جاندىكتەر. سىن ەسىمدى قايتالاۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جاندىكتەر. سىن ەسىمدى قايتالاۋ. (4 - سىنىپ)
ساباقتىڭ ماقساتى:
1) جاڭا سوزدەردى مەڭگەرتۋ. سىن ەسىمدى پىسىقتاۋ.
2) سوزدەردى ساۋاتتى ايتۋعا، جازۋعا ۇيرەتۋ.
3) تابيعاتتى سۇيە بىلۋگە، ونى قورعاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. پسيحولوگيالىق كەزەڭ.
2. قايتالاۋ.
1) سىن ەسىمنىڭ ەرەجەسى، مىسال كەلتىرۋ.
2) اڭ اتاۋلارىن قايتالاۋ.
3) مالداردىڭ ءپىرىن اتاڭدار.
3. جاڭا تاقىرىپتى انىقتاۋ. ءسوزجۇمباقتى شەشىپ، بۇگىنگى ساباقتىڭ تاقىرىبىمەن تانىسامىز.
1 - مەدۆەجونوك، 2 - پەتۋح، 3 - زاياس، 4 - سۆينيا، 5 - زەبرا، 6 - ليسا، 7 - ليەۆ، 8 - جيراف، 9 - بارسۋك.
ساباقتىڭ تاقىرىبىن ايتىپ، ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
4. سوزدىكپەن جۇمىس.
فونەتيكالىق جاتتىعۋ:
تەر – تەر – تەر – جاندىكتەر
لەك – لەك – لەك – كوبەلەك
لىك – لىك – لىك – ينەلىك
ڭىز – ڭىز – ڭىز – قوڭىز
قىز – قىز – قىز – قانقىز
كە – كە – كە – شەگىرتكە
قا – قا – قا – قۇمىرسقا
سا – سا – سا – ماسا
را – را – را – ارا
بىن – بىن – بىن – شىبىن
ءشى – ءشى – ءشى – ورمەكشى
الدىن - الا دايىنداعان سوزدىكتى بالالارعا تاراتۋ. جاڭا سوزدەرگە قانداي؟ سۇراعىن قويىپ، سىن ەسىمدى قايتالاۋ، جاندىكتەردى سيپاتتاۋ. مىسالى:
- كوبەلەك قانداي؟
- كوبەلەك ادەمى، كىشكەنتاي، قىزىل.
جاندىكتەر – ناسەكومىە
كوبەلەك – بابوچكا
قوڭىز – جۋك
شەگىرتكە – كۋزنەچيك
ينەلىك – سترەكوزا
شىبىن – مۋحا
ارا – پچەلا
ماسا – كومار
قۇمىرسقا – مۋراۆەي
ورمەكشى – پاۋك
قانقىز – بوجيا كوروۆكا
9. قورىتىندى. سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىڭدەر. باعالاۋ.
1. قانداي جانۋارلاردى بىلەسىڭدەر؟
2. قانداي جاندىكتەر ەڭبەكقور؟
3. قاي جاندىك ادامعا بال بەرەدى؟
4. قاي جاندىك تىكۇشاققا ۇقسايدى؟
10. ءۇي تاپسىرماسى:
جاڭا سوزدەردى جاتتاۋ. جۇمباقتاردى جاتقا ايتۋ. 111 - بەت.
ساباقتىڭ سوڭىندا وقۋشىلار «كوبەلەك» ولەڭىن جاتقا وقىپ، ۇيدە دايىنداپ كەلگەن «كوبەلەكتەرىن» ۇشىرادى.
(ساباق باسىنان باستاپ اياعىنا دەيىن پرەزەنتاسيا ارقىلى وتەدى.)
5. وقۋلىقپەن جۇمىس. 111 - بەت. ءماتىندى رولگە ءبولىپ وقۋ، اۋىزشا اۋدارۋ، سىن ەسىم سوزدەردى تابۋ.
كىمگە قانداي ويىن ۇنايدى؟
- كەلىڭدەر، ءبىر - ءبىرىمىزدى ءسۇزىپ وينايىق!- دەدى ءمۇيىزدى قوڭىز ساراتان (مايسكيي جۋك).
- سۇزىسكەنى نەسى، بۇقا بولىپ كەتتىك پە؟ ودان دا ءبىر - ءبىرىمىزدى تەۋىپ وينايىق! - دەدى كوك شەگىرتكە.
- تەبىسۋ دەگەن نە پالە؟! سول دا ويىن بولىپ پا؟! ودان دا ءبىر - ءبىرىمىزدى شاعىپ وينايىق! - دەدى سونا.
سەرگىتۋ ءساتى: «ارىستاننان قورىقپايمىز»
6. داپتەرمەن جۇمىس. ز - جاتتىعۋ. جۇمباقتاردى شەشىپ، كوشىرىپ جازىڭدار.
