جامبىلدىڭ اكەسى جاپا مەن شەشەسى ۇلدان جونىندەگى مالىمەتتەر
جامبىلدىڭ اكەسى جاپا 1899 جىلدىڭ شاماسىندا 87 جاسىندا كوپ جاساپ ولگەن كىسى. جاپا، جادىرا، مايكە جانە قازىباي — تورتەۋى ىستىباي بالاسى دەپ ءبىز جوعارىدا ايتقانبىز. ىستىباي بالالارى، ەكەي بىتىراعاندا، اشەكەي اۋىلىنىڭ قاسىنا كوشىپ بارعانىن دا سوندا ايتقانبىز. جامبىلدىڭ ءوزى دە اكەسى سول اشەكەي اۋىلىنىڭ قاسىندا جۇرگەندە تۋعان. جاپا جاسىنان اتقا مىنگەن الامان ۋاقىتتا جورتارماندىق ىستەگەن كىسى بولسا كەرەك. بۇعان جامبىلدىڭ ءوز ولەڭى دالەل:
«سورلىنىڭ ۇرلاپ قارا اتىن،
جازىقسىز قيىپ قاناتىن.
جاپاندا جاياۋ قالدىرىپ،
جايىم جوق قارعىس الاتىن.
ەل اراسىن ەگەر عىپ،
ويىم جوق بۇرقان سالاتىن.
باتاڭدى ماعان بەر، اكە،
تىلىمە مەنىڭ ەر، اكە.
جاپانىڭ ۇلى اقىن بوپ،
اتاعى شىقتى دەر، اكە، —
دەپ اكەسى ءوزىن ۇرلىققا جۇمساعانىنا بارماي، ولەڭمەن تىلەك ايتىپ، اقىندىق جولعا رۇقسات سۇرايدى. بۇل ولەڭدە ەكى ءتۇرلى سەبەپ بولعان سياقتى. ءبىرىنشىسى، اكە ونەرىن ءوزى سۇيمەي، مومىننىڭ مالىن ۇرلاپ داۋلەت جيۋدى جەك كورۋ، ەشكىمگە زيانى جوق ءتىل ونەرىنىڭ ەڭبەگىنە بەرىلىپ ەلىنە قىزمەت ىستەۋگە بەل بايلاۋى بار. بۇل جونىندە جامبىلدىڭ سارىبايعا دەگەن ءبىر اۋىز ولەڭى دالەل:
«سارەكە، سالدىم ءبىر ءسوز سىنىڭىزعا،
ءسىزدىڭ سىن تارازى عوي سىرىمىزعا،
قولىما دومبىرا الىپ، تالاپ قىلدىم،
بەرەسىڭ قانداي باتا ۇلىڭىزعا»، —
دەيدى.
بۇل ولەڭدەر جامبىلدىڭ وسى 100 جىلدىعىنا ارنالعان تولىق جيناعىنا كىرىپ وتىر. جامبىلدىڭ تۋعان اكە، تۋىسقان اعادان ادالدىق جولعا بەت الىپ، سوعان رۇقسات سۇراپ قويعان تىلەگى بار. ەكىنشى، جامبىلدىڭ اقىندىق جولعا تۇسۋىنە كولدەنەڭدەپ بوگەت بولىپ جاتقان تاعى ءبىر نارسە بولعان. ول ەرتەدەن ۇلى ءجۇز ەلىنىڭ ورتاسىندا اڭىز بولىپ كەتكەن مىناداي ءسوز بولعان:
«ەكەيدە ەلۋ اقىن، سەكسەن باقسى،
ايقىندا الپىس اقىن، توقسان باقسى»
دەگەن بۇلاردى ەلىن كەمىتكەن اششى ناقىل بار.
بۇل كەمىتۋ ءسوز ەكەيدىڭ ەستيار ادامدارىنىڭ نامىسىنا كەپ تيگەن بولسا كەرەك. جامبىل ولەڭگە بەيىمدەلىپ ويىن، تويلاردا توي باستاپ، ولەڭ ايتا باستاعان كەزدە، اكەسى جاپا: «ەكەيدىڭ ەلۋ اقىنىنا سەن دە قوسىلىپ ەلۋ ءبىرىنشى دۋانا بولايىن دەپ پە ەدىڭ دەپ؟» — ۇرسىپ تىيىم سالعان. مىنە، سوندىقتان دا ول جوعارىداعى ءوتىنىش ولەڭدەردى ايتقان بولسا كەرەك.
