InfoHub Logo

گۇل — گۇلدى وسىمدىكتەردىڭ جىنىستىق جولمەن كوبەيۋ مۇشەسى. ول ساباق نە جاناما بۇتاق ۇشىندا وسەدى. گۇل بىرنەشە بولىمنەن تۇرادى. گۇل جاپىراقشالارى گۇل شىعاتىن بۋىننان ءوسىپ، گۇلگە قورعانىش بولىپ تۇرادى. گۇل ورنالاساتىن ساعاقتىڭ ۇشى گۇل تابانى (كىندىگى)، ساباقتىڭ گۇل ورنالاسقان بولىگى — گۇل ساعاعى (ەگەر ول بولماسا، وتىرىقشىگۇل)، بارلىق گۇلدەر ورنالاساتىن وسىمدىك ساباعى — گۇلسيدام، جابىق تۇقىمدى وسىمدىكتەردىڭ توستاعانشاسى مەن كۇلتە جاپىراقشالارىنان قۇرالعان گۇل ورامى — گۇل سەرىگى دەپ اتالادى. گۇلگە ءتۇس بەرەتىن — كۇلتە جاپىراقشالار. ونىڭ ءتۇسى ءار ءتۇرلى بولادى. گۇلدىڭ نەگىزگى مۇشەلەرى: انالىق (وسىمدىكتەر گۇلىندەگى جىنىستىق كوبەيۋگە قاتىساتىن بولىگى، ول انالىق اۋزىنان، موينىنان جانە تۇيىنىنەن تۇرادى) جانە اتالىق [وسىمدىكتەر گ ۇلىنىڭ اتالىق جىنىس كلەتكالارى (توزاڭدار) ءوسىپ جەتىلەتىن بولىگى، ول توزاڭقاپتان، اتالىق جىپشەدەن تۇرادى]. ەگەر گۇلدە اتالىق تا، انالىق تا بولسا — قوس جىنىستى گۇل، ال ولاردىڭ تەك بىرەۋى عانا بولسا - دارا جىنىستى گۇل دەپ اتالادى. اتالىق جانە انالىق گ ۇلى ەكى بولەك، ءبىراق ەكەۋى دە ءبىر وسىمدىكتىڭ بويىندا كەزدەسسە — ءبىر ءۇيلى (جۇگەرى، قياق، قايىڭ، ەمەن، ت.ب.)، انالىق جانە اتالىق گ ۇلى جەكە ورنالاسسا — قوس ءۇيلى (تەرەك، تال، زىعىر، ت.ب.)، قوس جىنىستى، دارا جىنىستى گۇلدەرى دە كەزدەسسە — كوپ ءۇيلى (ۇيەڭكى، شەتەن ت.ب.) دەپ اتالادى. وسىمدىكتىڭ گۇلدەۋ مەرزىمى جارىققا، تەمپەراتۋراعا، اۋاعا، توپىراق ىلعالدىعىنا بايلانىستى. كوپتەگەن وسىمدىكتەردىڭ گ ۇلى كۇندىز اشادى. دارىلىك، ءدام-تاتىمدىق وسىمدىكتەردى جيناۋدا، پىشەن شابۋدا گۇلدەۋ مەرزىمىن ءبىلۋدىڭ ماڭىزى زور.

---