلەدى.

ايتقانىنان قايتپايتىن، قايسار دوسىمنىڭ مىنەزى ماعان بۇرىننان بەلگىلى ەدى. ءجۇرىپ جاتقان كەزەكتى سوت ءماجىلىسىن امالسىز توقتاتۋعا تۋرا كەلدى.

— ويباي، سوتتىڭ ءوزىن ايداپ اكەتىپ بارا جاتىر، — دەستى بىرەۋلەر.

دالاعا شىققان بويدا سماعۇل مەنى الا كوزبەن اتىپ، ءۇن-تۇنسىز مەنى ۇيىمە قاراي الىپ ءجۇردى. مەنىڭ قويعان سۇراقتارىما ءتىس جارىپ، جاۋاپ قاتار دەگەن نە.

قوبالجۋلى كوڭىلىم «اپىر-اي، نە بولىپ قالدى ەكەن؟» دەپ. ودان ارمان ۇيقى-تۇيقى. ەسىكتەن كىرگەن بەتتە بايقاعانىم — ءبىر بۇرىشتا مەنىڭ تۋعان انام كوزىنىڭ جاسىن ءسۇرتىپ جىلاپ وتىر. ۇيدە ايەلىم مەن ەمشەكتەن جاڭا شىققان ۇلىم جوق. وتتى جانارلارى اشۋمەن شوقتاي جايناپ، ماعان قاراي جالت بۇرىلعان سماعۇل:

— ۇدەرباي، سەن ماعان تۋراسىن ايتشى، اناڭمەن قالاسىڭ با، جوق، الدە ايەلىڭمەن بولاسىڭ با؟ — دەدى تىكەسىنەن. ەش جاققا بۇلتارۋعا مۇرشا بەرمەيتىن قاتقىل سۇراق. مەن:

— نە بولدى، سمەكە؟ ءتۇسىندىرىپ، ايتساڭشى بىلاي، — دەپ، جايمەڭدەپ كەلە جاتىر ەدىم، سماعۇل قۇلاق اسقان جوق. جاڭاعى ساۋالىن ارى قاراي جالعاستىرىپ:

— سەن ماعان الدىمەن جاڭاعى سۇراعىما جاۋاپ بەر، — دەپ قادالىپ تۇرىپ الدى.

— ويباي-اۋ، ول نە دەگەنىڭ، سماعۇل؟ قالاي انامدى دالاعا تاستاماقپىن؟ ءبىراق ءويتىپ تاۋسىلاتىنداي ەشتەڭە جوق شىعار، — دەدىم شيراڭقىراي سويلەپ.

— سول تاۋسىلاتىن جاعداي بولىپ تۇر عوي. ايەلىڭ نەگە اناڭدى جىلاتا بەرەدى؟ ولاي بولسا مىنا اناڭدى جىلاتپاي ب ا ق. باعا الماساڭ، ءوزىم ءقازىر الىپ كەتىپ باعامىن، — دەدى وكتەم داۋىسپەن. — ال ايەلىڭ ەندى بۇل ءۇيدىڭ تابالدىرىعىن اناڭ وتىرعاندا اتتاپ باسپايدى. ۇقتىڭ با؟ ونى مەن جاڭا عانا توركىندەرىنە قاراي ءوز قولىممەن اتتاندىرىپ جىبەردىم...

انام مەن كەلىنشەگىمنىڭ اراسىندا ءار ءتۇرلى كيكىلجىڭ بولىپ قالاتىنىن بۇرىن دا سەزەتىنمىن. كوڭىلدى كۇپتى قىلعان ۋايىمنىڭ ءبىرى — «اپىر-اي، بۇل كىسىلەر ەندى ءقايتىپ ءتىل تابىسار ەكەن؟» بولاتىن. مەن جوق ۋاقىتتا ەكەۋىنىڭ اراسى ءتىپتى ۋشىعىپ كەتكەن سياقتى.

