InfoHub Logo

Internet ينفورماسيانىڭ كوپتەگەن تۇرلەرىن پايدالانۋ مۇمكىندىگىن بەرەدى. جالپىعا بىردەي پايدالانۋعا بولاتىن فايل ارحيۆتەرىنىڭ ماڭىزى زور، ولاردى سۇراۋشىلار دا وتە كوپ. مۇنداي ارحيۆتەر كومپيۋتەر جەلىلەرى شىعىسىمەن-اق پايدالانىلا باستادى. ءبىراق قازىرگى كەزدە سولاردىڭ كەيبىرى عانا ەلەكتروندىك پوچتادا كەڭىنەن پايدالانىلىپ ءجۇر (كالعاندارىندا پوچتالىق فايلدىق سەرۆەر بولماعان).

فايلدار ءارحيۆىنىڭ باسىم كوپشىلىگى كومپيۋتەرلەر اراسىندا فايلداردى جەتكىزۋدىڭ جەلىلىك پروتوكولى - Fتر ارقىلى جۇمىس ىستەيدى. FTر - ينتەراكتيۆتى قاتىناس جاساۋ جولىمەن الىستاعى كومپىوتەرلەردەن مالىمەت (قۇجات، سۋرەت، پروگرامما ت.ب.) الۋ مۇمكىندىگىن بەرەتىن ءىnternet قوسىمشاسى. Fتر-ارحيۆتەرىمەن قاتىناس جاساۋدا ءاربىر ابونەنتتىڭ ستاندارتتى اتى بولادى، ال پارول رەتىندە اركىمنىڭ ەلەكتروندىق پوچتاداعى ادرەسى پايدالانىلادى. سول سەبەپتى بۇلاي قاتىناس جاساۋ ءتاسىلى  Fتر قاتىناسى دەپ اتالىپ ءجۇر. Fءتر-ارحيۆىنىن ادرەستەرى عتر ارقىلى جەرگىلىكتى ارحيۆتەرمەن قاتىناس جاساۋدى قامتاماسىز ەتە الاتىن كومپيۋتەرلەردىڭ ءىر ادرەسىنە سايكەس كەلەدى. ادەتتە بۇل ادرەستەر دومەندىك فورمادا جازىلادى، مىسالى: gardo.uwasa.fi، ftp.kiae.su. مۇندا نۇكتەلەرمەن ءبولىنىپ جازىلاتىن ءتورت ساننان تۇراتىن ادرەس (دومەندىك فورماعا سايكەس ادرەس) سيرەك پايدالانىلادى، ولار پايدالانىلعان كۇندە دە تىك جاقشا ىشىنە الىنىپ جازىلادى. دومەندىك تۇردەگى ادرەستەر مەن ساندىق ادرەستەر بىر-بىرىنە سايكەس كەلەدى.

جەلىگە تەك ەلەكتروندىق پوچتا ارقىلى كىرەتىن ابونەنتتەرگە نە ىستەۋ كەرەك؟ ولار ءۇشىن Fتر-ارحيۆتەرىمەن بايلانىس جاساۋ جۇيەسى Fتر mءاىl سەرۆەرلەرى

دەپ اتالىپ جۇرگەن، كەيبىر نەگىزگى توراپتاعى كومپيۋتەرلەردە ورنالاسكان، ارنايى پروگرامما قىزمەت اتقارادى.

