سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 2 اپتا بۇرىن)
جەتى قارعا

ءبىر قويشىنىڭ جەتى ۇلى بولىپتى. ايەلى ەكەۋى ءبىر قىزدارى بولۋىن قاتتى ارمانداپتى. جەتى ۇلدان سوڭ كوپتەن كۇتكەن قىزى دۇنيەگە كەلگەندە، ولار قاتتى قۋانىپتى! شاقالاق وتە كىشكەنتاي ءارى ءالجۋاز بولىپتى. كىرپىگىن ارەڭ قيمىلداتىپ جاتادى.

اكەسى ءراسىم بويىنشا قىزدى شوقىندىرۋ ءۇشىن، ۇلدارىنىڭ ءبىرىن سۋ اكەلۋگە قۇدىققا جۇمسايدى. وزگە التاۋى دا الگى ۇلدىڭ سونىڭ ەرە جۇگىرىپتى.

اعايىندىلار سۋدى ءبىرىنشى بولىپ تارتىپ شىعارۋعا ۇمتىلادى. ولار ءبىرىن ءبىرى كيمەلەپ تالاسىپ ءجۇرىپ، قاۋعانى قۇدىقتىڭ ىشىنە ءتۇسىرىپ الادى. قانشاما اۋرەلەنگەنىمەن، قاۋعانى الا الماپتى. ءبىراق ەشقايسى دا ۇيگە سۋسىز بارعىسى كەلمەيدى. ۇلدارىن كۇتە-كۇتە شىدامى تاۋسىلعان اكەسى:

— ءسىرا، مىنا اڭگۇدىك بالالار بەرگەن تاپسىرمانى ۇمىتىپ، تاعى دا ويناپ كەتتى-اۋ! — دەپ ۇيدە اشۋعا بۋلىعادى.

اقىرى شىدامى ابدەن تاۋسىلىپ اشۋلانعان اكەسى:

— ەندەشە، كەلمەسەڭدەر، ءبارىڭ قارعا بولىپ كەتىڭدەر! — دەپ ايقاي سالىپ قارعايدى.

اكەسى سوڭعى ءسوزىن ايتىپ بولا بەرگەندە، كەنەت توبەسىندە ۇشقان قۇستار قاناتىنىڭ سۋسىلى ەستىلەدى. جوعارى قاراسا، توبەسىندە جەتى بىردەي قارا قارعانىڭ اينالا ۇشىپ جۇرگەنىن كورەدى.

اكەسى مەن شەشەسى وسىلايشا ءاپ ساتتە جەتى بىردەي ۇلىن قۇسقا اينالدىرىپ جوعالتقاندارىنا قاتتى وكىنىپ، جىلاپ ەڭىرەگەنىمەن، قولدارىنان نە كەلسىن. اقىرى قولدارىنداعى سۇيىكتى كىشكەنتاي قىزدارىن جۇبانىش ەتەدى. جاعىز قىز كۇن وتكەن سايىن قۇلپىرىپ، جىلدار وتكەندە سۇلۋ بويجەتكەنگە اينالادى.

اكە-شەشەسى وعان جەتى اعاسى بولعانىن كوپكە دەيىن ايتپاپتى. ءبىر كۇنى ول كورشىلەرىنىڭ اڭگىمەسىن كەزدەيسوق ەستىپ قالادى: ولار قىزدىڭ سۇلۋلىعىن تامسانا اڭگىمەلەسەدى. جەتى اعاسىنىڭ باسىنا تۇسكەن باقىتسىزدىقتى ايتىپ، وعان قىزدى كىنالاپتى.

مۇنى ەستىگەن قىز ۇيگە جۇگىرىپ كەلىپ، اكە-شەشەسىنەن:

— كورشىلەردىڭ ايتقانى راس پا، وتىرىك پە؟ — دەپ سۇرايدى.

اتا-اناسى قىزىنا جاعدايدىڭ ءبارىن ايتۋعا ءماجبۇر بولادى. بويجەتكەن اعالارىن قاتتى ايايدى. اعالارى كۇنى-تۇنى ويىنان شىقپاپتى. اكە قارعىسىن قالاي قايارىپ، اعالارىن قۇتقارۋدىڭ امالىن ىزدەيدى.

اقىرى ءبىر كۇنى ول اكە-شەشەسىنە بىلدىرتپەي، ۇيدەن كەتىپ قالادى. نە دە بولسا اعالارىن ىزدەپ تاۋىپ، ولارعا تيگەن قارعىستىڭ كۇشىن قايتارماق بولادى.

اكە-شەشەسىنى ەسكە تۇسىرەر بەلگى رەتىندە كىشكەنتاي ساقينا، قارنى اشقاندا جەمەك بولىپ نان، دەمالعان كەزدە قاجەت بولار دەپ ورىندىق الا شىققان ەكەن.

قىز ۇزاق جۇرەدى. جۇرە-جۇرە، اقىرى جەردىڭ ەڭ شەتىنە جەتىپتى. ول مۇندا كۇندى كورەدى. كۇننەن اعالارىنىڭ تاعدىرى تۋرالى سۇراماقشى بولىپتى. ءبىراق كۇن تاياي بەرگەنى سول ەدى، وتە ىستىق ءارى قورقىنىشتى بولا تۇسەدى.

