ءبىزدىڭ سۇيىكتى دارىگەر
رەسپۋبليكامىزدىڭ كينوتەاترلارىندا كورسەتىلە باستاعان «ءبىزدىڭ سۇيىكتى دارىگەر» اتتى مۋزىكالىق-كومەديا الماتى كينوستۋدياسىنىڭ ويلاماعان جەردەن تاپقان تابىسى. كەيىنگى جىلدارى وداقتىق ەكرانعا شىعىپ، كوركەمونەر قايراتكەرلەرىنىڭ ونەرىن كورسەتكەن فيلم -كونسەرتتەردىڭ كوپشىلىگى جۇرتشىلىقتان ۇنامدى باعا العانمەن كەلە-كەلە بىرىنە-بىرى ۇقساس ماشىققا ءتۇسىپ كەتكەنى ءمالىم. ال، «ءبىزدىڭ سۇيىكتى دارىگەر» كومەدياسىنىڭ ولاردان وزگەشەلىگى — تۆورچەستۆولىق كوللەكتيۆ وسى جانرعا كەلۋدە جاڭا جول، شەبەر ءادىس تاپقان. بارلىق وقيعانى سيۋجەتتىك قازىققا قۇرىپ، سونىڭ توڭىرەگىندە قويعان ماقساتىن اقتاعان.
ەڭبەكقور قاراپايىم سوۆەت ادامى — ابىرويدىڭ دا، سىي-قۇرمەتتىڭ دە يەسى. ءفيلمنىڭ يدەيالىق وزەگى وسى. قاتارداعى ادال جاندارعا دەگەن قامقورلىق، جولداستىق كەڭ پەيىل، باۋىرمالدىق، سوۆەت ادامدارىنا ءتان جوعارى مورالدىق قاسيەتتى پاش ەتۋ شىعارمانىڭ ءون بويىن الىپ جاتىر. وسىنداي ىزگى نيەتتى نىسانا ەتىپ، فيلم اۆتورلارى شىعارمانى كوڭىلدى كومەديالىق جۇيەدە شەشكەن. ەكى ساعاتقا جۋىق كوز الدىڭىزدان وتەتىن كوپتەگەن كۇلكىلى جايىتتەردىڭ بارلىعى ومىرلىك بەرىك وزەگى، اسىرەلەۋسىز-اق، ءارى قىزىقتى، ءارى كوركەمدىگىمەن تارتادى.
ءسىز قازاق ساحناسىنىڭ بەلگىلى شەبەرلەرى، وسكەلەڭ جاستارىمەن تانىساسىز. ولاردىڭ تۆورچەستۆولىق لابوراتورياسى مەن كەي ساتتە ىزدەنۋ جولدارىنان ەلەس بەرىپ ءبارىبىر وقيعامەن تۇتاستاي قابىسىپ وتىرادى. فيلمدە تابيعات سۋرەتتەرى بار كوركىمەن كورىنسە، كوڭىلدى ان-كۇي، ءزىلسىز كۇلكى، جىلى يۋمورعا دا باي. «كۇلدىرەيىنشى» دەگەن الدىن-الا جاسالعان جوسپار جوق. ءبارى ءومىر پروسەسىنەن، كۇندەلىكتى شىندىقتان تۋىپ جاتىر. شىعارمانىڭ قۇندىلىعى دا وسىندا. فيلمنەن كەڭ ولكەنىڭ ءبىر بۇرىشى، ەتەگى گۇلگە ورانعان، ەڭسەسىن ورمان باسقان اق باستى الاتاۋدىڭ باۋىرىنداعى باقىتتى سوۆەت ادامدارىنىڭ ءومىر تىنىسى سەزىلگەندەي. اسىرەسە، استانا كوركى تابيعات سىيعا تارتقان بار جاساۋ-جيھازىمەن كورىنەدى. بۇل، ءفيلمنىڭ كوركەمدىك قۇنىنىڭ كوتەرىلۋىنە كوپ اسەرىن تيگىزىپ تۇر.