1944 جىلى تامىزدىڭ 12ء-سى كۇنى ۇمبەتالى اقىن بار، ءبىز بىر سىپىرا كىسى كەلىپ جاكەڭە سالەم بەردىك. جاكەڭ ەتە كوڭىلدەنىپ وتىردى. سوندا اقىندىق جايىنان ءسوز باستاپ: «سارىباي ولەڭدى ۇناتپايتىن كىسى ەدى. وزىنە كەلىپ ولەڭ ايتقان كىسىگە ەش نارسە بەرگەن ەمەس ەكەن. ومىرىندە اقىنعا بەرگەن مالى، البان جەتىباي اقىننىڭ ءىنىسى اقىنعا ءبىر ات بەرىپتى. سارىباي ولەڭدى وتىرىك دەۋشى ەدى سول اقىن ولەڭ ايتقاندا: «وتىرىكتىڭ ءدامدىسى ەكەن»، — دەپتى. ولەڭدى ايتقاندا تىڭداۋشىنى وزىنە ۇيىتىپ:
ولەڭدى بوي جاساپ وتىرىپ،
ەكى كوزدى اشىپ وتىرىپ،
ەكى اياقتى نىق باسىپ وتىرىپ ايتپاسا،
ءوڭى قاشىپ كەتەدى»، —
دەپ ءوزىنىڭ شاكىرتتەرىنە ۇلگى ايتتى. جامبىلدىڭ وزىنە ۇستاز كورىپ باتا العان كىسىسى ءسۇيىنباي اقىنعا دا جامبىل ءومىر بويى باس يۋمەن قاتار، العاشقى كەزدەسىپ باتا العانى جونىندە دە ءوزى اڭگىمەلەپ ايتىپ وتىرادى ەكەن. «ماعان ولەڭ انىقتاپ جولداس بولعانى جيىرما جاسىمدا. وسى كۇنگى جامبىل كولحوزىنىڭ جايلاۋى جەلدىسايدا (بۇل بۇرىنعى جامبىلدىڭ جايلاۋى) ءجۇرىپ ۇيىقتاپ كەتسەم، ءبىر ادام تۇسىمدە كەلىپ: «ولەڭ الاسىڭ با، كوگەن الاسىڭ با؟» — دەدى. «ەكەۋىن دە الام»، — دەدىم. شوشىپ وياندىم، اۋزىما ولەڭ كەلىپ تىعىلىپ تۇرعانداي بولدى. ۇيىمە كەلە دومبىرا الىپ، ولەڭدى ساۋلاتىپ ايتقان سوڭ عانا بارىپ، كەۋدەم ورتا تۇسكەندەي بولدى.
