«ەكى» دەگەن باعا ءۇشىن نەگە ماقتاۋ كەرەك
«ەكى» دەگەن باعا ءۇشىن نەگە ماقتاۋ كەرەك
بالاڭىز مەكتەپتەن «ەكى» الىپ كەلدى. ءسىز نە ىستەيسىز؟
ءوتىنىپ سۇرايمىن، ونى قانشالىقتى سوگىپ، ۇرىسقىڭىز كەلسە دە، سابىر ساقتاڭىز. مۇنسىز دا ونىڭ جاعدايى ءماز ەمەس. قايتا بالاڭىزعا قولداۋ كورسەتىڭىز، ءتىپتى العان باعاسى ءۇشىن ماقتاپ تا قويىڭىز. سودان كەيىن بىرلەسە وتىرىپ، بۇل ساتسىزدىكتىڭ سەبەبىن انىقتاۋعا تىرىسىڭىزدار. بالاڭىزعا بۇل قيىندىقتى جەڭىپ شىعۋعا جاردەمدەسىڭىز، ويتكەنى جەڭىسكە قاراعاندا جەڭىلىستەر ءبىزدى شىڭداي تۇسەدى. ەگەر مۇنداي تىعىرىقتان شىعۋ جولىن بىرگە تاپساڭىز، بالانىڭ بويىندا وزىنە دەگەن سەنىمدىلىك پايدا بولىپ، ءسىزدىڭ ارتقان ءۇمىتىڭىزدى اقتاپ شىعادى.
مەكتەپتە العان باعاسى ءۇشىن ۇنەمى سىنعا الىنىپ وتىراتىن بالالاردىڭ كوپ ۇزاماي وقيتىن پاندەرگە دەگەن قىزىعۋشىلىعى تومەندەيدى. ولار ءتىپتى مەكتەپتى جەك كورە باستايدى، مۇلدەم كوڭىلى قالىپ تۇڭىلەدى. دەسترۋكتيۆتى سىنشىلدىق ادامنىڭ وزىنە دەگەن سەنىمدىلىگىن باسەڭدەتەدى دە، ول ىشتەي قۇلدىراۋعا ۇشىرايدى، سونىڭ سالدارىنان ۇنەمى قاتەلىككە جول بەرەتىن بولادى.
ەگەر بالانى جاستايىنان سىنعا الىپ، سوگەتىن بولساق، كوپ ۇزاماي ول ءوزىن ءوزى سىنايتىن بولادى. ونداي بالالار وزدەرىنە دەگەن قۇرمەتىن جوعالتىپ، بويىنداعى قابىلەتى مەن قاسيەتتەرىن باعالامايتىن بولادى. جەكە تۇلعانىڭ جەتىستىكتەرىن زەرتتەگەن تانىمال عالىمدار دەسترۋكتيۆتى سىنشىلدىق جايىندا بىلاي دەيدى: «كوپتەگەن اتا - انالار ءوز بالاسىنا جەكە مەنشىگى رەتىندە قارايدى. ولاردىڭ تۇسىنىگىنشە، اتا - اناسىنىڭ ءتىلىن العان بالا عانا جاقسى. ەگەر بالا ولاردىڭ ايتقانىن ورىنداماسا، اكەسىنەن نە اناسىنان سوگىس ەستيدى. وسىلايشا اتا - انا ءوزى قالاماسا دا بالاسىنا بەرگەن ماحابباتى مەن قامقورلىعىن كەرى قايتارىپ الادى. «مەنى ەشكىم جاقسى كورمەيدى» دەگەن ويعا كەلگەن بالانىڭ بويىندا بولاشاقتا كەزدەسەتىن تۇلعا پروبلەمالارىنىڭ ىرگەتاسى قالانادى.
سۇيىسپەنشىلىك كورمەي وسكەن بالا ءومىر بويى ءوزىنىڭ جەكە پوتەنسيالىن نىعايتۋدىڭ ورنىنا سول ماحاببات پەن سۇيىسپەنشىلىكتى ىزدەپ وتەدى.
