شەت ەلدىك ءوقۋ-ىس تاجىريبەسىنەن ءوتۋ – ەلىمىزدىڭ ءبىلىم جۇيەسىن نىعايتۋدىڭ ءبىر كەپىلى
ۆەنەسيا – دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ كەرەمەت، كوزدىڭ جاۋىن الىپ، جۇرەكتى ەلجىرەتەر جانە تاريحى وراسان زور، سونىسىمەن اتاعىن كەڭىنەن شىعارعان قالا. ايگىلى يتاليا مەملەكەتىنىڭ ەڭ كورىكتى القاپتارىنىڭ ءبىرى، ەرەكشە سۇلۋلىعىمەن ونداعان جىلداردان بەرى تۋريستتەر مەكەنىنە اينالعان ۆەنەسيا سوناۋ زامانداردان بەرى سۋدىڭ ۇستىندە وزگەرمەگەن كۇيىندە ورنالاسقان. بۇل تاڭعاجايىپ قالانى ءوز كوزىمەن كورىپ، ارالاپ، ونىڭ ءوز اعىمىمەن ءوتىپ جاتقان ءومىرىنىڭ ءبىر مۇشەسى بولىپ، سودان ءلاززات الىپ، شىنايى ەرتەگىدە بولىپ قايتۋ - بۇگىنگى تاڭداعى كوزى اشىق، ساناسى وياۋ ءاربىر ازاماتتىڭ ارمانى دەسە قاتە بولماس، ويتكەنى بۇنداي باقىت ەكى ادامنىڭ بىرىنە بەرىلە بەرمەس. بۇلاي دەۋىمنىڭ سەبەبى، ۆەنەسيا – ماڭگىلىك قالا ەمەس، ونداعى سۋ بيىكتىگى جىلدان-جىلعا كوتەرىلىپ كەلەدى. عالىمداردىڭ پايىمداۋىنشا، ۆەنەسيانى شامامەن 80 جىلدان كەيىن سۋ تولىعىمەن باسىپ قالۋى مۇمكىن. مىنەكەي، وسىنداي ۇالانى كورۋ باقىتى بۇيىرعان ادامداردىڭ ءبىرى مەنمىن دەسەم دە بولادى.
عاجايىپ مەكەنگە بارىپ، ەل مەن جەر تانۋدان بولەك، تانىمال ۆەنەسيا ۋنيۆەرسيتەتى كا فوسكاريدا ەۆروپالىق ساپالى ءبىلىم الۋىمدا جولىمدى باعىتتاۋعا سەبەپشى بولعان اياۋلى ءبىلىم ورداسى ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە بەلسەندى تۇردە قولداۋ تاۋىپ، ستۋدەنتتەرگە ۇلكەن مۇمكىندىكتەر بەرەتىن حالىقارالىق ءبىلىم الماسۋ اياسىنداعى اكادەميالىق ۇتقىرلىق باعدارلاماسى بولىپ تابىلادى. ناقتىراق ايتقاندا، يتالياداعى تاجىريبەلىك ساپاردا 2019 جىلدىڭ 6-شى قىركۇيەگىنەن 2020 جىلدىڭ 1ء-شى اقپانىنا دەيىن بولۋىما سەبەپشى بولعان - اكادەميالىق ۇتقىرلىق تۇسىنداعى حالىقارالىق وقىتۋ باعدارلامالارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلاتىن «ەراسمۋس +» باعدارلاماسى.
قازىرگى تاڭدا مەن بولاشاقتاعى ەلىمىزدىڭ تاريحي قازىناسى مەن ارحيۆ ءىسى ءۇشىن ماڭىزى وتە ۇلكەن «مۇراعاتتانۋ، قۇجاتتانۋ جانە باسقارۋدى قۇجاتتامامەن قامتاماسىز ەتۋ» ماماندىعى بويىنشا جوعارعى ءبىلىم الىپ جاتقان ءجونىم بار. بىلتىرعى جىلى ۋنيۆەرسيتەت سايتىنان وسى ەراسمۋس باعدارلاماسى بەرگەن جارنامانى كورىپ، سۇرالعان تالاپتار بويىنشا ءوزىمدى ۇسىنىپ، باعىمدى سىناپ كوردىم. قۋانىشىما وراي، كا فوسكاري ۋنيۆەرسيتىنە قابىلدانىپ، ەراسمۋس باعدارلاماسى بويىنشا شاكىرتاقى تاعايىندالاتىن بولدى. وسىلايشا، كەلەسى جارتى جىلدا العان وقۋ جانە مادەني تاجىريبەم باستالدى دەۋگە بولادى.
كا-فوسكاري ۋنيۆەرسيتەتى – الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن جاس تالانتتاردى تابۋعا جانە قولداۋعا ۇمتىلاتىن الدىڭعى قاتارلى ءبىلىم بەرۋ ورتالىعى. ونداعى بىلىكتى وقىتۋشىلار وقىتۋدىڭ يننوۆاسيالىق ادىستەرىن قولدانادى، سونداي-اق بولاشاق ماماندارعا ءارتۇرلى زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋگە كومەكتەسەدى. جوو-نىڭ تاعى ءبىر باستى مىندەتى – ستۋدەنتتەر مەن تۇلەكتەرگە ماماندىق بويىنشا ءىس تاجىريبەلەرىنەن وتۋگە مۇمكىندىك بەرۋ. كا فوسكاري كوپتەگەن حالىقارالىق ۇيىمدارمەن، ساۋدا پالاتالارىمەن جانە مادەني ورتالىقتارمەن ارىپتەستىك قارىم-قاتىناستى قولدايدى. QS World University جانە Times World University رەيتينگىنە سايكەس، كا فوسكاري ۋنيۆەرسيتەتى گۋمانيتارلىق عىلىمداردان ءبىلىم بەرەتىن الەمنىڭ ۇزدىك توپ-150 جوعارعى وقۋ ورىندارىنا جاتادى.