ەلدىڭ اۋزى ورازا ەدى. قاسىمدا ءبىر جىگىت بار، ەكەۋمىز سول جايلاۋداعى ەلدى ارالاپ ءجۇرىپ جاراپازان ايتتىق. ءسۇيىنباي اقىننىڭ اۋىلى دا جاقىن ەدى، قىدىرا كەلە جاتىپ سۇيەكەڭنىڭ ۇيىنە كەزدەسىپ قالعان ەكەنمىن، تۇرا قالىپ جاراپازاندى ايتا باستادىم. ءالى ايتىپ تۇرمىن، ءالى ايتىپ تۇرمىن، ەشكىم شىققان جوق. الدەن ۋاقىتتا ۇيگە وت جاعىلىپ، سۇيەكەڭنىڭ بايبىشەسى دالاعا شىقتى. «بالام، اقىن ۇيگە ءتۇسسىن دەيدى، ۇيگە تۇسىڭدەر» دەيدى. ءبىز ۇيگە سالەم بەرىپ كىرىپ ەدىك، سۇيەكەڭ ءوزى دە تۇرىپ وتىر ەكەن، سالەم الىپ، امانداسىپ ءبىزدى وتىر دەپ قاسىنا وتىرعىزدى. «جامبىل بالام، ءتارپىڭ ءتاۋىر ەكەن، ءتىلىڭنىڭ ءۇيىرىمى، ءسوزىڭنىڭ ۋىتى بار كورىنەدى. بىرەۋدەن باتا الاتىن ەكەنسىڭ»، — دەدى. مەن ول كىسىگە ءسوز قايىرماي تىڭداپ وتىردىم. بايبىشەسى بىزگە قىمىز بەرىپ، مەنىڭ الدىما ءبىر شاپان اكەلىپ قويدى. سۇيەكەڭنىڭ ۇيىنەن شاپاندى الىپ كەتۋدى وزىمە لايىقتى كورمەي جانە الگى باتا ال دەگەن ءسوزى ويىمدا بولىپ وتىردى دا: «سۇيەكە، جەڭگەم بەرگەن شاپاندى سىزگە جاپقانىم، باتاڭىزدى بەرىڭىز!» — دەپ، الدىنا قويدىم. «بالام، باتا الساڭ ءوز ۇيىڭنەن ءبىر نارسە اكەلۋىڭ ەدى عوي»، — دەپ، سۇيەكەڭ ءبىراز وتىردى دا، باتاسىن بەردى. مەن سۇيەكەڭنىڭ باتاسىن العان سوڭ، ەشكىمنەن يمەنبەي ولەڭدى بۇرىنعىدان دا باتىل ايتا بەردىم»، — دەيدى ەكەن جامبىل.
«جاكەڭ 1945 جىلدىڭ كوكتەم ايىنىڭ ىشىندە ءبىر كۇنى مەنى شاقىرتىپ جىبەرگەن ەكەن. ءجاي شاقىرتقان شىعار دەپ كەشىگىپ كەلسەم، ىستىبايدان تۋعان نەمەرە-شوبەرەدەن ءتىرى ادامىنىڭ ءبىرى قالماي ءبارى جينالعان ەكەن. جاكەڭ ورتاسىندا وتىر. مەن كەلىپ سالەم بەردىم، قولىن ۇستاپ امانداسقاننان كەيىن مەنى تانىپ، جاكەڭ: «ومار، سەنى مەن ادەيى شاقىرتىپ ەدىم، كەشىگىپ كەلدىڭ - اۋ، ەندى ءبارىڭ تۇگەل بولدىڭ، ايتايىن دەگەن ءسوزىم بار. مەن ەندى ۇزاق جولعا جۇرەيىن دەپ وتىرمىن، اتامنان تۋىپ ەسكەلى ارامنان بويىم تازا ەدى. ەكى نارسەنىڭ قارىزىنان ءوز تىرشىلىگىمدە قۇتىلعىم كەلەدى. بىرەۋى، مىنە، ءساتىشتىڭ اكەسى ءتايتى مەككەگە جۇرەردە، 350 قوي، 100-دەن اسا قاراسى قالدى. ەكى قاتىنى مەن جەتى جاسار ءساتىش ۇشەۋىن قولىمدى ۇستاپ وتىرىپ ماعان تاپسىردى. ماعان تاپسىرعانىن قۇپ الىپ يە بولدىم. ءتايتى سول جولى قازا بولدى. ءساتىشتىڭ توقال شەشەسى، قىرعىز قىزى جەڭگەمدى ەنشىسىمەن مەن الدىم. وزگە داۋلەتىنە تيگەنىم جوق، ءساتىشتىڭ مەندە سول قارىزى بار. ال بيقونىس دەگەننىڭ جاس قارا قوزىسىنىڭ ەلتىرىسىنە قىزىعىپ، سونى ايتپاي الىپ قويىپ ەدىم. وسى ەكى قارىزىمنان كوزىمنىڭ تىرىسىندە قۇتىلامىن. مەنىڭ وزىمە قاراعان جىلقىمنان ساتىشكە ءبىر ات، ءبىر بيە، ءبىر تاي بەرىڭدەر. بي قونىستىڭ بالاسىنا ءبىر توقتى بەرىڭدەر. وسى ەكەۋىنەن باسقا كىسى اقىسى جوق دەپ ويلايمىن. قىرعىز، قازاقتان الماعانىم جوق، ءبىراق ءبارىن دە كۇلدىرىپ وتىرىپ الدىم، ونى ءوزىم قارىز دەپ سانامايمىن دەپ ەدى»، — دەيدى جامبىلدىڭ جاقىن ىنىلەرى ومار اقساقال. مىنە، جاكەڭنىڭ اكەمەن تۋعان-تۋىسقاننىڭ جورتارماندىق جولىنا بۇرعانىنا كونبەگەن، ادالدىعى جايىنداعى اڭگىمەلەر. جاكەڭ ولەڭدى وسىنداي ءسۇيىپ، ەڭ قىمبات باقىت دەپ ۇققان.