بالا كەزدەن بىرگە ءوسىپ، باۋىرداي بولىپ كەتكەن ادام ەمەس پە سماعۇل. ءبىزدىڭ ءۇيدى ءوز بالاسىنداي بيلەپ-توستەيتىن ول جاي ءبىر شارۋامەن كىرىپ كەلىپ، انامنىڭ كوز جاسىنىڭ ۇستىنەن شىققان. شاپشاڭ مىنەزدى شەشىمتال دوسىم مەن قۇساپ، مىڭگىرلەپ تۇرمايدى. مەنىڭ بار-جوعىما قاراماستان، ايەلىمدى ۇيىمنەن ايداپ شىققانى دا سوندىقتان. وسىنىڭ الدىندا «قارت ەنەسىن سىيلاي الماعان كەلىننەن نە ءۇمىت، نە قايىر؟» دەگەنىن دە ەستىپ قالعامىن.

ال مەن بولسام، جاي ادام ەمەسپىن، قىزمەتىم — اۋداندىق سوتتىڭ سۋدياسى، تالاي ادامنىڭ تاعدىرىن شەشەتىن سوت بيلىگىنىڭ وكىلىمىن. ءبىراق ءوز تاعدىرىمدى شەشۋگە كەلگەندە قاۋقارسىز بولىپ شىققانىمدى قاراساڭشى.

سودان بىرەر اي ۇيدە انامىز ەكەۋمىز عانا تۇرىپ جاتتىق. ءبىر كۇنى «اۋىلعا ءجۇرىپ، دەمالىپ قايت» دەگەن سوڭ، ەلتاي اتىنداعى كولحوزعا قاراي تارتىپ كەتتىم. ءبىز شاي ءشىپ بولا بەرگەندە، ەسىك الدىنا ءۇش ات جەگىلگەن جەڭىل اربا كەلىپ توقتاي قالدى.

— ءجۇر، ەكەۋىمىز ءبىر جەرگە بارىپ كەلەيىك، — دەدى سماعۇل. مەن ءۇشىن ونىڭ ايتقانى قاي ۋاقىتتا دا زاڭ، دەرەۋ جولعا قامداندىق. بەت الىسىمىز — وسى جەردەن ونشا قاشىق ەمەس جارمۇحامبەت دەگەن اۋىل. سماعۇلدىڭ كوزدەپ كەلە جاتقانى — وسىنداعى ءبىر اعايىندارىنىڭ ءۇيى ەكەن. ءبىز ات باسىن تىرەگەن شاڭىراق يەلەرى جاسى ۇلكەن ادامدار ەكەن، مال سويىپ، داستارقان جايىپ، ءبىزدى جىلى شىرايمەن قارسى الىپ جاتىر.

سول ۇيدە تاڭ اتقانشا قوناق بولىپ، دەمالدىق. قايتار كەزدە ءۇي يەلەرىنە قاراپ وتىرىپ سماعۇل:

— اعا-جەڭگە، مەنىڭ سىزدەردە ءبىر بۇيىمتايىم بار، — دەپ ءبىر سالماقتى ءسوزدىڭ شەتىن شىعاردى. — مىنا وتىرعان — مەنىڭ دوسىم ۇدەرباي. كەشەدەن بەرى ءتانىسىپ-بىلىسىپ جاتىرسىزدار. جامان جىگىت ەمەس ەكەنىن دە بايقاعان شىعارسىزدار. ايتايىن دەگەنىم — وسى ۇيدەگى مەنىڭ قارىنداسىم مەن وسى ۇدەربايدى تابىستىرساق. كەلىسسەڭىزدەر، نەكەسىن قيىپ، قوسساق دەپ ەدىم. قارىنداسىمنىڭ باقىتتى بولارىنا، جىلاماسىنا مەن كەپىلدىك بەرەمىن، — دەدى سالعان جەردەن تىكەسىنەن. قازاقشىلىق جولىمەن الىستان وراعىتا مايموڭكەلەپ جاتپاستان، تۋراسىنان ءبىر-اق تارتتى.