ادامنىڭ جاساعان ءاربىر جاعىمسىز نەمەسە قوعامدىق تۇسىنىككە قارسى ارەكەتى – بۇل ونىڭ جاردەم سۇراۋى، بالا كەزىندەگى سىن - سوگىستەردىڭ سالدارىنان تۋىنداعان كىنا، ىزا، رەنىش سەزىمدەرىنەن ارىلۋعا دەگەن تالپىنىسى.
ۇنەمى ۇرىس - سوگىس ەستىپ، جازالانىپ جۇرگەن بالا قورقاق، كۇدىكشىل، ەشكىمگە سەنبەيتىن بولىپ وسەدى. كەلەشەك ومىرىندە ونىڭ بويىندا كوپتەگەن تۇلعالىق پروبلەمالار كەزدەسىپ، كوپ نارسەگە كەدەرگى تيگىزەتىن بولادى.
بالا ءارقاشان دا اتا - انانىڭ قامقورلىعى مەن ماحابباتىنا مۇقتاج، كەرى جاعدايدا ول ءوزىن - ءوزى باعالامايتىن ادام بولىپ وسەدى.
بالا كوڭىلى تىم نازىك، سوندىقتان ول كەز كەلگەن سىندى تەز قابىلدايدى دا، ءوزىن - ءوزى ىشتەي جەيدى. ءسىزدىڭ ۇرىسىپ جازالاعانىڭىزعا نازار اۋدارماعان سىڭاي تانىتسا دا، وزىنە قىمبات ادامداردان ەستىگەن سىنى ءۇشىن جانى قاتتى كۇيزەلەدى. ونىڭ وزىنە دەگەن سەنىمى مەن قۇرمەتى جوعالىپ، بارلىق نارسەدەن تۇڭىلەدى.
كوبىنە اتا - انا بالاسىنا جاقسى بولسىن دەپ ۇرىسادى. الايدا بۇل بالانىڭ ءوزىن - ءوزى باعالاۋ سەزىمىمەن قاتار، ونىڭ جەتىستىكتەرىن دە تومەندەتەدى. ءبىر مەزەت ويلانىڭىزشى. بالاڭىزعا ايتقان سوگىسىڭىز بەن ماقتاۋ سوزدەرىڭىزدى سالىستىرىپ كورىڭىز. قايسىسى كوپ؟ جوق دەگەندە ول ەكەۋىن تەڭەستىرىڭىز، ال مۇمكىن بولسا سىن، سوگىس دەگەن نارسەلەردى ءتىپتى ۇمىتىڭىز». «ايتىلعان ءسوز وقپەن تەڭ، سوندىقتان ول بالانىڭ بويىندا ءومىر بويىنا جازىلماس جارا قالدىرىپ جۇرمەسىن. ءسوز تاربيەشىنىڭ شىن جۇرەگىنەن شىعىپ، ول شىنايى، وتىرىك پەن زۇلىمدىقتان تازا بولعان جاعدايدا عانا ءجاسوسپىرىمنىڭ جانىن ايالاپ، قورعاشتاي الادى».
بالامىز قانداي دا ءبىر قاتەلىك جىبەرسە ونى جىبەرىلگەن قاتەلىكتەردىڭ دۇرىس ناتيجە شىعارعان ءجون جانە قايتا جىگەرلەنە ءتۇسىپ، ماقساتقا جەتۋدىڭ جاڭاشا جولدارىن ىزدەستىرۋ كەرەك ەكەنىن ۇيرەتۋ قاجەت.
پسيحولوگيا سالاسىنىڭ ماماندارىنىڭ ويىنشا، ماسەلە قاتەلىكتەرگە مۇلدە جول بەرمەۋدە ەمەس، ماسەلە – ولاردى قالاي قابىلداۋدا. عالىمنىڭ سوزىمەن ايتساق: «بالانىڭ جاساعان ءاربىر قاتەلىگى وعان كوپ نارسەنى ۇيرەنۋگە، ساباق الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ماسەلەن، ءبىر نارسەنى دۇرىس جاساماعان ءۇش جاسار بالاعا قاراپ كورەيىك. ول قاتە جاساپ قويدىم دەپ سەزىنبەيدى، قايتادان ارەكەتكە ۇمتىلادى. ءتىپتى ول قاتەلىك دەپ ويلامايدى دا، قۇلاپ تۇسسە، قايتادان ورنىنان تۇرادى، قولىنان ءتۇسىرىپ العان زاتتى الامىن دەپ تالپىنادى، ت. ب.