جامبىلدىڭ اكەسى جاپا اشەكەي اۋلىندا جۇرگەندە، قىرعىزدان مال الۋعا اتتانىپتى. استىندا كوكتوقال دەگەن جۇيرىك جاقسى اتى بار ەكەن. جاپا جىلقىعا تيگەندە اتى جالعىز اياققا ءسۇرىنىپ، ءوزى قولعا ءتۇسىپ، جولداستارى قاشىپ قۇتىلادى. قولعا تۇسكەن ۇرىنى كىم اياسىن. اياعىنا كىسەن سالىپ بايلاپ قويادى. قىرعىزدىڭ اتاقتى مانابىنىڭ ءبىرى جاپانى ءوز ۇيىنە اكەلگىزەدى دە، تاۋتەكە تەرىسى شالبارعا سالىپ، موينىنان قىلقىندىرىپ بايلاتىپ كەرەگەگە ىلگىزىپ قويادى. ماناپتىڭ ونىسى، جاپانى كىشكەنە كورىپ قوراشسىنىپ، مازاقتاعانى بولسا كەرەك. ويتكەنى جاپا كەڭ يىقتى، قىسقا مويىندى، دەمبەلشە، الاسا كىسى ەكەن. جاپا بۇعان قاتتى نامىستانادى. ەسەبىن تاۋىپ وسى ماناپتى جەر سوقتىرۋدى ويلانادى.
بىرنەشە كۇن سول بايلاۋدا بولىپ، شالباردىڭ ىشىندە تۇرادى. قاشپايتىن موماقان كىسى بولىپ ماناپتىڭ كوڭىلىن سەندىرەدى. ءبىراق ءوزىنىڭ بار كۇتىپ جۇرگەنى — ماناپتىڭ ەكى جۇيرىك اتى بار، سونى ەسەبىن تاۋىپ قولعا ءتۇسىرۋ بولادى. ءبىر جاقتان بارىمتا اكەلە مە، جوق، جول جۇرگىزۋگە سۋىتا ما، ايتەۋىر، ەكى ات ءبىر ءتۇنى كەرمەدە سۋىپ بايلاۋلى تۇرادى. ونىڭ ءبارىن اڭدىپ ءبىلىپ وتىرعان جاپا، ەل ۇيىقتاعان كەزدە، شالباردىڭ بايلاۋىن سۋسىتىپ شەشىپ شىعادى. ءبىراق ءۇيدىڭ ىشىنە جەرگە تۇسپەي، ۇزىكتى ءتىلىپ، ءۇيدىڭ سىرتىنان تۇسەدى دە، كەرمەدەگى ەكى اتتى الىپ جونەلەدى. ىلە قۋماعانىمەن، ارتىنان قۋعىنشى ءتۇسىپ، جاپانى الاتاۋدان اسىرماي-اق قۋعىنشى تايايدى. ىلەگە تايانعاندا، جەتۋگە اينالادى. «ساسقانىم سول ەمەس پە، ەكى اتىممەن ىلە سۋىنىڭ وتكەلىن ىزدەۋگە دە مۇرشام كەلمەي، اتىمنىڭ ماڭدايى تىرەلگەن جەردەن كەلىپ ءتۇسىپ كەتتىم. ەڭ جاقسىسى - اق اتتار جۇزگىش ەكەن، سۋعا جۇزە جونەلدى. اۋزىما سالىپ سورىپ كەلە جاتقان جىلقىنىڭ توبىعىن ساسقاندا جۇتىپ جىبەرىپپىن. قۋعىنشىلار ىلە جاعاسىندا ىركىلىپ قالا بەردى. مەن قۇتىلىپ سۋدىڭ ار جاعىنا شىقتىم. وسى جورىققا بارعانىمدا ەكى اجالدان قالدىم. ءبىرى — شۋدان بەرگى جەردە ىلەگە جەتكەنشە ەل جوق. جاۋىنگەرشىلىكتەن قورقىپ ىلە بويىنا ءتۇسىپ كەتكەن ەكەن، ءارى ەلسىز، ءارى الىس جەردە اش، ازىقسىز ۇزدىگىپ كەتە جازدادىم. ەكىنشىسى، ىلەنىڭ وتكەلسىز جەرىنەن كەلىپ ءتۇسىپ، سۋعا كەتىپ قالا جازداپ ساستىم»، — دەيدى ەكەن جاپانىڭ ءوزى.
