كەمپىرى بار ءۇيدىڭ...
بالالار وتە كوڭىلدى... جۇبايىم تۇسكە دەيىن بەس رەت جىلادى. مەن وعان تۇسىنبەي وتىرمىن...
مەنىڭ اكەم ءتورت رەت ۇيلەنگەن كىسى. ءتىرى بولسا ول كىسى 107-گە تولار ەدى. ول كىسىنىڭ كەيىنگى جۇبايى بيىل جەتپىستىڭ سەگىزىندە. ول كىسىنى مەن شەشە تۇتامىن. شەشەم الجي باستاعان كەمپىر. بۇرىن بيلەپ ۇيرەنىپ قالعان كىسى، «اۋرۋ قالسا دا — ادەت قالمايدى» دەگەندەيىن، وسى ۋاقىتقا دەيىن ءۇي ىشىندە ۇستەمدىگىن جۇرگىزگىسى كەلەدى...
بىرنەشە مىسال.
قارت ادامنىڭ ۇيقىسى سەرگەك بولادى. ول كىسى تۇرا سالىسىمەن تاڭ سارىدە ساماۋرىن قويادى. ءبىز ۇيىقتاپ جاتامىز. ساماۋرىنى بىرەسە ءوشىپ، بىرەسە جانىپ جاتادى... سيىرىن ساۋىپ، ءسۇتىن سەپاراتورعا بۇراپ قايماق، ماي ىستەپ قويادى... ءبىز ۇيىقتاپ جاتامىز... ساماۋرىنىن كەمپىر قايتا تۇتاتادى. ءبىز ءالى تۇرماي جاتىرمىز...
— جاعا بەرسەڭ، ساماۋرىنعا وتىن دا شاق كەلمەيدى ەكەن، — دەپتى كەمپىر ءبىر جولى ازانعى شاي ۇستىندە. ونى مەنىڭ جۇبايىم كوڭىلىنە اۋىر الادى.
ءبىزدىڭ بالالاردىڭ اۋىلدا جاڭا ءوسپىرىم تۋىسقاندارى كوپ.
— پوشلي ك نام ۋجينات! — دەپ كەش سايىن بالالارىن ەرتىپ كەلەدى.
— ءبىر تىنىش وتىرىپ تاماق جەمەدىك قوي! توپتانىپ-توپتانىپ كەلەسىڭدەر دە وتىراسىڭدار... قانتتى ءبىر پيالاي شايعا ەكەۋدەن سالماي، ءبىر شاقپاقتان سالىپ ىشىڭدەر... — دەپتى ءبىر كەشتە شەشەم. ول دا جۇبايىمنىڭ كوڭىلىنە اۋىر كەلىپ قالىپتى.
شەشەم تاۋىق اسىرايدى. جۇمىرتقالارىن ءوزى جينايدى. سەلپوتا بارىپ ولاردى وتكىزىپ، نە قانت، نە سابىن، نە شاي الادى. وعان ءبىز ارالاسپايمىز... ءبىر كۇنى بالالارىم جۇمىرتقا جەيمىز دەسە، كەمپىر: — بولدى ەندى! — دەپ بالالارعا جۇمىرتقا بەرمەي قويىپتى.
بالالار وشتەسىپ، ەكى جۇمىرتقا ۇرلاپتى... ءبارىن ەسەپتەپ جۇرگەن كەمپىر، جاڭاعى ەكى جۇمىرتقانى كۇنى بويى ىزدەپتى... وعان ايەلىم:
— اپا-اۋ! سىزگە نە كەرەك؟ ەكى جۇمىرتقادا ءسىزدىڭ نەڭىز بار؟ — دەپ رەنجىپتى.
— ماعان نە الىپ كەلدىڭ؟ — دەپ ۇيدەن ەكى قادام شىقساق، كەمپىر قولىن جايىپ الدىمىزدان شىعا كەلەدى.
— اپا-اۋ! ەش جاققا بارعانىمىز جوق قوي!
— ءا، قايدان بىلەيىن. قالاعا بارىپ كەلدى مە دەپ ويلاپ ەدىم، — دەپ كەمپىر شۇعىل بۇرىلا جونەلىپ، وزىنشە:
— اي، انانى بۇيتتىرمە؟ مىنانى ويتتىرمە؟
— نەنى، اپا؟
— قايدان بىلەيىن... ايتەۋىر تىرلىكتەرىڭدى جوندەپ ىستەسەڭدەرشى... — دەپ نە ايتارى ەسىندە جوق قارت ورنىنا كەلىپ وتىرادى...
— ءسۇت تاسىپ كەتتى عوي! — دەپ ورنىنان ۇشىپ تۇرادى.
— جوق! تاسىعان جوق. سۋىتىپ، ۇيىتقى سالىپ ۇيىتىپ قويدىق، اپا.
— ءبىراق، ىستىق ۇيىتپاڭدار... ايران اشىپ كەتپەسىن... الگى سويعان قوزىنىڭ ەتىن تۇزداپ قويىڭدار...
— قاشانعى قوزى، اپا؟
— كەشە سويماقشى ەدىڭدەر؟
— ونىڭ ەتىن قوناقتار، ءوزىمىز جەپ قويدىق قوي...
— استى كوپ اسىپ، كەيىننەن ءىرىتىپ-شىرىتىپ جەيسىڭدەر...
— تۇك قالعان جوق، اپا!