ءبارىمىز دە سەلك ەتە تۇسكەندەي بولدىق. ءۇي يەلەرىن بىلاي قويعاندا، مەنىڭ ءوزىم سماعۇلدىڭ بۇل ويىنان مۇلدە بەيحابارمىن. ايتىپ وتىرعان اڭگىمەسى جونىندە وسى ۋاقىتقا شەيىن ءام-ميم دەپ ءتىس جارسا، نەعىل دەرسىز. قاي زاماننان بەرى سىرلاس ەسكى دوس بولعاننان كەيىن، ارنايى وسى ۇيگە كەلە جاتقاننان كەيىن، اشىپ ايتپاسا دا، ەڭ قۇرىعاندا تۇپكى ويىن ەپتەپ يشارالاپ قويۋىنا بولادى عوي. جوق، ءتىپتى كوز قيىعىمەن دە سەزدىرۋدى قاجەت دەپ تاپپاعان سىڭايلى.

اينالاداعى ادامداردىڭ يكەمگە كەلگەندەرىن ءۇيىرىپ اكەتە بەرەتىن ەجەلدەن سىرالعى سماعۇل ەمەس پە؟ ءبىراق ەندى مەنى ومىرىمدەگى شەشۋشى ساتكە بايلانىستى ءدال وسىلاي بيلەپ-توستەپ الىپ كەتەدى دە ءۇش ۇيىقتاسام، تۇسىمە كىرسەشى.

جۇرەگىم دۇرسىلدەي سوعىپ، كوزىمدى جىپىلىقتاتا بەرسەم كەرەك. مىنا توسىن ۇسىنىس مەڭدەتىپ جىبەرگەندەي داستارقان يەلەرى دە ءلام دەپ اۋىز اشا الماستان، ءبىر ساتكە سىلەيىپ قالعان. سەنەر-سەنبەستەرىن بىلمەي، ايران-اسىر. ەكەۋىنىڭ دە وڭدەرىندە — «مىنا سماعۇل شىنىن ايتىپ وتىر ما؟» دەگەن سۇراقتىڭ نىشانى.

«ويپىر-اي، ەڭ قۇرىعاندا جول بويى قىز جايىندا ءتىس جارىپ، بىردەمە دەسەيشى، — دەيمىن مەن ىشتەي. — انانى-مىنانى ءسوز ەتىپ كەلە جاتتىق. ءبىراق، ونداي اڭگىمە ءتىپتى ويىمىزعا دا كەلمەپ ەدى عوي. ەندى اياق استىنان سماعۇلدىڭ مىناسى نەسى؟»

ءتىپتى وسى ءۇيدىڭ قىزى بار ەكەنىن دە بىلمەيمىن، بىلمەگەندىكتەن، كورگەن دە ەمەسپىن. ەندەشە سماعۇل الدىمەن مەنىڭ كەلىسىمىمدى الۋى كەرەك قوي. ءۇي يەلەرىن بىلاي قويىپ، مەنىڭ ءوزىم ءتىل-اۋىزدان ايرىلىپ، مەڭىرەيگەن كۇيى وتىرىپ قالسام كەرەك. الدەن ۋاقىت وتكەننەن كەيىن بارىپ، ەن الدىمەن قىزدىڭ اناسى ەس جيناعانداي بولدى:

— جوق، بەرمەيمىن، — دەدى ول كىسى بىردەن-اق قارسى ەكەندىگىن تانىتىپ. — قىزىم ءالى جاس... ونىڭ ۇستىنە... ونىڭ ۇستىنە... قالاي بۇل اياق استىنان؟.. بەرە المايمىن... — دەپ بۇل اڭگىمەنىڭ وزىنە ۇنامايتىندىعىن سەزدىردى. «ونىڭ ۇستىنە...» دەپ، ايتا الماي وتىرعان ويىنىڭ ءتۇبى بەلگىلى — «قاتىن تاستاعان ەرەسەك ەركەككە قالاي بارادى؟» دەپ وتىر.