قىرعىزعا تاعى دا ءبىر اتتانىپ بارعان اڭگىمەسىن ايتقاندا جاپا: «كۇزگى ۋاقىت ەدى. الماتى اسۋىندا ءبىر اداممەن كەزەڭ اۋزىندا ايقاسا كەتتىم. ەكەۋىمىز دە ءبىرىمىزدى ءبىرىمىز الۋعا ىلە قام ىستەدىك. قىل كەزەڭ، تار اسۋ، اتپەن ايقاسۋ بولمايدى. ەكەۋىمىز دە اتتان تۇسە قالىپ جاياۋ الىسا كەتتىك. ول مەنەن دەنەلى، قارىمدىلاۋ ەكەن. مەنى ۇستاي العان جەردە ءۇيىرىپ جەرگە توپ ەتكىزە ءتۇسىرىپ باسام دەگەندە، استىنان بۇلت ەتىپ ءار جاعىنا شىعىپ كەتتىم. ا دەگەنشە ءوزىنىڭ ۇستىنە مىنە ءتۇسىپ، بوساتپاي قويدىم. الىسقان جەرىمىز جارلاۋىت ەدى، جان - دارمەن تىرمىسىپ الگى كىسىنى سوعان دومالاتىپ ءتۇسىرىپ جىبەردىم. ول كوتەرىلىپ قايتا شىققانشا، اتتى الىپ كەزەڭنەن اسىپ كەتتىم. كەلەر جىلى سول اتتىڭ يەسى جىگىت جانە قىرعىزدىڭ بەلگىلى ءبىر مانابى قازاق-قىرعىز اراسىنداعى الىس-بەرىس سويلەسەتىن ءبىر توپقا كەلدى. مەنىڭ اۋدارىپ الىپ كەتكەن اتىم قىرعىز ىشىندە بەلگىلى ءارى بالۋان جىگىتتىڭ اتاقتى جۇيرىك اتى ەكەن. «تولەۋ المايمىز، سول اتتىڭ كوزىن بەر!» — دەپ، قىرعىزدىڭ مانابى ات يەسى جىگىتتى ەرتىپ اشەكەي اۋلىنا كەلدى. «اتتىڭ كوزىن تاۋىپ بەرىڭدەر، ءبىتىم المايمىز. جانە سول مەنىڭ جىگىتىمدى جالعىز ءتۇسىرىپ، اتىن العان جىگىتتى ماعان ءبىر كورسەت!» — دەپ قىرعىزدىڭ مانابى تىلەك قىلدى. اشەكەيدىڭ ءوزى مىنەتىن قازمويىن اتى بار ەدى. سونى ءمىنىپ قىرعىزدارعا كەلىپ سالەم بەردىم. «ءسىزدىڭ جىگىتتى ءتۇسىرىپ اتىن اكەتكەن وسى جىگىت»، — دەگەندە، قىرعىزدىڭ مانابى تومەن قارادى. «قۇلجانىڭ اسىعىنداي شىمىر ەكەن. ۇستاسا، قولعا تۇرماس، بايلاسا، جىپكە تۇرماس، اتتى السا العانداي ەكەن»، — دەپ، جاپانىڭ شويىنداي شىمىر تۇلعاسىنا جانە جىلپوستىعىنا وتە رازى بولدى. جاپانىڭ بۇل سياقتى جىلپوس مىقتىلىعى وتە كوپ بولسا كەرەك. جاپانىڭ ءىنىسى جادىرا دا ەرتە اتقا ءمىنىپ، جاپاعا كوپ سەرىك بولىپ، مىقتى جىگىت بولىپتى.
