InfoHub Logo

تامىلجىعان كوكتەمنىڭ ماي ايى ەدى. قۇلىن جارعاقپەن قاپتالعان دومبىراسىن موينىنا اسىپ العان مۇكەي، بىلەزىك وزەنىن قۇلداپ، كەڭتورەنىڭ اۋىلىن بەتكە الىپ بارا جاتتى. جىلانداي جوسىلىپ اققان بىلەزىك وزەنىنىڭ بويى بۇرلەگەن ورمان. كۇيشى كوڭىلىن تابيعات دۇنيەسىنىڭ وسى ءبىر كورىكتى شاعى باۋرايدى. ونىڭ قۇلاعىنا قايىڭنىڭ بۇتاعىنا قونىپ سايراعان بۇلبۇلدىڭ اسەم سازى شالىنادى. مۇكەي اتىنان ءتۇسىپ، بايىزداپ الگى سايراعان بۇلبۇل قۇستىڭ ءانىن قىزىعا تىڭدايدى. سەكەمشىل، سەزىمشىل ءانشى بۇلبۇل بۇتاقتان-بۇتاققا قونىپ قۇيقىلجيدى، تامىلجىعان سىر شەرتەدى....

كۇيشى دومبىرا تىلىمەن بۇلبۇل تورعايدىڭ ارتىنان ەرىپ ءجۇرىپ اۋەنىنە اۋەن قوسىپ، جول بويىندا ەت اسىم ەرۋلەپ «بۇلبۇل تورعاي» كۇيىن جاساپ شىعادى دا، قونالقىدا كەڭتورەنىڭ ۇيىنە كەلەدى. كۇي ىرعاعىن ۇمىتىپ قالماۋ ءۇشىن شاي سوڭىنان كەيىن قايتالاي شەرتىپ وتىرادى.

قازاق تۇرمىسى مەن ونەرىنە قانىق كەڭتورە:

— مىناۋ كۇيىڭىزدى بۇرىن-سوڭدى ەستىمەگەن ەكەم، اتى نە؟ —  دەپ سۇرايدى. مۇكەي كۇيدىڭ بۇگىن جول بويىندا شىعارىلعاندىعىن ايتا كەلىپ، كۇيدىڭ اتى «بۇلبۇل تورعاي» دەپ ەدى، كەتورە:

— وندا سەنىڭ ۇستاپ العانىڭ مەنىڭ تۇبەگىمنىڭ بۇلبۇل تورعايى بولدى عوي، — دەپ قاعىتپالى قالجىڭ ايتادى. مۇكەي:

— ونىڭىز راس تورەم، قابانىڭ ەلى دە، جەرى دە سەنىكى عوي، «تورەسىز ەل، توبەسىز جەر جوق». تورەمىز جارلىق بەرسە، نەمىزدى ايايىق... وزىڭىزگە ءبىر ارىزىم بولىپ شىققان بەتىم ەدى، كوكتەمنىڭ جارشىسى ءتىل قاتتى. جولىم بولار دەپ ويلادىم، — دەيدى.

كەتورە ماقتانىڭقىراپ، قارقىلداپ كۇلەدى دە:

— ارىزىڭدى ايت، — دەيدى.

— تاقسىر، بىرنەشە جىلدىڭ الدىندا نەمەرە قارىنداسىم نۇرعايشانى ساۋىر تاۋىنىڭ ارعى بەتىندەگى جايىر دەيتىن ونەرلى ازاماتقا قالىڭسىز ۇيلەندىرگەن ەدىم. جايىر وتكەن قىستا «قالىڭسىز قىز بولسا دا، كادەسىز قىز بولمايدى» دەگەن اۋىل كارىلەرىنىڭ پىكىرى بويىنشا ەكى ات، ەكى بيە اكەپ بەرىپ كەتكەن. جۋىقتا وسى مالدىڭ ارتىنان تورعاۋىتتان ەكى جوقشى كەلىپ ەكى اتىنىڭ كوزىن تانىپ قايتارىپ الدى. قالعان ەكى بيەسىنە ەكى قۇناجىن بايتال قايتارسام، ولار: «سەندەر بيەلەرىمدى قۇلىنداتىپ، تىعىپ وتىرسىڭدار، مالىمنىڭ كوزىن الامىن»، —  دەپ جانجال تۋدىرىپ وتىر. ونىڭ بيەسىن قىستا سوعىمعا جىعىپ العان ەدىك، وسىنى ءبىتىم قىپ بەرسەڭىز، — دەيدى. كەتورە:

— جەگەنىڭ راس بولسا، ايىپ توعىزسىز-اق ەكى بايتالدى ورنىنا سالىپ بىتىرۋگە بولار. ەرتەڭ داۋگەردى ماعان الىپ كەل، — دەپ كەسىمدى جاۋاپ ايتادى. ريزا بولعان مۇكەي تاعى دا كۇيىن شەرتىپ وتىرادى دا:

— جولىم بولدى، كۇي سىزدىكى بولسىن، — دەپ اتتانىپ كەتەدى. ءسويتىپ، «بۇلبۇل تورعاي» كۇيى «كەتورەنىڭ بۇلبۇل تورعايى» دەپ تە جۇرت اراسىنا تاراعان ەكەن.

---