ىرىس الدى — ىنتىماق
قاتىسۋشىلار:
ايدىن، اسەم، گۇلميرا، سارسەن
نىعمەت، ۇسەن
قىزىر، ب ا ق، داۋلەت، ىنتىماق
شىمىلدىق اشىلادى.
ساحنانىڭ جابۋلى شىمىلدىعى الدىنا ايدىن، سارسەن، گۇلميرا، اسەم شىعىپ، ءوزارا اڭگىمەلەسىپ كەلەدى.
ايدىن. جالپى، ىنتىماعى ارتتى دەگەن ءسوزدىڭ ءوزى – ادامداردىڭ ءسوزى، ici، ءدام-تۇزى جاراستى، اۋىزبىرلىگى كۇشەيدى دەگەن ۇعىمدى بىلدىرەدى عوي.
گۇلميرا. ايدىن دۇرىس ايتادى. ادامدار اراسىندا اۋىزبىرشى-لىك بولسا، ۇرىس-كەرىس، داۋ-داماي، كيكىلجىڭ دەگەن بولمايدى.
اسەم. بۇل – اعايىن-تۋىسقان، دوس-جاران ادامدار اراسىندا عانا ەمەس، بۇكىل بip اۋىل، ەل-جۇرتقا، ءتىپتى ۇلكەن-ۇلكەن مەملەكەتتەرگە دە قاتىستى ماسەلە.
سارسەن. ءيا، اسەم، ءبىزدىڭ ەلىمىز – قازاقستانعا قاراساڭدارشى. قانشاما ۇلت، ۇلىستىڭ ادامدارى بip-بipiمeن ءتاتۋ-تاتتى ءومip cءۇpiپ جاتىر ەمەس پە؟! سونىڭ ارقاسىندا الەمدەگى وزگە مەملەكەتتەرمەن دە ءارقاشان دوستىق، ىنتىماقتاستىق قارىم-قاتىناس ورناتىپ كەلەدى عوي.
گۇلميرا. ارينە، باسقانى ايتپاي-اق، وسى تورتەۋمىزدى الايىق-شى. ەگەر ءبىز بip-بipiمiزبeن بولماشى نارسەگە ءىلىنىسىپ، بىرەۋىمىز – اندا، ەكىنشىمىز – مۇندا، تاعى بipeyiمiز باسقا جاققا تارتىپ جۇرسەك، ارامىزدا وسىنداي دوستىق بولار ما ەدى؟
سارسەن. ايدىن، ايتشى. وتكەندە سەنىڭ ۇيىڭە بارعاندا سادۋاقاس اتا ايتىپ بەرگەن اڭىز-اڭگىمە تۇپ-تۋرا وسى ىنتىماق تۋرالى ەمەس پە ەدى؟
اسەم. ول قانداي اڭىز، گۇلميرا ەكەۋمىز دە ەستيىك تە.
گۇلميرا. ءيا، ول اڭگىمەنى بىزدىڭدە تىڭداعىمىز كەلەدى.
ايدىن. ولاي بولسا، تىڭداڭدار. شەبەرلىگىم جەتكەنشە اڭگى-مەلەپ بەرەيىن. (تاماعىن كەنەپ، جوتكىرىنىپ الادى.) سارسەن، سەن دە ۇمىتقان جەرىمدى eciمە سالا ءجۇر.
ەرتەدە نىعمەت پەن Yceن دەگەن اعايىندى ەكى بالا بولادى. ولاردىڭ اكە-شەشەلەرى قايتىس بولىپ، جاستاي جەتىم قالادى. وسى كەزدە بۇرىن اكەلەرىنىڭ قوجايىنى بولعان شاھيماردان دەگەن باي ەكى بالانى جالشى ەتىپ الادى. ەكى جەتىم ءسويتىپ ۇلكەن جىگىت بول-عانشا بايدىڭ قول استىندا جۇمىس ىستەيدى. باي ولارعا ەڭبەكاقى بەرمەيدى.
سارسەن. سودان نىعمەت پەن ۇسەن «ءبۇيتىپ قورلىق كورىپ جۇرگەنشە اقىمىزدى الايىق تا، ءوز بەتىمىزبەن كۇنەلتەيىك» دەگەن بايلامعا كەلەدى. ءسويتىپ، شاھيمارداننان اقى تالاپ ەتەدى.
