ءجۇسىپ بالاساعۇن
ءجۇسىپ بالاساعۇن (XI ع.) — اسا كورنەكتى اقىن، فيلوسوف، ادام جانىن تەرەڭ تۇسىنە بىلگەن دانىشپان. ول كاراحاندار مەملەكەتىنىڭ ساياسي جانە مادەني ورتالىعى — ءبالاساعۇن قالاسىندا دۇنيەگە كەلگەن. مۇسىلمانشا جان-جاقتى ءبىلىم العان. اراب، پارسى پوەزيالارىنىڭ جانە تۇرىك فولكلورىنىڭ قىرى مەن سىرىن جەتىك بىلگەن.
ءجۇسىپ XI عاسىردا ءوسىپ كەلە جاتقان تۇرىكتىك وزىندىك سانانىڭ جانە مۇسىلمان يدەولوگياسىنىڭ نەگىزىندە تاماشا تاريحي-كوركەم شىعارما — «قۇتادعۋ بىلىگ» («كۇتتى بىلىك») اتتى كلاسسيكالىق پوەماسىن جازادى. بۇل داستاندا كونە ءداۋىر اقىنى ادامگەرشىلىكتى، ادالدىكتى تەبىرەنە جىرلايدى. وقۋ-بىلىمگە، يناباتتىلىكقا شاقىرادى. حان مەن ۋازىردەن باستاپ، اتشى مەن ەمشىگە دەيىن قوعام الدىنداعى مىندەتتەرىن ادال ورىنداۋعا مەڭزەيدى. پاراساتتى ءومىر ءسۇرۋ مەن دۇرىس زاڭدىلىقتى ۇيلەستىرە ءبىلۋ باقىتتىڭ نەگىزگى ۇستانىمى رەتىندە تۇسىندىرەدى.
ءجۇسىپ — عاسىرلارعا ۇلاساتىن پوەتيكالىق جانە ەپيكالىق داستۇردە قالىپتاسقان تۇرىك سوزدىگىنىن شەبەرى. «قۇتادعۋ بىلىگ» بارلىق تۇرىك حالىقتارىنىڭ تاريحي ءارى مادەني مۇراسى، رۋحاني وزەگى بولىپ تابىلادى.
You Might Also Like
-
ساڭىراۋقۇلاقتار پاتشالىعى — Mycota (Fungi). بۇل پاتشالىقتىڭ ورگانيزمدەرى ءارتۇرلى توپتاردان تۇرادى، ولارعا كلەتكالىق قابىقتىڭ ۆەگەتاتيۆتىك كۇيدە قوزعالماۋ، سورۋ ارقىلى (ادسوربسيا) قورەكتەنۋدىڭ...
-
جۇسىپبەك ايماۋىت ۇلى (1889-1931) پاۆلودار وبلىسىنىڭ باياناۋىل اۋدانىندا ومىرگە كەلدى. اكەسى ايماۋىت، اتاسى داندەباي شارۋا ادامدارى ەدى. جۇسىپبەك ءوزى ساۋاتتى، جان-جاقتى ونەر يەسى بولعان. كەرەكۋدەگى ەك...
