كوڭىلدەستەر
(ءۇش اكتىلى، ءتورت سۋرەتتى)
مالىك — ەلۋدە.
روزا — ونىڭ قىزى جيىرما بەستە.
داۋرەن — ونىڭ ەرى، وتىز بەستە.
دومباي — داۋرەننىڭ اكەسى، جەتپىستىڭ ىشىندە.
قايرات — وتىزدا.
مارجان — قىرىقتا.
ءدىلدا — مارجاننىڭ شەشەسى الپىستىڭ ىشىندە،
ساپap — ەلۋدىڭ ىشىندە.
راۋشان — ونىڭ ايەلى، قىرىقتىڭ ىشىندە.
كەلتەك — ەلۋدى القىندىرعان.
دانەش — قىرىقتى القىندىرعان.
ءبىرىنىش اكت
ءبىرىنشى سۋرەت
ماي ايى. الماتىداعى ادەمى كوشەنىڭ ءبىر بولشەگى. سولدا ەكى قابات اعاشقا كومكەرۋلى وسوبنياك. ۇلكەن كوشەدەن كىرەر ەسىك الدىندا سىرلى سكامەيكالار. وڭ جاقتا جەر تىستەگەن جالعىز قابات ۇيشىك — شاعىن تەرەزەسى كورىنەدى. ەكەۋىنىڭ ارالىعىنان الاتاۋدىڭ اقشىل شىندارى كورىنەدى. ادەمى ءۇيدىڭ باسقىشىنا كوڭىلدى دومباي قارت شىعادى.
دومباي (جەلپىنىپ). پاي-پاي نە دەگەن مۋزىكا! ايەل قولى وسىنداي اسەم كۇي تارتادى دەۋگە بولار ما؟ كىمنىڭ قىزىنا ۇيلەنەرىن بىلگەن-اۋ بالام. (بىرەۋدى كورگىسى، تىلدەسكىسى كەلگەندەي الاڭدايدى.) كۇننىڭ دە تاماشىسى-اي. بۇل كوشە ەمەس، باقشا عوي. قالا دەپ وسى الماتىنى ايت. ءدال مۇنداي قالا دۇنيەدە جوق شىعار. (الاسا ۇيگە جاقىنداپ.) ءدىلدا، و، ءدىلدا.
ءدىلدا (الاسا ءۇيدىڭ تەرەزەسىنەن). نە دەيسىڭ؟
دومباي. شىقپايمىسىڭ كوشەگە، تىنىستامايمىسىڭ؟
ءدىلدا. تىنىستاپ نەم بار كوشەدە؟
دومباي. اڭگىمە شەرتپەيمىز بە، وتىرىپ؟
ءدىلدا. سەن كەلگەلى بالاڭا، اڭگىمەدەن اۋزىمىز بوساپ كوردى مە؟ شارشاماس جارجاق ەكەنسىڭ. مەنىڭ باسقا جۇمىسىم جوق دەيمىسىڭ. (كورىنبەي كەتەدى.)
دومباي. توبا، توبا. بۇل دا بالدەنەدى. اۋىلدا بولسا عوي پىسقىرمايتىن-اق كەمپىرىم.
ءدىلدا (شىعادى.) اۋىلدا بولسا مەنىڭ پىسقىرارىمدى قايدان ءبىلدىڭ. سەن سياقتى كولەڭكەشىل شالعا قاراماس تا ەدىم.
دومباي. قالجىڭعا ايتام، رەنجي كورمە، كەمپىرجان.
ءدىلدا. رەنجىتىپ قارا. (وتىرىپ توقي باستايدى).
دومباي. كۇنگە دە كۇيىپ كورگەنبىز. ەندى ءتاڭىرىم كولەڭكەسىنەن ايىرماسىن. (ول دا وتىرادى.)
ءدىلدا. دومباي، شىنىڭدى ايتشى، مەن بولماسام قايتەر ەڭ. قالاي سيار ەڭ بۇل قالاعا. سويلەسۋگە كىسى ىزدەپ زىر قاعىپ جۇرەر مە ەڭ، كوشەدە.
دومباي. نەسىنە زىر قاعام. وسى ماڭنان ماعان سالەم بەرمەي ءبىر قازاق وتپەيدى.
