جان-جانۋارلار تۋرالى جۇمباقتار
باسىنا وسكەن تاربيىپ،
جاپىراقسىز بۇتاعى.
الادى ودان قان قۇيىپ.
ەمگە شيپا بۇل داعى. (بۇعى)
جاپىراق جوق بۇتاسىندا،
قوس ەمەن ءوسiپ تۇر بiر باسىندا. (بۇعى)
توبەسiندە قۋ بۇتاق،
الار ەكەن كiم بۇتاپ. (بۇعى)
ءمۇيiزiنەن تارالعان،
جانعا شيپا ءدارi العان. (مارال)
ەسەك ەمەس،
جىلقى ەمەس.
ەكەۋiنiڭ ۇقساستىعى
بەرەدi تۇرقى ەلەس. (قۇلان)
تۇرقى، ءتۇرi
جىلقى تەكتەس جالى بار،
ءشوپ جەپ ءتۇرلi،
تۇزدە وسكەن جانۋار. (قۇلان)
پىسقىرعىش نە؟
ىسقىرعىش نە؟ (قۇلان مەن جىلان)
جاقپار تاستىڭ وركەشiنە،
سەكiرەدi قۇلاماي.
قيا قۇزدىڭ ءور ءتوسiنە،
ورعىپ شىعار ول وڭاي. (ارقار)
تاۋ كوتەرگەن ءتورت قازىق. (ءتورت اياق)
جەز بەينەلi ءوزi،
كەڭ دالا ەركەسi،
ءموپ-مولدiر كوزi. (كيiك)
ايبارلى سۇسى بار،
قانجارداي تiسi بار.
تۇلا بويىندا
تاسىعان كۇشi بار،
كۇجiرەيگەن جالدى،
بiلسەڭ ايت بۇل اڭدى؟ (ارىستان)
تۇلكi ۇقساس تۇرقى،
بiر تويمايتىن قۇلقى،
انديتىنى تاستان،
قۇس پەن تىشقان. (قابىلان)
مويىنى تۇتاسقان،
اۋزى اپان.
جونى جالپاق،
بۇتى تالتاق. (بەگەموت)
تiك جارداي ءتۇستi،
شۇباتىلعان
تۇمسىعى كۇشتi.
تاسيتىن جۇكتi،
بۇل قانداي مىقتى؟ (پiل)
قايمىقپايدى كۇشتi اڭنان،
قورقادى تەك تىشقاننان. (پiل)
ءتۇرi جىلقى بەينەسi،
جولاق-جولاق جەيدەسi. (زەبر)
قارا الا تونى بار،
اڭداردىڭ ول كرانى.
ونى سەن دە تانىپ ال،
سەرەيiپ كەپ تۇرادى. (جيراف)
مويىنى سورايعان،
سيراعى سەرەيگەن.
تەڭبiل شۇبار تەرiسi،
شولدەگi اڭنىڭ iرiسi.
جونىندا جالى بار،
بۇل قانداي جانۋار؟ (جيراف)
يiر ءمۇيiز،
ءسۇيiر ءمۇيiز،
اي قاباقتى،
ماي بۇعاقتى،
تۇلا بويى
بۇقا مويىن،
بۇل قانداي ءتۇلiك،
سەن دە ونى ال بiلiپ؟ (قوشقار)
يiر-يiر دەنەسi،
ساحارانىڭ كەمەسi،
اششى شوپتەر تاماعى،
شولگە شىداپ باعادى. (تۇيە)
كورiپ تۇرار بار اۋىل،
بiر تاۋدا قوس قاراۋىل. (تۇيە وركەشi)
ۇقساپ تۇرعان جاقشاعا،
توبەدە وسكەن شاقشا ما؟ (Iرi قارا ءمۇيiزi)
جەلەمiك كۇنگi تولقىنداي،
بۇيراسى بار،
ءتول تونى.
