عاشىقتىڭ ءتىلى — ءتىلسىز ءتىل
اسپان اۋىق-اۋىق وقىس قوزعالىس جاسايتىن سەكىلدى: جۇلدىزدار تامىپ-تامىپ كەتەدى.
قاراڭعى، ايسىز قاراڭعى. ءبىراق مىنا ەكەۋ ءبىرىنىڭ ءجۇزىن ءبىرى كورىپ كەلەدى. ەكەۋى دە سوزشەڭ، كوپ سويلەيدى. اسىرەسە جىگىت. ورتاق تاقىرىپ، نە اجارلى، ۇتقىر ەشتەڭە ىزدەمەيدى. تالعاپ، تاڭداۋعا باسسا، ءۇنسىز قالارى حاق، سودان قورقادى. قىز بەن جىگىت، ايسىز ءتۇن. بۇدان ارتىق نە كەرەك؟ سوندا ءتىل قاتا الماسى — حاس ماسقارا ەمەس پە؟! جىگىت كوڭىلى الاسۇرادى. ىستىق-ىستىق ءبىر سوزدەردى القىنىپ-اق ايتقىسى بار. اتتە-ەەڭ، وسىناۋ ۇمىت-تىلەگى، پيعىل-ويى ءتىل ۇشىنان ۇزىلگەندە سۋىپ، الدەقالاي جانسىزدانىپ شىعادى. سودان دا ىلعي ءبىر وڭكەي، سۇرقاي سويلەمدەر، جىلتسىز ءسوز، جىلۋسىز تىركەستەر تۇزەدى. مەيلى عوي، مەيلى دەپ ويلايدى ول، ايتەۋىر، ۇنسىزدىكتەن ءتاۋىر. ءوستىپ تۇيەدى دە، ءتىلى جاڭا شىققان ءسابي قۇساپ ءوز ءشۇلدىرىن ءوزى قاناعات قىلادى. اۋىز جاپپاعانىنا ءماز. ءسوزىنىڭ كىلەڭ سۇراقتان جاسالىپ بارا جاتقانىن دا اڭعارمايدى.
— قالاي، وقۋ قىزىق پا؟
— نە دەسەم بولار ەكەن سىزگە؟ بىلمەيىم. ايتەۋىر، ەكى جىل وتە شىقتى.
— سىن تاپسىردىڭدار ما؟
— ەكزامەن، چتو لي؟ ارينە. قىستا ءبىر، جازدا ءبىر.
— قيىن با؟
— كونەچنو، وڭاي ەمەس. كىلەڭ پروفەسسور، دوسەنت، كانديدات. كۇللىسى اۋىزىڭنان شىققاندى اڭديدى. بريۋكىڭە تۇسكەن قىرتىسقا شەيىن كورىنىپ قالادى (كۇلەدى).
— سىناقتا مەكتەپتەگىشە بەلەت سۋىرتا ما؟
— سۋىرتادى. نو، ايتقانىڭدى اياعىنا دەيىن ەشكىم تىڭدامايدى.
— نەگە؟
— وبيازاتەلنو بىرەۋى بولەدى. نە سۇراق تاستايدى، نە ءجى ڭىشكەلەپ ءازىل قىستىرادى.
— وندا كوڭىلدى بولدى عوي؟ (كۇرسىنەدى).
— اۋەلگى كەزدە قىسىلىپ ءبىتۋشى ەك، كەيىن...
— كەيىن ەلەڭ قىلماي ساباقتارىڭدى ايتا بەردىڭدەر، سولاي ما؟
— جوق، ءبىز... مەن دە ازىلگە قايتارۋعا ۇيرەندىم (كۇلەدى).
— ءىمم. ۇلكەن ونەر.
— اعاي دەپ تۇرىپ، قاقپاعىن قايىرىپ جىبەرسەڭ، ەكىنشىدە اڭداپ سويلەيدى (كۇلەدى).
— توپتاپ پا، بىر-بىرلەپ كىرگىزە مە؟
— قايدا؟ اۋديتورياعا ما؟
— الگى ەمتيحان الاتىن جەرگە.
— كوبىنە بەس-التىدان ءبولىپ كىرگىزەدى، نو كەيدە قىلقيتىپ جالعىز ءوزىڭدى دە شاقىرا سالادى، اگا.