جاپا بار، تاعى كوپ كىسىلەر بار، الىس جەرگە اتتانادى. جادىرانىڭ جاسى 17-18 شاماسىندا ەكەن. ول وسى جورىققا مەن دە بارامىن دەسە، جاپا: «سەن ءالى جاسسىڭ، ۇيدە بول»، — دەپ ۇرسىپ ەرتپەي كەتەدى. جاپالار ءوز ەلدەرىنەن ەكى كۇنشىلىك ەلسىزگە شىعىپ، جورتۋىل سالىپ ەل قاراپ جۇرەدى. الىستان ءبىر جالعىز قارا كورىنەدى. بۇلار جالعىز قارانى كۇتىپ وتىرسا، بوگەلمەستەن وزدەرىنە كەلەدى. سويتسە ارتىنان قۋىپ كەلگەن — جادىرا ەكەن. سول جولى بۇلار دالادا ەل تورىپ ءجۇرىپ ءبىر قالىڭ جاۋعا كەزدەسىپ، قاتتى توبەلەس بولادى. بۇرىن سىنالماعان جاس جىگىت جادىرانى جاپا ارالاستىرماي، قوسار اتتارىن ۇستاتىپ ارت جاقتارىنا يە قىلادى. ءبىراق ايقاي شىعىپ، توبەلەس قىزعان كەزدە، جادىرا قولىنداعى اتتاردى تاستاي بەرىپ، ۇرىسقا ارالاسىپ كەتەدى. جاۋ كەپ، بۇلار از، جاپا قاتتى قايرات كورسەتەدى. وسى جورىقتان قايتقاننان كەيىن جادىرا قاتاردان قالمايدى. جادىرا مەن جاپا ەكەۋى دە قوقاننان كەلگەن قولمەن قارسى ۇرىسقان ورىس قولدارىنىڭ ىشىندە بولىپ، كوپ قايرات ىستەپتى. ءبىراق ول قاي سوعىستا بولعانى انىقتالمادى. ول تۋرالى مىناداي ءبىر دالەل بار. ەكى جاقتىڭ قولى ايقاسىپ، توبەلەسىپ جۇرگەندە، جادىرا ءبىر ادامدى اتتان شانشىپ ءتۇسىرىپ، قانجارمەن باسىن كەسىپ العان جەردە جاپا كەلىپ قالىپ: «اتتان تۇسىرگەننەن كەيىن باسىن كەسىپ نەعىلايىن دەدىڭ؟ كىم ءبىلسىن، ونىڭ جازىقتى ادام با، جازىقسىز ادام با؟»، — دەپتى. بۇل سوعىس بايسەيىت، سۇرانشى باستاعان سوعىستاردىڭ ءبىرى بولۋى كەرەك. وسىنى جادىرا تۇقىمىنىڭ ازدىعىنا دالەل ەتىپ، ءوز اۋىلدارى اڭگىمە قىپ ايتادى.