...جاسى الپىسقا كەلگەنىن ءوزى دە اڭعارماي قالعان ساناتوريانىڭ باس دارىگەرى لاۆروۆتىڭ تۋعان كۇنىن اتاپ وتۋگە ونىڭ دوس-جاراندارى دايىندىق ۇستىندە. ءفيلمنىڭ بار وقيعاسىن وسىعان عانا سيعىزۋ ءسوز جوق ۇلكەن شەبەرلىكتەن تۋعان. مۇندا ءبىز سەناريي اۆتورى يا. زيسكەدتتىڭ دە ەڭبەگىن باعالاي وتىرىپ، ەڭ الدىمەن ءفيلمدى قويۋشى ش. ايمانوۆتىڭ رەجيسسەرلىك مادەنيەت، تالعام-تالابىنىڭ وسۋىمەن بىرگە، زور تالانتىنىڭ تاعى ءبىر قالتارىسىن تانىتقاندىعىن بايقايمىز. ويلى دا، ونەرلى سۋرەتشى، باتىل قادامىن باعالى ەڭبەگىمەن دالەلدەپ وتىر. قيىن جانردان ءوز بەتىن اڭعارتارلىق جاڭا سوقپاق تابۋ، كەڭ قۇلاشتى، شەبەرلەنە كەمەلدەنگەن ويدان عانا تۋسا كەرەك. فيلمدەگى ءاربىر دەتال جەكە پەرسوناجداردىڭ بىر-بىرىنە ۇقسامايتىن دارا جاندارعا اينالۋى، اكتەر ويىنىڭ ءارتۇرلى بوياۋى ايتقان پىكىرىمىزگە ايعاق بولا الادى.
فيلمدەگى تاعى ءبىر ەرەكشەلىك باس كەيىپكەر لاۆروۆتان (ارتيست يۋ. پومەرانسيەۆ) باستاپ كوپشىلىگى بۇرىن كينو — ەكرانعا شىقپاعان جاس ارتيستەر. كينو ەرەكشەلىگىنەن حابارسىز ورىنداۋشىلارمەن تۇڭعىش تىڭ ساپارعا شىعۋ دا رەجيسسەردىڭ «نار تاۋەكەلىنەن» تۋىپ، جەمىستى اياقتالعان تاجىريبەلى تابىس. ادەتتە، الماتى كينوستۋدياسى ءار فيلمگە «اتاقتى جۇلدىزدار» ىزدەپ، جارياعا جار سالىپ، اۋرە-سارساڭعا تۇسەتىن. بۇل جەرگىلىكتى كادرلارعا قومسىنا قاراۋدان تۋعان قولايسىز قىلىق ەدى. وسى فيلمگە قاتىساتىن ادامدار ءبارى ءوزىمىزدىڭ ورىس-قازاق تەاترىنىڭ ارتيستەرى. باقساق «جۇلدىز» ىزدەپ جۇدەپ-جادايتىن ەشتەڭە جوق ەكەن. لاۆروۆ رولىندەگى ورىس دراما تەاترىنىڭ ءارتيسى سەزىم شىندىعىمەن استارلاسىپ جاتقان باي ىشكى دۇنيە، ساحنالىق مول مادەنيەت، ءار قيمىل-ارەكەتى تابيعي تالانتىنان تۋىپ وتىرعان پومەرانسيەۆ قاي «جۇلدىزدان» كەم ءتۇسىپ جاتىر. تالانتتى جاس ءانشى ە. سەركەبايەۆتىڭ داۋىس دارىندىلىعىن بىلاي قويعاندا، كينو-ارتيستىك قابىلەتى الىستاعى «اتاقتىلاردىڭ» ەشقايسىسىنان كەم تۇسپەيتىنىنە كۋا بولىپ وتىرمىز، كەشە عانا مەكتەپتە وتىرعان جاپ-جاس ر. يسمايلوۆانىڭ ەكراندا ءمىنسىز ءمۇسىن جاساعاندىعى ءبىزدى قۋاندىرادى. ونىڭ كەلەشەكتە كينو-ونەرىمىزدىڭ بەلگىلى كادرىنىڭ بىرىنە اينالماسىنا كىم كەپىل. بۇدان تۋاتىن قورتىندى، بىزدە قانداي كۇردەلى شىعارما جاساۋعا تۆورچەستۆولىق كادرلارىمىز الدەقاشان جەتكەن ەكەن. ءبىراق سونى تاربيەلەپ وسىرە ءبىلۋىمىز كەرەك. وسى ءساتتى باستامانى بۇدان بىلاي دا ساپالى ەڭبەك ۇستىندە كورسەتە ءبىلۋ باستى مىندەتتىڭ بىرىنە اينالعانى ءجون.