— ءىمم.
— وڭاشا تاپسىرعان راقات. ەشكىممەن قىسىلمايسىڭ.
— ءمۇعالىم شە؟ پروفەسسور، دوسەنت، كانديداتتار شە؟
— ءوي، ولار اعا دەسەڭ تۇسىنەدى (كۇلەدى).
— نەنى تۇسىنەدى؟
— كىسىنىڭ جانىن. ءسىز وقىپ جۇرگەندە اڭقاۋ ەدىڭىز، ءالى سول قالپىڭىز، دىم وزگەرمەپسىز.
— ءىمم (كۇرسىنەدى). قوي قۋلىقتى بىلمەيدى ەكەن. — قىز سىڭق-سىڭق كۇلدى. «وستروۋميە»، «وستروۋميە» دەپ قايتالادى. ءبىراق بۇنىسى سەرىگىن ماقتاۋدان گورى كىنالاۋعا تاقاۋ ەستىلدى. ءارى ۇنىنەن كەكەۋ، كەمىتۋدىڭ سىزى ءبىلىندى. ءبىر ساتكە قىزعا مىنا جىگىت سۋىرتپاقتاپ، وتىرىك ءمۇلايىمسىپ سىر تارتاتىن قۇربى-كۇندەستەرى سىقىلدى كورىندى. سول-اق ەكەن، الگىدەن بەرى قايىرعان جاۋاپ-تارىن، ويشا قايىرا ەكشەپ، قايتا تىڭداعان. بەت قىزارتار پالەندەي ەشتەڭە تاپپادى. مەيلى، دەپ ءتۇيدى سونسوڭ، مەيلى، باياعىدا بىرگە وقىدى دەمەسە، ايدالاداعى قويشىنىڭ نە ۇعىپ، نە قويعانىندا ءىسى قانشا!
جىگىت الگى سۇراقتاردى ىلكىدە تەك ءسوز بولسىن نيەتىمەن، ۇنسىزدىكتەن قورقىپ قانا جاۋدىرعان. ءبىر ساۋالىنا جاۋاپ الىپ ۇلگەرمەي، ىشىنەن ەكىنشىسىن ازىرلەدى. سوندا قىز بەن وسىناۋ جىم-جىرت ايماق الدىندا ءسوزۋار، ءتىپتى شەشەن كىسىگە ۇقساعىسى كەلگەن. وسى سەبەپتى كلاستاسىنىڭ ءسوزىن ەستىپ قانا كەلە جاتتى، تىڭداعان جوق-تى. ەندى قىز جاۋابىنا ەركىنەن تىس ەلتىپ كەتكەنىن تاڭدانا مويىندادى. ونىڭ ءار سوزىنەن استار ىزدەپ اۋرەگە ءتۇستى. ويدا جوقتا اۋىر جۇك كوتەرىپ، ەسكى جاراسىن اۋىرتىپ العان كارى جاۋىنگەردەي كوپتەن ۇمىت، قالتارىس ءبىر قۋىسىنىڭ ازىناپ قويا بەرگەنىن دە جاڭا سەزىندى. جانىن تاعى دا نامىس بيلەدى: وي ۇستىندە ءۇنسىز قالعانىن كورىپ، تاعى ۇرەيى ۇشتى. ءوزى قۇرالىپتاس جىگىتتەر ءبىرىن ءبىرى كەمسىتكەندە: «انشەيىندە اۋىز جاپپاس، قىز الدىندا تۇك تاپپاس»، — دەپ، بەلگىلى حالىق ماتەلىن وزگەرتىپ سوعاتىن. جىگىت سول «تۇك تاپپاس» اتانۋدان قاشادى. ءقازىر دە، مىنە، ءالسىن-السىن ماڭدايى شىپ-شىپ تەرلەيتىن سياقتى. نەتكەن ماسقارا! وندى بىرگە بىتىرگەن تومپاق كوز تورى قىزدان مۇنشا قىسىلادى، بولاشاق جارى، ناعىز سۇيەرى كەزدەسسە قايتەر ەدى؟ مۇنشا ۇرگەلەك بولار ما بەيشارا، جۇرەگى جارىلىپ كەتپەسە يگى دە. ول ءوستىپ قينالعاندا جىلاپ جىبەرە جازدادى. ويتكەنى ءوزىن جاسىق، سوزگە شورقاق سانايتىن-دى.
