InfoHub Logo

ءالسىز شام جارىعى ولەۋسىرەي جانىپ تۇرعان، قارا كولەڭكە جەراستى وتكەلىنە تۇسكەندە جاڭا پىسكەن سامسا ءيسى مۇرنىڭا كەلەدى. بۇرقىراعان سامسا ءيىسى جايىلعان اۋانى كەسىپ وتكەن سايىن وقۋداعى شاعىم ەسىمە تۇسەتىن. تىرشىلىكتەن الدەبىر ءمان ىزدەگەن، بارار جەرى بەيماعلۇم مەن سەكىلدى جولاۋشى ءومىرىنىڭ ءار بۇرىلىسى الدەبىر يىسپەن جادىندا ساقتالسا كەرەك. سامسا ءيىسى جاستىق شاعىمدى سانامدا بولىمسىز جاڭعىرتىپ وتەتىنى سودان با ەكەن... ەسەپتەسەڭ تىم-تىم الىستا قالعان، ويلاساڭ تۋرا جانىڭدا تۇرعانداي ءبىر ءومىردىڭ ءيىسى.

سامساعا باۋىرساق قوسىلىپتى. وتكەلگە كىرەبەرىستە كونەتوزداۋ داستارحان ۇستىندە ۇيمە باۋىرساق تۇر. جارتى كيلو باۋىرساق الدىم. سەللوفان دورباداعى باۋىرساق ءيىسى تابەتىمدى اشىپ، وتكەن شاقتىڭ ەنشىسىندەگى وتكەلدەردىڭ بىرىندە قالعان ءبىر وقيعانى ويىما سالدى.

***

اينالاسى تۇتاسقان توعايدىڭ ورتاسىنداعى الاڭقايدا ىرگەسىن مىقتاپ كومگەن كيىز ءۇيدىڭ جالعىز مۇيىزىندەي مۇرجاسىنان اقسۇر ءتۇتىن بيلەي كوتەرىلىپ، قىستىڭ ايازدى اسپانىنا كىلكي جايىلىپ جاتىر. كۇنشىعىستاعى قاراسۋ وزەنىنە اپاراتىن سۋىرتپاق جالعىز جولدا قولىنا قۋ تال ۇستاپ، جەر سىزىپ ءبىر بالا كەلەدى.

كيىز تۇتقان ەسىك اشىلىپ، ەڭكەيە كىرگەن بالاعا ءتورتبۇرىش تەمىر پەشتىڭ وتىن قاعىستىرىپ وتىرعان ورتا جاستاعى قىزىلشىرايلى كەلىنشەك ءجۇزىن بۇرىپ:

— ا، مياۋ، كەلە عوي — دەپ كۇلىمسىرەي قارادى. بوساعادا سوستيىپ تۇرىپ قالعان بالاعا وڭ بوساعاداعى كىشكەنتاي سارى ورىندىقتى نۇسقاڭقىراپ: — وتىرا عوي، — دەگەن كەلىنشەك قاق توردە مالداس قۇرىپ، اپپاق ساقالى ءوڭىرىن جاۋىپ، كوزىلدىرىگى مۇرىن ۇشىنا ءىلىنىپ، لاۋىققا قويىلعان قۇراندى سىبىرلاي وقىپ مۇلگىپ وتىرعان ۇلكەن كىسى جاققا كوز سالدى دا وڭ قولىن جۇرەك تۇسىنا اپارىپ، ءيىلدى. يىلگەن قالپى شەگىنشەكتەپ سىرتقا شىعىپ كەتتى. بۇل كورىنىسكە كەرەگە ارقاسىن سۇيەپ وتىرعان مياۋ تاڭىرقاي قارادى. الدەن سوڭ اقساقال قولىن جايىپ، كوزىن جۇمىپ، مۇلگي كۇبىرلەپ ۇزاق وتىردى. بالا دا تەرى قولعابىن شەشىپ، الاقانىن جايىپ وتىر ەدى، قولى تالا باستادى. ءبىر ۋاقتا كۇبىر-كۇبىر توقتاپ، ىشكى سىبىرعا اينالعانداي بولىپ بارا جاتقاندا توردەگى ادام بەتىن سيپادى. مياۋ دا قولىن سىلق ەتكىزىپ تاستاپ جىبەردى. ۇيىعان قولى دىزىلداي جونەلدى. اق كۇمىستەي ساقالىن سالالاي سيپالاپ، اياعىن سوزعان اقساقال الگىندە عانا دوربا كوتەرىپ كىرگەن كەلىنشەككە قاراپ:

— بۇ قاي بالا؟ — دەدى. تورگە كوزىن تىكتەپ سالماعان بويى باسىنداعى گۇلدى ورمالارىن يمەنە جوندەگەن كەلىنشەك:

— سارى اپامنىڭ كەنجەسى عوي — دەپ ەدى اقساقال جەڭىل كۇرسىنىپ، داۋسىن سوزا:

— ە-ە-ە، قۇدايدىڭ الدى كەڭ عوي، ءالى-اق جەتىلىپ كەتەسىڭدەر، — دەدى دە ەكى دىزەسىن ۋقالاي باستادى. توردەگى بەيتانىس ادامنىڭ سوزىنەن ەسكەن جىلىلىق بوساعادا وتىرعان بالانىڭ كوزىنە ءمولت ەتكەن جاس بولىپ تۇنا قالدى. كەڭسىرىگى اشىپ، شاراسىنا تولعان جاس توگىلىپ كەتەر مە دەپ قىسىلعانىنان قايتا-قايتا جۇتىنىپ وتىرعان مياۋ سول بوساعا جاقتا بيداي سالىنعان دوربانىڭ ازۋىن ءبۇرىپ بايلاپ جاتقان كەلىنشەككە قاراپ ەدى، ول ورنىنان تۇرىپ، جارتى دوربا بيدايدى بالاعا ۇستاتىپ، ماڭدايىن سيپاپ، جۇمساق جىميدى دا كىلت بۇرىلىپ، تەرىس قاراپ كەتتى. وشاق باسىنا وتىرا كەتكەن كەلىنشەك پەشتىڭ ازۋىن اشىپ، وتتى قاعىستىردى. ەكى يىعى قىبىرلاعانداي بولدى. سول يىعىنىڭ سىرتىندا جاتقان ورامالىنىڭ ۇشىن لىپ ەتكىزىپ الدى دا پەشتىڭ شويىن اۋزىنىڭ ساڭىلاۋىنان قىزارا جالىنداپ كورىنىپ جاتقان وتقا قاراپ ەڭكەيە ءتۇستى. كوك بارقىتتان سىرىپ تىككەن ماقتالى تونىنىڭ تۇيمەسىن سالىپ، دورباسىن كوتەرىپ ەسىككە بەتتەگەن مياۋعا — ءما، الا عوي، جولدا جەيسىڭ — دەپ دومالاق ساپ-سارى ەكى باۋىرساق ۇسىنعان كەلىنشەك بالانىڭ تىماعىن نىعىزداي كيگىزدى.

جارتى دوربا بيدايدى ارقالاعان بالا دالاعا شىعا سالا جەڭ ۇشىمەن ەكى كوزىن ءسۇرتىپ-سۇرتىپ، قورس ەتكىزىپ تاناۋىن ءبىر تارتتى.