1) ويناماق بوپ ەركەلەپ،
ادەيىلەپ ەرتە كەپ
گۇلگە قوندى قالىقتاپ،
كىپ-كىشكەنتاي تىكۇشاق. (ينەلىك)
2) تورىن قۇرىپ قويادى،
شىبىنداردى جويادى. (ورمەكشى)
7. كارتىشكەمەن جۇمىس. ءار وقۋشىعا جاڭا تاقىرىپتى بەكىتۋ ءۇشىن، جاندىكتەر تۋرالى ماتىندەر بەرىلگەن.
1) بەرىلگەن ماتىندەردى مانەرلەپ وقۋ.
2) ورىس تىلىنە اۋدارۋ.
8. ماتىنمەن جۇمىس. كارتىشكەدە بەرىلگەن ماتىنمەن دەڭگەيلىك تاپسىرمالار ورىنداۋ.
بۇل قىزىق!
جاندىكتەردىڭ ىشكى قاڭقاسى جوق. دەنەسىنە جەڭىل جانە بەرىك زاتتان قۇرالاتىن سىرتقى جابىن تىرەك بولادى.
افريكاداعى كەيبىر قۇمىرسقالار اكاسيا بۇتاقتارىنىڭ تىكەندەرىندە ءومىر سۇرەدى.
اياعىنداعى جابىسقاق تايانىشتاردىڭ كومەگىمەن شىبىندار توبەدە جۇرە الادى.
قاراقۇرت ورمەكشىسى ۇرعاشىسىنىڭ ۋى سۇر جىلان ۋىنان 15 ەسە كۇشتىرەك.
جاسىل ازىق ىزدەۋ جولىندا ۇشاتىن كوكقاسقا شەگىرتكە جۇزدەگەن، ءتىپتى مىڭداعان كيلومەترلەر ۇشۋى مۇمكىن.
ءىىى دەڭگەي
1. ءماتىندى مانەرلەپ وقى.
2. ءماتىندى سوزدىك ارقىلى ورىس تىلىنە اۋدار.
ءىى دەڭگەي
1. ءماتىن ىشىندە كەزدەسكەن جاڭا سوزدەردى داپتەرگە كوشىرىپ جاز.
2. وسى سوزدەردى سيپاتتاپ، ءسوز تىركەسىن قۇراستىر.
ءى دەڭگەي
1. ءماتىن بويىنشا سۇراقتار قۇراستىر.
2. ماتىندەگى بارلىق سىن ەسىمدى سوزدەردى كوشىرىپ جازىپ، اۋدار.
ساباقتىڭ ماقساتى:
1) جاڭا سوزدەردى مەڭگەرتۋ. سىن ەسىمدى پىسىقتاۋ.
2) سوزدەردى ساۋاتتى ايتۋعا، جازۋعا ۇيرەتۋ.
3) تابيعاتتى سۇيە بىلۋگە، ونى قورعاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. پسيحولوگيالىق كەزەڭ.
2. قايتالاۋ.
1) سىن ەسىمنىڭ ەرەجەسى، مىسال كەلتىرۋ.
2) اڭ اتاۋلارىن قايتالاۋ.
3) مالداردىڭ ءپىرىن اتاڭدار.
3. جاڭا تاقىرىپتى انىقتاۋ. ءسوزجۇمباقتى شەشىپ، بۇگىنگى ساباقتىڭ تاقىرىبىمەن تانىسامىز.
1 - مەدۆەجونوك، 2 - پەتۋح، 3 - زاياس، 4 - سۆينيا، 5 - زەبرا، 6 - ليسا، 7 - ليەۆ، 8 - جيراف، 9 - بارسۋك.
ساباقتىڭ تاقىرىبىن ايتىپ، ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
4. سوزدىكپەن جۇمىس.
فونەتيكالىق جاتتىعۋ:
تەر – تەر – تەر – جاندىكتەر
لەك – لەك – لەك – كوبەلەك
لىك – لىك – لىك – ينەلىك
ڭىز – ڭىز – ڭىز – قوڭىز
قىز – قىز – قىز – قانقىز
كە – كە – كە – شەگىرتكە
قا – قا – قا – قۇمىرسقا
سا – سا – سا – ماسا
را – را – را – ارا
بىن – بىن – بىن – شىبىن
ءشى – ءشى – ءشى – ورمەكشى
الدىن - الا دايىنداعان سوزدىكتى بالالارعا تاراتۋ. جاڭا سوزدەرگە قانداي؟ سۇراعىن قويىپ، سىن ەسىمدى قايتالاۋ، جاندىكتەردى سيپاتتاۋ. مىسالى:
- كوبەلەك قانداي؟
- كوبەلەك ادەمى، كىشكەنتاي، قىزىل.