قۇلاعىنا كەنەت جاڭاعى، سوڭعى ايتقانى قايىرا شالىندى: «قوي قۋلىقتى بىلمەيدى ەكەن»، جانىنا تيگەن بۇ سوزدەردىڭ ماعىناسى ەمەس، ءۇنى، ەكپىن-رۋحى. جىلاپ تۇرعان كىسىنىڭ اۋىزىنان شىققانعا ۇسايدى. ءار ءارىپ، ءار دىبىسىندا كوز جاسى مولتەڭدەيدى، ءسال قوزعاسا مىنا اسپاننىڭ جۇلدىزدارى قۇساپ تامىپ-تامىپ كەتەردەي. «قوي قۋلىقتى بىلمەيدى ەكەن». بۇ قايتكەنى؟ قوي باعۋدىڭ قورلىعىن مىنا جامان قىزعا شاققانى ما؟ تاپقان ەكەن سورلىنى!
جىگىت دەرەۋ ءىشىن جيىپ الدى. كوكىرەگىن كەرە، بارىنشا اشىق ۇنمەن:
— سونىمەن، مەنىڭ باياعى ءسابي قالپىم، ا؟ — دەپ سۇرادى.
— تۋۋ، رەنجىپ قالدىڭىز با، انشەيىن ايتقانىم عوي، — دەدى قىز.
— مەنىكى دە انشەيىن (كۇرسىنەدى).
— ءتۇن قانداي تاماشا!
— ۇمىتىپ قالدىڭ با؟
— نەنى؟
— قۇمنىڭ ءتۇنىن؟ سەن اۋىلدا جۇرگەندە دە وسىنداي-تۇعىن.
— مۇمكىن. اندا، قالادا جۇلدىز كورە المايسىڭ.
— نەگە؟ اسپاندارىڭ جوق پا؟
— بار عوي، ءبىراق جۇلدىزى كورىنبەيدى (كۇلەدى)، ماشينانىڭ گازى، پىل، توزاڭ...
— نەمەنە، ماشينا اسپانمەن جۇرە مە؟!
— ءارى باعان باسى سايىن شام، جارقىراپ تۇرادى.
— ءىمم. كينوعا باراسىڭدار ما؟
— بوجە موي، ءسىز نە، ورتا عاسىردىڭ كىسىسى قۇساپ، ارينە، كينو كورەمىز. جاڭا دا كورىپ شىققامىز جوق پا!
— سوندا دا. «ۇزىنوبانىڭ» كينوسى مەن ءسىزدىڭ كينو ءبىر ەمەس شىعار دەگەنىم عوي. كوپ باراسىڭدار ما؟
— شەت ەلدىڭ كينولارى كەلگەندە بولماسا، سيرەك، قول تيمەيدى. ساباق، لەكسيا. — جىگىت سۇراقتارى تۇگەلىمەن، اسىرەسە، سوڭعىسى قىزعا مۇلدە ۇنامادى. تالايدان بۇ سىندى تۋرا، ءتىپتى، تەكسەرۋ، تەرگەۋ نيەتىنەن دە قۇر ەمەس، ساۋالدى ەستىمەگەن-دى. قىزدىڭ پايىمىنشا، الگى ءتاپتىش سۇلۋدان دامەسى بار كىسىنىڭ اۋىزىنان شىعاتىن ءسوز ەمەس. تالكەك پە، الدە باس پايداسىنا ەلىكپەيتىن ەسەردىڭ تانتىق تاكاپپارلىعى ما؟
قايسىسى جەتىسىپ تۇر؟ ەكەۋى دە قورلاۋ عوي؟ قىز قوڭىرايىپ جۇرە بەردى. ەر ادامنىڭ تىلىنەن تەك ماقتاۋ، نە استارلى ءازىل كۇتۋگە ۇيرەنگەن ۇكىلى كوڭىلى باسىلىپ قالدى. تاپ مىنا كەششەنى كەمىرىپ تەسەر ءتىسى بار-دى. سول پيعىلعا قۇلاپ بارىپ، دەرەۋ تۇزەلە قويدى... كەلەسى ساتتە ءوز قىسقالىعىنا ءوزى كۇلدى. وقىعان ادامنىڭ قالعان، قاراڭعى جۇرتقا جاسايتىن كەڭشىلىگى بولماۋشى ما ەدى؟!