ول جولعا شىققاندا قاس قارايىپ، كوز بايلاندى. اياز بۋىپ سىرەسكەن قالىڭ توعايدى قاق جارىپ يرەلەگەڭدەگەن سيىر سوقپاقتا جارتى دوربا بيدايدى قوس يىعىنا كەزەك سالىپ جالعىز بالا كەتىپ بارادى. جالعىز اياق جولدىڭ كەلتە جيەكتەرىن جاپقان جۇقا قار بارعان سايىن قويۋلانعان ءتۇن ەتەگى — ىمىرت قاراڭعىلىنان جۇرەگى اتقاقتاي سوعىپ، قورقىنىش ۇيالاي باستاعان بالا كوڭىلىن جۇباتقىسى كەلگەندەي اعاراڭداي كورىنەدى. ءار جەرىندە لاق مۇيىزىندەي بۇتاقتارى بار جۋانداي قۋ اعاشتى ۋىستاي ۇستاپ، دورباسىن ءالسىن-السىن يىعىنا ىركە تاستاپ جەدەلدەتە باسسا دا جەر سوزىلىپ كەتكەندەي جەتكىزەر ەمەس. امبەسى بىرەۋ ارتىنان ءۇنسىز ەرىپ كەلە جاتقانداي. بۇرىلىپ قاراسا بولدى باسسا سالاتىنداي كورىنىپ، ونە-بويىن ۇرەي بيلەپ، جىلامسىراعان كۇيى ارەگىدىك جۇگىرە باسادى. قارا تەرگە ءتۇستى. قولعابىنىڭ سىرتىمەن كوزىن جاپقان تەردى سۇرتكەن بولادى. قورقىنىش بۋعان بويىنان سورعالاعان تەر شۇمەكتەپ قۇيىلادى. الدە وڭ قاپتالىنان، الدە سول قاپتالىنان ءبىر نارسە سىرت ەتىپ سىنعانداي بولدى. زارە-قۇتى قالمادى. جۇگىرە جونەلدى. ءبىراز جەر جۇگىرىپ، وكپەسى كۇيىپ امالسىز توقتادى. موينىن اقىرىن بۇرىپ، جان-جاعىنا قارادى. تاستاي قاراڭعىلىق. القىنعان ءوز دەمىنەن باسقا تىرس ەتكەن تىرشىلىك بەلگىسى جوق. دۇرسىلدەگەن جۇرەگى مەن دەمىن انىق سەزىپ تۇر. بويىن تىكتەپ، دورباسىن ءبىر ىركىپ تاستاپ، تاياعىن تاستاي عىپ ۇستاپ اپ اياڭداپ العا باستى. ءجۇرىسىن جىلدامداتايىن دەسە، كۇشى سارقىلعانداي، اياعى اۋىر تارتىپ، تابانداعان ەسكى پيماسىنا تاس بايلاعانداي ارەڭ باسادى. ۇرەي بيلەپ ءىلبىپ كەلە جاتقاندا «قاراڭعىدا بار داۋسىڭمەن ءان ايتساڭ، ءتۇننىڭ ءوزى ادام داۋسىنان سەسكەنەدى» دەگەن اپاسىنىڭ ءسوزى ەسىنە ءتۇستى. ءتىلىن جۇتىپ قويعانداي سەزىنىپ، داۋسى شىقپايتىنداي كورىنگەن. ىڭىلداپ كورىپ ەدى، داۋسى دىرىلدەپ شىقتى. قورقىنىش بۋىپ بارا جاتسا دا بار كۇشىن جيناپ، ءان باستادى. سىبىرلاعانداي، ءدىر-دىر ەتىپ، تۋرالعان ەتتەي بولىپ ءبولىنىپ، ءۇزىلىپ-ۇزىلىپ شىققان داۋسىنا بىرتە-بىرتە قۇلاعى ۇيرەندى. ۇرەيى دە جۋاسيىن دەگەندەي مە. ەندى داۋسىن ءسال كوتەرە شىرقادى. ءتۇننىڭ قاپ-قاراڭعى زىلدەي تىنىشتىعىنان باسقا قاراڭعىلىقتان قارسىلىق جوق سەكىلدى. وسىنى سەزگەن مياۋ داۋسى جەتكەنشە انگە سالىپ بارادى. بالانىڭ ءانىن ءالقانداي بەيساۋات جولاۋشى ەستىسە، ءتۇندى تىلگىلەگەن بۇل نەعىلعان ايعاي دەر ەدى. ءبىراق زارەسىن العان قورقىنىش ىنىنە كىرگەندەي، ۇرەيى بۇلتتاي تارقاي باستاعان مياۋدىڭ وزىنە سالعان ءانى جاعىپ بارادى. بويى جەڭىلدەپ، قورقىنىشىن جەڭە باستاعانىنا سەنگەن سايىن ءاندى ۇدەتە تۇسەدى.