ءدىلدا. سونىمەن اڭگىمە اياقتالادى دە.
دومباي. جوق، اياقتالمايدى. ءسىز داۋرەننىڭ اكەسى بولارسىز دەيدى ماعان. تۋعان اكەسىمىن دەيمىن مەن ولارعا.
ءدىلدا. سودان سوڭ شە...
دومباي. ۇيدەن كوزدەرىن الا الماي وتەدى. (ءوزى دە ۇيگە قىزىعا قارايدى. قاراشى، كەمپىر، ءۇيىم-اق قوي ءوزى دە. حان سارايىنداي ەمەس پە؟)
ءدىلدا. حان سارايىن كورگەن ەمەسپىن.
دومباي. جاراتقانعا مىڭ شۇكىر. جەتتىك قوي كامەنيزمگە. جاساعان كوزدەن، تىلدەن ساقتاسىن.
ءدىلدا. تىنىشتىق تىلە اۋەلى. سوعىس بولماسا كوز بەن ءتىل تۇك تە ەتپەيدى.
دومباي. ءتۇسىم جاقسى، سوعىس بولماسقا كەرەك.
ءدىلدا. كورەگەن بولساڭ كوپ جاسا. تەك ايتقانىڭ كەلسىن.
دومباي. كۇلمە، كۇلمە، كەمپىر. مەن شىن ايتامىن. جاسپىن. باققانىم بايدىڭ قويى. كۇن ارا تاياق جەيمىن. ءسويتىپ ءجۇرىپ كىلەڭ جاقسى تۇستەر كورەمىن اۋ... استىمدا اق بوز ات. ۇستىمدە اق جەلەگەي، التىن تاۋلاردان اسىپ ۇشىپ جۇرەتىنمىن...
ءدىلدا. تاۋىق تۇسىنە تارى كىرەدى ەكەن عوي...
دومباي. كەلدى عوي سول تۇستەرىم. كەلمەسە مىناۋ نە! (تاعىدا ءوز ۇيىنە قىزىعا قارايدى.) قىزىل شاتىر قوس قابات ءۇي. قورادا جاتسام ۇستىمە الما جاۋادى.
ءدىلدا. شەكەڭدى ىسىرمەي مە؟
دومباي. جاساۋ قانداي ۇيدەگى. ءقازىر دە كەرەمەت قوناقاسى ازىرلەنىپ جاتىر.
ءدىلدا. وسى ءۇيدىڭ سوعىلعانىنا ەكى جىل. Coدان بەرى قوناق شاقىرىلعانىن كورگەنىم وسى.
دومباي. ءار نارسەنىڭ ءساتى بار. داۋرەنىم قىران قاناتىن بۇگىن جايسا جامان با؟
ءدىلدا. ساعان قاناتىن جايسا قارعا دا قىران كورىنەتىن شىعار-اۋ.
دومباي. مۇقاتقىڭ كەلە مە؟
ءدىلدا. تىم-اق ماقتانشاقسىڭ، و نەگە كەرەك؟ ماقتاساڭ قۇداڭ مالىكتى ماقتا. بۇركىت سوعان سىيىمدى... ءوزى ۇلكەن قول باستاسا كەرەك قوي.
دومباي. قۇدام دا قىران ۇلىمداي. تەك ءقازىر قاناتى تالعان كورىنەدى. دوكتور جۇرەگىنەن كەسەل تاۋىپتى.
ءدىلدا. تاپقان ەكەن سەنەتىن كىسىنى! دوكتور نە ءبىلۋشى ەدى.
دومباي. جو... جوق... ولاي دەمە. كەيدە بىلەتىن دوكتورلار دا بولادى. تىنىشتال، الاڭسىز دەم ال دەپتى. (كۇرسىنىپ.) ءبىراق ەكەۋمىز دە جەسىرمىز، سونىمىز جامان. ايەل كۇتىمىسىز تىنىس بولا ما؟
ءدىلدا. نە كوپ، ءقازىر ايەل كوپ. بايلاۋ بىرەۋىن تاۋىپ ال دا ۇيلەن.
