فوسفور. فوسفوردىڭ پەريودتىق جۇيەدەگى ورنى جانە قاسيەتتەرى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «فوسفور. فوسفوردىڭ پەريودتىق جۇيەدەگى ورنى جانە قاسيەتتەرى». (پرەزەنتاسياسىمەن)
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) فوسفور اتومىنىڭ سيپاتتاماسى د. ي. مەندەلەيەۆ جاساعان حيميالىق ەلەمەنتتەردىڭ پەريودتىق جۇيەسىندەگى اتوم قۇرىلىسى تۇرعىسىنان ءتۇسىندىرۋ، ونىڭ كريستالدىق تورى مەن قاسيەتتەرى اراسىندا ءوزارا بايلانىستى ءتۇسىندىرۋ.
ب) وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىنىڭ شىڭدالۋىنا مۇمكىندىك بەرۋ جانە ونى دامىتۋ.
ۆ) وقۋشىلاردى بىرلىككە، جولداستىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ەمەس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، اۋىزشا، ينتەراكتيۆتى وقىتۋ ءادىسى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى:
1. ينتەراكتيۆتى تاقتا
2. د. ي. مەندەلەيەۆ پەريودتىق سيستەماسى
3. وقۋلىق.
4. ۆيدەو.
ساباقتىڭ بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
1. ازوت قىشقىلىنىڭ فيزيكالىق قاسيەتىن سيپاتتاۋ.
2. ازوت قىشقىلىنىڭ حيميالىق قاسيەتىن سيپاتتاۋ.
3. نيترات قۇرامىنا كىرەتىن مەتالدىڭ كەرنەۋ قاتارىنداعى ورنىنا سايكەس ايىرىلۋى.
4. ازوتتىڭ تابيعاتتا اينالىمى.
جاڭا ساباقتى وقىپ ۇيرەنۋ.
فوسفوردىڭ پەريودتىق جۇيەدەگى ورنى.
اتوم قۇرىلىسى +15 ) ) )
2ە 8ە 5ە
ەلەكتروندىق فورمۋلاسى:
1s2 2s2 2p6 3s2 3p3
حيميالىق قاسيەتى.
4P+5O2 = 2P2O5
2P+3CL2 + 2PCL3
2P+3H2 + 2PH3
3Ca+2P + Ca3 P2
قولدانىلۋى: قىزىل فوسفور سىرىڭكە وندىرىسىندە، پيروتەحنيكادا جانە فوسفور قىشقىلىن الۋعا پايدالانادى. فوسفور اۋىلشارۋاشىلىق زيانكەستەرىمەن كۇرەسۋ ءۇشىن قاجەت ۋلى حيميكاتتار الۋ ءۇشىن قولدانىلادى.
جاڭا ساباقتى بەكىتۋ:
ساباقتىڭ قورىتىندىسى: فوسفوردى ادام جانە جانۋارلار، وسىمدىكتەر ارقىلى قابىلدايدى. فوسفور قوسىلىستارى تىرشىلىكتەگى بارلىق زات الماسۋ پروسەستەرىنە قاتىسادى. اكادەميك ا. فەرسمان «فوسفور تىرشىلىك كوزى – اقىل وي ەلەمەنتى دەپ اتاپ كورسەتكەن.
ۇيگە تاپسىرما: $18 فوسفور پەريودتىق جۇيەدەگى ورنى جانە قاسيەتتەرى (وقۋ)
فوسفوردىڭ بيولوگيالىق ماڭىزى (ەسسە جازۋ)
وقۋلىقتان 5 – 6- تاپسىرما ورىنداۋ.
باعالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) فوسفور اتومىنىڭ سيپاتتاماسى د. ي. مەندەلەيەۆ جاساعان حيميالىق ەلەمەنتتەردىڭ پەريودتىق جۇيەسىندەگى اتوم قۇرىلىسى تۇرعىسىنان ءتۇسىندىرۋ، ونىڭ كريستالدىق تورى مەن قاسيەتتەرى اراسىندا ءوزارا بايلانىستى ءتۇسىندىرۋ.
ب) وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قابىلەتىنىڭ شىڭدالۋىنا مۇمكىندىك بەرۋ جانە ونى دامىتۋ.
ۆ) وقۋشىلاردى بىرلىككە، جولداستىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ەمەس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، اۋىزشا، ينتەراكتيۆتى وقىتۋ ءادىسى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى:
1. ينتەراكتيۆتى تاقتا
2. د. ي. مەندەلەيەۆ پەريودتىق سيستەماسى
3. وقۋلىق.
4. ۆيدەو.
ساباقتىڭ بارىسى: ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
1. ازوت قىشقىلىنىڭ فيزيكالىق قاسيەتىن سيپاتتاۋ.
2. ازوت قىشقىلىنىڭ حيميالىق قاسيەتىن سيپاتتاۋ.
3. نيترات قۇرامىنا كىرەتىن مەتالدىڭ كەرنەۋ قاتارىنداعى ورنىنا سايكەس ايىرىلۋى.
4. ازوتتىڭ تابيعاتتا اينالىمى.
جاڭا ساباقتى وقىپ ۇيرەنۋ.
فوسفوردىڭ پەريودتىق جۇيەدەگى ورنى.
اتوم قۇرىلىسى +15 ) ) )
2ە 8ە 5ە
ەلەكتروندىق فورمۋلاسى:
1s2 2s2 2p6 3s2 3p3
حيميالىق قاسيەتى.
4P+5O2 = 2P2O5
2P+3CL2 + 2PCL3
2P+3H2 + 2PH3
3Ca+2P + Ca3 P2
قولدانىلۋى: قىزىل فوسفور سىرىڭكە وندىرىسىندە، پيروتەحنيكادا جانە فوسفور قىشقىلىن الۋعا پايدالانادى. فوسفور اۋىلشارۋاشىلىق زيانكەستەرىمەن كۇرەسۋ ءۇشىن قاجەت ۋلى حيميكاتتار الۋ ءۇشىن قولدانىلادى.
جاڭا ساباقتى بەكىتۋ:
ساباقتىڭ قورىتىندىسى: فوسفوردى ادام جانە جانۋارلار، وسىمدىكتەر ارقىلى قابىلدايدى. فوسفور قوسىلىستارى تىرشىلىكتەگى بارلىق زات الماسۋ پروسەستەرىنە قاتىسادى. اكادەميك ا. فەرسمان «فوسفور تىرشىلىك كوزى – اقىل وي ەلەمەنتى دەپ اتاپ كورسەتكەن.
ۇيگە تاپسىرما: $18 فوسفور پەريودتىق جۇيەدەگى ورنى جانە قاسيەتتەرى (وقۋ)
فوسفوردىڭ بيولوگيالىق ماڭىزى (ەسسە جازۋ)
وقۋلىقتان 5 – 6- تاپسىرما ورىنداۋ.
باعالاۋ
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ءپانى: قۇقىق نەگىزدەرى