باعالايدى التىنداي،
كيiم تiگiپ، ەل دە ونى. (قاراكول ەلتiرiسi)
جىرتىلماي-اق تونى،
جاماپتى ونى.
بiر جەرi قارا الا،
بiر جەرi سارى الا،
تiگiلمەگەن بiراق،
بۇل قانداي قۇراق؟ (شۇبار مال تەرiسi)
تاستان-تاسقا سەكiرەدi،
قالقيىپ قوس قۇلاعى،
ويىن بولىپ كوكiرەگi،
اۋلا ونىڭ تۇراعى. (لاق)
بۇتاقتارعا سەكiرiپ،
ءار جەردەن قىلت ەتەدi.
كەيدە جاڭعاق كەمiرiپ،
جوعارى ورلەپ كەتەدi. (اقتيiن)
بۇتاقتاردان بۇتاققا،
ورعيدى دا قارعيدى.
كەيدە سالار بۇلتاققا،
قۇيرىعىمەن ءارقيلى،
قوس قۇلاعى دەلديiپ،
تىنىشتىقتى باعادى،
جەمiن تاۋىپ جەيدi ءۇيiپ،
دومالاتىپ شاعادى. (تيiن)
شىرشا ساياسى – كۇركەسi،
ءوزi ورمان ەركەسi.
قارعىپ جۇرەر جان-جاققا،
وتە قۇمار جاڭعاققا. (تيiن)
سايقىمازاق قۋلىعى بار،
بارعان جەردە ۇرلىعى بار.
بۇل قانداي اڭ؟
ۇعىپ ال. (تۇلكi)
قىردا جۇرەر ول جورتىپ،
Iنi دە جوق بارمايتىن.
قۇيرىعىمەن بۇلتارتىپ،
قانداي اڭ ول الدايتىن؟ (تۇلكi)
جىلقىنى قارىنا قىستىرىپ،
تۇيەنi ەرنiنە قىستىرىپ،
ەسەكتi قۇلاعىنا قىستىرىپ
قاسقىردى ات قىپ مiنiپ،
«ءايت!» دەگەندە جۇرە بەرگەن. (قويان)
سىلدىردان قورقادى،
شوشىنىپ جورتادى. (قويان)
جىلقى تۇمسىق،
ەشكi قۇيرىق،
ەسەك قۇلاق،
تۇيە ەرiندi،
ءتورت اياعى تەڭ ەمەس،
بiرi ۇزىن،
بiرi قىسقا،
قورقاق ءوزi،
قىلي كوزi. (قويان)
قورىققاندا جەل اياق،
وتىرعاندا تومارداي-اق. (قويان)
ەرiنشەكتi،
ەمiنشەكتi،
ايامايدى،
قالامايدى،
شاعادى.
مۇنى كiم تابادى؟ (ارا)
جازداي جاتپاي،
قىرداعى گۇلدi ارالار،
ءوزi دە تاتپاي،
جينار گۇل شىرىنىن،
تيسەڭ وعان قۇرىدىڭ،
اياماي شاعىپ جارالار. (ارا)
گۇلدiڭ ءنارiن جينايدى،
ادامعا بال سىيلايدى،
ۇناتادى بiرلiكتi،
قوعامداسقان تiرلiكتi.
ەڭبەكقوردى ايالايدى،
ەرiنشەكتi ايامايدى. (ارا)
تۇت اعاشىن ورمەلەپ،
جەيتiن ءدامi جاپىراق،
سiلەكەيiن كەرمەلەپ،
ماتا توقىر جالتىراق. (جiبەك قۇرتى)
قالدىرماي بالاسىن بiر ەلi،
قالتاعا سالىپ-اپ جۇرەدi. (كەنگۋرۋ)
توپىراقپەن كوڭ استىن،
قوپارىپ ەم.
جىبىرلاعان كەن اشتىم. (جاۋىن قۇرت)
ءشوپ iشiندە جۇرەدi،
شاقسا ۋىن جايادى.