ال ەندى ون جاسار بالانى الايىق. ءبىر نارسەنى دۇرىس جاساماسا، ونىڭ ويىنا كەلەتىن ءبىرىنشى ماسەلە – قاتەلىكتى تۇزەتۋ ەمەس، ەشكىم كورىپ قالمادى ما، وزگەلەر مەن تۋرالى نە ويلايدى دەگەن قورقىنىش. ول قاتەلىگىن بارىنشا جاسىرادى، جان - جاعىنا جالتاقتاپ ۇرەيمەن قارايدى. بۇعان نە سەبەپ جانە كىم سەبەپ؟
مۇنىڭ ەڭ باستى سەبەپشىسى – اتا - انالار مەن مۇعالىمدەر. ويتكەنى ءبىزدىڭ بالامىز قانداي دا ءبىر قاتەلىك جىبەرسە اتا - اناسى نەمەسە ءمۇعالىمى تاراپىنان سوگىس پەن ۇرىسقا دۋشار بولادى. الدە بۇل راس ەمەس پە؟ «جارايدى، سەن قاتەلىك جاسادىڭ. ءبىراق بۇل سەنى نەگە ۇيرەتتى» دەپ بالاسىمەن اشىق سويلەسەتىندەر كەمدە - كەم.
كوپتەگەن ادامدار ءوزىنىڭ جول بەرگەن قاتەلىكتەرىنە جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراماي، اينالاسىنداعىلاردىڭ بارلىعىنا (اتا - اناسىنا، جۇبايىنا، بالاسىنا، ۇكىمەتكە، زامانعا، ت. ب.) كىنا ارتادى. ءسويتىپ ول قيىندىقتارعا بەرىلىپ، بارىنە قول سىلتەيدى.
ال وزىنە سەنىمدى ادام قانداي قاتەلىك جاساسا دا، ءوز ماقساتىن جوعالتپايدى. سوندىقتان دا ول بارلىق نارسەدەن ساباق الۋعا قابىلەتتى. ول جىبەرىلگەن قاتەلىكتەردىڭ اسەرىنەن قايتا جىگەرلەنە تۇسەدى، ماقساتقا جەتۋدىڭ جاڭاشا جولدارىن ىزدەستىرە باستايدى: قاتەلەسۋ – بۇل ءىستىڭ اقىرى ەمەس، قاتەلىك – بۇل تابىسقا جەتۋ جولىنداعى ءبىر باسپالداق قانا.
مىسال - اڭىز:
ءبىر كۇنى ءبىر فەرمەردىڭ ەسەگى تەرەڭ قۇدىققا ءتۇسىپ كەتەدى. ول قاتتى اقىرىپ، كومەك سۇرايدى.
فەرمەر جۇگىرىپ كەلىپ: - ەسەكتى ول جەردەن قالاي شىعارىپ الامىن؟ - دەپ قوبالجيدى. سوندا ول مىناداي ويعا كەلەدى: «مەنىڭ ەسەگىم قارتايعان. ءبارىبىر جاڭا جاس ەسەك الايىن دەپ ءجۇرمىن. ال قۇدىق بولسا سۋالىپ كەتكەن. ونى ءبارىبىر كومىپ تاستاپ، باسقا جەردەن قۇدىق قازايىن دەپ جۇرگەن ەدىم. ەندەشە سول ويىمدى ءدال ءقازىر جۇزەگە اسىرسام بولادى. ەسەكتى دە كومىپ تاستاپ، جاعىمسىز يىستەن ارىلامىن».