Fتر-mءاىl سەرۆەرى ءار كومپىوتەردەن ەلەكتروندىق پوچتا ارقىلى تاپسىرما الادى، Fتر ارقىلى قاجەتتى Fتر-ارحيۆىمەن بايلانىس جاساپ الىنعان تاپسىرمانى ورىندايدى دا، ءجۇمىس ناتيجەسىن ەلەكتروندىق پوچتا ارقىلى كايتادان تاپسىرما بەرگەن كومپيۋتەرگە جىبەرەدى. كوبىنەسە Fتر-mءاىى سەرۆەرلەرى جەكە كومپيۋتەرلەردىڭ (وزدەرىنىڭ ارنايى پوچتالىق فايل سەرۆەرلەرى جوق) جەرگىلىكتى ارحيۆتەرىندەگى مالىمەتتى الۋ ءۇشىن قولدانىلادى. كەيبىر پوچتالىق فايل سەرۆەرلەرى ءوز كوماندالار جيىنى ىشىندە Fتر-mءاىى سەرۆەرلەرىندەگى سياقتى كوماندالاردى پايدالانا الادى. ءوز كوماندالارى ىشىندە Fتر-ارحيۆىمەن بايلانىسۋدى سۇرايتىن كوماندا كەزدەستىرسە، ول بىردەن Fتر-mءاىى سەرۆەرى رەجيمىندە جۇمىس ىستەي باستايدى.

سەرۆەرمەن بايلانىسقاندا حات تاقىرىبىن كورسەتۋ قاجەت ەمەس، سەرۆەر Subject (وبەكت) ءورىسىن كاراستىرمايدى. Fتر-mءاىl سەرۆەرىنە ارنالگان كوماندانى قاتارداعى ءبىرىنشى پوزيسيادان باستاپ تەرۋ كەرەك.

Fتر-ارحيۆىمەن بىردەن بايلانىسا الماعان جاعدايدا سەرۆەر ونىمەن قاتىناسۋدى بىرنەشە رەت قايتالاپ ورىنداۋعا تىرىسادى، ولاردىڭ اراسىندا 6 ساگاتتاي ۋاقىت ءوتۋى كەرەك. Fتر-mءاىl سەرۆەرى كولەمى 10 مب-تان اسپايتىن فايلداردى عانا جىبەرە الادى. 60 مب-تان اساتىن فايل بىرنەشە بولىككە ءبولىنىپ ءارقايسىسى ءبىر حات رەتىندە جىبەرىلىپ وتىرادى.

ءارتۇرلى سەرۆەرلەردىڭ كوماندالىق جۇيەلەرىندە نەمەسە كەيبىر كوماندالاردىڭ ورىندالۋىندا ايىرماشىلىق بولۋى مۇمكىن. بارلىق سەرۆەرلەر ءۇشىن ھەlر كومانداسى عانا بىردەي بولىپ ورىندالادى، ول اركىلى ءاربىر ادامعا كومەك تۇرىندەگى نۇسقاۋ بەرىلەدى، سول نۇسقاۋلاردى وقي وتىرىپ ناقتى ءبىر سەرۆەرمەن بايلانىسۋ قاجەت.

كوپ جاگدايلاردا وسىنداي سەرۆەرلەر ءتۇرى مەكەمەلەردىڭ كومپيۋتەرلىك ورتالىقتارىنىن كەيبىر پروگراممالاۋشىلارىنىڭ ايانباي قىزمەت ىستەۋىنىڭ ارقاسىندا عانا ءجۇمىس اتقارىپ ءجۇر. ءمۇنداي سەرۆەرلەر رەسمي قىزمەت كورسەتەتىن تىزىمدە جازىلمايدى. مىسالى، شەتەلدەگى ءبىر وتە بەلگىلى Fتر mail-سەرۆەرىنىڭ ءنۇسقاۋىندا ونىڭ ءبىر اپتا بويى ءجۇمىس ىستەمەي قالۋى دا مۇمكىن ەكەنى اشىق ايتىلعان.

