جۇماتاي
(اقىن جۇماتاي جاقىپبايەۆ تۋرالى ەسسە)
“جاقسىنىڭ ارتىنان ءسوز ەرەدى، جاماننىڭ ارتىنان ءبوز...” — دەگەن دە ءبىر قاناتتى قاعيدا بار عوي، مەنىڭ ۇعىمىمداعى جۇماتاي جاقىپبايەۆ اقىن دا ارتىنان ءسوز ەرگەن جاقسى دا جايساڭ جىگىتتەردىڭ ءبىرى ەدى. ونىمەن ەڭ العاش رەت 1969 جىلى كەزدەستىم، بىلەم. تالدىقورعان وبلىستىق “وكتيابر تۋى” اتالاتىن گازەت رەداكسياسىندا ىستەيمىن، سونداعى ادەبيەت پەن ونەر ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسىمىن. وسى وڭىردەگى ولەڭ جازاتىن، اڭگىمە قۇراستىراتىن، ايتەۋىر ءومىر جولىن ادەبيەت جاعىنا باعىشتايمىن دەيتىن ۇلكەن-كىشىنىڭ ءبارى دەرلىك ءبىزدىڭ الدىمىزعا توپىرلاپ كەلىپ جاتادى. ءبارىن دە جىلى جۇزبەن قابىلداپ، قولدان كەلسە دەمەۋ بولۋعا بارىمىزدى سالىپ-اق جۇرەتىن كەزىمىز ەدى.
كۇندەردىڭ كۇنى بولعاندا ماعان سالەم بەرىپ، قىزىل شىرايلى، سۋاعارىندا سۇلۋ عانا مۇرتى بار، ناسىباي اتاتىن ادامدارشا استىڭعى ەرنىن جىمىرا سويلەيتىن، جىميا كۇلەتىن شىمىر دەنەلى ءبىر جاس جىگىت كەلدى. اسىقپاي عانا امانداسىپ بولدى دا، باپپەن قوزعالىپ، قارسى الدىما كەلىپ وتىردى. ءاتى-جونىن، ءوزىنىڭ ولەڭ جازاتىنىن ايتتى-اۋ دەيمىن. الدەنەگە كوڭىل-كۇيىم بولماي تۇردى ما، مۇنداي جىگىتتەردىڭ كۇنىگە ءبىرى كىرىپ، ءبىرى شىعىپ جاتاتىنىنا ەتىمىز ۇيرەنىپ كەتكەندىكتەن بە، ءسوزىن سامارقاۋ عانا تىڭدادىم-اۋ دەيمىن. ايتەۋىر العاشقى كەزدەسۋدە سونشالىق ەلپىلدەپ، ەمەشەگىم ۇزىلە قويدى دەپ ايتا الماس ەدىم.
ول ماعان قولمەن جازىلعان بەس-التى ولەڭىن قالدىردى دا، “وقىپ كورەرسىز” دەپ، سول ءبىر وزىنە ءتان سالماقتى ءجۇرىسىنىڭ ءسانىن بۇزباعان قالپىندا جاعالاي باس يزەپ، جىميا قوشتاستى دا، ەسىكتەن شىعىپ كەتە بەرگەن. كەكەتكەنى مە، كەلىسكەنى مە، بەلگىسىز، سول ءبىر تاناۋ استىنداعى جىميىسى عانا ەسىمدە قالىپ قويىپتى.