وسى ويمەن ول كورشىلەرىن كومەككە شاقىرادى. ادامداردىڭ بارلىعى بىرلەسە كۇرەك الىپ، قۇدىققا توپىراق تاستاي باستايدى. ەسەك بۇل ارەكەتتىڭ ءمانىسىن بىردەن ءتۇسىنىپ، قاتتى اقىرا باستايدى. ءبىراق وعان ەشكىم قۇلاق اسپايدى. كەنەت ەسەكتىڭ ءۇنى شىقپاي قالادى. قۇدىققا ءبىراز توپىراق تاستاعاننان كەيىن فەرمەر نە بولعانىن كورەيىن دەپ تومەن قارايدى. سونداعى ونىڭ تاڭقالعانىن كورسەڭىز. ەسەك ءوزىنىڭ ۇستىنە كەلىپ تۇسكەن ءاربىر كۇرەك توپىراقتى دەنەسىنەن سىلكىپ تاستاپ، اياعىمەن تاپتاپ تۇرعان. وسىنىڭ ناتيجەسىندە كوپ ۇزاماي ەسەك جوعارى كوتەرىلىپ، قۇدىقتان سەكىرىپ شىعىپ كەتەدى. كوپشىلىك ەشنارسە تۇسىنبەي، اڭ - تاڭ بولادى.
... ومىردە سىزگە نەشە ءتۇرلى قيىندىق كەزدەسەدى. وزىڭە شاشىلعان ءاربىر توپىراقتى سىلكىپ تاستاپ، اياعىڭا تاپتا دا، سونىڭ كومەگىمەن جوعارى ورلەي بەر.
تۋىنداعان كەز كەلگەن قيىندىق – ماقساتقا جەتۋدىڭ ءبىر باسپالداعى. ەگەر وعان مويىماستان العا جىلجىساڭ مىندەتتى تۇردە ەڭ تەرەڭ دەگەن قۇدىقتان دا شىعىپ كەتەسىڭ. جاماندىقتى سىلكىپ تاستا دا، جوعارى كوتەرىل.
بۇل ماتەريال «ەكى» دەگەن باعا ءۇشىن نەگە ماقتاۋ كەرەك نەمەسە ناتيجەلى تاربيە بەرۋدىڭ 10 التىن ەرەجەسى» اتتى كىتاپتان الىنعان.
بالاڭىز مەكتەپتەن «ەكى» الىپ كەلدى. ءسىز نە ىستەيسىز؟
ءوتىنىپ سۇرايمىن، ونى قانشالىقتى سوگىپ، ۇرىسقىڭىز كەلسە دە، سابىر ساقتاڭىز. مۇنسىز دا ونىڭ جاعدايى ءماز ەمەس. قايتا بالاڭىزعا قولداۋ كورسەتىڭىز، ءتىپتى العان باعاسى ءۇشىن ماقتاپ تا قويىڭىز. سودان كەيىن بىرلەسە وتىرىپ، بۇل ساتسىزدىكتىڭ سەبەبىن انىقتاۋعا تىرىسىڭىزدار. بالاڭىزعا بۇل قيىندىقتى جەڭىپ شىعۋعا جاردەمدەسىڭىز، ويتكەنى جەڭىسكە قاراعاندا جەڭىلىستەر ءبىزدى شىڭداي تۇسەدى. ەگەر مۇنداي تىعىرىقتان شىعۋ جولىن بىرگە تاپساڭىز، بالانىڭ بويىندا وزىنە دەگەن سەنىمدىلىك پايدا بولىپ، ءسىزدىڭ ارتقان ءۇمىتىڭىزدى اقتاپ شىعادى.
مەكتەپتە العان باعاسى ءۇشىن ۇنەمى سىنعا الىنىپ وتىراتىن بالالاردىڭ كوپ ۇزاماي وقيتىن پاندەرگە دەگەن قىزىعۋشىلىعى تومەندەيدى. ولار ءتىپتى مەكتەپتى جەك كورە باستايدى، مۇلدەم كوڭىلى قالىپ تۇڭىلەدى. دەسترۋكتيۆتى سىنشىلدىق ادامنىڭ وزىنە دەگەن سەنىمدىلىگىن باسەڭدەتەدى دە، ول ىشتەي قۇلدىراۋعا ۇشىرايدى، سونىڭ سالدارىنان ۇنەمى قاتەلىككە جول بەرەتىن بولادى.