سول ەكى ارادا ەسىن جيىپ الدى عوي دەيمىن، اڭگىمەگە وتاعاسى دا ارالاسىپ كەتتى. الدىمەن ول ايەلىنە ءتيىستى:

— ءجا، بولدى كۇڭكىلدەي بەرمەي. سماعۇل ءىنىم ايتتى عوي... سماعۇل قاشان بەكەر سويلەۋشى ەدى؟ مەنىڭ قىزىم — ءوزىنىڭ قارىنداسى. ال قارىنداسىن ناشار جىگىتكە قوسا قويماس. راس، بالالاردى قوسۋ دەگەن — قاشاندا ويلاناتىن شارۋا. ءبىراق بۇل ارادا سەسكەنەتىن ەشتەڭەنى بايقاپ وتىرعامىن جوق. مەن باتامدى بەردىم. ەندى قىرسىقپاي، سەن دە رۇقسات بەر، — دەدى سوسىن ايەلىنە تۇيىلىڭكىرەي قاراپ.

قىزدىڭ شەشەسى بولسا باسىن تۇقشيتا تومەن قاراپ العان. تاعى دا بىردەمە دەپ مىڭگىرلەي سويلەپ، يلىگە قويماعان سىڭاي تانىتادى. قىزىن ماعان قيماي وتىرعانى انىق. قانشا ايتقانمەن، انا عوي، بىردەمەلەردى قيىستىرا الماي، ىعىن تۇسىنە الماي وتىرعانى بەلگىلى. ەڭ باستى تۇيتكىل — جاڭاعى ماسەلە.

ماناعىداي ەمەس، ەسىن جيناپ، داۋىسىن قاتايتىڭقىراپ العان وتاعاسى ءوزىنىڭ بيلىگىنە ەندى مىنگەن سىڭايلى. ءبىر جاعىنان سماعۇل دا ويىن ودان ءارمان تياناقتاپ، قىز شەشەسىن كوندىرۋ قامىندا. ءسوزىن دالەلدەپ، تۇزدىقتاي سويلەي وتىرىپ، وتاعاسى ەكەۋى اقىرى بايبىشەنىڭ بەتىن بەرى قاراتقانداي بولدى.

سونىمەن نە كەرەك، ءۇي ءىشى اياق استىنان ابىر-سابىر بولدى دا قالدى. قىزدى دەرەۋ كيىندىرىپ، باسىنا ورامال جاۋىپ، جەڭگەلەرى دالاعا الىپ شىققالى جاتىر. «ويپىر-اي، ءتۇرى قانداي ەكەن؟» دەپ جۇرەگىم لۇپىلدەپ بارادى.

اربامەن قايتادان اۋىلعا قاراي بەت الدىق. قىز باسىنداعى ورمالىن كوتەرەر ەمەس، ءبىر قىرىنداعان كۇيىن ءجۇزىن تەرىس بەرىپ، مەن جاققا مۇلدە بۇىرىلماي قويدى. تاپ ءبىر ماعان وكپەلەپ قالىپ، سونىسىن جازا الماي وتىرعان ادامداي.

ءۇيىنىڭ الدىنا ات باسىن تىرەگەننەن كەيىن، سماعۇل اربادان سەكىرىپ ءتۇستى دە:

— نەعىپ وتىرسىڭ مىجىرايىپ؟ قانەكي، بەرى ءجۇر! — دەدى باياعى ءوزىنىڭ وكتەم داۋىسىمەن.