اراعا ءبىراز كۇندەر سالىپ بارىپ، قاعازدارىمدى اقتارىپ وتىرسام، سول جىگىتتىڭ، قالدىرىپ كەتكەن ولەڭدەرى جاتىر ەكەن. الدىمەن اتى-جونىنە كوزىم ءتۇستى — جۇماتاي جاقىپبايەۆ. ەندى جازعاندارىنا ۇڭىلەيىن. ءپالى، دەرسىڭ! مىناۋىڭ مىقتى عوي! ولەڭدەرى جۇتىنىپ-اق تۇر ەكەن، قامشى سالدىرار ەمەس. جاسىرماي-اق قويايىن، رەداكسيامىزعا ولەڭ جازاتىندار كوپ كەلگەنىمەن، ءدال مۇنداي شىمىر دا جۇمىر جىرلار كەزىگە بەرمەيتۇعىن. ارا-تۇرا وسى ىسپەتتەس شۋاقتى شۋماقتار قولىمىزعا تيە قالسا، جابىلا وقىپ، جامىراي تالقىلاپ، ورەمىز جەتكەنشە وزەۋرەي پىكىر ايتىپ، تەزىرەك جاريالاپ جىبەرۋگە اسىعۋشى ەدىك. ءبىزدىڭ بولىمدە شۇعاي ءوسىپوۆ، سۆەت ورازايەۆ، جايىربەك قاسپاقوۆ سياقتى جىگىتتەر ىستەيتىن، كەيىن ولاردىڭ قاتارىنا اتى شىعىپ، اتاعى جايىلا باستاعان اقۇشتاپ باقتىگەرەيەۆا كەلىپ قوسىلعان.
مىنە، بۇل جولى دا باسىمىز تۇگەل تۇيىسە قالىپ، جۇماتاي ولەڭدەرىن جاپاتارماعاي ءسۇيسىنىپ وقىپ جاتىرمىز. سۆەت، اقۇشتاپتار ونى سىرتىنان جاقسى بىلەتىن دە بولىپ شىقتى. “كازمۋ-دە وقىعان، بوكسشى جىگىت!” دەپ تە جىبەردى بىرەۋلەرى.
ونى بىلەمىز دەيتىندەردىڭ جۇماتاي جايىنداعى مىنەزدەمەلەرى جاقسى ەكەن، انەۋ كۇنى ءوزىم دە ءبىر كورگەننەن ۇناتىپ قالعانداي ەدىم. اسىرەسە ونىڭ كىسىنى جاتسىنباي، جاتىرقاماي قارايتىنى، ۇرگەلەكتەمەي، ويىن دا، بويىن دا كوتەرە ءتۇسىپ، ءوزىن-وزى ەركىن ۇستايتىنى بايقالىپ قالىپ ەدى. ماعان سونىسىمەن دە جاعىپ قالسا كەرەك.
ولەڭىن جاريالادىق. بۇدان كەيىن ول بىزگە ءجيى كەلىپ، ۇزبەي ارالاسىپ جۇرەتىن بولدى. سول جىلدارى مەن جاركەنت جاقتان ابەن داۋرەنبەكوۆ دەگەن تاعى ءبىر جاقسى اقىندى تاۋىپ قايتىپ، قىزمەتكە دە الدىرعان بولاتىنمىن. كوپ ۇزاماي جۇماتاي دا بىزگە كەلىپ، جۇمىسقا ورنالاستى دا، مىنەزىنىڭ جۇعىمدىلىعىنان بولار، از عانا كۇندەر ىشىندە توننىڭ ىشكى باۋىنداي ارالاسىپ، جاقىنداسىپ كەتە بەرگەنبىز. ول ۇدايى ءوزىن ءىرى ۇستايتىن، ءبىراق كىشى ەكەنىن استە ەستەن شىعارمايتىن تاكاپپار قالپىنداعى ىنىلىگىنەن جازبادى، مەن اعا بولىپ قالا بەرگەنمىن.
ءبىر مەن عانا ەمەس، جۇماتاي دەگەنىڭ اينالا جۇرگەندەردىڭ بارىنە سۇيكىمدى جىگىت بولىپ شىقتى. ءوز بويىنا جاراسىمدى ءازىل-وسپاق، سىپايى قالجىڭ-قاعىتپالارىمەن ۇلكەننىڭ دە، كىشىنىڭ دە ءتىلىن تاۋىپ، باسشىلاردىڭ دا ويىنان شىعا ءبىلدى. جاتىپاتار شىمشىمالارى دا جوق ەمەس، ءبىراق ارتىق كەتپەيدى، ەشكىمنىڭ كەمىستىگىن ايتىپ، شەنەپ-مىنەمەيدى. مىسقىلىنىڭ ءوزىن مىسالمەن تۇيىندەپ، ءاجۋاسىن ازىلگە اينالدىرىپ، ۇتقىر دا ۇتىمدى ايتقىشتىعىمەن جۋىپ-شايىپ، ءتونىپ كەلە بەرگەن داۋدىڭ الدىن الىپ، جايما-شۋاقتاندىرىپ وتىرادى.