ءبىر ءاندى اياقتاپ، ەندى ءبىرىن باستاماق بولىپ ءسال تىنىس العان مياۋدىڭ بۇل دۇنيەدەگى ازىرگە جالعىز تىلەگى «شىركىن-اي، ءيتتىڭ ۇرگەن داۋسىن ەستىلسە عوي» دەگەن وي ەدى. قۇرعاعان تاماعىن جىبىتپەككە بىرەر جۇتىنىپ، تاعى ءبىر ءاندى باستاي بەرگەندە ارت جاقتان، ادىمداعان ادام ءجۇرىسىن انىق ەستىدى. سول-اق ەكەن جەڭىلدەي باستاعانداي كورىنگەن قورقىنىش پەن ۇرەي مىڭ باتپان بولىپ باستى دا قالدى. بالانى باسقان قورقىنىشتىڭ سالماعى كوردىڭ قاراڭعىلىعىن دا اۋىر ەدى. وكشەلەپ كەلە جاتقان ءجۇرىستى ەستىگەندە جۇرەگى اۋزىنا تىعىلعان مياۋ قالاي اياعى اياعىنا تيمەي زۋىلداي جونەلگەنىن ءوزى بىلمەي قالدى. «توقتا!» دەگەن داۋىس تۋرا جەلكەسىنەن شىققانداي بولدى. الگى داۋىسپەن بىرگە جۇگىرگەن ادامنىڭ دارپىلداعان اياق دىبىسى دا ەستىلىپ كەلەدى. ۇرەي قۇشاعىنداعى مياۋعا ءوزى اتقان وقتاي بولىپ بارا جاتقانداي، انە-مىنە قۋعىنشىدان قۇتىلاتىنداي كورىنگەن. تۇندەي اۋىر دوربانىڭ بۋىلعان تۇسىنان شاپ بەرىپ ۇستاپ، بالانى العا قاراي يتەرىپ جىبەرىپ، جارتى دوربا بيدايدى جۇلقا تارتىپ قالعاندا مياۋ ارقاسىنان يتەرگەن كۇشتىڭ ەكىپىمەن بىرەر اتتاپ بارىپ، ەپتەتىنەن قۇلادى. تاياعى اناداي جەرگە ۇشىپ كەتتى. قۋعىنشى توقتاعان جوق. جۇگىرە باسىپ جونەلە بەردى. قانشا قاشسا دا قۇتىلماعانىن قۇلاعاندا بارىپ بىلگەن بالا جالما-جان اتىپ تۇردى. تۇرا ساپ قول سوزىم جەردە جاتقان تاياعىن الدى دا تۇنگە ءسىڭىپ بارا جاتقان جارتى دورباي بيدايىنىڭ سوڭىنان تۇرا جۇگىردى. «اپام ۇرسادى-اۋ، اپام ۇرسادى-اۋ» دەگەن جالعىز وي ونى دەدەكدەتىپ بارادى.