كەشىرىمى قايدا؟ جاس باسىنان قوي سوڭىندا سالپاقتاعان بۇ بەدنيدەن نە كۇتەدى؟ ءوستىپ ويلاعاندا، تابيعاتىنا ءتان جىلى جۇرەگى ءبىر بۇلك ەتكەن.
مىنا سوزدەر ىشتەگى سول جىلۋدان ەرىپ، بالقىپ تامعان تارىزدەندى.
— ميىڭ اشىپ قۇرىدىڭ-اۋ ابدەن! — دەدى. وسى ارادا «سىزدەن» «سەنگە» قالاي كوشكەنىن اڭعارمادى.
— ؟
— ەكى جىلىڭ بيىل بىتپەي مە؟!
— ؟
— وقۋعا جۇرەسىڭ عوي؟
— شەت ەل كينولارى كوپ كەلە مە؟
— اا-ا؟ دا، دوستاتوچنو.
— ءىمم. لەكسيالارىڭدى قايتەسىڭدەر؟
— قايتەيىك — تىڭدايمىز، جازىپ الامىز (كۇلەدى).
— كارتينا كورۋگە مەشايت ەتپەي مە؟
— جوق، ساباق كۇندىز وتەدى، ال كارتينا...
— كەشكە، ساباقتان شىققاسىن باراسىڭدار، سولاي ما؟
— اگا.
— ەرتەڭگى ساباققا قاي ۋاقىتتا دايىندالاسىڭدار؟
— ەرتەڭگى ساباعى نەسى، سەمەستر مە؟
— مەيلى، سولاي-اق بولسىن.
— سەمەستر كۇن سايىن بولمايدى دا (كۇلەدى).
— ەسەسىنە كينو كۇن سايىن (كۇلەدى).
— كونەچنو. بارىنە بىردەي بارا بەرمەيسىڭ.
— وكىنىشتى-اق.
— نە وكىنىشتى؟
— بارىنە بارا المايتىندارىڭدى ايتام.
— اا-ا (ەسىنەيدى).
— قالادا اي جوق شىعار؟
— نەگە؟
— جۇلدىز كورىنبەسە، اي قايدا...
— بوجە موي، چتو زا ۆوپروسى! ارينە، كورىنەدى.
— قايدان بىلەيىن (كۇرسىنەدى). ستەپەنديالارىڭ جەتە مە؟
— جەتپەي قالسىن. ءقازىر قىرىق-وتىز سوم دەگەن اقشا ما.
— ۇيدەن سالىپ تۇرادى.
— اگا. ءبارىبىر شاق كەلمەيدى. كيىم-كەشەك، تۋالەت، اناۋ-مىناۋ.
— كينوعا، تاماققا جىگىتتەر شاقىرسا (كۇلەدى) شىعىن از ەمەس پە؟ — قىز مىرس ەتىپ ءبىر كۇلدى: شاقىرماي قالسىن دەپ ويلادى، قالتالارىن قاعىپ ءىشىپ، قىزداردان قارىز سۇراپ قىلقياتىن ءقايسىبىر قۇربىلارىن ەسىنە الىپ.
— ارينە، — دەدى سونسوڭ، مىنا قويشى قازاقتىڭ جۇيكەسىنە تاعى ءبىر ويناپ قالۋدى ماقسۇت قىپ، قۋلانا، — ارينە، جىگىتتەر وبالدارى نە، بيشارالار جاقسى عوي، اسىرايدى. كينو، رەس-تورانعا شاشى-لعانى ازداي، اپتا سايىن سىيلىق، پوداركا. ءتىپتى ىڭعايسىز. قاسقالاردى كەيدە ايايسىڭ. ءبىر قىزدىڭ ۇستىنەن ءتاۋىر كيىم كورسە — سەنىڭ دە سونى كيگەنىڭدى قالايدى. اكەلەرىنەن سۇراتادى، قارىزدانادى، ايتەۋىر، اپەرمەي قويمايدى.
— الەمەت ەكەن.
— اگا.
— قىز بولعان راقات، ا؟ (كۇلەدى).