زيانىن قويلار بiلەدi،
كۇيسەتiپ جەپ قويادى. (قاراقۇرت)
قاندى سورىپ ءسۇلiكتەي،
ىزىڭداپ كەپ شاعادى،
بۇل قانداي ءبۇلiك دوي؟ (سونا)
تاستان سالعان ءۇيi بار،
كوشiپ جۇرەر اسىقپاي،
قىستا ۇيىقتاپ بۇيىعار،
تاماق iزدەپ، اشىقپاي. (تاسباقا)
سۇم ءجۇزدi،
قۇرالاي كوزدi،
كيiكشە سەكiرگەن،
بۋرا ساندى،
جولبارىس توندى. (قۇرباقا)
قوڭىرقاي ءجۇنi بار،
ءتورiسi وتە باعالى
ايازدى كۇنi جىلىنار،
كيiم تiككەن جاعالى. (جانات)
ىزىنداپ ءان سالىپ،
جۇپ-جۇقا قاناتى.
ءتاتتiگە تامسانىپ،
قوقىسقا قونادى. (شىبىن)
ەرiكسە،
قۇيرىعىمەن وينايدى.
زەرiكسە،
ۇيقىعا بiر تويمايدى. (مىسىق)
دەنەسiنە قاپتالعان،
سىرتى ءتۇبiت تونى بار.
دىبىسسىز كiرiپ-شىعادى،
بۇكiرەيگەن جونى بار. (مىسىق)
مۇرتىن سيپاپ كۇن بويى،
بەتiن سۋسىز جۋادى.
تىسىردى اڭدىپ ءتۇن بويى،
تىشقاندى كوپ قۋادى. (مىسىق)
ادامعا سەرiك،
كۇزەتكە بەرiك. (يت)
تابانىنان تىز ەتiپ،
جۇرسە داعى سىز ءوتiپ.
كۇنiء-تۇنi ەرiنبەي،
ءۇيدi جۇرەر كۇزەتiپ. (يت)
سۇرعىلت تارتقان ءتۇسi بار.
اقسيعان كوپ تiسi بار
تىنىم تاپپاي جۇگiرiپ،
سiلەكەيi شۇبىرعان،
قىستاۋ ماڭىن توريدى،
اۋىلدىۇڭ ءوش بار يتi. (قاسقىر)
ءتورت ءتۇلiكتiڭ رەكەتi،
تۇزدە جۇرەر كوك سەرi. (قاسقىر)
بورىق iزدەپ iشiنەن،
قارا جەردi
بەتكەيدi
قوپارادى تiسiمەن،
بiراق ەگiن ەكپەيدi. (قابان)
جەر قوپارعان تiسiمەن،
سەسكەنەسiڭ ءتۇسiنەن. (قابان)
تاستامايدى بiر ەلi،
ءۇيiن سۇيرەپ جۇرەدi. (تاسباقا)
قۇجىناعان جۇمىسكەر
بiرلەسكەندە تىم iسكەر. (قۇمىرسقا)
ءۇستi تولى ينە،
بiراقتا، iس تiگiپ،
قادامايدى تۇيمە. (كiرپi)
ەشبiر بۇيىم تiكپەگەن،
ءۇستi تولعان كوك تەبەن. (كiرپi)
تۇمسىعىنان تورايدىڭ،
تۇمسىعى بار اۋماعان.
ءۇستiن تۇگەل ورايتىن،
تونى ينە قاۋلاعان. (كiرپi)
جۇدىرىقتاي تۇرقى،
وشاعانعا ۇقساس سىرتى.
بۇل نە؟ (كiرپi)
دەنەسi بۋىلتىق،
سىرتى جاسىل تۇك. (جۇلدىز قۇرتى)
تور توقۋعا شەبەر-اق،
بiراق كيiم تiكپەيدi.