دوربانى يىقتاپ الىپ، اسىقپاي اياڭداپ كەلە جاتقان ورتا بويلى، قالىڭ كيىمدى ادام الدەنەنى قۇلاعى شالعانداي بولىپ، جالت بۇرىلىپ، ارتىنا قاراعانى سول ەدى وڭ اياعىنىڭ قارا سانىنا سارت ەتىپ تاياق تيگەنىن ءبىر-اق ءبىلدى. دىز ەتە ءتۇستى. قارا ساننان تاياقتاپ جاتقان بالانى ءبىر تەپكەنشە ول تاعى سالىپ ءوتتى. شالقالاي قۇلاعان بالانى تاعى تەپپەككە ۇمتىلا بەرگەندە اعاش تاياق قارا سانعا تاعى ءتيدى. بۇل جولى ءبىز سۇققانداي الدەنە كىرش ەتىپ كىرىپ كەتكەندەي بولدى دا اياعى سولقىلداپ كەتتى. بۇل دا ايانىپ قالمادى. تۇرا بەرگەن مياۋدا ىشتەن ىڭق ەتكىزىپ ءبىر تەپتى. ول بۇكتەتىلىپ دومالاپ ءتۇستى. بيدايدى تاستاي بەرىپ، قارا سانىن قوس قولداپ ۇستاعان ادام اقساڭداپ، سەكىرە باسىپ، جولدان جىرىلىپ، توعاي ىشىنە كىرىپ كەتتى. ونىڭ ادىمىن باستىرعىسى كەلمەگەندەي ايازعا ورانىپ تۇرعان اعاش بۇتاقتارى كيىمىنەن تارتقىلاپ، سىرت-سىرت ەتىپ، سىلكىنىپ جاتتى.

ىشكە تيگەن اۋىر سوققىدان ىشەگى ءۇزىلىپ كەتكەندەي ارەڭ دەمالىپ جاتقان مياۋ دومالاپ ۇزاق جاتتى. ءبىر زاماندا ءىشىنىڭ اۋىرعانى باسىلايىن دەدى. باسىن كوتەرىپ تاعى ءبىرشاما ۋاقىت وزدىردى. دەنەسى توڭازي باستاعاندا بارىپ، تۇرەگەلىپ، تىماعىن تاۋىپ كيدى، دورباسىن يىعىنا سالىپ، تاياعىن ۇستاپ جولعا ءتۇستى. بويىندا قورقىنىش، ۇرەيدىڭ ءىزى دە قالماعان. ءتىپتى قورقۋ دەگەندى بىلمەيتىندەي. نە ويلاپ بارا جاتقانى بەلگىسىز. سوقپاق يىرلەپ جىلجىپ بارادى. ءبىر مەزگىلدە يت ءۇردى. سوندا بارىپ اۋىلىنا جەتكەنىن سەزدى. «ۇلكەن قۇدانىڭ ءتورت كوز ءيتى بوساپ ءجۇرىپ، قاۋىپ الار ما ەكەن» دەپ ويلاپ ەدى قورقىنىشى قايتا وياندى. تاياعىن وڭتايلاپ ۇستاي بەرگەندە الدىنان ارسالاڭداپ ءوزىنىڭ الا اياعى شىعا كەلدى. قۋانعانىنان شاپشي ەركەلەگەن الا اياقتى سيپالاپ، قالتاسىنداعى ەكى باۋىرساقتىڭ ءبىرىن الا اياققا بەرىپ، بىرەۋىن ءوز اۋزىنا سالدى.

قاراسۋ وزەنىنىڭ ۇيىعىندا قىستاپ وتىرعان بەس-التى ءتۇتىننىڭ ءبىرى — مياۋدىڭ ءۇيى ەدى. ۇيگە جاقىنداعاندا تالدان قيىپ سالعان قورا ىشىنەن كارى قويدىڭ كۇرك-كۇركى جوتەلگەنى، سيىردىڭ كۇيسەگەنى، تايىنشا-تورپاقتىڭ سۇيكەنگەنى ەستىلدى. مياۋ ۇيگە كىرگەندە كەسە تۇبىندە جانعان بىلتە شامنىڭ جىڭىشكە قارا ءتۇتىنى بۇراتىلا كوتەرىلىپ، ءۇي ءىشى الاكولەڭكە بولىپ تۇر ەكەن.