— سۇلۋ قىز بولعان دەڭىز.
— ءىمم.
— اگا!
«ۇزىنوبا» شامدارى الىستاپ بارادى. ءقايسىبىرى قالىڭ تال، تەرەك جاپىراقتارى اراسىنان قىزارا جىلتىرايدى؛ دامىلسىز، جىپىڭ-جىپىڭ كىرپىكتەرىن قاققانداي بولادى: ساۋساعان بۇتا، جاپىراقتاردان كوز قورعاشتاپ، جاسقاناتىن سياقتى. اسپان بىرتە-بىرتە الاسارىپ، ءتونىپ كەلەدى.
«قۇس جولى» — س ۇلى ءدانىن تاسىعان قۇمىرسقا كەرۋەنى ءتارىزدى، اعال-جاعال. بۇلار ارتتارىنا قاراعان: ون بەس، جيىرما ءۇيى، سول شامالى باعانى، شامى بار «ۇزىنوبا» سالبىراپ ءتۇسىپ كەتكەن تۇنگى اسپاندى الۋەتسىز ساۋساقتارىمەن كەۋدەدەن تىرەپ، تىرتىسىپ جاتقانعا ۇسادى...
قىزدىڭ ءۇيى ارقا جاقتاعى شاعىل قاباقتا. وقشاۋ جالعىز بالشىق قىستاۋ. باتىپ-شىققان، يرەك-يىر قورا، بىتەۋ ۇستىنە ۇيىلگەن پىشەن — شوعىرلانا قاراۋىتادى، شەتكى جالعىز تەرەزەدە عانا جارىق بار. بۇلار قىستاۋدىڭ قۇبىلا باتىسىمەن اينالىپ بارا جاتقان، قىز ەڭكەيىپ، جىگىتتىڭ يىعىنا قول ارتا سىڭار ءتۋفليىن شەشىپ الدى. كول جاقتا باقا باقىلدايدى.
— ىشىنە قۇم تولىپ كەتتى.
— اسفالتقا ۇيرەنگەن اياققا قيىن عوي.
— ءبىزدىڭ ءۇي مىناۋ.
— بىلەم. — قىز اياق كيىمىن اعاراڭ-اعاراڭ ەتكىزىپ، بىرەر سىلكىپ قايتا كيدى.
— بىتىرگەسىن اۋىلعا كەلەسىڭ بە؟
— بىلمەيمىن، ءالى ويلانعام جوق.
— اۋىلدا دا كىسى قىزىعارلىق ەشتەڭە بولماس. بۇگىننىڭ وزىندە ەسى بار جۇرت قالا، اسفالت قۋىپ كەتىپ جاتىر.
— اسفالتتى مۇندا دا توسەۋگە بولماي ما؟
— بۇ قۇمعا اسفالت تۇرماس.
— نەگە؟ تەمىرجول كەلدى عوي!
— اسفالت پەن سۇلۋ قىز تۇراتىن جەر ەمەس.
— جاقسى، راقمەت شىعارىپ سالعانىڭىزعا.
— مەن تاڭ اتا قىرعا جۇرەم.
— جولىڭىز بولسىن.
— ءۇي باياعى اقيتولگەندە.
— ەستىگەم.
— وتار يەسىز قالدى. اۋدانعا سەسسياعا شاقىرعاسىن كەلىپ ەم.
— كومەكشىڭىز جوق پا؟
— جوق، كومەكشى دە، كوسەم دە ءوزىم.
— قيىن ەكەن. قوي قانشا؟
— كوپ.
— وقۋعا جۇرمەيسىڭ بە؟
— ازاپتانباعانىم ءجون سەكىلدى.
— نەگە؟
— اسفالتقا ۇيرەنە الماسپىن.
— ەركىڭىز ءبىلسىن (كۇلەدى).
— قالانىڭ سۇلۋ قىزدارىنىڭ شىرقىن بۇزعىم كەلمەيدى (كۇلەدى).
— قورىقپاي-اق قويىڭىز، قالا قىزدارىنىڭ شىرقىن بۇزۋ كىم كورىنگەننىڭ ماڭدايىنا جازىلماعان (كۇلەدى)
— قايدان بىلەيىن، الگى قۇشاق-قۇشاق پوداركا تاسيتىن جىگىتتەرىڭنىڭ بىرىنە جاقپاي قالىپ جۇرمەسەم دەگەنىم عوي (كۇلەدى).