باعدارلاما بويىنشا بەلگىلەنگەن ءبىر سەمەستر بويى مەن كا فوسكاري ۋنيۆەرسيتەتىندە «ادام مەن كومپيۋتەر اراسىنداعى ءوزارا بايلانىس جانە اقپاراتتىق كورنەكىلىك»، «ءتىل وقىتۋ عىلىمىنىڭ تەورياسى» جانە «يتاليان تىلىنە كىرىسپە» اتتى پاندەرىن وقىدىم. بۇل پاندەر بويىنشا ۋنۆەرسيتەت پروفەسسورى كارمەل مەري كۋنان، ۋنيۆەرسيت زەرتتەۋشىسى پيتتارەللو فابيو، لينگۆيستيكا سالاسىنداعى پەداگوگ جانە ەكپەرت ەلەنا باللارين جانە پورتلەند مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ يتاليان ءتىلى كافەدراسىنىڭ دوسەنتى، PhD وقىتۋشى سيلۆيا بوەرودان ءبىلىم الدىم. يتاليان تىلىنەن باسقا دارىستەر مەن سەمينارلار اعىلشىن تىلىندە جۇرگىزىلدى. «ادام مەن كومپيۋتەر اراسىنداعى ءوزارا بايلانىس جانە اقپاراتتىق كورنەكىلىك» ءپانى بويىنشا «Orange»، «RawGraphs»، «Tableau»، «Canva» سەكىلدى اقپاراتتى كورنەكىلەۋشى باعدارلامالارمەن جۇمىس ىستەۋدى ۇيرەنۋ مۇراعات ءىسى سالاسىنا ءبىلىم الىپ جاتقاندىعىمنان، مەن ءۇشىن وتە پايدالى بولدى. «ءتىل وقىتۋ عىلىمىنىڭ تەورياسى» ءپانى بويىنشا مەن تىلدەردى وقىتۋدىڭ ءتۇرلى ادىس-تاسىلدەرىمەن، اسىرەسە، بۇگىنگى تاڭدا قوعامنىڭ بارلىق سالالارىندا كەڭىنەن قولدانىلاتىن جانە حالىقارالىق ءتىل بولىپ تابىلاتىن اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەتۋدىڭ مەتودولوگيالىق نەگىزدەرىمەن تانىستىم. سونداي-اق، وقۋ پروسەسى بارىسىندا مەن تەزيستەر، ماقالالار، باياندامالار، ديسسەرتاسيالار سياقتى عىلىمي جۇمىستاردىڭ قۇرىلىمدارىن دۇرىس جازۋدى جانە دۇرىس تۇجىرىم جاساۋدى ۇيرەندىم. ۋنيۆەرسيتەت كىتاپحانالارىندا جۇمىس جاساپ، مەنىڭ ماگيسترلىك ديسسەرتاسيالىق جۇمىسىم بويىنشا قۇجاتتىق لينگۆيستيكا تۋرالى بىرنەشە ماتەريالدار تاپتىم. وقۋ سەمەسترىنىڭ سوڭىندا مەن ماعان جەكە بەرىلگەن تاپسىرما بويىنشا مۋزەيلەردە شەت ءتىلىن (اعىلشىن ءتىلىن) وقىتۋ بويىنشا شاعىن عىلىمي جوبا جازدىم. وسى پاندەر بويىنشا جيناقتاعان ءبىلىمىمدى قولدانۋ مۇراعات ءىسىنىڭ ەلەكتروندىق اقپاراتتىق جۇيەلەرى جۇمىستارىنا، سونىمەن بىرگە، شىنايى جانە ۆيزۋالدى مۋزەيلەردە قويىلاتىن كورمەلەردەگى ارحيۆتىك قۇجاتتار تاريحىنىڭ اعىلشىن تىلىنە ساپالى تۇردە اۋدارىلۋى سەكىلدى جۇمىستارىنا سەپتىگىن تيگىزۋى مۇمكىن.
قورىتىندىلاي كەلە، وقۋ بارىسىندا ماگيستەرلىك ديسسەرتاسيالىق جۇمىسىمنىڭ تاقىرىبىنا ەتەنە جاقىن كەلەتىن پاندەردىڭ بولاماعاندىعىنا قاراماستان، جالپى، بۇل باعا جەتپەس عىلىمي جانە مادەني تاجىريبە سىيلاعان قاناعاتتاندىرارلىق ساپار بولدى. مەن بۇل وتكەن تاجىريبە ەكى ۋنيۆەرسيتەت اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق قارىم-قاتىناستىڭ بولاشاقتا ودان ءارى دامىپ، وربۋىنە اسەرىن تيگىزەدى دەپ ۇمىتتەنەمىن. سونىمەن بىرگە، وسى اقپاراتپەن بولىسە وتىرىپ، قازاق جاستارىنىڭ شەت ەلگە بارىپ، ساپالى ءبىلىم ءنارىن سۋسىنداتىپ، بولاشاقتا ەلىمىزگە ەرەن ەڭبەك ەتۋلەرىنە تۇرتكى بولامىن دەپ سەنگىم كەلەدى.
نۇراحۋن ءا.ا ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تاريح، ارحەولوگيا جانە ەتنولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ 2 كۋرس ماگيسترانتى
نۇسقاباي پ.ن ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تاريح، ارحەولوگيا جانە ەتنولوگيا فاكۋلتەتىنىڭ اعا وقىتۋشىسى، PhD