ونەرi دە ونەر-اق،
بiراق iسi بiتپەيدi. (ورمەكشi)
شاقىلداپ اشىقتا،
تiك تۇرار قازىقتاي،
جەم iزدەپ جورتادى،
تىسىردان قورقادى
Iنiن كەپ ساعالار،
زىپ ەتiپ جوعالار. (سارشۇناق)
قۇم جولاد جورتادى،
تۇرسا جەپ قياقتى،
سىبىزعى تارتاتىن،
مۋزىكانت سياقتى. (سۋىر)
يiر-يiر ءۇيi بار،
Iشi قاپاس ءارi تار،
قۇلاق توسساڭ
ىزىڭداعان ءۇنi بار،
بۇل نە، بiلiپ ال. (ۇلۋ)
قاراقۇرىم ءنوپiرi،
ەگiن، ءشوپتiۇڭ جەبiرi. (شەگiرتكە)
لاق ەمەس ەنەسiن ەمەتiن،
بiراقتا ەمشەككە كiم تونەتiن. (ەشكiەمەر)
ءشول دالانى مەكەندەپ،
جۇگiرەدi سەكەندەپ.
قۇيرىعى ۇزىن شاشاقتى،
اياعى كوپ ساۋساقتى،
تۇندە iزدەپ كەرەگiن،
Iنگە جينار قورەگiن. (قوساياق)
بار داۋىسىمەن تاقىلداپ،
شالشىق كولدi ماقتايدى.
ءوزiءن-وزi ماقۇلداپ،
بiرiن-بiرi جاقتايدى.
ءتاۋلiك بويى باقىلداپ،
مەزگiلiمەن جاتپايدى. (باقا)
تاڭدايلارى تاقىلداپ،
شۋلايتىن كiم شالشىقتا.
بiرiن-بiرi ماقۇلداپ؟ (باقا)
سابى جوق قامشى،
ەشكiمگە ۇسىنبا،
ۋى بار بiر تامشى،
تiلiنiڭ ۇشىندا. (جىلان)
سۋماڭداعان تiلi بار،
بґراڭداعان iزi بار.
تiل ۇشىندا ۋى بار،
ول نە؟
بiلiپ ال! (جىلان)
جول ءۇستiندە ەگiز ءورiم،
قامشى جاتىر سەگiز ءورiم. (جىلان)
ءۇي iشiن ارالاپ،
تۇندە كوپ جورتادى.
قاپتاردى جارىپ،
مىسىقتان قورقادى. (تىشقان)
ويلايسىڭ،
كورسەڭ تۇيمە دەپ،
تۇمسىعىن تىعىپ قادالىپ،
شاعادى بادالىپ،
اقىرى ولەر توقتىقتان،
جان بەرەر وعان سوقتىققان. (كەنە)
مىنا سىلتەمەلەردى دە قاراپ كورىڭىز:
سايتتاعى بارلىق جۇمباقتار
Cۋرەتتى جۇمباقتار
جانۋارلار مەن قۇستار
You Might Also Like
-
قازاق تاريحى مەن تاعىلىمىنان ۇلت رۋحانياتىنىڭ بەل-بەلەستەرى دە جان-جاقتى كورىنىس بەرەدى. وسى ورايدا، ۇلتتىق ءسوز ونەرىنىڭ جەتەكشى ءھام كۇردەلى سالاسى – رومان جانرىنىڭ // قارا ءسوز، ولەڭ ۇلگىسىند...
-
تاريم وزەنىنىڭ باسىندا الاتاۋ مەن پامير اراسىندا جانە تيبەت جاعىندا ءار ءتۇرلى تۇرىك ءناسىلدى حالىق بار. ولار كوبىنەسە تۋعان جەر اتىمەنەن اتالادى. مىسالى، قاشقارلىق، حوتاندىق دەگەن سىقىلدى. ولاردىڭ ەڭ...
