ەلەكترماگنيتتىك قۇبىلىستار ءبولىمىن قايتالاۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «ەلەكترماگنيتتىك قۇبىلىستار» ءبولىمىن قايتالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ «ەلەكترماگنيتتىك قۇبىلىستار» ءبولىمى بويىنشا العان بىلىمدەرىن تەكسەرۋ، جۇيەلەۋ، ءبىلىمدى تالداپ قورىتۋ، جالپىلاۋ
دامىتۋشىلىق: وقىعان ماتەريالدى قورىتىندىلاي وتىرىپ، سالىستىرا ءبىلۋ، ءوز ويىن جەتكىزە ءبىلۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن، وقۋعا ىنتاسىن ارتتىرۋ
تاربيەلىك: وقۋعا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋدا وقۋشىلاردى ەكونوميكالىق
ساباقتىڭ ءتۇرى: قايتالاۋ
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، تاجىريبەنى دەمونستراسيالاۋ
كورنەكىلىكتەر: اقشا ۇلگىلەرى، لوتەرەيا بيلەتتەرى (ەسەپتەر جازىلعان ۇلەستىرمەلەر)، گالۆانومەتر، 2 شارعى، وزگەشە، ترانسفورماتور، رەوستات، ەلەكتر قوڭىراۋى، سىمدار، راما، ماگنيت تىلشەسى، توك كوزى، كىلت، تۇراقتى ماگنيتتەر(جولاق، تاعا)، امپەرمەتر، ۆولتمەتر، ديود، ەلەكتروندىق وقۋلىق، ينتەراكتيۆتى تاقتا، ماداقتاۋ گراموتاسى
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ: (3 مين)
2. «ءبىلىم بيرجاسى» ويىنى (40 مين)
• سۇراقتار (15 مين)
• تاجىريبەنى دەمونستراسيالاپ كورسەتۋ جانە ءتۇسىندىرۋ (15 مين)
• «كىم قىراعى؟» (10 مين)
3. باعالاۋ (1 مين)
4. ۇيگە تاپسىرما (1 مين)
ۇيىمداستىرۋ:
• وقۋشىلارمەن امانداسۋ.
• وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ.
• ساباق ماقساتىن ءتۇسىندىرۋ:
ءوز ەسەپتەرىڭە قارجى جيناۋ ءۇشىن
«ءبىلىم بيرجاسى» ويىنى
«سۇراقتار»
بۇگىنگى ساباقتى وتكىزۋ ءۇشىن بىزگە قازاقستان حالىق بانكى كەرەك. بۇل بانكتە سەندەر تاپسىرمالاردى ورىنداعاندا ماداقتاۋ رەتىندە بەرەتىن اقشام بار، ءبىراق ول از. دەمەۋشىلىك جاساپ، ءوز ەسەپتەرىڭنەن بانككە 100 ەۆرو سالۋلارىڭدى سۇرايمىن (ءار وقۋشىعا 500 ەۆرودان بەرىپ قويامىن). بانكتە جۇمىستى باستاۋ ءۇشىن قاجەتتى قارجى بار. بانك ءوز جۇمىسىن باعاسى 100 ەۆرو تۇراتىن لوتەرەيا ساتۋدان باستايدى. سوندىقتان ءبىر - ءبىر لوتەرەيا بيلەتتەرىن ساتىپ الامىز، ولاردىڭ اراسىندا باقىتتى بيلەتتەر دە بار. ەگەر سۇراققا دۇرىس جاۋاپ بەرسەڭدەر، اقشالارىڭ قايتارىلادى، ولاي بولماسا اقشا بانكتە قالادى. بارلىق سۇراقتارعا دۇرىس جاۋاپ بەرگەن وقۋشىعا بانك قوسىمشا اقشا تولەيدى. قوسىمشا بەرىلەتىن اقشا 200 ەۆرو. بيلەتتەردەگى تاپسىرمالار ۆيدەو - سۇراقتار تۇرىندە بەرىلەدى. ۆيدەو - كورىنىس سۇراقتاردىڭ مازمۇنى:
تاجىريبەنى دەمونستراسيالاپ كورسەتۋ جانە ءتۇسىندىرۋ
(تاجىريبەگە قاجەتتى قۇرالداردان تىزبەكتى قۇرىپ، تاجىريبەنى دۇرىس جاساعانى ءۇشىن جانە وسىنى تۇسىندىرگەنى ءۇشىن 1000 ەۆرو بەرىلەدى. ال، ەگەر تىزبەكتى قۇرىپ، تاجىريبەنى دۇرىس تۇسىندىرە الماسا، جيناعان ەسەبىنەن 100 ەۆرو الىنادى)
1. ەرستەد تاجىريبەسى
(1820 جىلى دات عالىمى ەرستەد تاجىريبە جاسادى. ول مىس وتكىزگىشتى ماگنيت تىلشەنىڭ ۇستىنە ونىڭ وسىنە پاراللەل ورنالاستىردى. وتكىزگىش ارقىلى توك جىبەرگەن كەزدە ماگنيت تىلشەسى ءوزىنىڭ باستاپقى قالپىنان اۋىتقيدى. تىزبەكتى اجىراتقاندا ماگنيت تىلشەسى ءوزىنىڭ باستاپقى قالپىنا كەلەدى. ونىڭ اۋىتقۋ باعىتى وتكىزگىشتەگى توكتىڭ اۋىتقۋ باعىتىنا بايلانىستى بولادى).