— جاعىپ قانا كۇن كورەم دەسەڭىز، جاقسى ازامات ەكەنسىز.
— مىنە، مىنە، ءوستىپ، ادامشا سويلەسەڭشى (كۇلەدى)
— مەنى كەكەتىپ-مۇقاتۋ ءۇشىن كەلگەن ەكەنسىز دە.
— راس، تەك سول ءۇشىن (كۇلەدى).
— وندا ءسوزىڭىزدىڭ ءبارى بوسقا شىقتى دەڭىز.
— ءبىزدىڭ ءسوز ساتۋسىز.
— كورىنىپ تۇر.
— ءالى قانشا بولاسىڭ؟
— قايدا؟
— ەلدە، ۇيدە.
— قاجەتى قانشا.
— سوندا دا.
— كوپ. — قىزدىڭ ۇنىنەن اشۋ، ىزا ءبىلىندى. نەگە ەكەنى بەلگىسىز، جىگىت سودان بەل الىپ، اجەپتاۋىر جەلپىنىپ قالدى.
— بىرتە-بىرتە ول اتا جاۋىنىڭ وسال جەرىن تاپقان قانىپە-زەردەي قۋناپ بارا جاتتى دا، كەنەت، ءجونى دۇرىس، تاعى دا سەنىمگە ەندىرىپ، سىر اشتىراتىن سوزدەر ىزدەدى. ءبىراق اۋىزىنان تۇسكەندى تالعامايتىنىن، تالعاۋدان قورقاتىنىن تاعى ءتۇسىندى. كەنەت:
— ەكەۋىمىز ون جىل قاتار وتىرىپ ەك، — دەپ سالدى.
— ءقازىر دە قاتار ەكەنبىز عوي، — دەدى قىز. بۇدان ايتاتىنىڭ بولسا نە ءبىتىردىڭ، مەنىڭ كىنام — سەنىڭ جاسىقتىعىڭ دەگەن سەكىلدى وكپە، سىز ءيىسى ءبىلىندى.
— «كوزدەن كەتسە، كوڭىلدەن كەتەدى» دەگەن راس ەكەن.
— كونەچنو.
— ءبارى ءبىر كۇنگىدەي بولمادى.
— اگا (ەسىنەيدى).
— ۇيقىڭ كەلدى مە؟
— دا-ا... جوق، ءا.
— ەسىنەگەنىڭە قاراپ ايتىپ ەم.
— پروستيتە. ءوزىڭىز سىقىلدى كوڭىلدى جىگىتتەرمەن سويلەسكەندە وستەتىنىم بار ەدى.
— وندا ۇيقىڭ قانسىن.
— ۇيقى قاندىرماعاندا نە بىتىرەم.
— ءىمم.
— اگا.
— كەشىر، مەن... ويلاماپ ەم. — جىگىت ءتىلىن تىستەي قويدى. نەنى ويلامادىم دەگەنىن ءىشى سەزگەندە وزىنەن ءوزى جيىركەندى. اڭداۋسىز ايتىلعان وسى سوزدەردىڭ شىن ماعىناسىن قىزدىڭ ساناسىنا جەتكىزبەي قايتارىپ الۋ كەرەك ەكەنىن ءتۇسىندى. قىز دا الگى ايتىلعاندى بۇنىڭ وزىنە ۇساپ ءدال ۇعاتىن، جازباي تانيتىن تارىزدەندى. ويشا، كەش بويى كورسەتكەن كەسىرلىگىنىڭ ءبارىن جۋىپ-شاياتىن جارقىن، كىناسىز ءسوز ىزدەپ جانتالاستى. وقىعان قىز مىنا مەڭىرەۋ قۇمدا تۋىپ وسكەنمەن، تالىم-تاربيە العان، ءوزى سۇلۋ — مەنىڭ مۇنشا مىندەتسيتىندەي نە ءجونىم بار دەپ ويلادى، قىر ادامىنىڭ انايى سوزدەرىن قايدان ءسىڭىرسىن، جاراستىق ىزدەپ، جابايىلىق تانىتقانىم قالاي؟ ءوستىپ بۇ دا ءوزىن تۇقىرتا باستادى. تارىققاندا تىلىنە ورالعان ءسوز:
— وقۋ دەگەن كىسىنى وزگەرتىپ جىبەرەدى-اۋ، — بولدى. ايتپاق ءسوزىنىڭ بۇل ەمەس ەكەنىن دە بىردەن سەزىندى. سول-اق ەكەن، مانادان بەرگى اۋىزىنا تۇسكەننىڭ ءبارى بوتەن بىرەۋدىڭ پىكىرى قۇساپ، الىس تارتىپ جۇرە بەردى. نەتكەن مىلجىڭدىق!