اسەم. ءيا، باي ولاردىڭ ەڭبەكاقىلارىن بepiپ پە؟
ايدىن. ءيا، بepiپتi. بەرگەندە ەكى جىگىتتىڭ جيىرما بەس جىلدىق ەڭبەك اقىلارىنا بip ات، بip بۇزاۋلى سيىر بepiپ، قاڭعىرتىپ جىبەرگەن عوي.
سارسەن. قولدان كەلەر امالدارى جوق، ەكى جەتىم بايدان العان مالدارىن ايداپ جولعا شىعادى.
ايدىن. ولار جۇرە-جۇرە وزەن جاعاسىنا كەلىپ، شوپتەن كۇركە جاساپ دەمالۋعا جايعاسادى.
سارسەن. جاڭاعى ىنتىماق تۋرالى اڭگىمە دە وسى جەردە باستالادى عوي.
شىمىلدق جايلاپ اشىلا بەرەدى. بالالار اڭگىمەلەسە ءجۇرىپ، ساحنادان شىعا بەرەدى. ساحنا ءتوpiندeگi شوپتەن جاسالعان كۇركە جانىندا جۇپىنى كيىمدى ەكى جىگىت اڭگىمەلەسىپ وتىر.
نىعمەت. ا، قۇداي، كورسەتكەن كۇنىڭە شۇكىر. باس امان بولسىن.
ۇسەن. ەڭ باستىسى، اللا تاعالام، ىنتىماقتان ايىرماسىن.
وسى كەزدە كۇركەگە بip اق ساقالدى ادام جاقىندايدى.
قىزىر. ارمىسىڭدار، بالالار. قۇدايى قوناقپىن مەن.
جىگىتتەر (قوسارلانا). ەسەنبىسىز، قاريا! Ecءىمىڭىز كىم بولادى ءسىزدىڭ؟
قىزدار. مەنىڭ اتىم – قىزىر.
نىعمەت. اقساقال، ءبىزدى ايىپقا بۇيىرماڭىز. قوناتىن بip جايلى جەر ىزدەڭىز. ءبىز ءسىزدى قوندىرا المايمىز.
ۇسەن. مىنا كۇركەنى كوpiپ تۇرسىز عوي. بىرەۋىمىز ىشىنە كىرسەك، ەكىنشىمىز تىزە قۇشاقتاپ سىرتتا وتىرامىز. جاعداي وسى.
قىزىر باسىن يiپ تاعزىم جاساپ، كەتىپ قالادى. ودان كەيىن تاعى بip ادام كەلەدى.
ب ا ق. اسسالاۋماعالەيكۋم، ازاماتتار!
جىگىتتەر. ۋاعالەيكۋمسالام! ءسىز كىم بولاسىز؟
ب ا ق. مەن – قۇدايى قوناقپىن. Eciمiم – ب ا ق.
نىعمەت. ب ا ق بولساڭىز، ورنىڭىزدى تاۋىپ قونىڭىز. بىزدە قوناق قابىلدار جاعداي جوق.
ب ا ق تا كەشىرىم سۇراپ كەتىپ قالادى. ەندى داۋلەت كەلەدى.
داۋلەت. ورتا تولسىن، جىگىتتەر! قۇدايى قوناقپىن. اتىم – داۋلەت بولادى.
ۇسەن. الەي بولسىن، اقساقال. جاتار ورىندى داۋلەتتى جەردەن ىزدەمەسەڭىز، ءبىزدىڭ ءسىزدى قابىلدايتىنداي جاعدايىمىز بولماي تۇر.
داۋلەت تە بۇرىلىپ، شىعىپ كەتەدى.
نىعمەت. باۋىرىم، ۇسەن. وسى ەكەۋمىزدىڭ جاساپ وتىرعان iءسىمىز دۇرىس دەپ ويلايسىڭ با؟ بip ەمەس، ءۇش ادام كەلدى. بىردە-بىpeyiنe يلىكپەدىك.
ۇسەن. ءيا، مەن دە سونى ويلاپ وتىرمىن. «كوڭىل سىيسا، ءبارى سىيادى» دەگەن بار ەمەس پە ەدى. قۇدايدىڭ كەڭ دالاسىندا، وزىمىزبەن بipگe جانىمىزعا جانتايا-جانتايا كەتسە دە... ءۇش ادام ەمەس، ءۇش ءجۇز ادام بولسا دا، جەر جەتەتىن ەدى عوي.
