InfoHub Logo

انەميا نەمەسە قانازدىق قاي ادامعا دا جاقسى ەمەس. ال جۇكتى ايەلدەر ءۇشىن ود مۇلدە ءقاۋىپتى: جۇكتىلىكتىڭ دۇرىس دامىماۋىنا، قيىن بوسانۋعا، قۇرساقتاعى نارەستەنىڭ دۇرىس جەتىلمەۋىنە سوقتىرادى.

قانازدىق دەگەنىمىز — اعزاداعى تەمىردىڭ ازدىعى. ياعني، اعزادا تەمىردىڭ از بولۋىنان ەريتروسيت (قىزىل قان تۇيىرشىكتەرى) جانە ونىڭ قۇرامىنا كىرەتىن گەموگلوبين مولشەرى ازايادى. ال جۇكتى ايەلدەردەگى قانازدىقتىڭ 90 پايىزى تەمىردىڭ جەتىسپەۋىنە بايلانىستى.

جالپى، ادام اعزاسىندا 4 گرامداي تەمىر بولادى. بۇل — اعزا ءۇشىن وتە ماڭىزدى ەلەمەنتتەردىڭ ءبىرى. ورگانيزمدەگى تەمىردىڭ 75 پايىزى گەموگلوبيندە. تەمىردى، نەگىزىنەن، مال ونىمدەرىنەن (ەت) تولىق سىڭىرۋتە بولادى، ال وسىمدىك تەكتەس تاعامداردا ول ەداۋىر كەم. تاعامداردى ءپىسىرۋ، قاتتى توڭازىتۋ جانە ۇزاق ساقتاۋ كەزىندە ونىڭ قۇرامىنداعى تەمىر مولشەرى ازايىپ كەتەدى.

اعزا تەمىر تاپشىلىعىن 4-5 جىلدا قالپىنا كەلتىرە الادى. سوندىقتان ايەلدەر جۇكتى بولار الدىندا وسىنى ەسكەرىپ، الدىن-الا تەمىرى مول تاعام تۇتىنعانى ءجون.

انەميانىڭ تەمىردىڭ جەتىسپەۋىنەن باسقا دا سەبەپتەرى بار. ىشكى اعزانىڭ سوزىلمالى اۋرۋلارى، اتاپ ايتقاندا، ريەۆماتيزم، جۇرەكتىڭ قابىنۋى، پيەلونەفريت، گەپاتيتپەن اۋىراتىندار دا قانازدىققا بەيىم كەلەدى. باۋىر اۋرۋلارى كەزىندە اعزادا تەمىردىڭ ساقتالۋى جانە ونىڭ تاسىمالدانۋى بۇزىلادى. ىشەك-اسقازان اۋرۋلارى كەزىندە دە كۇتىنۋ كەرەك.

جۇكتىلىك كەزىندە ءبىرقاتار دارۋمەندەر مەن كوبالت، مارگانەس، مىرىش، نيكەل سەكىلدى شاعىن ەلەمەنتتەردىڭ جەتىسپەۋىنەن قانازدىق ءورشي تۇسەدى. ۆ12 دارۋمەنىنىڭ، فوليي قىشقىلىنىڭ، اقۋىزدىڭ ازدىعى دا كەرى اسەر ەتەدى.

جۇكتى ايەلدەر قانازدىقتان تەك مەديسينالىق جولمەن عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ارنايى ەمدام ارقىلى دا ەمدەلە الادى. ەت ونىمدەرى، جۇمىرتقا، بالىق قۇرامىندا تەمىر كوپ ەكەنىن ەسكەرۋ قاجەت. كاكاودا، جۇمىرتقانىڭ سارىسىندا، بۇزاۋ ەتىندە، بۇزاۋدىڭ باۋىرىندا، جۇرەكتە، كۇركەتاۋىق ەتىندە تەمىر كوپ. سونداي-اق، جۇكتى ايەلدەر ىرىمشىك، قايماق، كىلەگەي سەكىلدى ءسۇت ونىمدەرىن، قىزاناق، ءسابىز، قىزىلشا، اسقاباق، قىرىققابات ءتارىزدى كوكونىستەردى ءجيى پايدالانعانى ءجون. ورىك، انار، ليموننىڭ دا پايداسى زور.

قانازدىقتىڭ الدىن الۋ جانە ودان ەمدەلۋ ءۇشىن دارى-دارمەكتەر قولدانىلادى. ءبىراق مۇنداي جاعدايدا تاماقتانۋدىڭ ءتارتىبىن ۇستانۋ كەرەك. ابزالى جۇكتى ايەلدەرگە اسكوربين قىشقىلىن پايدالانعان دۇرىس.

اعزاداعى گەموگلوبين مەن ەريتروسيتتەر قۇرامىنىڭ دەڭگەيى قالىپقا كەلگەننىڭ وزىندە ەمدى توقتاتۋعا بولمايدى. اعزاداعى گەموگلوبين دەڭگەيىنىڭ تۇراقتانۋى تەمىر قورى قالىپقا كەلدى دەگەندى بىلدىرمەيدى. وسى ماقساتتا دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى ەكى-ۇش اي ەمدەلگەننەن كەيىن انەميانىڭ گەماتولوگيالىق جاعدايى جاقسارعاننىڭ وزىندە تەراپيانى توقتاتپاۋدى، تەك دارى-دارمەك مولشەرىن ەكى ەسە ازايتۋدى ۇسىنادى. سوندىقتان ۇنەمى تەراپيەۆت دارىگەردىڭ باقىلاۋىندا بولۋ كەرەك.

گ. جۋندابەكوۆا

---