ايدى كورگەن ءوىز ايدان سۇراماق بولىپ، ەندى سوعان قاراي جۇگىرەدى. ءبىراق ونىڭ دا ءجۇزى سۇپ-سۇرى، تۇنەرىڭكى ءارى ىزالى ەكەن.

قىز ايدان دا ۇزاي بەرەدى. جىمىڭداعان مەيىرىمدى جۇلدىزدارعا جەتىپتى. ولاردىڭ ىشىندەگى ەڭ ەرەسەگى ءارى سۇلۋى — شولپان جۇلدىز قىزدى اسىقپاي تىڭداعان سوڭ، وعان ءبىر ادەمى كىلت بەرەدى. سويتەدى دە، بىلاي دەيدى:

— وسى كىلتكە يە بول! بۇل كىلت بولماسا، اعالارىڭ ۇزاق جىلدار قامالىپ جاتقان اينەك تاۋدىڭ قۇلپى اشىلمايدى.

قىز جۇلدىزدارعا راحمەتىن ايتىپ، كىلتتى قول ورامالىنا ءتۇيىپ الادى. ارى قاراي اينەك تاۋدى ىزدەۋگە اتتانادى.

قىز شولپان ايتقان عاجايىپ تاۋعا جەتكەنشە كوپ كۇندەر مەن تۇندەر جۇرەدى. اقىرى كىلتتى الماق بولىپ، ورامالدىڭ بۇكتەۋىن جازسا، ىشىندە ەشتەڭە جوق! كىلتتى ءتۇسىرىپ العان ەكەن. ول مەيىرىمدى جۇلدىزداردىڭ سىيلىعىن جوعالتىپ العانىنا قاتتى وكىنەدى. ەندى نە ىستەۋ كەرەك؟ قىز وكىنىشتەن ەڭىرەپ، كوزىنىڭ جاسىن كولدەتىپ جىلاي بەرەدى. قىزدىڭ كوزىنەن اققان ىستىق جاس اينەك تاۋعا تيگەن كەزدە، تاۋدىڭ قاقپاسى اشىلىپ كەتكەن ەكەن.

قىز قاقپادان ءوتىپ، تاۋدىڭ ىشىنە كىرەدى. سول كەزدە الدىنان ءبىر ەرگەجەيلى شىعادى.

— ءيا بويجەتكەن، مۇندا نە ىزدەپ ءجۇرسىڭ؟ — دەپ سۇرايدى ەرگەجەيلى.

— جەتى اعامدى — ياعني جەتى قارعانى ىزدەپ ءجۇرمىن.

— قارعالار ۇيدە جوق — دەپتى سوندا ەرگەجەيلى. — ەگەر ولار كەلگەنشە كۇتەمىن دەسەڭ كەلسە، وسىندا قالا تۇر.

ەرگەجەيلى قارعالارعا ارناپ تاماق ازىرلەي باستايدى. ءازىر بولعان استى جەتى تاباققا ءبولىپ سالادى. قارىنداسى ولاردىڭ ءارقايسىسىنان ءبىر شىمشىم اۋىز تيەدى. ءار كەسەدەن ءبىر-بىر ۇرتتايدى. سويتەدى دە ەڭ سوڭعى كەسەگە ۇيىنەن الىپ كەلگەن جۇزىكتى تاستاپ جىبەرەدى.

كەنەت اۋانىڭ سۋىلى، قاناتتاردىڭ سۋسىلى ەستىلەدى.

— انەكي، قارعالار ۇيگە قاراي ۇشىپ كەلە جاتىر، — دەيدى ەرگەجەيلى.

بويجەتكەن اعالارىنان جاسىرنىپ وتىرا قالادى.

جەتى بىردەي اش قارعا ۇشىپ كەلىپ، وز-وزدەرىنىڭ تاباعىنداعى تاماعىن جەپ، كەسەدەگى سۋسىندارىن ىشە باستايدى. سوندا ولار بىر-بىرىنەن:

— مەنىڭ تاباعىمنان كىم جەگەن؟ مەنىڭ كەسەمنەن كىم سۋسىن ىشكەن؟ — دەپ سۇراسادى.

جەتىنشى قارعا سۋسىنىن ءىشىپ تاۋىسقان كەزدە، كەسەنىڭ تۇبىندە جاتقان جۇزىكتى كورەدى. بۇل جۇزىكتى ءوز اناسىنىكى ەكەنىن تاني قويعان قارعا:

— ءسۇيىنشى، باۋىرلارىم-اۋ! مۇندا ءبىزدىڭ قارىنداسىمىز كەلگەن ەكەن عوي! ەندى ءبىزدىڭ باسىمىزداعى قارعىستىڭ كۇشى جويىلاتىن بولادى! — دەپ قارقىلداپ جىبەرەدى.

مۇنى ەستىگەن قىز اتىپ تۇرىپ، قارعالارعا ۇمتىلادى. وسى ساتتە قارعىستىڭ كۇشى جويىلىپ، قارا قارعالار كەنەت قايتادان ادام قالپىنا تۇسەدى. ولار دا جان-جاقتان جۇگىرە جەتىپ، سۇلۋ قارىنداستارىن سۇيە بەرىپتى.

سودان كەيىن باقىتتان جۇزدەرى بال-بۇل جانىپ بارلىعى امان-ەسەن ۇيلەرىنە ورالىپتى.

اۋدارعان: اسىلبەك بايتان ۇلى


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما