جەڭەشە
— مىنا ءبىر جىلىكتى اينالايىن ادەشجان ءمۇجىسىنشى. اۋىلداعىداي قايدان بولسىن تۇگە، تىسىن-تىسىنە قويىپ وتىر عوي. مىنا قالتانى دا سالدىم، اۋىلدىڭ ءدامى عوي. ايتپاقشى، الگى جامان نەمەسى بار ەكەن-اۋ، تاعى. وي بىلدىرلاعان نەمە-اي، ءوزىڭ دە ساعىندىم-اۋ ابدەن. ءوستىپ ءجۇرىپ ونى دا توسىرقاتىپ جىبەرەدى عوي ەندى. — اپام تىنىمسىز سويلەپ ءجۇر.
قالبالاقتاپ، قولى ءار نارسەگە ءبىر بارادى. ءبىر چەموداندى جايلاۋ ءۇشىن اپ-ساتتە ءۇيدىڭ ءىشىن اۋدارىستىرىپ تاستادى.
— و نەمەگە دە ساقتاعانىم بار ەدى، ۇمىتپاسام وسىندا ما ەكەن؟
اپام ەندى سىرلى كەبەجەنىڭ قاقپاعىن كوتەردى.
ارەڭ دەگەندە جينالىپ بولىپ جولعا شىقتىم. اپام ونى-مۇنى ايتىپ، ءبىر تىنار ەمەس. ەكى جىلدان بەرى، انا عوي، قاتتى ساعىنسا كەرەك، اقىرىندا كوزىنە جاس الىپ، قامىعىپ قالدى.
جالعىز اعايىم ادەش وسىدان ەكى جىل بۇرىن ينستيتۋتتى بىتىرە سالا ۇيلەنىپ، سول كۇيىندە قالادا تۇرىپ قالعان. ۇيلەنگەن سوڭ جەڭگەي ەكەۋى از ۋاقىت ۇيدە بولىپ كەتكەن. ودان كەيىن قايتىپ سوققان جوق. اندا-ساندا حات الامىز. جۋىرداعى ءبىر حاتىندا: «جوراي دەمالىسىندا كەلىپ كەتسىن»، — دەپتى، سوعان شىققان بەتىم ەدى بۇل. ونىڭ ۇستىنە اپام-اق شىداتار ەمەس. «سەنەن باسقا بىرەۋ بولسا، ءجۇز بارىپ، ءجۇز كەلەتىن جەر عوي. سەنىڭ-اق كەگەجەڭ كەيىن تارتادى. اينالايىن، قىزمەتىنەن-اق شىعا الماي ءجۇر عوي سورلاپ» — دەپ، كۇن ارا قايتالاپ قويمايتىن. شىنىمدى ايتسام، اعايىمدى ءوزىم دە ساعىنىپ كەتتىم. جەڭگەمدى دە قايتىپ كورۋگە اسىقپىن.
قالاعا تۇندە كەلىپ ءتۇستىم. مەزگىلسىز كەلگەندىكتەن قورقىنىش بيلەپ ەدى، دەگەنمەن كورسەتىلگەن ادرەس بويىنشا، تاكسيست جىگىت ءدال اكەپ ءتۇسىردى. ۇلكەن قىزىل ەسىكتى قاققىشتاپ جاتىرمىن. الدەن ۋاقىتتا بارىپ:
— بۇل كىم؟ — دەگەن وكتەم داۋىس ەستىلدى. تاني كەتتىم، جەڭگەمنىڭ زور داۋىسى.
— مەن، جورايمىن عوي، — دەدىم اقىرىن.
— ءا، ءا... جوركە، سەنبىسىڭ؟ — سامارقاۋلاۋ سويلەپ جەڭگەم ىلگەكتى اعىتتى.
ۇيگە كىرگەن سوڭ، ۇيقىلى-وياۋ ەسىنەي تۇرىپ، جەڭگەم:
— ال شەشىن ەندى، — دەدى.
ءسال كىدىرىپ تىجىرىنىپ تۇرىپ:
— كيىمدەرىڭدى اندا ءىل دە، مىنا ديۆانعا قيسايا سال. اناۋ اق ودەيالدى جامىلارسىڭ، — ءسويتتى دە، مەنىڭ چەمودانىمدى الىپ، ىشكە ەنىپ كەتتى.
ءبىرازدان سوڭ بارىپ:
— جوراش، — دەگەن الدەكىمنىڭ جۇمساق داۋىسى ەستىلدى. ادەش اعاي ەكەن. ول وزىنە تارتىپ قاتتى قىسىپ ارقامنان قاققاندا اعامدى قانشالىقتى ساعىنعانىمدى ەندى سەزدىم...
ەرتەڭگىسىن ويانسام، ءبىراز ۋاقىت بولعان ەكەن. تۇرىپ كيىنە باستادىم. اعايىم ەكەۋمىز ەندى شۇيىركەلەسىپ، اماندىق سۇراسا باستاعانىمىز سول ەدى، ىشكى بولمەدەن جەڭگەم شىعا كەلدى. ۇيپا-تۇيپا بولىپ، جاڭا ويانعاندىعى بەلگىلى. قولىندا شىرىلداپ جىلاعان بالا. شاماسى مەزگىلسىز ويانسا كەرەك.