دومباي. تىلىڭە قوتىر شىقسىن، قۋ مىلجىڭ. مەن ءوز باسىمدى ايتىپ وتىر دەيمىسىڭ.
ءدىلدا. مىلجىڭ بولسام مەنەن ەندى اۋلاق ءجۇر. بار، انا باي داستارقانىڭا بار. (كەتپەك بولادى.)
دومباي (يىعىنان باسىپ). كەشىر، كەمپىر، كەشىر. قوناقتار جينالسا ءوزىم دە مۇندا قالماسپىن. جالعىز وتىرىپ پىسكەن استىڭ كۇيىگىن تارتپايىن دەپ شىقتىم.
ءدىلدا. تويىمسىز ەكەنسىڭ-اۋ ءوزىڭ. قانشا جەۋشى ەڭ، اشقاراق، كوپ پە؟
دومباي. كوپ بولعاندا قانداي. جاسىمدا ءىشىپ، جەمەگەندەردىڭ ەسەسىن قايتارعانشا جەيمىن.
ءدىلدا. قايتارا المايسىڭ جاستىقتىڭ كەتكەن ەسەسىن.
دومباي. تەرەڭدەتپە جاستىقتى ايتىپ سەن، كەمپىر. ماعان ەتتەن ەسەمدى قايتارسام دا جەتەدى. وتىرشى بۇگىن قاسىمدا، سۇعىنا ءبىر سوعايىن.
ءدىلدا. ءتاڭىرىم ساقتاسىن. مارجانىم بار عوي ۇيىڭدە، سو دا جەتەر.
دومبaي. قىدىرۋعا قىزىن رۇقسات ەتپەي مە؟
ءدىلدا. جوق، ءوزىم قىدىرمايمىن.
دومباي. اڭعال سويلەپ قالام با دەپ قورقاتىن شىعارسىڭ؟ (اۋىر دەم الادى.) مەن دە سويتەمىن.
ءدىلدا. نەدەن قورقاتىنىمدى ءوزىم بىلەمىن.
دومبaي (قۋلانىپ). قىزىڭ بايعا شىعار دەپ قورقامىسىڭ؟
ءدىلدا. اۋزىڭ قانداي قىيۋسىز ەدى. ۇيلەنۋدەن، بايعا شىعۋدان وزگە ءسوز تۇسپەدى عوي اۋزىڭا.
دومباي. كورسەڭ ەدى، ءدىلدا، ءوزىڭ. مارجانىڭ ءبىزدىڭ مالىككە قۇشتارلانا قارايدى. بىرىنە-بىرى قانداي ساي. جاستارى دا، سىمباتتارى دا جاراسىپ تۇر. بىرىنە-بىرى ارناپ تۋعانداي.
ءدىلدا. نەمەنە، قۇداڭ ساعان ۇيلەندىر دەپ كەلىپ پە؟
دومباي. ونىڭ قامىن مەن ويلاسام ايىپ پا؟
ءدىلدا. ويلاي بەر. تەك مەنىڭ مارجانىمدا جۇمىسىڭ بولماسىن!
دومباي. بايى ولگەن قاتىن التى اي جارالى، ءبىر جىل قارالى دەلىك. قالعان ءومىرىن قايتپەك؟
ءدىلدا. الدىريزا بولسىن قامقورلىعىڭا. قاشان ءوزى سۇراعانشا اۋرە بولما.
دومباي. نامىسقويىن شىركىننىڭ.
ءدىلدا. ەندى قالاي. نامىسسىز دەپ كىمنەن ەستىپ ەڭ. ءۇيىم الاسا بولسا دا كوڭىلىم بيىك. نامىس بايلىقپەن ولشەنبەس بولار، كورشىم. (ەنتىككەن كەلتەك كىرەدى.)
كەلتەك. ارماڭىزدار، اعايىن.
دومباي. Kءوپ جاسا، كەلتەك. كىشكەنە وتىرىپ سولىعىڭدى باس.
كەلتەك (وتىرىپ جەلپىنەدى). قالاي، ءالى باستالعان جوق پا؟
دومباي. ءوزىڭ كەلمەي جيىن باستالا ما، كەلتەك.
كەلتەك. تاۋىپ ايتتىڭىز، دەكە. ءدىلدا شەشە، ءسىزدىڭ دە جەڭىس كۇنىڭىز قايىرلى بولسىن!