ءفيلمنىڭ رەجيسسەرلىك جۇيەسىندە جاساندى جالعاندىق جوق. ءاربىر ەپيزود ءوزارا جىمداسىپ نەگىزگى وقيعامەن ساباقتاس. جولداس-جورانىڭ سىي-قۇرمەتىنە بولەنگەن ادال ەڭبەك ادامى لاۆروۆتىڭ الپىس جىلدىعىنا كونسەرت قويۋ قامىندا سۋرەتشى مۇرات (م. سۇرتىبايەۆ)، ساناتوريانىڭ فيزرۋگى بيبىگۇل (ر. يسمايلوۆا)، سەكرەتار كسەنيا پاۆلوۆنا (ۆ. ستورجينسكايا) ءجۇر. نە پايدا بارلىق ارتيست ءوز جۇمىسىمەن شۇعىلدانۋدا. بىردە-بىرىنىڭ قولى تيەتىن ەمەس. وسىدان باستاپ ولاردىڭ تۆورچەستۆولىق ىزدەنۋ ساتتەرى، كۇندەلىكتى ءومىر تىرشىلىك-تىنىسىمەن تانىساسىز. Miنe، رەپەتيسيا ۇستىندەگى شارا — ول ساحناداعى ءبيشىنىڭ قيمىل-قوزعالىسىنان ءلاززات-نار الىپ بەرىلىپ كەتكەن. ەشكىمدى تىڭدار ەمەس. فيلمدە وسى كورىنىس شەبەر شەشىمىمەن وقشاۋ تۇر. ءۇندى ءبيىن ورىندايتىن جاس بالەرينا جاندوسوۆانىڭ پوەزيالىق سازعا تولى ءاربىر قيمىلى جاس تالانتتىڭ ونەر جولىنداعى كەڭ ءورىسىن بايقاتادى. تەلەفون ارقىلى «اساۋعا تۇساۋ» كومەدياسىنىڭ ءبىر كورىنىسىن قايتالاپ وتىرعان ش. ايمانوۆ پەن حاديشا بوكەيەۆا. ولار تەلەفون ارقىلى سويلەسىپ تۇرسا دا ساحناداعىداي وبرازعا ەنىپ كەتكەن. ايىرماسى ءوز ۇيىندە، ءۇي كيىمىندە عانا وتىر. جاس ءانشى بيبىگۇل تولەگەنوۆا دا كەشكى كونسەرتكە بارماق. ونىڭ تاماشا ءۇنى كورۋشىلەردىڭ ايىزىن قاندىرادى. كينوستۋدياداعى ەپيزودتا ەرمەك سەركەبايەۆتىڭ ورىنداۋىنداعى «كوزىمنىڭ قاراسى» ءانى دە نازىك سەزىم دۇنيەسىنە تولى. فيلمگە قاتىسۋشىلاردىڭ كوپشىلىگى ءوز بولمىسىندا كورىنۋىمەن وقيعاعا تىكەلەي قاتىسىپ ارتيستىك ونەرىن كورسەتسە، ەندى ءبىر پاراسى وزگە ماماندىقتىڭ ادامدارى. اق كوڭىل، اڭعال دارىگەردىڭ بەينەسىن جاساعان پومەرانسيەۆ، دارىگەردىڭ دوسىن س. قوجامقۇلوۆ، ميليسيا اعا لەيتەنانتى P. قويشىبايەۆا، سۋرەتشى م. سۇرتىبايەۆ، ستارشينا ت. پوپوۆ، شاشتارازشى جايلىبەكوۆتار مىنەز-ارەكەت، وزىندىك بوياۋ-بەدەرىمەن كورىنگەن دارا تۇلعالار.