ەگەر بالانى جاستايىنان سىنعا الىپ، سوگەتىن بولساق، كوپ ۇزاماي ول ءوزىن ءوزى سىنايتىن بولادى. ونداي بالالار وزدەرىنە دەگەن قۇرمەتىن جوعالتىپ، بويىنداعى قابىلەتى مەن قاسيەتتەرىن باعالامايتىن بولادى. جەكە تۇلعانىڭ جەتىستىكتەرىن زەرتتەگەن تانىمال عالىمدار دەسترۋكتيۆتى سىنشىلدىق جايىندا بىلاي دەيدى: «كوپتەگەن اتا - انالار ءوز بالاسىنا جەكە مەنشىگى رەتىندە قارايدى. ولاردىڭ تۇسىنىگىنشە، اتا - اناسىنىڭ ءتىلىن العان بالا عانا جاقسى. ەگەر بالا ولاردىڭ ايتقانىن ورىنداماسا، اكەسىنەن نە اناسىنان سوگىس ەستيدى. وسىلايشا اتا - انا ءوزى قالاماسا دا بالاسىنا بەرگەن ماحابباتى مەن قامقورلىعىن كەرى قايتارىپ الادى. «مەنى ەشكىم جاقسى كورمەيدى» دەگەن ويعا كەلگەن بالانىڭ بويىندا بولاشاقتا كەزدەسەتىن تۇلعا پروبلەمالارىنىڭ ىرگەتاسى قالانادى.
سۇيىسپەنشىلىك كورمەي وسكەن بالا ءومىر بويى ءوزىنىڭ جەكە پوتەنسيالىن نىعايتۋدىڭ ورنىنا سول ماحاببات پەن سۇيىسپەنشىلىكتى ىزدەپ وتەدى.
ادامنىڭ جاساعان ءاربىر جاعىمسىز نەمەسە قوعامدىق تۇسىنىككە قارسى ارەكەتى – بۇل ونىڭ جاردەم سۇراۋى، بالا كەزىندەگى سىن - سوگىستەردىڭ سالدارىنان تۋىنداعان كىنا، ىزا، رەنىش سەزىمدەرىنەن ارىلۋعا دەگەن تالپىنىسى.
ۇنەمى ۇرىس - سوگىس ەستىپ، جازالانىپ جۇرگەن بالا قورقاق، كۇدىكشىل، ەشكىمگە سەنبەيتىن بولىپ وسەدى. كەلەشەك ومىرىندە ونىڭ بويىندا كوپتەگەن تۇلعالىق پروبلەمالار كەزدەسىپ، كوپ نارسەگە كەدەرگى تيگىزەتىن بولادى.
بالا ءارقاشان دا اتا - انانىڭ قامقورلىعى مەن ماحابباتىنا مۇقتاج، كەرى جاعدايدا ول ءوزىن - ءوزى باعالامايتىن ادام بولىپ وسەدى.
بالا كوڭىلى تىم نازىك، سوندىقتان ول كەز كەلگەن سىندى تەز قابىلدايدى دا، ءوزىن - ءوزى ىشتەي جەيدى. ءسىزدىڭ ۇرىسىپ جازالاعانىڭىزعا نازار اۋدارماعان سىڭاي تانىتسا دا، وزىنە قىمبات ادامداردان ەستىگەن سىنى ءۇشىن جانى قاتتى كۇيزەلەدى. ونىڭ وزىنە دەگەن سەنىمى مەن قۇرمەتى جوعالىپ، بارلىق نارسەدەن تۇڭىلەدى.