ءدىلدا. داستارقان ۇستىندە بولماسا باسقا جەڭىسىڭدى ەستىگەن ەمەسپىن.
كەلتەك (ەستىمەگەن بولىپ). ءسىزدىڭ اي ءجۇزدى قىزىڭىز دا وسىندا شىعار.
ءدىلدا. ءدال تاپتىڭ. پالكاۋنيكپەن سويلەسىپ راقاتتانىپ وتىر.
كەلتەك. سولاي ما! راقاتتانسىن. بۇگىن كارى جاۋىنگەرلەرگە قۇرمەت كۇنى. بىزگە جىلدىڭ وزگە كۇندەرى دە جەتەر. (ۇيگە كەتەدى.)
ءدىلدا (ارتىنان قاراپ). قانداي سەمىرگەن، سۇمدىق ەكەن!
دومباي. ءوزى عالىم، ءوزى باي. تارلان بويداقتاردىڭ ءبىرى.
ءدىلدا. عالىم بولماي كەتسىن.
دومباي. بۇل دا مارجاننان دامەلىلەردىڭ ءبىرى.
ءدىلدا. بۇعان شىقسا، قىزىمدى بالتامەن شاۋىپ تاستارمىن.
دومباي. بايقاپ سويلە، كەمپىر. كەلتەك ءبىزدىڭ جاقتىكى، مەنىڭ تۋىسىم. ونى كەمىتسەڭ جاۋلاسىپ كەتەرمىز.
راۋشاندى قولتىقتاعان ساپار كىرەدى.
ساپاp. زارەمدى ۇشىردىڭىز عوي، دومباي اعا. كىممەن جاۋلاسقالى جاتىرسىز.
دومباي. ءدىلدا ەكەۋمىز وسىلاي ازىلدەسەمىز.
راۋشان. شەشە، جەڭىس كۇنىڭىز قايىرلى بولسىن!
ءدىلدا. ءتاڭىر جارىلقاسىن، شىراعىم.،
ساپاp. ءبىز كەشىگىپ كەلدىك بىلەم.
دومباي. ءدال كەزىندە كەلدىڭدەر. ەندى قۋانىش، قۇرمەتتەرىڭدى كوتەرە ۇيگە كىرىڭدەر. (راۋشاندى قولتىقتاپ ۇيگە كەتەدى.)
ءدىلدا. بۇلار دا جەرلەستەرىڭ بە؟
دومباي. ناعىز ارقا سۇيەرىمىز. اكەسى جولبارىس ەدى، ءوزى قاسقىر بولىپ تۋدى. تىلگە دە جۇيرىك، ىسكە دە مىعىم ادام.
ءدىلدا. مەن كورمەگەن كىسى ەكەن.
دومباي. سەنىڭ كوزىڭە قايدان كورىنسىن؟ كىلەڭ ماشينامەن جۇرەتىن. مينيستر بولعان!
ءدىلدا. ءقازىر شە؟
دومباي (باياۋ). ءقازىر بوستاۋ.
ءدىلدا. ورنىنان الىنىپ پا ەدى؟
دومباي. قايداعى جامان ءسوز قايدان تۇسەدى اۋزىڭا. الىندى دەمەسەڭ جەتپەي مە! ءقازىر دە ۇلكەن ورىن كۇتىپ ءجۇر.
ءدىلدا. نە ءۇشىن الدى ەكەن ورنىنان؟
دومبaي. الايىن دەسە سىلتاۋ از با؟ بىرەۋ كۇبىرلەپ، بىرەۋ سىبىرلاعان سياقتى. اۋىلشىل، تۋىسقانشىل دەپ كىنالاسا كەرەك. جاقىنىن جاقتاماس قازاق بولا ما ەكەن؟ سەن ايتشى، كىسى اۋەلى تۋىسىنا سەنىپ، تۋىسىنا سۇيەنبەي مە؟
ءدىلدا. توقتا، شالىم، توقتا! ءوزىڭ ساۋمىسىڭ جىلى ورىن ىزدەپ كەلگەننەن؟
دانەش كىرەدى
دانەش. سالەم بەردىك، دومباي اعا. (ءدىلداعا دا يىلەدى. ول دا جەڭىل عانا باسىن يزەيدى.)
دومباي. اسىق، دانەشجان، ۇيگە كىر. (ءدىلداعا كوزىن تاستاي وتىرىپ.) كەلتەگىڭنىڭ جانىنا وزگە بىرەۋ وتىرىپ قالىپ جۇرمەسىن.
دانەش. سىيعا كەلگەن قوناق اسىقپاس بولار. (ماڭعازدانا باسىپ ۇيگە كەتەدى.)
ءدىلدا. بۇل دا ازۋلىنىڭ تۇقىمى ما؟
دومباي جوق. قىز كەزىندە اجەپتاۋىر ەدى. ارتيست بولدى دا بۇزىلدى.
ءدىلدا. ءارتيستىڭ دە ءارتيسى بار شىعار. مەنىڭ بىلەتىندەرىم جاقسى مەنەن جايساڭدار.
دومباي. وندايلارى بار شىعار. ال مىناعان باي قۇتايماي قويدى. جاقىندا عانا توعىزىنشىسىنان ايىرىلدى.
ءدىلدا. اجارىنا قاراساڭ كوز تويعانداي.
دومباي. اقىلى دا ءبۇپ-بۇتىن. تەك ماڭدايى اشىلماعان سورلىنىڭ.
ءدىلدا. وندايلار دا بولادى. ءبىر سىرعاناعان سوڭ توقتاي الماي الەكتەنەدى.
دومباي. ءقازىر كەلتەكتى اينالدىرىپ جۇرسە كەرەك.
ءدىلدا. وڭ بولسىن نيەتى بايعۇستىڭ. (ىشتەن دابىرلاعان داۋىس، سوعىلعان بوكالدار سىڭعىرى ەستىلە باستايدى.)
دومباي. ءجۇر، كەمپىر. ءبىز دە قىزىققا ارالاسايىق.
ءدىلدا. جونەل، تەزىرەك، كەشىكپە.
دومباي. سەن شە؟
ءدىلدا. سەنەن كەيىن ەستىرمىن.
دومباي. قالاۋىڭ ءبىلسىن. (اسىعا باسىپ كەتەدى.)
ءدىلدا (ازىلدەپ). ءبارىن ءوزىڭ جەپ قويماي قوناقتارعا دا قالدىرعايسىڭ.
دومباي قولىن ءبىر سىلتەپ كورىنبەي كەتكەن. ءدىلدا جايعاسىڭقىراپ وتىرادى. كەم-كەمدەپ كەش تارتا بەرەدى. وسوبنياكتا شام جانادى. ءدىلدا دا قاسىنداعى شامدى جارق ەتكىزەدى. ول ءارى بوكەباي توقىپ، ءارى مەزگىل-مەزگىل ۇيدەن ەستىلگەن دابىر-دۋعا قۇلاق اسا وتىر. جاي باسىپ قايرات شىعادى، وزىنە نازار اۋدارماعان ءدىلدانىڭ قاسىندا ايالدايدى.
قايرات (جاي). سالەمەتسىز بە، شەشە؟
ءدىلدا (شوشىپ قالىپ). قۇدايى بار بولسىن. قاي بالاسىڭ، شىراق؟
قايرات. وتكىنشىمىن.
ءدىلدا. مەن مىنا داۋرەنگە كەشىككەن قوناق، شىعار دەپ ەدىم.
قايرات. ءيا، مەن كىلەڭ كەشىگىپ جۇرەمىن. (ءسال ۇندەمەي قالىپ.) داۋرەن سقاقوۆتىڭ ءۇيى وسى ما؟
ءدىلدا. وسى، شىراعىم، وسى.
قايرات. اسەم ءۇي ەكەن.
ءدىلدا. ىشىندە قوناعى دا تولى.
قايرات. ول نەنىڭ قۋانىشى ەكەن؟
ءدىلدا. ۇمىتتىڭ با، بالام، بۇگىن جەڭىس كۇنى. اشەكەي اتىلاتىن كۇن ەمەس پە... سونى كورەيىن دەپ وتىرمىن. ال داۋرەننىڭ قۋانىشى بولسا قوس قابات: اسكەردەن كەلگەن اتاسىن دا قوسا تويلاپ جاتىر.
