جوشى حان كەسەنەسى
قازاقستان جەرىندە قايتالانباس ءبىتىمدى تاريحي ەسكەرتكىشتەر وتە كوپ. سونىڭ ىشىندە تاريحي تاعدىرىمەن، ساۋلەتتىك-كوركەمدىك بىتىمىمەن ايرىقشا كوز تارتاتىنداردىڭ ءبىرى — جوشى حان كۇمبەزى. كۇمبەز جەزقازعان قالاسىنان سولتۇستىك-شىعىسقا قاراي 50 كم جەردە، كەڭگىر وزەنىنىڭ جاعاسىندا ورنالاسقان. كۇمبەز التىن وردانىڭ نەگىزىن سالۋشى، قازاق حاندارىنىڭ ارعى اتاسى — جوشى حانعا ارناپ سالىنعان. ەرتەدەگى قازاق اڭىزدارىنىڭ بىرىندە شىڭعىس حاننىڭ ۇلكەن ۇلى جوشى قۇلان اۋلاپ ءجۇرىپ، نوكەرلەرىنەن الىسقا ۇزاپ كەتەدى. وسى كەزدە قۇلاندار ءۇيىرىنىڭ ءبىر اقساق قۇلانى جوشىعا تاپ بەرەدى. اقساق قۇلان شابۋىلىنىڭ تەگەۋرىندى بولعانى سونداي، جوشى حان اتىنان قۇلاپ، قازا تابادى.
جوشى حان كۇمبەزىنە جۇرگىزىلگەن قازبا جۇمىستارى كەزىندە كۇمبەزدەگى ەكى ءقابىردىڭ بىرەۋىندەگى ادام سۇيەگىنىڭ وڭ قولى جوق ەكەندىگى انىقتالعان. بۇل «جوشىنى اڭ اۋلاپ جۇرگەندە قۇلاننىڭ ايعىرى شايناپ ءولتىردى» نەمەسە «جوشىنى جەرلەگەندە ءبىر قولى جوق بولعان» دەگەن حالىق اڭىزىنا سايكەس كەلەدى. ەكىنشى ءقابىر جوشىنىڭ ۇلكەن بايبىشەسى بەكتۋمىشتىكى بولسا كەرەك.
كۇمبەز شامامەن 1228 جىلى بوي كوتەرگەن. ونىڭ كەرەگەسى ورنەكتەلگەن كىرپىشتەرمەن قاپتالعان. ءبىراق بۇگىندە ول ورنەكتەلگەن كىرپىشتەردىڭ جەكەلەگەن سىنىقتارى عانا ساقتالعان. قوس قاباتتى ءزاۋلىم كۇمبەزىنىڭ سىرتقىسى كوركەمدىك ءۇشىن بەدەرلى كىرپىشتەرمەن اشەكەيلەنگەن. كۇمبەزدىڭ ىشكى جاعىندا جوشىنىڭ قاراماعىندا بولعان وعىز، ارعىن، قىپشاق، كەرەي، نايمان، قوڭىرات، قاڭلى، ت.ب. تايپالاردىڭ تاڭبالارى سالىنعان.
وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:
اقساق قۇلان — جوشى حان (V نۇسقا)
الاشا حان ءھام ونىڭ بالاسى جوشى حان تۋراسىنان قازاق اراسىندا بار ءسوز
You Might Also Like
-
جانقوجا نۇرمۇحامەد ۇلى (1774، قازىرگى قىزىلوردا وبل. قازالى اۋد. ارىقبۇلاق ا. — 1860، قىزىلقۇم) — باتىر. سىر بويى قازاقتارىنىڭ حيۋا، قوقان حاندىقتارىنىڭ ەزگىسىنە جانە رەسەي وتارشىلارىنا ...
-
«جەتى» سانىن قاسيەتتى ساناعان قازاق حالقىندا «جەتى قازىنا» دەگەن ءسوز بار. ول — ادامداردىڭ كۇندەلىكتى پايدالانىپ، قولدارىنا ۇستاپ جۇرگەن نارسەلەرى. جەتى قازىناعا قازان،...