2. فارادەي تاجىريبەسى
(1831 جىلعى تاجىريبەسىندە اعىلشىن عالىمى مايكل فارادەي ماگنيت ءورىسىن وزگەرتكەندە ەلەكتر توگىنىڭ پايدا بولۋ قۇبىلىسىن اشتى. بۇل قۇبىلىستى ەلەكتروماگنيتتىك يندۋكسيا دەپ اتايدى. ەكى شارعى الايىق. ونىڭ بىرەۋىن (ا) گالۆانومەترمەن، ەكىنشىسىن (ۆ) توك كوزىمەن جالعايىق. گالۆانومەترگە جالعانعان شارعىنى ەكىنشى شارعىعا كيگىزەدى. ەگەر ا شارعى ۆ شارعىعا قاراعاندا قوزعالىسسىز بولسا، وندا ۆ شارعىنىڭ ماگنيت ءورىسى قانداي كۇشتى بولسا دا، ونىڭ ىشىندە توك بولمايدى. ەگەر ا شارعىنى قوزعالىسسىز قالدىرىپ، ۆ شارعىنى قوزعالتسا، توك پايدا بولادى. ەكى شارعىعا تەمىر وزەكشە ەنگىزە وتىرىپ، ونى ماگنيتتەيدى. ماگنيت ءورىسى كۇشەيەدى. وزەكشەنى شىعارعاندا ءورىس كەميدى. ا شارعى تىزبەگىندە تەك وزەكشە قوزعالعاندا عانا توك جۇرەدى.)
3. رامانىڭ اينالۋى
(رامانىڭ جازىقتىعى ءورىستىڭ كۇش جازىقتىعىنا پاراللەل ورنالاسقان. سول قول ەرەجەسىن پايدالانىپ، راماعا ارەكەت ەتەتىن كۇشتەردى تابامىز. تىك بۇرىشتى رامانىڭ بولىكتەرى بىردەي جانە پاراللەل. سوندىقتان رامانىڭ بۇل بولىكتەرىنە تۇسىرىلەتىن كۇشتەر دە بىردەي جانە پاراللەل. دەمەك، راماعا ەكى كۇش تۇسىرىلەدى. سولاردىڭ ارەكەتىنەن راما بۇرىلىپ، جازىقتىعى ورىسكە پەرپەنديكۋليار بولاتىنداي ورنالاسادى)
«كىم قىراعى؟»
بۇل بولىمدە كوز الدارىڭنان بىرنەشە قۇرال - جابدىقتار وتكىزىلەدى. سودان كەيىن ەستە قالعان قۇرالداردىڭ ءتىزىمىن جازىپ شىعۋلارىڭ كەرەك. 13 - 15 ءسوز جازعاندارىڭا 500 ەۆرو، 10 - 12 ءسوز جازعاندارعا 200 ەۆرو، 8 - 10 ءسوز جازعاندارعا 50 ەۆرو اقشا تولەيدى.
قۇرالدار ءتىزىمى:
1. امپەرمەتر
2. ۆولتمەتر
3. ديود
4. سىمدار
5. كىلت
6. توك كوزى
7. راما
8. تاعا ءتارىزدى ماگنيت
9. جولاق ءتارىزدى ماگنيت
10. ماگنيت تىلشەسى
11. شارعى
12. وزەكشە
13. ترانسفورماتور
14. رەوستات
15. ەلەكتر قوڭىراۋى
باعالاۋ:
ساباق بارىسىندا 1600 - 1800 ەۆرو قارجىنى ءوز ەسەپتەرىنە جيناعان وقۋشىلارعا «5»، 1300 - 1500 ەۆرو جيناعاندارعا «4»، 1300 - دەن تومەن جيناعاندارعا «3» دەگەن باعا قويىلادى.