نىعمەت. راس-اق، مۇنىمىز ابەس-اق بولعان ەكەن. ءوز ۋايىمىمىزدى كۇيتتەپ وتىرىپ، پەندەشىلىكتەن اسا الماي قالىپپىز-اۋ، ءا؟!
وسى كەزدە تاعى بىرەۋدىڭ جوتكىرىنگەنى ecتىلەدى.
ىنتىماق. اللا جار بولسىن، ازاماتتار. جىلتىراعان شوقتى كوزىم شالىپ، ات باسىن بۇردىم. قۇدايى قوناق بولامىن!
ۇسەن. جاراتۋشىم جولىڭىزدى وڭداسىن، جولاۋشىم! اتىڭىز كىم بولادى؟
ىنتىماق. مەنىڭ اتىم – ىنتىماق.
نىعمەت. ىنتىماق ءسىز بولساڭىز، قۇدايى قوناقتى قابىلدايتىن نىعمەت پەن ۇسەن ءبىز بولامىز. تىزە بۇگىڭىز.
ىنتىماق. جاعدايلارىڭا قاراسام، جەتىسىپ تۇرعانعا ۇقسا-مايدى. جارتى قۇمىرا سۇتتەرىڭدى مەنىمەن بولىسسەڭدەر، وزدەرىڭ نە قىلماقسىڭدار؟
ۇسەن. قانە، ءقادىرلى قوناق ءسىز بولساڭىز، ءبارى دە ورنىن تابادى، ىقىلاسىڭىزدى بەرىڭىز.
ىنتىماق (قولىن جايىپ، باتا بەرەدى). قۇداي وڭداسىن، قىزىر قولداسىن! ب ا ق قوسىلىپ، داۋلەت دارىسىن، اللاھۋ اكبار!
وسى كەزدە قىزىر، ب ا ق، داۋلەت كىرىپ كەلە جاتادى.
ۇسەن (ءابىرجىپ). اپىرماي، ءا! قولايسىز-اق بولدى-اۋ، ءا! ىڭعايسىز بولدى...
قىزىر. بالالارىم، وعان قىسىلماڭدار. ىنتىماق بولماسا، قىزىر قونبايدى، ب ا ق قارامايدى، داۋلەت دارىمايدى. ءبىز ىنتى-ماقتىڭ باستاۋىمەن كەلدىك. كوسەگەلەرىڭ كوگەرىپ، وركەندەرىڭ ءوسسىن!
شىمىلدىق جابىلادى. ونىڭ الدىنا وقۋشى بالالار اڭگىمەلەرىن جالعاستىرىپ، شىعىپ كەلە جاتادى.
ايدىن. مىنە، كوردىڭدەر مە؟ وسىدان كەيىن نىعمەت پەن ۇسەننىڭ ىستەرى ونە باستاعان كورىنەدى.
سارسەن. ولاردى قىزىر قولدايدى، ب ا ق قونىپ، داۋلەت داريدى دا، باقىتتى جاندارعا اينالادى.
گۇلميرا. وسىنىڭ ءبارى، ارينە، ىنتىماقتىڭ ارقاسىندا.
اسەم. البەتتە، «ىرىس الدى – ىنتىماق» دەگەن بەكەرگە ايتىل-ماعان عوي. ىنتىماعىمىزدان ايىرماسىن.
ءبارى (قوسىلىپ). ىرىس الدى – ىنتىماق! ىنتىماق! ىنتىماق!
شىمىلدىق
You Might Also Like
-
ساحنا ءتورىنىڭ ءدال ورتاسىنا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەلتاڭباسى ءىلىنىپ، تۇعىرعا مەمەلكەتتىك تۋى قويىلادى. ولاردىڭ وڭ جاعىنا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ءانۇرانىنىڭ نوتاسى، سول جاعىنا ءانۇران...
-
قالادان قىدىرىپ كەلگەن مەيرامبەكتى قاسىنا ەرتكەن باقىت ءتۇس اۋا اۋىلدىڭ سىرتىنداعى وزەنگە قاراي بەت الدى. بيىل ءبىرىنشى سىنىپتى بىتىرگەن ونىڭ يىعىندا بالىق اۋلايتىن ۇزىن قارماق، ال قوناق بالانىڭ قولى...