كوبىنە اتا - انا بالاسىنا جاقسى بولسىن دەپ ۇرىسادى. الايدا بۇل بالانىڭ ءوزىن - ءوزى باعالاۋ سەزىمىمەن قاتار، ونىڭ جەتىستىكتەرىن دە تومەندەتەدى. ءبىر مەزەت ويلانىڭىزشى. بالاڭىزعا ايتقان سوگىسىڭىز بەن ماقتاۋ سوزدەرىڭىزدى سالىستىرىپ كورىڭىز. قايسىسى كوپ؟ جوق دەگەندە ول ەكەۋىن تەڭەستىرىڭىز، ال مۇمكىن بولسا سىن، سوگىس دەگەن نارسەلەردى ءتىپتى ۇمىتىڭىز». «ايتىلعان ءسوز وقپەن تەڭ، سوندىقتان ول بالانىڭ بويىندا ءومىر بويىنا جازىلماس جارا قالدىرىپ جۇرمەسىن. ءسوز تاربيەشىنىڭ شىن جۇرەگىنەن شىعىپ، ول شىنايى، وتىرىك پەن زۇلىمدىقتان تازا بولعان جاعدايدا عانا ءجاسوسپىرىمنىڭ جانىن ايالاپ، قورعاشتاي الادى».
بالامىز قانداي دا ءبىر قاتەلىك جىبەرسە ونى جىبەرىلگەن قاتەلىكتەردىڭ دۇرىس ناتيجە شىعارعان ءجون جانە قايتا جىگەرلەنە ءتۇسىپ، ماقساتقا جەتۋدىڭ جاڭاشا جولدارىن ىزدەستىرۋ كەرەك ەكەنىن ۇيرەتۋ قاجەت.
پسيحولوگيا سالاسىنىڭ ماماندارىنىڭ ويىنشا، ماسەلە قاتەلىكتەرگە مۇلدە جول بەرمەۋدە ەمەس، ماسەلە – ولاردى قالاي قابىلداۋدا. عالىمنىڭ سوزىمەن ايتساق: «بالانىڭ جاساعان ءاربىر قاتەلىگى وعان كوپ نارسەنى ۇيرەنۋگە، ساباق الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ماسەلەن، ءبىر نارسەنى دۇرىس جاساماعان ءۇش جاسار بالاعا قاراپ كورەيىك. ول قاتە جاساپ قويدىم دەپ سەزىنبەيدى، قايتادان ارەكەتكە ۇمتىلادى. ءتىپتى ول قاتەلىك دەپ ويلامايدى دا، قۇلاپ تۇسسە، قايتادان ورنىنان تۇرادى، قولىنان ءتۇسىرىپ العان زاتتى الامىن دەپ تالپىنادى، ت. ب.
ال ەندى ون جاسار بالانى الايىق. ءبىر نارسەنى دۇرىس جاساماسا، ونىڭ ويىنا كەلەتىن ءبىرىنشى ماسەلە – قاتەلىكتى تۇزەتۋ ەمەس، ەشكىم كورىپ قالمادى ما، وزگەلەر مەن تۋرالى نە ويلايدى دەگەن قورقىنىش. ول قاتەلىگىن بارىنشا جاسىرادى، جان - جاعىنا جالتاقتاپ ۇرەيمەن قارايدى. بۇعان نە سەبەپ جانە كىم سەبەپ؟
مۇنىڭ ەڭ باستى سەبەپشىسى – اتا - انالار مەن مۇعالىمدەر. ويتكەنى ءبىزدىڭ بالامىز قانداي دا ءبىر قاتەلىك جىبەرسە اتا - اناسى نەمەسە ءمۇعالىمى تاراپىنان سوگىس پەن ۇرىسقا دۋشار بولادى. الدە بۇل راس ەمەس پە؟ «جارايدى، سەن قاتەلىك جاسادىڭ. ءبىراق بۇل سەنى نەگە ۇيرەتتى» دەپ بالاسىمەن اشىق سويلەسەتىندەر كەمدە - كەم.
كوپتەگەن ادامدار ءوزىنىڭ جول بەرگەن قاتەلىكتەرىنە جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراماي، اينالاسىنداعىلاردىڭ بارلىعىنا (اتا - اناسىنا، جۇبايىنا، بالاسىنا، ۇكىمەتكە، زامانعا، ت. ب.) كىنا ارتادى. ءسويتىپ ول قيىندىقتارعا بەرىلىپ، بارىنە قول سىلتەيدى.