ءبىر ەسكەرەتىن ۇتىمدى جاي — وسى كومەديادا بىردە-بىر جاعىمسىز كەيىپكەر جوق. ءبارى دە ادال سوۆەت ادامدارى. ءارقايسىسى وزىنە ءتان كەمشىلىگى، ۇنامدى كەيپىمەن، نانىمدى سىر تاپقان. تالانتتى ارتيست ديوردييەۆتىڭ تاماشا ورىنداۋىنداعى ساناتوريا ديرەكتورى فولكين دە جامان ادام ەمەس. ول دا اق جۇرەك ءادىل. ونىڭ ءاربىر كورىنىسى كورەرمەنگە ءزىلسىز كۇلكى تۋعىزىپ، فولكيندەي كەيبىر ءوزىنىڭ ەڭبەك ورنىن تاپپاي جۇرگەن ادامداردى ەسكە تۇسىرەدى. وندايلار ارامىزدا بار. فولكين ءبىر كەزدەرى وتىز مىڭ جىلقىسى بار سوۆحوزدىڭ ديرەكتورى دە بولدى. ەندى ءقازىر ساناتوريانىڭ ديرەكتورى. ارينە، جىلقى شارۋاشىلىعىمەن ساناتوريانىڭ اراسىندا اسپان مەن جەردەي ايىرماشىلىق بار. رەجيسسەر دە، اكتەر دە فولكيننىڭ وبرازى ارقىلى كادردى ىرىكتەپ، ءوز ورنىنا قويۋداعى كەيبىر ورىنسىز وعاشتىقتارعا مەگزەيدى.
كسەنيا پاۆلوۆنا سىرتتاي قاراعاندا العاش جەڭىل مىنەز-توعىشار جاندى ەلەستەتەدى. ول بىر-ەكى رەت كۇيەۋگە دە شىققان. ءومىر اعىسىنىڭ كەيبىر وقىس يىرىمدەرىنە دە ۇشىراعان ادام. ول سىرتىن تۇزەپ، سىپايىمىن دەگەنمەن كەيبىر جەڭىل مىنەزدىكتىڭ دە ۇشقىنى سەزىلەدى. ءبىراق بۇل بويىندا پاسىقتىق، جالعاندىق دەگەننىڭ نىسانى جوق قاراپايىم ادام. ونىڭ ەل سىيلايتىن، دارىگەرگە دەگەن ءوز قۇرمەت-سۇيىسپەنشىلىگى بار. نازىك، سەزىمتال جۇرەگى بار. ونىڭ شىن پەيىلىمەن جىلاۋى دا جاساندىلىقتان تۋمايدى. نازىك جاندىلىقتىڭ، ادال جۇرەكتىڭ ايعاعىنداي كورىنەدى. جالپى جەكە ورىنداۋشىلارعا مىناۋىڭ جەتپەي جاتىر دەپ داۋ ايتا المايمىز. ءبارى دە ءوز مۇمكىنشىلىكتەرىن سارقا پايدالانىپ، شىعارمانىڭ ءون بويىنا ءوز سىباعالارىن قوسقان.
كوپ ەڭبەك ءسىڭىپ، شابىتتى شەبەرلىكتەن تۋعان، كوپشىلىك قۋانا قارسى الىپ وتىرعان شىعارمانىڭ اقاۋلى جەرلەرى دە جوق ەمەس. ارينە، ايتىلعان سىندار كومەديانىڭ قازىرگى دارەجەدەگى كوركەمدىك قۇنىن جويا الماسا كەرەك. ايتىلماق سىن الداعى ۋاقىتتا ەستە بولسىن دەگەن نيەتتەن تۋىپ وتىر. بۇل كومەديا قازىرگى قالپىندا رەسپۋبليكا ەكراندارىندا ەمەس بۇكىلوداقتىق ءارى بارسا شەتەل ساحنالارىندا ۇيالماي جۇرۋىنە مۇمكىنشىلىگى بار ەكەندىگىندە داۋ جوق. مۇنى مويىنداي وتىرىپ، «اتتەگەن-اي» دەگەنىمىزدى ايتقان ءجون بولار. جوعارىدا ءفيلمنىڭ يدەيالىق وزەگىن ايتقانىمىزدا ءبىزدىڭ ونەرىمىزدىڭ جەتىستىك-جەمىسىمەن تانىستىرۋ ماقساتىندا جاسالعان ەڭبەك ەكەندىگىن ەسكەرتتىك. ولاي بولسا، ايتار سىنىمىز دا وسى توڭىرەكتە بولۋى كەرەك. وتە شەبەر قيىستىرىلعان، سيۋجەتتىك جەلىنىڭ ۇستىنە تۇسەتىن كوپ ورنەكتەرگە فيلم