— سورپاسى اشىپ كەتكەن جوق پا؟.. اشىعان سورپا بالالاردىڭ ءىشىن وتكىزەدى... ابايلاڭدار... ايتپاقشى، الگى بالالاردان قالعان ايراندى قاپقا قۇيىپ قويىڭدار، ودان كەيىن قۇرت ىستەيمىن...
— يا، بارلىق ايراندى قاپقا قۇيىپ قويدىق، اپا...
كەمپىردىڭ بارلىق قىلىقتارىن ايتا بەرۋگە ۋاقىت تار. تاعى ەكى نارسەگە توقتالىق.
كەمپىردىڭ قالتاسى تولا كىلت. بارلىق ساندىق، بۋفەت، مالحانا، ۇستاحانا (ماستەرسكايا)، ت.ب. كىلتتەرى سول كىسىنىڭ قولىندا.
— اپا! انانى اشىپ بەرىڭىزشى، — دەپ مەنىڭ كىشى ءىنىم كەمپىردىڭ سوڭىنان ەرىپ جۇرەدى...
ءبىر جولى ماگازيننەن ون شاقتى تارەلكە الىپ كەلدىك. كەلىن تاماق ىستەپ جاتىر ەكەن. تاماق دايىن بولعاندا، بالالار شۇپىرلەسىپ داستارقانعا جينالادى. اس الدىمىزعا ۇلكەن تەگەنەمەن كەلدى.
— اپا-اۋ! ماناعى توستاعاندار قايدا؟
— ساندىققا سالىپ قويىپ ەدىم.
— بەرسەڭىزشى. سالىپ جەيىك تە!
— Ac الدارىڭدا عوي، قولدارىڭمەن-اق جەي بەرسەڭدەرشى... — دەدى كەمپىر.
— استاپىراللا! — دەپ مەن جاعامدى ۇستادىم. بالالار كۇلىپ، قۋىرداققا قولدارىمەن ءتيىستى.
— شىدامدىلىقتىڭ دا شەگى بار عوي! ءسىز قاشانعى بارلىق نارسەنى قۇلىپتاپ جۇرەسىز؟ بالالار بىلاي تۇرسىن، وسى كەلگەن قوناقتاردىڭ الدىندا ءبىزدى ۇيالتا-ۇيالتا بولعان جوقسىز با؟ بۇل نە دەگەن سۇمدىق؟ سىرتتاعى ەل ءبىزدى كورگەنسىز دەمەي مە؟ بارلىعى قۇلىپتاۋلى دەگەن نە سۇمدىق؟ ءسىز بالالارىڭىز بەن كەلىندەرىڭىزگە سەنبەيسىز بە؟ نەڭىزدى ءبىز شاشىپ جاتىرمىز؟... — مەنىڭ جۇبايىم مەن جوقتا اجەسىمەن شات-شالەكەي بولىپتى دا قالىپتى...
كەمپىر دە شىجىلداپ، كەلىنىنە اۋىر سوزدەر ايتقانعا ۇقسايدى.
ءسوزدىڭ اياعىندا كەمپىر كەلىنىن كەمىتە سويلەپ بىلاي دەپتى:
— اي، سەنىڭ اتاڭ بولسا مىنانداي عانا، — دەپ شىنتاق ساۋساعىنىڭ تىرناعىن عانا كورسەتىپ، — ءبىر جاپىراق قاپ-قارا شال بولاتىن، ال، مەن بولسام اقتاماق، بوتاگوز، سۇپ-سۇلۋ كەلىنشەك بولاتىنمىن، — دەپتى.
اڭگىمەنىڭ وسى جەرىن ايتىپ، جۇبايىم قامىعىپ وتىرعاندا، مەن قارق-قارق كۇلدىم. ول ىزالاندى...
مەن ۇيگە باردىم. كەمپىر ايمالاپ ءجۇر. بارىن الدىمىزعا اعىل-تەگىل قويىپ ءجۇر... تاماقتىڭ ورتاسىندا مەن كەنجە، كىشكەنە قىزىما ورىسشالاپ:
«گدە ەست كەمپرۋشكا، تام ەست كاپيرۋشكا!» دەگەندى، بالام، اجەڭە پەريەۆودتاپ بەرشى، — دەدىم.
— كەمپىرى بار ءۇيدىڭ — كاپىرى بار! — دەدى بالام.
— ءۇي-بۋي! بارلىق سىرىمدى كەلىن ساعان ايتىپ قويعان ەكەن عوي، — دەپ كەمپىر سانىن ءبىر ۇردى... ءبارىمىز كۇلىستىك.
You Might Also Like
-
ەرلى-زايىپتى كەللەرلەر تەاتردان كەش شىقتى. وسى ءبىر كەشتە اۋاسى كۇڭگىرت، بۇلىڭعىر، سەگىز عاسىردان بەرى بەتىنە سوبوردىڭ بەينەسى ءتۇسىپ، مايدا تولقىندار ءجۇزىن ورنەكتەيتىن دە جاتاتىن وزەنى بار تىپ-تىنىش...
-
تەاتر — سىمباتتى ونەردىڭ ىشىندەگى ەڭ زور ونەردىڭ ءبىرى. ەشبىر ونەردى تىلەك، قۇرعاق بۇيرىق تۋعىزبايدى. قاي ەلدەگى، قاي تۇردەگى ونەردى الساق تا سان-سالتاناتپەن ىرعالىپ-جىرعالىپ، ءبىر كۇننىڭ ءىشىند...