جاندىكتەر – ناسەكومىە
كوبەلەك – بابوچكا
قوڭىز – جۋك
شەگىرتكە – كۋزنەچيك
ينەلىك – سترەكوزا
شىبىن – مۋحا
ارا – پچەلا
ماسا – كومار
قۇمىرسقا – مۋراۆەي
ورمەكشى – پاۋك
قانقىز – بوجيا كوروۆكا
9. قورىتىندى. سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىڭدەر. باعالاۋ.
1. قانداي جانۋارلاردى بىلەسىڭدەر؟
2. قانداي جاندىكتەر ەڭبەكقور؟
3. قاي جاندىك ادامعا بال بەرەدى؟
4. قاي جاندىك تىكۇشاققا ۇقسايدى؟
10. ءۇي تاپسىرماسى:
جاڭا سوزدەردى جاتتاۋ. جۇمباقتاردى جاتقا ايتۋ. 111 - بەت.
ساباقتىڭ سوڭىندا وقۋشىلار «كوبەلەك» ولەڭىن جاتقا وقىپ، ۇيدە دايىنداپ كەلگەن «كوبەلەكتەرىن» ۇشىرادى.
(ساباق باسىنان باستاپ اياعىنا دەيىن پرەزەنتاسيا ارقىلى وتەدى.)
5. وقۋلىقپەن جۇمىس. 111 - بەت. ءماتىندى رولگە ءبولىپ وقۋ، اۋىزشا اۋدارۋ، سىن ەسىم سوزدەردى تابۋ.
كىمگە قانداي ويىن ۇنايدى؟
- كەلىڭدەر، ءبىر - ءبىرىمىزدى ءسۇزىپ وينايىق!- دەدى ءمۇيىزدى قوڭىز ساراتان (مايسكيي جۋك).
- سۇزىسكەنى نەسى، بۇقا بولىپ كەتتىك پە؟ ودان دا ءبىر - ءبىرىمىزدى تەۋىپ وينايىق! - دەدى كوك شەگىرتكە.
- تەبىسۋ دەگەن نە پالە؟! سول دا ويىن بولىپ پا؟! ودان دا ءبىر - ءبىرىمىزدى شاعىپ وينايىق! - دەدى سونا.
سەرگىتۋ ءساتى: «ارىستاننان قورىقپايمىز»
6. داپتەرمەن جۇمىس. ز - جاتتىعۋ. جۇمباقتاردى شەشىپ، كوشىرىپ جازىڭدار.
1) ويناماق بوپ ەركەلەپ،
ادەيىلەپ ەرتە كەپ
گۇلگە قوندى قالىقتاپ،
كىپ-كىشكەنتاي تىكۇشاق. (ينەلىك)
2) تورىن قۇرىپ قويادى،
شىبىنداردى جويادى. (ورمەكشى)
7. كارتىشكەمەن جۇمىس. ءار وقۋشىعا جاڭا تاقىرىپتى بەكىتۋ ءۇشىن، جاندىكتەر تۋرالى ماتىندەر بەرىلگەن.
1) بەرىلگەن ماتىندەردى مانەرلەپ وقۋ.
2) ورىس تىلىنە اۋدارۋ.
8. ماتىنمەن جۇمىس. كارتىشكەدە بەرىلگەن ماتىنمەن دەڭگەيلىك تاپسىرمالار ورىنداۋ.
بۇل قىزىق!
جاندىكتەردىڭ ىشكى قاڭقاسى جوق. دەنەسىنە جەڭىل جانە بەرىك زاتتان قۇرالاتىن سىرتقى جابىن تىرەك بولادى.
افريكاداعى كەيبىر قۇمىرسقالار اكاسيا بۇتاقتارىنىڭ تىكەندەرىندە ءومىر سۇرەدى.
اياعىنداعى جابىسقاق تايانىشتاردىڭ كومەگىمەن شىبىندار توبەدە جۇرە الادى.
قاراقۇرت ورمەكشىسى ۇرعاشىسىنىڭ ۋى سۇر جىلان ۋىنان 15 ەسە كۇشتىرەك.
جاسىل ازىق ىزدەۋ جولىندا ۇشاتىن كوكقاسقا شەگىرتكە جۇزدەگەن، ءتىپتى مىڭداعان كيلومەترلەر ۇشۋى مۇمكىن.
ءىىى دەڭگەي
1. ءماتىندى مانەرلەپ وقى.
2. ءماتىندى سوزدىك ارقىلى ورىس تىلىنە اۋدار.
ءىى دەڭگەي
1. ءماتىن ىشىندە كەزدەسكەن جاڭا سوزدەردى داپتەرگە كوشىرىپ جاز.
2. وسى سوزدەردى سيپاتتاپ، ءسوز تىركەسىن قۇراستىر.
ءى دەڭگەي
1. ءماتىن بويىنشا سۇراقتار قۇراستىر.
2. ماتىندەگى بارلىق سىن ەسىمدى سوزدەردى كوشىرىپ جازىپ، اۋدار.
You Might Also Like
-
گەولوگيالىق جىل ساناۋ جانە گەوحرونولوگيالىق كەستە