اۆتورلارى ساراڭدىق جاساعان ءتارىزدى. وسىنىڭ تۇسىندا قازىرگى وپەرا، دراما، ەسترادا سالاسىنداعى كوپ جەتىستىك بار تۇلعاسىمەن كورسەتۋگە تۋعان كوپ مۇمكىنشىلىك تولىق پايدالانىلماعان. جاس تالانتتاردى كورسەتۋگە قارسى ەمەسپىز. ءبىراق ءبىزدىڭ ۇلتتىق ونەرىمىزدىڭ وتاۋىن تىككەن قارتتارىمىز قايدا دەگەن زاڭدى سۇراق تۋادى. قالىبەك، جۇسىپبەك، عاريفوللا سياقتى كانىگى شەبەرلەر ءوز رەپەرتۋارلارىمەن بوي كورسەتكەندە قانداي ءنارلى بولاتىن ەدى. تىپتەن اعايىندى ابدۋلليندەردىڭ دە باي رەپەرتۋارى كورىنبەي «ەركەمايدىڭ» ماڭىنان شىعا الماي قالعان. قازاق بيلەرىن كورسەتۋدەگى ەكى نومەر تىپتەن سۇرەڭسىز. وداققا بەلگىلى روزا باعلانوۆا دا فيلمنەن ورىن تاپپاپتى. ءفيلمنىڭ كۇي تامىرىن جۇرگىزىپ تۇرعان كومپوزيتور زاسەپيننىڭ پروفەسسيونالدىق جاعىنان ماقتاۋعا ابدەن بولاتىن مۋزىكاسى ءوز الدىنا. ءبىراق وسىندا ۇلتتىق اۋەن جوقتىڭ قاسى. جاسىراتىنى جوق بۇل قازاقتىڭ ۇلتتىق ونەرىن تانىستىرۋعا، بۇگىنگى جەتكەن دەڭگەيى مەن كەلەشەك باعدارىن اڭعارتۋعا ارنالعان فيلم عوي. تالانتتى جاس كومپوزيتورلارىمىزدىڭ جۇرتشىلىققا كەڭ تاراعان تاماشا اندەرى، ۇلتتىق وپەرادان ايگىلى اريالار، بي ونەرى، نەمەسە دۇنيە جۇزىنە ايگىلى قۇرمانعازى اتىنداعى وركەستردىڭ ورىنداۋىندا بىر-ەكى كۇيلەردى ەنگىزگەندە بۇل كەڭ تىنىستى تۋىندىنىڭ بويىنا ءسوز جوق سيىسىپ تۇراتىن ەدى. شىعارمادا وزگەشە ءبىر رەڭ تۋماس پا ەدى. وسى ايتىلعاندار ورىندالعاندا نۇر ۇستىنەن نۇر ەمەس پە ەدى.
بۇل فيلم بۇكىل سوۆەتتىك كينو-ونەرىمىزگە قوسىلىپ وتىرعان ۇلەستەرگە ۇقساپ ءوزىنىڭ ۇلتتىق ونەرىمەن دە سۇيسىندىرگەنى ابزال. قازاقتىڭ بۇلب ۇلى اتالعان كۇلاش مارقۇمنىڭ دا كينو ساحناسىندا ءىزى قالمادى. وسى دا ساراڭدىق پەن سالقىندىقتىڭ سالدارى. ۇيرەنە بىلۋمەن قاتار قولداعىنى قادىرلەپ كورسەتە ءبىلۋ كەرەك. وسەر ونەردىڭ دە ونەگەسى وسى ەمەس پە.
قورىتا كەلگەندە «ءبىزدىڭ سۇيىكتى دارىگەر» كينو-كومەدياسى تۆورچەستۆولىق كوللەكتيۆتىڭ زور قابىلەتىن اڭعارتىپ بۇدان دا قۇندى شىعارمالار جاسايدى دەگەن سەنىمگە تابان تىرەتتى.
1964
You Might Also Like
-
جۋىردا جامبىلدىڭ وبلىستىق دراما تەاترىنىڭ ساحناسىنان س. مۇقانوۆتىڭ «بوتاكوز» رومانىنىڭ جەلىسىمەن جازىلعان جاڭا پەساسى بوي كورسەتە باستادى. كۇردەلى پروزالىق شىعارمالاردىڭ ساحنا تىلىنە ا...
-
مۇحاڭمەن وكشەلەس ىنىلەرى، ءدارىسىن تىڭداعان شاكىرتتەرى، كەيىن عىلىم، ونەر سالالارىنا ۇلى ۇستاز باتاسىمەن اتتانعاندار وسى مەرەكە قارساڭىندا، مۇحاڭنىڭ ءوز تىلىمەن ايتقاندا، «بارىن سالدى». ق...