قايرات. ءا، روزانىڭ اكەسى دە كەلىپ پە ەدى؟
ءدىلدا. تۇسىنبەدىم، بالام. وتكىنشىمىن دەپ ەڭ ماعان... ءبارىن ءبىلىپ تۇرسىڭ عوي ءوزىڭ.
قايرات. ءبىر كەزدەرى بىلگەن ەم. (پاۋزا.) پولكوۆنيك ايداروۆ وتستاۆكاعا شىققان ەكەن دە؟
ءدىلدا. اۋرۋ دەسەدى. تۇسىنە قاراساڭ قۇلان قۇرىقتارداي جىگىت سياقتى.
قايرات. بولعان عوي جىگىت كەزىندە. قاتارىنىڭ قامقورى ەدى... شىركىن الىستا بوپ قالدى-اۋ...
ءدىلدا. سەن ونى دا بىلگەن ەكەنسىڭ عوي؟
قايرات. بىلەتىنمىن. ەركەكتەردىڭ ەركەگى دەپ بىلگەنمىن.
ءدىلدا. ەندەشە كىرىپ سالەمدەسىپ شىق.
قايرات. كىرەر-اق ەم وسى ۇيگە. ءبىراق ەسىگىن اشۋعا ءالىم جەتەر مە، سوعان كوزىم جەتپەيدى.
ءدىلدا. ءجۇزدىڭ ءتۇسىن بىلگەنشە، ءبىردىڭ اتىن ءبىل دەگەن ەكەن... اتىڭ كىم، شىراعىم.
قايرات. اتىم — قايرات...
ءدىلدا. قايرات... قايرات.. قارتايعاننان نە سۇرايسىڭ، تۇسىرە المادىم ەسىمە...
قايرات. مەن بۇل قالادا ۇزاق جىلدار بولماعانمىن.
ءدىلدا (ويلانىپ). ماعان قاراشى، بالام.
قايرات. ءجۇزىمدى كورگىڭىز كەلدى مە؟ (بەتىنە قارايدى.) ايتىڭىز نە تاپتىڭىز، شەشە؟.
ءدىلدا (جاقىنداپ قارايدى). قايعىلى بەتتىڭ سارىعى بار، قايعىسىز بەتتىڭ جارىعى بار دەپتى عوي بۇرىنعىلار... ءجۇزىڭنىڭ سارىعى بار ەكەن، بالام.
قايرات. تاپتىڭىز. تۇرمە قايدان جارىق قوسسىن اجارعا.
ءدىلدا. اق پا ەدىڭ؟
قايرات. اپپاق ەدىم، قاپ-قارا بولدىم دا كەتە باردىم.
ءدىلدا. كوگەرمەسىن بالە جاپقان دۇشپانىڭ!
قايرات. مەن دە وسىلاي قارعاعام.
ءدىلدا. اتپاپ پا قارعىسىڭ؟
قايرات. اتۋ قايدا... قايتا كۇشەيتىپ جىبەرىپتى.
ءدىلدا. ۇلىم، سىرىڭدى اش دەۋگە قاتارىم ەمەسسىڭ...
قايرات. سەنىڭىزشى، شەشە. سىرىمدى اشقان جان ەمەس ەم وزگەگە، سىزگە اشۋعا ءازىرمىن... (پاۋزا.) شىن-اق قويان جۇرەكپىن بە؟ قورقام با وسى ۇيگە كىرۋگە؟
ءدىلدا. جاس كەزىمىزدە ۇلكەندەر ايتۋشى ەدى: «اقىلدان ارتىق حاندىق جوق، جومارتتان ارتىق، نارلىق جوق» دەپ. اقىلعا سالساڭ، قاي ەسىك اشىلماس دەيسىڭ، بالام.
قايرات. ءسىز دە وسى ۇيدە تۇرامىسىز؟
ءدىلدا. جوق. مەنىڭ ءۇيىم مىنا جامپيعان كىشكەنەسى.