ءوز شىعارماشىلىعىنا كەلگەندە وتە بيپاز، اسىعىپ-اپتىعۋ دەگەندى بىلمەيدى، تالعامپاز، ءبىر وبراز نە ويىنا العان دەتالدىڭ سوڭىنا تۇسسە، قاشان ءيى قانعانشا ۇزاق تولعاتىپ ءجۇرىپ الاتىنى، زامانداسى ءابدىراشتىڭ جاراسقانى ايتقانداي، “ءبىر كۇن جازعان ولەڭىن ءبىر جىل ناسيحاتتايتىنى” بار ەدى.
ءبىز بىلەتىن جۇماتاي ءارتۇرلى باس قوسۋلاردا، وزىمەن قاتارلاس جۇرەتىن جورا-جولداس اراسىندا سولارعا ارناپ شىعارعان سەكسەۋىل شوعىنداي ۇشقىن اتقان ەكسپرومت-شۋماقتارىن وڭدى-سولدى اياماي شاشىپ جۇرەتىن ەدى. ءبىراق اتقان وعى قۇر كەتپەيتىن قۇلا مەرگەندەي، كىمگە قاراتا ايتسا دا، سول ءسوزىن ارناعان ادامنىڭ بۇكىل ءبىتىم-بولمىسىن، مىنەز-قۇلقىن، ىشكى-سىرتقى كەسكىن-كەلبەتىن قولمەن قويعانداي ءدال بەرەتىن ەدى، الگى نىساناعا العان ۇلكەن-كىشىنىڭ وزدەرى دە، ونداي ولەڭدى ەستىگەن وزگەلەر دە ۇمىتپاي، بىرىنە ءبىرى ايتىپ، قاقپاقىلداي قاعىپ الا جونەلەتىن. بىرىنە ءبىرى جەتكىزىپ، سوعان وزدەرى دە ءماز-مايرام بولا كۇلە ءجۇرىپ، اۋىزدان اۋىزعا تاراتىپ جىبەرەتىن. اسىرەسە “وكتيابر تۋى” رەداكسياسىندا وزىمەن بىرگە قىزمەت اتقارعان جىگىت-جەلەڭ، قىز-قىرقىن، ءتىپتى تىكەلەي باستىقتارىنا قاراتا ايتقان ءبىر شۋماق، جارىم شۋماق ولەڭدەرى كوپ بولۋشى ەدى.
ول ءوزى، قالاي دەسەك تە، تابيعاتى بولەك، جاراتىلىسىنان سۇڭعىلا، تۋا ءبىتتى تەكتىلىگى بار، ءجۇرىس-تۇرىس، بىتىم-بولمىسىمەن باياعىنىڭ سال-سەرىلەرىنە ۇقساپ تۋعان جىگىت بولاتىن. جوققا بولا كۇيگەلەكتەنە كۇيىپ-پىسۋ، بولىمسىز تابىسىنا بولا كۇپىنە ماقتانىپ، اسىپ-تاسۋعا مۇلدەم جوق ەدى. كەيدە مەن وعان: “وسى كەلە جاتقانىڭدا، شىنىڭدى ايتشى، قالتاڭدا عوي كوك تيىن جوق، ءبىراق مىڭدى ايداعان باي بالاسى سياقتى ماڭ-ماڭ باساسىڭ، اسپان اينالىپ جەرگە تۇسەدى دەسە دە اسىقپاس ماڭعازدىڭ ءوزىسىڭ” — دەيتىن ەدىم. “وزىڭىزگە..، وزىڭىزگە تارتقامىز عوي، كوكە!” — دەيتىن دە قوياتىن ەدى ول. سۇلۋ مۇرتىن ءبىر سيپاپ، ميىعىنان كۇلگەن قالپىمەن جونىنە كەتە بەرەر ەدى.
... زايداعا قوسىلعانشا (اقىن زايدا ەلعوندينوۆا) سالت باستى، ساباۋ قامشىلى كۇيىندە ءبىراز ءجۇرىپ قالدى. تورت-بەس ادام باس قوسقان جەردە، ونىڭ ۇستىنە اينالاسى اۋزىنا قاراپ قولپاشتاي ءتۇسىپ، كوتەرمەلەپ وتىرسا، ول ءوزىن بارىنشا ەركىن سەزىنەتىن ەدى، دومبىرا دا شەرتەتىن، انشىلەرگە دە قوسىلىپ كەتىپ، قاسىنداعىلارعا قاراتا دوستىق ءازىلدىڭ دە جەتى اتاسىن قارشا بوراتىپ، توڭىرەگىن تۇگەل كۇلدىرىپ، ءوزى دە كۇلىپ، ءماز بولىپ وتىرۋشى ەدى، كوپ كىسىلىك دۋماندى دۇرمەكتى ۇناتا بەرمەيتىن.
جۇماتايدىڭ كوبىنە-كوپ قالجىڭ نىساناسىنا الاتىن ادامىنىڭ ءبىرى— اعا دوسى، اقىن ابەن داۋرەنبەكوۆ بولۋشى ەدى.“ءازىلىڭ جاراسسا — اتاڭمەن وينا”، — دەگەن قاعيدانى مالدانىپ، ەكەۋى قۇرداستارشا قالجىڭداسا بەرەتىن. ۇنەمى ءزىلسىز قاجاسىپ وتىراتىن. بىردە يتجىعىس تۇسسە، بىردە جۇماتايدىڭ باسىمدىعى بايقالىپ قالا بەرەتىن.
سول ابەن تالدىقورعان قالاسىنان پاتەر الىپ، ءبىر كۇنى ءۇيىمدى كور دەپ، جۇماتايدى ەرتىپ كەلە جاتسا كەرەك. ءىشۋدى ءىشى جەك كورمەيتىن جۇماتايدىڭ اڭگىمەنىڭ اياعىن ءدايىم عانا ىشىمدىك جاعىنا اپارىپ تىرەي بەرەتىن ادەتى بار ەدى. “مىنە، مىناۋ ءۇي، پاتەرىمىز وسىنىڭ ءۇشىنشى قاباتىندا”،— دەپ كەلە جاتقان ابەنگە، الگى ءۇيدىڭ استىڭعى قاباتى تۇتاس قانا ازىق-تۇلىك دۇكەنى ەكەنىن كورە قويعان جۇماتاي:
بۇل ءۇيدىڭ ءۇستى دە دوم، استى دا دوم،
ءتيىپ تۇر ىرگەسىنە گاسترونوم،—
دەپ جىبەرەدى. ابەن دە ول شىركىننەن قاشپايدى بىلەم، ەكەۋى ءبىر-بىرىن ارعى جاعىن ايتپاي-اق تۇسىنە قويادى دا، قاتارلاسا بارىپ دۇكەنگە باس سۇعىپتى. “ال، قايسىسىن الامىز؟”— دەگەن ابەنگە جۇماتاي:
قاسىندا ەرىپ جۇرسە ەكى-ۇش سىرا،
اراقتىڭ تورەسى عوي “ەكسترا”، — دەگەن ەكەن.
ابەننىڭ تۇڭعىش قىزى دۇنيەگە كەلىپ، سونىڭ شىلدەحاناسىنا جينالىپ وتىرعانداردىڭ كوزىنشە:
اينالايىن گۇلزادام،
ايتايىن ساعان ءبىر جاڭا ءان.
اكەڭ سەنىڭ يمپورتنىي —
پوشتامەن كەلگەن قۇلجادان، —
دەگەندى دە جۇماتاي ايتقان.
ابەننىڭ كوپ جىلدار بۇرىن جۇڭگو جاعىنان اۋىپ كەلگەنىن ەمەۋرىنمەن بىلدىرە كەتكەندىگى ەدى ونىسى. سول گۇلزادا اپىل-تاپىل جۇرە باستاعان كەزدە، ابەننىڭ ۇيىنە كەلە قالادى دا، جوپشەندىدە اۋزىڭا ەشتەڭە تيە قويماي، تاماعى جىبىرلاي بەرگەن جۇماتاي:
كەلەتىن اعايىنىڭ بار الىستا،
مىقتى بولساڭ ۇيىڭدە اراق ۇستا.
ماماڭا ايتشى — ءجۇز گرامم قۇيىپ بەرسىن
جۇماتاي جاقىپبايەۆ توۆاريشقا!
— دەپ، “ۇيدە اراق بولماي تۇر ەدى” — دەپ سىلتاۋراتقان اتا-اناسىن دا ءبىر ءىلىپ وتكەن عوي.
ايتىپ جۇرمەگەن سوڭ ۇمىتىپ تا قالىپپىن، مۇنداي-مۇنداي ءبىرقاقپايلار وندا وتە كوپ بولۋشى ەدى.
سول ابەننىڭ بويىنىڭ الاسالىعىن مەڭزەپ:
قۇلاقشىنى ەكى تىشقاننىڭ تەرىسى،
ءوزى سۋاننىڭ پەرىسى...
وزات كولحوزدىڭ قىزىلشاسىنداي بويى بار،
سوعان قاراماي،
توقال السام با دەگەن دە ويى بار،—
دەپ ءبىر كەتسە، توقتاسىن سۇگىربەكوۆ دەيتىن اقىن جىگىتكە:
قياردىڭ بوشكەسىندەي جۋان اقىن،
ءجۇنجۇن بەرسەڭ — بالاشا جۇباناتىن،
قىز كورسە قىلمىڭ قاعىپ قۋاناتىن،
كىندىگىن جۇڭگو كەسكەن سۋان اقىن، —
ءسۇر جەگەندەي بولامىز سەنى كورسەك،
بىردەمەڭ بار ما ءبىزدى سۋاراتىن؟! —
دەيتىنى دە بار.
اڭقىلداپ قالعان، اقكوڭىل توقتاسىننىڭ بارعان ۇيىنە اۋىزشا “ءبىر قوي سىيلاپ” كەتەتىنى بولادى ەكەن. سىرىن بىلەتىندەر كۇلەدى دە قويادى، سىرىن بىلمەيتىندەر شىنىمەن قوي بەرەدى ەكەن دەپ دامەتىپ تە جۇرەتىن كورىنەدى. بىزگە دە بىرەر قوي “اتاعانى” بار. بىردە بارىنە ورتاق جولداستارىنىڭ ءبىرىنىڭ ايەلى بوسانىپ، سولارعا بارىپ “باۋى بەرىك بولسىن” ايتايىن دەسە “قالتاسىنىڭ ءتۇبى تەسىك”، بارمايىن دەسە تاعى دا ۇيات، نە ىستەرىن بىلمەي داعدارعان جۇماتايدىڭ الدىنان توقتاسىن جولىعا كەتپەي مە. جۇماتايدىڭ قىسىلىپ تۇرعان جاعدايىن ءوز اۋزىنان ەستىگەن توقتاسىن: “مەن ءبىر قوي اتادىم” — دەپ قالسا كەرەك. سوندا جۇماتاي: “ءاي، توقا-اي، ءسىزدىڭ قويلارداي قويدىڭ مەن بولسام بەس-التاۋىن قاتار اتاپ، وزىنە ايداتىپ-اق جىبەرەر ەدىم عوي”،— دەپتى.
سول توقتاسىننىڭ جاڭاعىداي قىلىعىنا قاراتا شىعارعان جۇماتايدىڭ تاعى ءبىر ولەڭى مىنانداي:
ءبىر جىلىگى بازاردا،
ءبىر جىلىگى قازاندا،
ءبىر جىلىگى باسقاندا،
ءبىر جىلىگى اسپاندا،
ءبىر جىلىگى ارقاندا،
ءبىر جىلىگى سارقاندا..،
توقاڭنىڭ ءبىر قويى بار،
اركىمگە بەرسەم دەگەن ويى بار.
توقاڭ بەرمەي جۇرگەن جوق،
ءوزىڭ تاپ تا، سويىپ ال!
وبلىستىق گازەت جىگىتتەرىن بىردە كولحوزداعى جۇمىسقا اپارىپ سالادى. ولاردى باستاپ بارعان گازەت رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى ەلجاس بەيسەنبەكوۆ بولسا، ءوزى دە ەلگەزەك، تىنىمسىز، باسقالارعا دا دىكەكتەپ تىنىم بەرمەسە كەرەك. اق تاڭنان وياتىپ الىپ، “تۇرىڭدار دا، تۇرىڭدار!” — دەپ جىگىتتەردىڭ مازاسىن الا بەرەدى ەكەن. باسىنا ۇدايى تۇرىك تاقياسىن كيىپ جۇرەتىن كورىنەدى.
مەكەنىمىز كەڭارال،
ۋاقىت جوق دەمالار،
تىقاق-تىقاق ەتەدى،
تۋرەسكيي گەنەرال!.. —
دەپ، جۇماتاي ەلجاستىڭ ءوزىن دە، وزگە جىگىتتەردى دە كۇلدىرسە كەرەك. بۇلاردىڭ جۇمىس ىستەپ جاتقان كەڭارالدارى ايگىلى زىليحا تامشىبايەۆا باسقاراتىن كەڭشارعا قارايدى ەكەن. بىردە پلانتاسيا باسىنداعى بۇلارعا قاراي كەلە جاتقان سول زىليحانى كورىپ قالعان ەلجاس باستىق اسىپ-ساسىپ ونىڭ الدىنان شىعام دەپ جۇرگەندە، شالبارىنىڭ قۇيرىق تۇسىن بۇتا سىدىرىپ، جىرتىپ الىپتى. كىسىگە ۇدايى ءجۇزىن عانا بەرە سويلەپ، كوتكەنشەكتەپ شىعاتىن قىتايلارشا، ەلجاس تا امالسىز زىليحانىڭ الدىنان ارتىمەن شەگىنشەكتەي بەرمەي مە، سونى باعىپ وتىرعان جۇماتاي:
جالبىراپ ءجۇرىپ كوتەنىڭىز،
زىليحا ءسىزدىڭ نە تەڭىڭىز، —
دەپ ءبىر قاعىتىپ وتەدى.
ونىڭ باياندين قۇتتىبەككە، رەداكسياداعى باسقا دا جىگىت-جەلەڭ، قىز-كەلىنشەكتەرگە قاراتا ايتقان تاپقىر دا ءدال شۋماقتارىنىڭ، دوستىق ازىلدەرىنىڭ كوبىن ەسىمە تۇسىرە الماي وتىرمىن. بىلەتىندەردىڭ اۋىلى الىس، سۇراپ الۋدىڭ دا رەتىن تاپپادىم.
كەيىنىرەك، الماتىعا اۋىسقاننان كەيىنگى كەزدە ول “جازۋشى” باسپاسىنداعى ماعان ءجيى كەلىپ تۇراتىن ەدى. ءبىر كۇنى: “كوكە، مەن ورىسشا بىرەر ولەڭ جازىپ ەم، تىڭدايسىز با، وقىپ بەرەيىن؟ وسىنداعى ورىسشا ولەڭ جازاتىن ورىنباي، باقىتجاندار ماقتاپ ءجۇر”،— دەگەنى بار.
ولەڭدەرى شىنىندا دا جاقسى سياقتى. ءبىراق مەن وعان:
— سەن قازاق جىرىنىڭ ءتۇبىن ءتۇسىرىپ جۇرگەن ۇلكەن اقىنسىڭ عوي. سوڭىڭنان ءبىراز جاستاردى دا ەرتىپ، “جۇماتاي قاعاناتىن” قۇرعانىڭدى دا ەستىپ ءجۇرمىز. ورىسشانى سول ولجاستارعا-اق قالدىرساڭ قايتەدى، تىپا-تىنىش،— دەپ ەدىم، ول ءتۇسىندى مە، جوق پا، بىلمەدىم، ايتەۋىر ودان سوڭ ورىسشا ولەڭىمدى تىڭدا دەپ مەنى مازالامايتىن بولعان.
... ءبىر كۇنى ەستىدىم، جۇماتاي جۇمىستان شىعىپ، اۋىلىنا كەتىپ قالىپتى. اكە-شەشەسى تالدىقورعان تۇبىندەگى “جەتىسۋ” اتالاتىن ءبىر ۇجىمشاردا تۇراتىن. كوكتەم كەزى ەدى. مال تولدەپ جاتقان، شوپاندارعا ىلەسىپ، قوزى باعۋعا ساقمانشى بولىپ كەتىپتى دەگەن حابار دا جەتكەن بىزگە. ونىڭ مىنەزىنە كۇلگەمىز دە قويعانبىز. گازەت رەداكتورىنىڭ ورىنباسارىمەن جۇمىس ۇستىندە ءجۇز شايىسىپ قالىپ، باستىقتىعىن كورسەتىپ دىكەڭدەي بەرگەن الگىنىڭ يەگىنەن قاسىم قايسەنوۆ اعامىز ايتقانداي، ءبىر سۇيكەپ جىبەرىپ، تۇرىپتى دا جۇرە بەرىپتى.
مەن ول كەزدە وبلىستىق پارتيا كوميتەتىندە ىستەيمىن. ەكى-ۇش اي بويىنا جۇمىسسىز ءجۇرىپ قالعان جۇماتاي اقىنعا جاناشىرلىق كورسەتكىم كەلىپ: “رەداكسياعا سوقسا، ماعان كىرىپ شىقسىنشى، جۇمىس قاراستىرىپ كورەيىن” — دەپ سالەم ايتتىم جىگىتتەردەن. بۇل كەزدە جۇماتاي ساقال-مۇرت جىبەرىپتى دەپ تە ەستىگەنمىن. “اراب شەيحتەرىنەن اۋماي قالىپتى”،— دەپ جۇرگەن جىگىتتەر.
— ساكەڭە بارساڭ، ساقال-مۇرتىڭدى قاۋعاداي قىلماي، قىرعىزىپ بار. وبكومداعىلاردان ىڭعايسىز بولار،— دەيدى عوي وعان رەداكسيا جىگىتتەرى ادەيىلەپ ەسكەرتىپ.
بىردەن ەلپ ەتىپ كەلە قالسا جۇماتاي جۇماتاي بولا ما، “جارايدى، بارىپ كورەيىن!” — دەۋدىڭ ورنىنا:
— ساكەڭ بىردەن جۇمىس تاۋىپ بەرە قويسا — جاقسى، تاۋىپ بەرمەسە — نە جۇمىس جوق، نە ساقال-مۇرت جوق، سىمپيىپ قالا بەرمەيمىن بە، ودان دا “اش قۇلاقتان — تىنىش قۇلاق”، وسىلاي جۇرە بەرسەم قايتەدى؟ — دەيتىن كورىنەدى.
جۇماتاي جاقىپبايەۆ دەگەنىڭ وسىنداي جىگىت بولاتىن...
You Might Also Like
-
از با، كوپ پە، ءىرى مە، ۋاق پا — ايتەۋىر ۇدايى عانا كىسىگە قول ۇشىن بەرىپ، قولىنان كەلگەنىنشە جاقسىلىق جاساعىسى كەلىپ تۇراتىن ادامدار بولادى. بىرەۋدىڭ جوعىن جوقتاپ، ءبۇتىنىن تۇگەندەپ ءجۇرۋدى دە ...