— ايىزىڭ قانار ءالى-اق، جۇباتشى مىنانى، — بالانى اعامنىڭ الدىنا اكەپ تاستاي سالدى. ادەش بالامەن بولىپ كەتتى.
جەڭگەم ءۇي جيناۋعا كىرىستى. ءىس اراسىندا اعاما الدەنەلەردى ايتىپ بولمايدى. مەنىڭ تۇندە ۇيقىسىراپ اۋناپ شىعاتىن ادەتىم بولۋشى ەدى، سول ادەتىمە باسىپ بۇگىن ديۆاننان ءبىر اۋناپ تۇسكەنىمدە-اق ودەيالدىڭ ءبىر شەتى بىلعانىپ قالىپتى. سونى كورىپ جەڭگەم ءبىراز سويلەپ الدى.
وسى كەزدە بولاتتى كوتەرىپ ءۇنسىز جۇرگەن اعام جەڭگەمنىڭ كوپ ءسوزىن دوعارايىن دەدى مە، الدە ويىنا تۇسكەنى سول بولدى ما:
— اپام نە سالەمدەمە جەبەرىپتى، راقىش؟ — دەدى جۇمساق داۋىسپەن.
— توڭكەرىلىپ قازىنا كەلدى دەيسىڭ بە؟ بار... انە، كور...
كەلگەن كۇننەن باستاپ جەڭگەمە ءىشىم سۋىي باستادى. اۋىلدا بولعان از كۇندە سىرىن كىم الىپتى؟ قارسى شاۋىپ، شابالانىپ تۇرعان بىرەۋ ەكەن. اسىرەسە اعايىمنىڭ ءاپشىسىن قۋىرىپ، جەپ جىبەرە جازدايدى. ادەش اعامنىڭ بۇرىننان-اق بۇيىعى، مومىندىعى وزىمە ايان. ەندى جەڭگەمنىڭ الدىندا ءتىپتى قاۋقارسىزدىعىن كورىپ، اياپ كەتتىم.
بىر-ەكى كۇننەن سوڭ-اق قايتۋعا جينالا باستادىم. وزىمە قاجەتتى نارسەلەرىمدى الدىم. كەتەرىمدە «كەلىنگە ايتارسىڭ، اۋىلدىق جەردە كالەش-ماسىسى تۇسپەگىر كەيدە كەزدەسە بەرمەيدى» دەپ ەسكەرتكەن ەدى، اپام. ول بايعۇس كەلىنىنىڭ كىم ەكەنىن قايدان ءبىلسىن، قالعان اقشامنان جىرمىشتاپ ءجۇرىپ وعان دا جەتكىزدىم.
جۇرەر الدىندا اعاما اپامنىڭ سالەمىن ايتتىم: «جۇرەردەي-اق ءجۇردى عوي شەتتە. ەندى رەتى بولسا، اۋىلعا كەلسىن. سونداي مۇعالىمدىكتى اۋىلدا دا ىستەپ ءجۇر عوي، وسى. جەتەر ەندى، قاتىن-بالاسىن جاتسىندىرماي. ادەشكە وسىنى ايت»، — دەپ تاپتىشتەن قۇلاعىما قۇيىپ بەرگەن. ادەش تىڭداپ بولىپ، كۇمىلجىپ، قارسى الدىندا وتىرعان راقىشقا قارادى. «نە دەيسىڭ» دەگەن قالپى.
— باسىمدى كەسىپ الساڭ دا، باسپايمىن اۋىلىڭا، — بەتى بۇلك ەتەر ەمەس، قايمىقپاي قاسقايا قاراپ تۇرىپ ايتتى.
مەن كيىنىپ جينالا باستادىم. ازىرلەپ قويعان چەمودانىمدى الا بەرگەنىمدە: «مىنانى سالا سال. ماموچكا شاي ىشەر»، — دەپ جەڭگەم ازانعى شايدان قالعان كونفەت، پەچەنەلەردى گازەتكە وراپ، جۇدىرىقتاي ەتىپ ۇسىنىپ تۇر ەكەن. مەن مىرس ەتتىم دە:
— المايمىن، راحمەت. اۋىلدا مولشىلىق قوي، — دەپ شىعىپ كەتتىم. جارتىلاي اشىق قالعان ەسىكتىڭ ساڭىلاۋىنان جەڭگەمنىڭ:
— قاراي گور ءوزىنىڭ كەسىرىن! — دەگەن داۋسى ەستىلدى.
You Might Also Like
-
ۇمىتشاقتىق زەردەڭىزدىڭ السىرەگەنىنىڭ بەلگىسى بولا قويماس، ءبىراق ول كۇندەلىكتى ءومىردى قيىنداتىپ، كوڭىل كۇيىڭىزدى بۇزادى. وندايعا جول بەرمەۋدىڭ امالدارى دا بار.