ۇيگە تاپسىرما:
«ەلەكتروماگنيتتىك قۇبىلىستار» ءبولىمى بويىنشا ءسوزجۇمباق، تەست قۇرۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ «ەلەكترماگنيتتىك قۇبىلىستار» ءبولىمى بويىنشا العان بىلىمدەرىن تەكسەرۋ، جۇيەلەۋ، ءبىلىمدى تالداپ قورىتۋ، جالپىلاۋ
دامىتۋشىلىق: وقىعان ماتەريالدى قورىتىندىلاي وتىرىپ، سالىستىرا ءبىلۋ، ءوز ويىن جەتكىزە ءبىلۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن، وقۋعا ىنتاسىن ارتتىرۋ
تاربيەلىك: وقۋعا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋدا وقۋشىلاردى ەكونوميكالىق
ساباقتىڭ ءتۇرى: قايتالاۋ
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، تاجىريبەنى دەمونستراسيالاۋ
كورنەكىلىكتەر: اقشا ۇلگىلەرى، لوتەرەيا بيلەتتەرى (ەسەپتەر جازىلعان ۇلەستىرمەلەر)، گالۆانومەتر، 2 شارعى، وزگەشە، ترانسفورماتور، رەوستات، ەلەكتر قوڭىراۋى، سىمدار، راما، ماگنيت تىلشەسى، توك كوزى، كىلت، تۇراقتى ماگنيتتەر(جولاق، تاعا)، امپەرمەتر، ۆولتمەتر، ديود، ەلەكتروندىق وقۋلىق، ينتەراكتيۆتى تاقتا، ماداقتاۋ گراموتاسى
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ: (3 مين)
2. «ءبىلىم بيرجاسى» ويىنى (40 مين)
• سۇراقتار (15 مين)
• تاجىريبەنى دەمونستراسيالاپ كورسەتۋ جانە ءتۇسىندىرۋ (15 مين)
• «كىم قىراعى؟» (10 مين)
3. باعالاۋ (1 مين)
4. ۇيگە تاپسىرما (1 مين)
ۇيىمداستىرۋ:
• وقۋشىلارمەن امانداسۋ.
• وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ.
• ساباق ماقساتىن ءتۇسىندىرۋ:
ءوز ەسەپتەرىڭە قارجى جيناۋ ءۇشىن
«ءبىلىم بيرجاسى» ويىنى
«سۇراقتار»
بۇگىنگى ساباقتى وتكىزۋ ءۇشىن بىزگە قازاقستان حالىق بانكى كەرەك. بۇل بانكتە سەندەر تاپسىرمالاردى ورىنداعاندا ماداقتاۋ رەتىندە بەرەتىن اقشام بار، ءبىراق ول از. دەمەۋشىلىك جاساپ، ءوز ەسەپتەرىڭنەن بانككە 100 ەۆرو سالۋلارىڭدى سۇرايمىن (ءار وقۋشىعا 500 ەۆرودان بەرىپ قويامىن). بانكتە جۇمىستى باستاۋ ءۇشىن قاجەتتى قارجى بار. بانك ءوز جۇمىسىن باعاسى 100 ەۆرو تۇراتىن لوتەرەيا ساتۋدان باستايدى. سوندىقتان ءبىر - ءبىر لوتەرەيا بيلەتتەرىن ساتىپ الامىز، ولاردىڭ اراسىندا باقىتتى بيلەتتەر دە بار. ەگەر سۇراققا دۇرىس جاۋاپ بەرسەڭدەر، اقشالارىڭ قايتارىلادى، ولاي بولماسا اقشا بانكتە قالادى. بارلىق سۇراقتارعا دۇرىس جاۋاپ بەرگەن وقۋشىعا بانك قوسىمشا اقشا تولەيدى. قوسىمشا بەرىلەتىن اقشا 200 ەۆرو. بيلەتتەردەگى تاپسىرمالار ۆيدەو - سۇراقتار تۇرىندە بەرىلەدى. ۆيدەو - كورىنىس سۇراقتاردىڭ مازمۇنى:
تاجىريبەنى دەمونستراسيالاپ كورسەتۋ جانە ءتۇسىندىرۋ
(تاجىريبەگە قاجەتتى قۇرالداردان تىزبەكتى قۇرىپ، تاجىريبەنى دۇرىس جاساعانى ءۇشىن جانە وسىنى تۇسىندىرگەنى ءۇشىن 1000 ەۆرو بەرىلەدى. ال، ەگەر تىزبەكتى قۇرىپ، تاجىريبەنى دۇرىس تۇسىندىرە الماسا، جيناعان ەسەبىنەن 100 ەۆرو الىنادى)
1. ەرستەد تاجىريبەسى
(1820 جىلى دات عالىمى ەرستەد تاجىريبە جاسادى. ول مىس وتكىزگىشتى ماگنيت تىلشەنىڭ ۇستىنە ونىڭ وسىنە پاراللەل ورنالاستىردى. وتكىزگىش ارقىلى توك جىبەرگەن كەزدە ماگنيت تىلشەسى ءوزىنىڭ باستاپقى قالپىنان اۋىتقيدى. تىزبەكتى اجىراتقاندا ماگنيت تىلشەسى ءوزىنىڭ باستاپقى قالپىنا كەلەدى. ونىڭ اۋىتقۋ باعىتى وتكىزگىشتەگى توكتىڭ اۋىتقۋ باعىتىنا بايلانىستى بولادى).