— جەر جۇتتى ما سەنى، مىنا تۇرعان جەرگە سونشا جوعالىپ. بالانى قارسى العان اپاسىنىڭ وسى ءزىلسىز ءسوزى عانا بولدى. مياۋ ءۇي ءىشىن بىردەن انىقتاپ كورە المادى. دورباسىن قازان-وشاققا جاق ىرگەگە قويدى دا، وڭ بوساعاعا بارىپ، پيماسىن شەشتى. ءسال وتىرىپ جارىققا كوزى ۇيرەنگەندە بارىپ، بۇركەنىپ جاتقان اعاسىن، ونىڭ باسىندا وتىرعان اپكەسىن كوردى. اپاسى ۇستەل باسىندا ۇرشىق ءيىرىپ وتىر ەكەن. تونىن شەشىپ جاتىپ:

— اپا، قادىرعا نە بولدى؟ — دەپ سۇرادى.

— سۋات باسىندا مۇزعا تايىپ جىعىلىپ، قارا سانىن وڭدىرماي جارالاپتى. تاڭىپ قويدىق. ىستىعى كوتەرىلمەسە بولدى ەندى. اپاسىنىڭ ءسوزىن ەستىگەن مياۋ سەلىك ەتىپ، جۇككە سۇيەنىپ وتىرعان ارقاسىن جۇلىپ الدى.

— قانە، كورەيىنشى.

— ونىڭ نەسىن كورەسىڭ، قۇداي-اۋ. مۇزعا جىعىلعان ادام كورمەپ پە ەدىڭ — دەپ اپاسى كەيىگەن سوڭ، تاس بۇركەنىپ جاتقان اعاسىنا ۇمتىلىپ بارىپ، كەرى قايتتى. ولىكتەي قيمىلسىز كۇيدە سۇلق جاتقان اعاسىنان كوز الماعان كۇيى ءىشى الاي-دۇلەي بولىپ ءبىراز وتىرىپ، ءبىر كەزدە قىستىعىپ جىلاپ جىبەردى. ۇمتىلىپ بارىپ، اعاسىنان تۇيگىشتەي جونەلدى. ەڭىرەپ جىلاپ ءجۇر، تۇيگىشتەپ ۇرىپ ءجۇر. وشاق جاقتاعى اپكەسى، ۇرشىعىن تاستاپ اپاسى ۇمتىلدى. قادىر باسىن بۇركەگەن قالپى باسىن قورعاشتاپ، بۇكتەتىلىپ جيىرىلا ءتۇستى. اپكەسى مۇنى جۇلقا يتەرىپ جىبەرىپ ەدى، اپاسى قۇشاقتاي الدى.

— قۇلىنىم-اۋ، ساعان نە بولدى؟ تۇندە جالعىز جۇرەم دەپ شوشىنىپ قالعان عوي، سۋ اكەلە قويشى، ۇشىقتاپ جىبەرەيىن، — دەپ اپاسى مياۋدىڭ شاشىن قايىرا ماڭدايىنان سيپاپ، ەكى بەتىنەن كەزەك ءسۇيدى. مياۋ جىلاۋىن قويار ەمەس، قىستىعىپ، سولق-سولق ەتەدى. اپكەسى اكەلگەن سۋدى اپاسى اۋزىن تولتىرا ۇرتتاپ الىپ، كەۋدەسىن اشىپ بۇركىپ-بۇركىپ جىبەردى. سول ادىسپەن جون ارقاسىنا دا، بەتىن دە سۋ بۇرىكتى. اينالىپ-تولعانىپ ءجۇرىپ، توسەك سالىپ، جاتقىزدى دا اپاسى باسىنان سيپاپ مەكىرەنىپ وتىردى. مياۋ جىلاپ جاتىپ قالاي ۇيىقتاپ كەتكەنىن دە سەزگەن جوق.