— راس، — دەپ قوستادى قىز، — ءسىزدىڭ مىنا بولمىسىڭىزعا قاراعاندا، ادام مىنەزىنە قوي دا ءبىراز اسەر جاساي ما، قالاي.
— ءىمم. سوندا مەن قويعا ۇسايمىن، سولاي ما؟
— مەن ويدەگەم جوق. ءسوز كەلىسى دە.
— ءتۇسىندىم.
— سونىمەن، وقۋعا جۇرەسىز بە؟
— ونى قايتەسىڭ؟
— قالىڭدىعىڭىز جىبەرسە، بارعانىڭىز ءجون.
— ءيا، ول قىزعانشاقتاۋ (كۇرسىنەدى).
— سولاي ما؟
— اگا.
— پاپاڭىز قىز ايتتىرىپ ءجۇر دەپ ەدى، راس ەكەن عوي؟
— قاراڭعى حالىق وتىرىك ايتپايدى (كۇلەدى).
— ەندى مەنىڭ قاسىمدا نەعىپ كەلەسىز؟
— شىعارىپ سالىپ كەلەم.
— قالىڭدىعىڭىز كورىپ قالسا قايتەسىز؟
— ول قورقادى، تۇندە قىدىرمايدى. قالاداعىداي شام جوق.
— سو-ولاي دەڭىز (كۇرسىنەدى).
— اگا. دا (كۇلەدى).
كۇنشىعىس جاقتىڭ جۇلدىزى سولعىنداپ، ىرگە بوزعىلدانا ءتۇرىلىپ كەلەدى. ات تاعاسىنداي اي ارقان بويى كوتەرىلگەن، و دا بوپ-بوز.
قىز جالت بۇرىلىپ، اناداي قالعان ۇيىنە قاراي جۇگىرە بەرىپ، ارتىنا قايىرىلدى.
— قويىڭىزدى ەلۋ ميلليونعا جەتكىزۋىڭىزگە تىلەكتەسپىن!
— سەن بەس جىلدىق وقۋىڭدى ءۇش جىلدا ءبىتىر، — دەپ داۋىستادى جىگىت.
* * *
قىز كوز جاسىن جاسىرا المادى. ۇيىنە كىرە كويلەك-كونشەگىن جيناستىردى، ستۋدەنتتىڭ بايىرعى قوڭىلتاق، قول ساندىعى ەسىك كوزىنە قويىلعان سوڭ عانا تىزە بۇگىپ، ءدام اۋىز ەتتى. تۇككە تۇسىنبەي ۇرپيىسكەن اعا-جەڭگەسىنە: «ينستيتۋتتان تەلەگرامما كەلدى»، — دەگەن سىلتاۋدى ۇستاتىپ، اسىعىس، ساعات توعىزدا وتەتىن پويىزعا شىقتى.
ال اقيتولگەندەگى قالاۋ قاريا سو كۇنى كەشكە قوي فەرماسىنىڭ مەڭگەرۋشىسىنە: «ۇلىم، شۇكىر، ەستى، كارى اكە-شەشەسىن تاستاپ قايدا بارسىن، ءارى كەلىن اپەرىپ قولىمدى ۇزارتاتىن بولدى»، — دەپ جەلپىنىپ وتىردى...
You Might Also Like
-
— ءالى، جامان قۇرعىر-اۋ، وسى سەن بار ەمەس پە ەڭ، انادا ايتتىم عوي، تاپا-تال تۇستە جۇبان اتام ايان بەردى دەپ؟ سوندا جارىقتىق ۇلكەن مولدانىڭ ءوزى، ساعان وتىرىك، ماعان شىن، وسى تۇرەكەڭنەن قالعان قۇ...