ونسىز دا بۇكىل ىرقىمدى بيلەپ العان جولداسىما قايدان قارسى كەلمەكپىن، ايتقانىن ورىنداپ، لىپىلداي جۇگىرەمىن. قورانىڭ ىشىنە كىرىپ، ەكەۋىمىز الدىمەن ءبىر اۋىر فلياگتى اربانىڭ ۇستىنە ورناتتىق. ازىق-تۇلىك سالىنعان قاپشىقتاردى دا سۇيرەلەپ ءجۇرمىز. ەڭ اقىرىندا ءبىر سەمىز ىسەكتى ىركىلدەتىپ قورادان شىعاردى. سونىمەن تيەلگەن جۇك شاعىن اربانىڭ جارەندىگىنەن اسىپ، تولىپ كەتتى. سماعۇل دەرتەدەگى اتتىڭ باسىن ءوزى جەتەكتەپ اكەلىپ، بەتىمىزدى جولعا قاراي سالىپ جىبەردى دە، يگى تىلەگىن ايتىپ قالا بەردى. بايقايمىن، تيەگەنىمىزدىڭ ءبارى دە — تويعا قاجەتتى جابدىقتار.

ماعان وسىنىڭ ءبارى ءتۇس سياقتى. ويدا جوقتا اياق استىنان «مىناۋ كەلىنشەگىڭ» دەپ، ءبىر قىزدى قاسىما وتىرىعىزىپ قويسا، ول از بولعانداي ءوز اۋىلىنا كەلىپ، ارباما قانشاما زاتتاردى تيەپ بەرسە، قالاي ەسىڭنەن تانباسسىڭ. وزىمە ءوزىمنىڭ كەلە باستاعان ءساتىم — قىزبەن وڭاشا قالعاننان كەيىن بارىپ قانا.

جان-جاعىما اينالاقتاپ قاراپ قويامىن، شىنىندا دا ماڭايىمىزدا ەكەۋىمىزدەن باسقا جان بالاسى جوق.

سودان تەمىرجولدان ءوتىپ، سەلەكسيانىڭ (عىلىمي تاجىريبەلەر جاسالاتىن القاپ) قالىڭ اعاشتارىنىڭ اراسىنا دا كىردىك. وسى اراعا كەلگەندە عانا ەسىمدى جيناڭقىراپ، ساباما ءتۇستىم-اۋ دەيمىن. «نەدە بولسا» دەپ، كولىكتى توقتاتتىم. ويتكەنى قاسىمدا سماعۇل جوق، وزىمە ءوزى بي، ءوزىم قوجا ەمەسپىن بە.

ارباما سالىپ بەرگەن مىنا بويجەتكەننىڭ ءالى كۇنگە ءجۇزىن كورمەستەن، ۇيگە قاراي اكەلە جاتقانىم قالاي؟ جانە جاي اكەلە جاتقانىم جوق، ومىرلىك جار ەتپەكپىن. ەندەشە تىم قۇرىعاندا قانداي ادامعا ۇيلەنگەلى جاتقانىمدى ءبىلۋىم كەرەك ەمەس پە. ءوزىم ءوڭىن كورمەي تۇرىپ، قالايشا ۇيگە كەلىن ەتىپ كىرگىزبەكپىن؟

ءجۇزىن كورمەگەننەن كەيىن ادام نەشە ءتۇرلى ويعا كەلەدى عوي. مەنىڭ شاقشاداي باسىمدى شارلاپ شاراداي قىلىپ جۇرگەن ويدىڭ جالپى نوبايى مىنانداي ەدى: «ءوڭى قانداي ەكەن، مىنەزى، قىلىعى كوڭىلىمە قونا ما؟ ءوزى ءجون بىلمەيتىن بولسا ءارى ونىڭ ۇستىنە ءوزى كورىكسىز بولىپ شىقسا شە؟ قانشالىقتى قۇلاي سەنسەم دە، سماعۇل دوسىم كوڭىل كۇيىنىڭ ىرقىندا ءجۇرىپ، ماعان اشەيىن باسى بوس بالپىاياق قىزداردىڭ ءبىرىن قوسا سالسا، ءقايتتىم؟ وندا قۇدايدىڭ توبەدەن ۇرعانى دا. دوستىڭ كوڭىلىنە قاراعان دۇرىس قوي، ءبىراق قانشاي ايتقانمەن، ءوزىم تۇراتىن ايەل الدىمەن وزىمە ۇناۋى كەرەك ەمەس پە؟