ارقالاعان وتىنىن بالتا شانشىلعان شوركەنىڭ قاسىنا تاستاعان قادىر وتىن ۇستىنە وتىرا كەتتى. تىماعىن شەشىپ، تەرىن ءسۇرتتى. دەمىن باسىپ وتىرىپ، وزەن جاققا قاراپ ەدى، مىقشىڭداپ ەكى شەلەك سۋ كوتەرىپ كەلە جاتقان مياۋ كوردى.

— ءاي، مياۋ، بەرى كەلشى — دەپ ەدى ول مۇنى كورمەگەن ادامداي وتە بەردى. سول بويى ۇيگە كىرىپ، قايتىپ شىقپادى. الدەن ۋاقتا قادىر داۋىستاپ، مياۋدى قايتا شاقىردى. اپاسى بار-باردىڭ استىنا الدى ما، ايتەۋىر ۇيدەن شىعىپ، قادىردىڭ قاسىنا كەلدى. قاباعى ءتۇيۋلى. ءجۇز بەرەر ەمەس. مياۋدىڭ جۇزىنە بارلاي قاراعان قادىر تىماعىن ولاي-بىلاي بۇكتەپ، سودان كوزىن جازباعان قالپى:

— ءدۇربى الىپ بەرەيىن، ەكى كوزدى.

— ءدۇربىڭنىڭ كەرەگى جوق. ورتادا اۋىر ۇنسىزدىك ورنادى.

— سۋماڭداعان وسەكشى قاتىندار قۇساپ جايىپ سالماقشىمىسىڭ ءبارىن؟ سەنى دە جىگىت دەيدى-اۋ، — دەپ قادىردى تاعى دا ءسوز جالعادى. مياۋدا ءۇن جوق. سازارىپ تۇر.

— جارايدى، ءدۇربىنىڭ كەرەك قىلمايدى ەكەنسىڭ. سوندا نە كەرەك ساعان؟

— بەس ءجۇز قىرىق تەڭگە.

— نەمەنە؟ — وتىن بۋىلعان ارقاندى شەشىپ جاتقان قادىر مۇندايدى كۇتپەگەندەي بۇرىلىپ ىنىسىنە قارادى.

— نە ەستىسەڭ سول.

— سونشا اقشانى نە ىستەيسىڭ؟

— ال، سەن بيدايدى نە ىستەمەكشى بولدىڭ؟ الدەكىم ۇرلىعىنىڭ ۇستىنەن تۇسكەن ادامداي قۋىستانىپ قالعان قادىر تابان استىندا نە دەرىن بىلمەي، ساسقالاقتاپ، ابدىراپ از تۇردى دا شوركەگە شانشىلعان بالتانى ىرعاپ جۇلىپ الدى. مياۋ سەلك ەتىپ كەرى اتتادى. تارقاتىلعان وتىننىڭ شەتىنەن الىپ بۇتاي باستاعان قادىر:

— جارايدى، ايقانىڭ بولسىن! قۋ اعاشتى قۇلاشتاي بۇتارلاعان قادىر اشۋىن وتىننان الىپ جاتقانداي ەدى.