كەيبىر Fتر-ارحيۆتەرىن پايدالانۋعا شەك قويىلۋى مۇمكىن ەكەنىن دە ەسەپكە الىپ وتىرعان ءجون. كوپ جاعدايلاردا ءارتۇرلى مەكەمەلەردىڭ كومپيۋتەرلىك ورتالىقتارى ءوز ارحيۆتەرىن Fتر  ارقىلى پايدالانۋشىلارعا ءوز ەركىمەن بەرەدى. بۇدان سەرۆيستىڭ بۇل ءتۇرىنىڭ تۇراقتى ەمەس ەكەنى، ال ەكىنشى جاعىنان وعان بەلگىلى ءبىر شەك قويىلاتىنى تۋىندايدى. Fتر ارقىلى Fتر-ارحيۆىنەن حات الۋ شەتەلدەگى پايدالانۋشىلار ءۇشىن ءجۇمىس ۋاقىتىنان تىس كەزدە نە دەمالىس كۇنى بەرىلەدى، وعان قوسا قاتار ورىندالۋعا ءتيىس Fتر-سەانستارىنا دا (كەيبىر ابونەنتتەر ءۇشىن) شەك قويىلىپ وتىرادى.

ادەتتە Fتر ارحيۆتەرىنىڭ قاجەت ەمەس دەپ تابىلاتىن كليەنتتەرمەن قاتىناس ورناتىلمايدى دا، ونداي شەكتەۋلەر تۋرالى مالىمەتتى Fتر ارقىلى قاتىناس قۇرعان كەزدە عانا وقىپ شىعۋعا بولادى. بۇل الدىڭعى كەزدەردە Fتر mail-سەرۆەرى ارقىلى كەيبىر Fتر ارحيۆتەرىنە قول جەتكىزگەندە ايقىن سەزىلەدى، ءبىراق كەيىن سونداي ارحيۆتەرمەن بايلانىس جاساعاندا سول شەكتەۋلەر پايدا بولادى. شەكتەۋلەر تۋرالى، Fتر بايلانىسى بولىپ وتكەننەن كەيىن، Fتر mail-سەرۆەرى جىبەرەتىن سول بايلانىس حاتتاماسىن قاراپ وتىرىپ بىلۋگە بولادى.

اrسhىە جۇيەسى. ەگەر كەرەكتى فايلداردىڭ اتى (نەمەسە اتتارىنىڭ كەيبىر فراگمەنتتەرى) بەلگىلى بولسا، وندا سول فايل ورنالاسقان ءارحيۆتى تاۋىپ الۋ ءۇشىن، ايتپەسە وزىمىزگە قاجەت كاتالوگگار تۇرعان Fتر-ارحيۆتەرىن قاراپ شىعۋ ءۇشىن اrسhىە -سەرۆەرلەردىڭ الەمدىك جەلىلەرىن پايدالانۋ مۇمكىندىگى بار.

اگسhىە جۇيەسى 1000-نان اسا Fتر-ارحيۆتەرىنىڭ ىشكى مازمۇندارىن بەلگىلى- ءبىر ۋاقىت وتكەن سايىن تۇراقتى سۇراپ الىپ وتىرادى. ونىڭ ورتالىق مالىمەتتەر بازاسىن تولىقتىرىپ ۇستاپ وتىر، ونىمەن دۇنيە ءجۇزىنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندە ورنالاسقان قىرىققا جاقىن اگسھىە-سەرۆەرلەرلەر بايلانىس جاساي الادى. اگسھىە-سەرۆەرلەرلەردىڭ كوبىسى سول مالىمەتتەردى كەرەك ەتەتىن جەلىدەگى كومپيۋتەرلەرگە بازامەن بايلانىستى ەلەكتروندىق پوچتا ارقىلى دا جاساتا الادى. ەگەر سىزگە مالىمەتتەر بازاسىن پايدالانۋ قاجەت بولسا، وندا وزىڭىزگە جاقىن ورنالاسقان اگسھىە-سەرۆەر ارقىلى نەمەسە جىلدام بايلانىس ورناتا الادى.

«تۇركىستان گۋمانيتارلىق-تەحنيكالىق كوللەدجى» مكقك
ارنايى پاندەر وقىتۋشىسى
جاكيپوۆا قاراكوز تۋرگانالييەۆنا

---