قويشى، ايتەۋىر، نە كەرەك، ۇيگە اپارماي تۇرىپ، وسى ايدالادا ماسەلەنىڭ نەگە اشىپ المايمىن، نەگە ءوزىم كوز جەتكىزبەيمىن؟ قۇداي بەتىن ارى قىلسىن، ەگەر دە بار عوي، ۇناماي جاتسا، مۇمكىن، وسى ارادان-اق اتتىڭ باسىن ارباسىمەن قوسىپ، كەرى بۇرمايمىن با؟ قوي، باسىن اشىپ الايىن تازا ماسقارا بولماي تۇرعاندا». مىنا قىزىقتى قاراڭىز، ءوزىم قالىڭدىق رەتىندە ۇيىمە الىپ كەلە جاتقان قىزعا وسى ارادا مەن ومىرىمدە ءبىرىنشى رەت ءتىل قاتقالى تۇرمىن. وسى ويعا بەك بەكىندىم دە، بويىما بار باتىلدىعىمدى جيناپ الىپ، قىزعا بىلاي دەدىم:

— قارىنداس، — دەدىم تاماعىمدى جوتكىرىنە كەنەپ الىپ، قىزعا تامان تاقاي ءتۇسىپ.— بەتىڭدى اش، ەكەۋمىز تانىسايىق. «قۇداي قوسسا، ەندى ەكەۋمىز ەرلى-زايىپتى بولامىز.

كومەيىمە كەلىپ، ىركىلىپ قالعان «ۇلكەن اتا-اناڭ ۇلىقساتىن بەردى عوي» دەگەن ءسوز. ونى ايتىپ جىبەرۋگە جىبەرمەي تۇرعان — مانادان ىشىمدە ارپالىسىپ كەلە جاتقان جاڭاعىداي كۇدىكتى وي. تۇرىنەن ات ۇركەتىندەي بولسا، ونداي قىزدىڭ ماعان كەرەگى نە؟

سودان قىز باسىنداعى ورامالىن اقىرىن سىپىرىپ ءتۇسىردى دە، ماعان جاسقانا قارادى. وڭىنە كوز قيىعىمنىڭ ءتۇسۋى سول ەكەن، بۇلك ەتە تۇسكەن جۇرەگىم سابىرعا بوي بەرمەستەن، اتتاي تۋلاپ الدەقايدا الا جونەلگەنى. مىناۋ بولمىس، مىنا ءبىتىم مەنى ىشتەن كەمىرىپ كەلە جاتقان ءشۇبالى ويلارىمدى ءبىر دەمدە-اق ءدۇر سىلكىندىرىپ، ۇشىرىپ جىبەرگەندەي بولدى. ءبىر ءسات كوز الدىم قاراۋىتىپ كەتكەن سياقتاندى. اۋا جەتپەي قالعانداي ەكى قولىمدى ەبەدەيسىز ەربەڭ ەتكىزدىم-اۋ دەيمىن. باسىم اينالىپ، قۇلاپ قالماعانىما شۇكىر.