بىر-بىرىنە ەسە جىبەرگىسى كەلمەي، ەسەپتەسكەن كۇن مەن ءتۇن كەزەك اۋناپ، تايتالاسقان قىستىڭ قىسقا كۇندەرى ءوتىپ جاتتى. وتىننىڭ كەزەگى كەلىپ، قاراسۋدىڭ ارعى بەتىنە كەتكەن مياۋ دوڭگەلەتە بايلاعان ءبىر ارقا وتىندى يىقتاپ، مۇز ۇستىنە ءتۇسىرىپ، اۋىل جاققا قارادى. سۋات باسىندا بىرەۋ مۇز ويىپ ءجۇر. «سۋاتتىڭ اۋزىن كەڭەيتىپ جۇرگەن شىعار» دەپ ويلاپ، وتىنعا اتشا ءمىنىپ، كوز ۇشىندا مۇز ويىپ جاتقان ادامعا قاراعان بويى قوس سامايى مەن ماڭدايىننان شىققان تەردەن جەڭىل بۋ كوتەرىلىپ دەم الىپ وتىر ەدى، سۋات باسىنداعى كىسى تايىپ جىعىلعانىن كوردى. تۇرماقشى بولىپ ەدى، تاعى تايىپ سۋاتقا ءتۇسىپ كەتتى. مۇنى كورگەن مياۋ تۇرا ۇمتىلامىن دەپ بارىپ، وتىننان اۋىپ ءتۇستى. تايعاناقتاپ تۇرعان بويدا سۋاتقا جۇگىردى. اۋىل جاقتان ەشكىمنىڭ قاراسى كورىنبەيدى. «قۇتقار!» دەگەن جان ايقايدى مياۋدان باسقا ەشكىم ەستىگەن جوق. جان داۋسى شىعىپ، اراسىندا قولىن ەربەڭدەتىپ جانتالاسىپ جاتقان ادامعا قاراي قۇستاي ۇشىپ كەلە جاتقان مياۋ سۋاتقا جەتە بەرە تايىپ جىعىلدى. دەنەسىنىڭ قۇلاعان تۇسىن اۋىرسىنعانىن سەزسە دە جان دارمەن قايتا تۇرىپ، سۋاتقا ۇمتىلدى. سۋاتتىڭ ەرنەۋىنە قيىرشىقتانا قاتقان پىشاقتاي مۇزداردان ۇستاپ، قولىن قان جوسا قىلسا دا مۇز ۇستىنە ۇمتىلىپ، وزەن اعىنى اياعىن جۇلقي تارتىپ، سۋعا شاشالىپ جاتقان قادىردىڭ ەكى جەڭىنەن شاپ بەرىپ كۇشەنە تارتقىلاعان مياۋ «اپا!» دەپ ايعاي سالدى. قادىر دا سۋاتتىڭ ەرنەۋىنە كەۋدەسىن شىعارماققا تالپىنىپ جاتىر. قيىرشىق مۇزدان قولىن بوساتسا، مياۋدىڭ تارتۋعا كۇشى جەتپەيتىنىن بىلگەن قادىر:

— ءبىر جاق قولتىعىمنان كوتەر! — دەدى تاستاي سۋعا قاقالىپ-شاشالىپ. مياۋ ەكى جەڭدى جىبەرىپ، سۋعا قولىن سالدى دا قولتىقتان الىپ تارتا باستادى. مياۋدىڭ دەمەۋىنە سۇيەنگەن قادىر ءبىر جاق كەۋدەسىن سۋاتتىڭ ەرنەۋىنە ءىلىندىرىپ ارتىنشا دەنەسىن سۋدان شىعاردى. شىلقىلداعان كيىمىنەن بۋ كوتەرىلەدى. ابدەن السىرەگەن قادىر بىرەر شاشالدى دا سىلق ەتە ءتۇستى. سول بەتى قيمىلسىز قالدى. اپالاپ شىرقىراعان مياۋ اعاسىن ارەڭ اۋداردى. قادىر قيمىلسىز. مياۋ اعاسىن جۇلقىلاي تارتىپ جاتىر. جاۋلىعى اعاراڭداپ، اپاسى تاعى بىرنەشە ادام جۇگىرىپ كەلە جاتقانىن بايقادى. «ءولدى-اۋ، قۇلىنىم، ءولدى-اۋ» دەپ اڭىراعان اپاسىنىڭ داۋسىن قۇلاعى شالدى.

قادىردىڭ مۇز تىلگەن قولىنان اققان قويۋ قىپ-قىزىل جىلى قان كيىمنەن سورعالاعان سۋمەن ارالاسىپ، مۇز ۇستىندە بۋى بۇرقىراي جايىلىپ بارادى.

---