جامبىلدىڭ شەشەسى ۇلدان جاپادان بەس جىل كەيىن، نەمەرەسى ءساتىش ون جاسقا كەلگەندە ولگەن. بۇ دا وتە كوپ جاساعان كىسى. ۇلداننىڭ توركىنى — دۋلات ىشىندە جانىس. ونىڭ ىشىندە ورىنبەت دەگەن اتانىڭ بالاسى بولادى ەكەن. توركىندەرى وسى الماتىعا جاقىن قاسكەلەڭ وزەنىنىڭ بويىندا مەكەندەگەن ەل ەكەن. ۇلدان شارشى عانا، جامبىلدىڭ ءوزى سول شەشەسىنە تارتىڭقىراعان ەدى. بەت بەينەسى دە شەشەسى ءتارىزدى ەدى دەيدى بىلەتىندەر. ۇلدان اسا كەپ سويلەگىش كىسى بولماعان سياقتى. ءبىراق ءسوزدى ايتقاندا تاۋىپ ايتاتىن، دوسىنا ءتاتتى، دۇشپانىنا قاتتى كىسى بولدى دەيدى. جامبىلدىڭ ءوز اتا تەگىندە دومبىراشى، ولەڭشى، بەلگىلى اقىن كىسى بولماعان. شەشەسى ۇلداننىڭ ناعاشىسى ءۇيسىن ىشىندە جالايىر قانادان دەگەن اسا ۇلكەن قوبىزشى، ءتاۋىپ كىسى ەكەن. قانادان قوبىز تارتقاندا، كەيبىر كوڭىلى بوس ادامدار جىلاپ وتىرادى ەكەن. قانادان ءبىر جاقتان كەلە جاتىپ، شەت ەلدىڭ ءبىر جاۋىنا كەزدەسەدى. جاۋ قانادانىڭ اتىن دا الىپ، ءوزىن دە توناپ اكەتەدى. قانادان جاپان تۇزدە جالعىز قالىپ، بip تاۋعا كەلىپ جەمىس تەرىپ جەپ، جۋا جەپ ءجۇرىپ، قۋرايدان سىبىزعى ىستەپ، سونى تارتىپ وتىرىپتى. سىبىزعىسىن ءى ارتقاندا ەلىكتىڭ لاعىنىڭ ماڭىراعانىن سالىپ تارتقان ەكەن. سوندا ءبىر ۇرعاشى ەلىك ەمشەگىنەن ءسۇت سورعالاپ ءيىسىنىپ قاسىنا كەلەدى. بىرنەشە كۇندەي سول ەلىكتى ەمىپ قورەك الىپتى، مىنەكي، قانادان سونداي قوبىزشى ەكەن دەگەن اڭىزدى ايتادى ەلى. ال جاكەڭنىڭ اقىندىعى جونىندە، جاكەڭنىڭ دومبىراشىلىعى جونىندە وسى تۇپكى ناعاشىسىنىڭ ونەرى ەدى، بۇ كىسىنىڭ بويىنا كەلگەن دەسەدى ەكەن، ەلى. جاكەڭ ءوزى دومبىرانى جاپ-جاقسى تارتاتىن جانە كوپتەگەن كۇيلەردى تارتا بىلەتىن دومبىراشى بولعان. جانە ۇلداننىڭ ءوزى: «قىز كۇنىمدە ءبىر ءتۇس كورىپ ەدىم. ول ءتۇسىم جاڭىلىس بولماسا، مەنىڭ بالالارىمنىڭ بىرەۋى اسا باقىتتى بولسا كەرەك ەدى، ناعاشى اتامنىڭ قوبىزىنىڭ قىلى مەنىڭ ەتەگىمە ورالىپ ەدى، وسى قيسىقتان بىردەمە شىقپاسا»، — دەيدى ەكەن جامبىلدى كورسەتىپ. مىنەكي، جامبىلدىڭ اتا-انا تەگىنەن ايتىلاتىن كەيبىر ەرەكشە مىنەزدەرى جونىندەگى سارىندار.
You Might Also Like
-
ەكەي بىتىراعاندا، كوبىرەك بارعان جەرى ىلە بويىنداعى جالايىر، ءۇيسىن ەلىنىڭ ءىشى بولادى. ول جونىندە ەكەي ىشىندەگى بۇيدالى دەگەن اتانىڭ تۇقىمى تۇتاسىمەن ىلە بويىندا بولعانى وعان دالەل. سول بۇيدالى رۋىن...
-
«مەنىڭ ءپىرىم ءسۇيىنباي، ءسوز سويلەمەن سيىنباي. سىرلى سۇلۋ سوزدەرى، ماعان تارتقان سىيىڭدى. ءسۇيىنباي دەپ سويلەسەم، ءسوز كەلەدى بۇرقىراپ، قارا داۋىل قۇيىنداي».