2. فارادەي تاجىريبەسى
(1831 جىلعى تاجىريبەسىندە اعىلشىن عالىمى مايكل فارادەي ماگنيت ءورىسىن وزگەرتكەندە ەلەكتر توگىنىڭ پايدا بولۋ قۇبىلىسىن اشتى. بۇل قۇبىلىستى ەلەكتروماگنيتتىك يندۋكسيا دەپ اتايدى. ەكى شارعى الايىق. ونىڭ بىرەۋىن (ا) گالۆانومەترمەن، ەكىنشىسىن (ۆ) توك كوزىمەن جالعايىق. گالۆانومەترگە جالعانعان شارعىنى ەكىنشى شارعىعا كيگىزەدى. ەگەر ا شارعى ۆ شارعىعا قاراعاندا قوزعالىسسىز بولسا، وندا ۆ شارعىنىڭ ماگنيت ءورىسى قانداي كۇشتى بولسا دا، ونىڭ ىشىندە توك بولمايدى. ەگەر ا شارعىنى قوزعالىسسىز قالدىرىپ، ۆ شارعىنى قوزعالتسا، توك پايدا بولادى. ەكى شارعىعا تەمىر وزەكشە ەنگىزە وتىرىپ، ونى ماگنيتتەيدى. ماگنيت ءورىسى كۇشەيەدى. وزەكشەنى شىعارعاندا ءورىس كەميدى. ا شارعى تىزبەگىندە تەك وزەكشە قوزعالعاندا عانا توك جۇرەدى.)
3. رامانىڭ اينالۋى
(رامانىڭ جازىقتىعى ءورىستىڭ كۇش جازىقتىعىنا پاراللەل ورنالاسقان. سول قول ەرەجەسىن پايدالانىپ، راماعا ارەكەت ەتەتىن كۇشتەردى تابامىز. تىك بۇرىشتى رامانىڭ بولىكتەرى بىردەي جانە پاراللەل. سوندىقتان رامانىڭ بۇل بولىكتەرىنە تۇسىرىلەتىن كۇشتەر دە بىردەي جانە پاراللەل. دەمەك، راماعا ەكى كۇش تۇسىرىلەدى. سولاردىڭ ارەكەتىنەن راما بۇرىلىپ، جازىقتىعى ورىسكە پەرپەنديكۋليار بولاتىنداي ورنالاسادى)
«كىم قىراعى؟»
بۇل بولىمدە كوز الدارىڭنان بىرنەشە قۇرال - جابدىقتار وتكىزىلەدى. سودان كەيىن ەستە قالعان قۇرالداردىڭ ءتىزىمىن جازىپ شىعۋلارىڭ كەرەك. 13 - 15 ءسوز جازعاندارىڭا 500 ەۆرو، 10 - 12 ءسوز جازعاندارعا 200 ەۆرو، 8 - 10 ءسوز جازعاندارعا 50 ەۆرو اقشا تولەيدى.
قۇرالدار ءتىزىمى:
1. امپەرمەتر
2. ۆولتمەتر
3. ديود
4. سىمدار
5. كىلت
6. توك كوزى
7. راما
8. تاعا ءتارىزدى ماگنيت
9. جولاق ءتارىزدى ماگنيت
10. ماگنيت تىلشەسى
11. شارعى
12. وزەكشە
13. ترانسفورماتور
14. رەوستات
15. ەلەكتر قوڭىراۋى
باعالاۋ:
ساباق بارىسىندا 1600 - 1800 ەۆرو قارجىنى ءوز ەسەپتەرىنە جيناعان وقۋشىلارعا «5»، 1300 - 1500 ەۆرو جيناعاندارعا «4»، 1300 - دەن تومەن جيناعاندارعا «3» دەگەن باعا قويىلادى.
ۇيگە تاپسىرما:
«ەلەكتروماگنيتتىك قۇبىلىستار» ءبولىمى بويىنشا ءسوزجۇمباق، تەست قۇرۋ
You Might Also Like
-
ماقساتى: وقۋشىلاردى ۇجىمشىلدىققا، ىسكەرلىككە، جاۋاپكەرشىلىككە، ونەردى سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