ال وزىنە سەنىمدى ادام قانداي قاتەلىك جاساسا دا، ءوز ماقساتىن جوعالتپايدى. سوندىقتان دا ول بارلىق نارسەدەن ساباق الۋعا قابىلەتتى. ول جىبەرىلگەن قاتەلىكتەردىڭ اسەرىنەن قايتا جىگەرلەنە تۇسەدى، ماقساتقا جەتۋدىڭ جاڭاشا جولدارىن ىزدەستىرە باستايدى: قاتەلەسۋ – بۇل ءىستىڭ اقىرى ەمەس، قاتەلىك – بۇل تابىسقا جەتۋ جولىنداعى ءبىر باسپالداق قانا.
مىسال - اڭىز:
ءبىر كۇنى ءبىر فەرمەردىڭ ەسەگى تەرەڭ قۇدىققا ءتۇسىپ كەتەدى. ول قاتتى اقىرىپ، كومەك سۇرايدى.
فەرمەر جۇگىرىپ كەلىپ: - ەسەكتى ول جەردەن قالاي شىعارىپ الامىن؟ - دەپ قوبالجيدى. سوندا ول مىناداي ويعا كەلەدى: «مەنىڭ ەسەگىم قارتايعان. ءبارىبىر جاڭا جاس ەسەك الايىن دەپ ءجۇرمىن. ال قۇدىق بولسا سۋالىپ كەتكەن. ونى ءبارىبىر كومىپ تاستاپ، باسقا جەردەن قۇدىق قازايىن دەپ جۇرگەن ەدىم. ەندەشە سول ويىمدى ءدال ءقازىر جۇزەگە اسىرسام بولادى. ەسەكتى دە كومىپ تاستاپ، جاعىمسىز يىستەن ارىلامىن».
وسى ويمەن ول كورشىلەرىن كومەككە شاقىرادى. ادامداردىڭ بارلىعى بىرلەسە كۇرەك الىپ، قۇدىققا توپىراق تاستاي باستايدى. ەسەك بۇل ارەكەتتىڭ ءمانىسىن بىردەن ءتۇسىنىپ، قاتتى اقىرا باستايدى. ءبىراق وعان ەشكىم قۇلاق اسپايدى. كەنەت ەسەكتىڭ ءۇنى شىقپاي قالادى. قۇدىققا ءبىراز توپىراق تاستاعاننان كەيىن فەرمەر نە بولعانىن كورەيىن دەپ تومەن قارايدى. سونداعى ونىڭ تاڭقالعانىن كورسەڭىز. ەسەك ءوزىنىڭ ۇستىنە كەلىپ تۇسكەن ءاربىر كۇرەك توپىراقتى دەنەسىنەن سىلكىپ تاستاپ، اياعىمەن تاپتاپ تۇرعان. وسىنىڭ ناتيجەسىندە كوپ ۇزاماي ەسەك جوعارى كوتەرىلىپ، قۇدىقتان سەكىرىپ شىعىپ كەتەدى. كوپشىلىك ەشنارسە تۇسىنبەي، اڭ - تاڭ بولادى.
... ومىردە سىزگە نەشە ءتۇرلى قيىندىق كەزدەسەدى. وزىڭە شاشىلعان ءاربىر توپىراقتى سىلكىپ تاستاپ، اياعىڭا تاپتا دا، سونىڭ كومەگىمەن جوعارى ورلەي بەر.
تۋىنداعان كەز كەلگەن قيىندىق – ماقساتقا جەتۋدىڭ ءبىر باسپالداعى. ەگەر وعان مويىماستان العا جىلجىساڭ مىندەتتى تۇردە ەڭ تەرەڭ دەگەن قۇدىقتان دا شىعىپ كەتەسىڭ. جاماندىقتى سىلكىپ تاستا دا، جوعارى كوتەرىل.
بۇل ماتەريال «ەكى» دەگەن باعا ءۇشىن نەگە ماقتاۋ كەرەك نەمەسە ناتيجەلى تاربيە بەرۋدىڭ 10 التىن ەرەجەسى» اتتى كىتاپتان الىنعان.
You Might Also Like