سونىمەن نە بولدى دەيسىز عوي. مەنىڭ الدىمدا... سوپاقشالاۋ اققۇبا ءجۇزدى، قاراقاتتاي ۇلكەن وتتى كوزدى، قىر مۇرىنى ءسال كىشىرەك بىتكەن، قىپ-قىزىل قالىڭداۋ ەرىندى سۇيكىمدى بويجەتكەن تۇر. سۇيكىمدىڭ نە، مەن ويلاعاننان دا ارمان مولدىرەگەن جاس سۇلۋ. مىناداي قىزدى جار ەتكەن جىگىتتە، ءسىرا، ارمان بار ما ەكەن؟ ادەتتە سۇلۋ قىزدار كەردەڭ، پاڭ، پىشاقتىڭ جۇزىندەي وتكىر بولىپ كەلەدى عوي. ال مەنىڭ قالىڭدىعىم، ەندى ەشكىمنەن قىسىلىپ-قىمتىرىلماستان، مەنىڭ قالىڭدىعىم دەپ ايتايىنشى، ءوزى سونداي اجارلى جان بولعانىنا قاراماستان، ادامعا جاسقانا قارايتىن ءبىر ءتۇرلى ۇياڭداۋ.

ەكەۋمىز اربادان تۇستىك تە، باقتى ارالاپ ءبىراز جۇردىك. بىر-بىرىمىزبەن جەتە تانىسىپ، اڭگىمەلەستىك. اڭگىمەلەسىپ، بىلىسكەن سايىن توبەم كوككە ەكى-اق ەلى جەتپەي بارادى. ەندى كىدىرىپ تۇرۋدىڭ قاجەت نە، ۇيدەگى انامدى قۋانتۋ ءۇشىن دەرەۋ ءجۇرىپ كەتتىك.

سماعۇل ماعان قوسقان سول ءۇرىپ اۋىزعا سالعانداي سۇيكىمدى قىز ءقازىر قايدا دەيسىڭدەر عوي. ول جاعىن ويلاپ، باستارىڭدى تىم قاتىرا بەرمەڭدەر. سول سۇلۋ قىز — مىنا الدارىڭدا وتىرعان جەڭگەلەرىڭ ءبۇبىش. قۇدايعا ءتاۋبا، ۇلدى-قىز ارالاس 5-6 بالام بار، ءتاتۋ-تاتتى ءومىر ءسۇرىپ كەلەمىز، — دەپ، ۇدەرباي اقساقال اڭگىمەسىن اياقتادى دا، ماردىمسىنعان پىشىنمەن قوناقتارىنا جاعالاي قارادى.

وسىنداي اياۋلى جار تاۋىپ بەرىپ، بۇكىل ءبىر اۋلەتكە عۇمىرعا جەتەر قۋانىش سىيلاپ كەتكەن سماعۇل اعاي بۇل كۇندە ومىردە جوق. مىنانداي توسىن وقيعاعا قاتتى اسەرلەنىپ كەتكەن قوناقتاردىڭ ءبىرى:

— اللا جارىقتىق-اي، ارۋاعى ريزا بولسىن! — دەپ بەت سيپاپ ەدى، ەرەسەكتەۋ كىسىلەردىڭ ءبىرى قاسيەتتى قۇراننىڭ ءبىرى اياتىن قىرىلداقتاۋ ۇنىمەن اندەتە سوزىپ، وقي جونەلدى. قانشالىقتى ناشىنە كەلتىرىپ، ماقامداي وقىپ جاتقانىن كىم ءبىلسىن، ءبىراق ارابشا اۋەزدى سوزدەردى بۇكىل قوناق سىلتىدەي تىنىپ تىڭداپ قالىپتى. ءتىپتى ورتادا وتىرعان فەرما پارتيا ۇيىمىنىڭ حاتشىسى دا ءلام دەپ قارسىلىق كورسەتە الماي، قارسىلىق كورسەتكەندى بىلاي قويىپ، جان دۇنيەسىن تەبىرەنتىپ، تۇلا بويدى شىمىرلاتىپ اكەتەتىن تىلسىم اۋەنگە ۇيىپ، مۇلگىپ بارا جاتقانداي.

وسى ساتتە ءبارىنىڭ باسىنا كەلگەن ورتاق وي: «نە دەگەن كەرەمەت كىسى!.. نەتكەن قىزىقتى تاعدىر ەدى!»

---