قايرات. اقىل العىم كەلىپ، اڭساي قالسام كەلۋىمە رۇقسات پا؟
ءدىلدا. سوقپاي كەتسەڭ ساعىنۋشىڭ بولام، قايرات.
قايرات. قولىڭىزدى بەرىڭىزشى، شەشە! (ءدىلدانىڭ قولىن الىپ.) جاپادان جالعىز ەدىم، جەتىم ەم. بۇگىن كوبەيىپ كەتتىم عوي. نە دەگەن قايىرىمدى ەدىڭىز. ءسىزدىڭ ءۇيدى كىمنىڭ ءۇيى دەپ سۇراعانىم دۇرىس؟
ءدىلدا. مارجان ەسبولوۆانىڭ ءۇيى دەپ.
قايرات. ءسىز مارجان اپايدىڭ اناسىمىسىز؟
ءدىلدا. ونى دا بىلەمىسىڭ؟
قايرات. بىلگەنىم ءۇشىن ماقتانام.
ءدىلدا. جىلى سوزدەرىڭ ءۇشىن الدىريزا بولسىن، بالام. كورگىڭ كەلە مە مارجاندى، ول دا وسى داۋرەندىكىندە قوناقتا وتىر.
قايرات. انەكي، سول داۋرەننىڭ ءوزى تۇردى. توست كوتەرەتىن بولۋ كەرەك.
ءدىلدا. كەلىنشەگى قانداي تاماشا. روزا دەسە روزا عوي. (ىشتەن داۋرەننىڭ ءسوزى ەستىلەدى: «ۇلى جەڭىس، جەڭىس سولداتى، مەنىڭ اتام — پولكوۆنيك ايداروۆ ءۇشىن ىشۋلەرىڭىزدى وتىنەمىن!» دەيدى ول داۋىستاپ.)
قايرات. (قىزىپ). جوق، سەن ولاي ىشە المايسىڭ. سەن باسقا، جەڭىس باسقا!
ءدىلدا. (شوشىنا قارايدى.) سابىر ەت، بالام، سابىر.
قايرات. كەشىرىڭىز، شەشە. (تۇرادى.) قوش بوپ تۇرىڭىز.
شاپشاڭ كوتەرىلىپ وڭعا كەتەدى، ەسىك باسقىشىنا ساپار، كەلتەك، داۋرەن شىعادى. ولارعا ىلەسە روزا مەن مارجان، مالىكتەر، دە كورىنەدى. مالىك جۇقا كويلەكتى پولكوۆنيك فورماسىندا.
ساپار. جوق، داۋرەنجان، مىناداي استان كەيىن اۋاعا شىققان دا پايدالى.
كەلتەك. مەنىمشە تازا اۋا شاراپتان العان راحاتىمىزدى وشىرەتىن زيان بولۋى كەرەك.
مالىك (ءدىلداعا جاقىنداپ). قايىرلى كەش، شەشە. داستارقاندا كورىسپەگەنىمىز قالاي؟
ءدىلدا. امان كەلگەنىڭە روزاڭمەن بىردەي قۋانعام، مالىكجان. توي تويلاۋعا جاسىم جىبەرمەيدى.
داۋرەن. وعان مەن كىنالىمىن، مالىك اعا. ءدىلدا شەشەي كوزىندە ونشا ءقادىرلى ەمەسپىن.
مارجان. قويىڭدار كىنالاسۋدى. ءقازىر ساليۋت باستالادى.
ءدىلدا. سەنىڭ كەلگەن قۇرمەتىڭ ءۇشىن، مالىكجان. «ۇيىرىنە جەتكەنشە تۇلپار اسىعادى، ۇياسىنا جەتكەنشە سۇڭقار اسىعادى» دەپ حالىق بەكەر ايتپاعان.
مالىك. راس، حالىق بەكەر ايتپاعان. ءبىراق ءومىر بويى ەلگەزەك بوپ ءجۇرىپ، ۇيا سالىپ تا ۇلگىرمەپپىن عوي.
روزا. پاپا، نە دەپ تۇرسىڭ، ۇيات ەمەس پە؟
داۋرەن. ءبىزدىڭ ءۇي — ءسىزدىڭ ۇياڭىز، اكە.
مالىك. مەن ۇيالاۋعا ۇلكەنىرەك سياقتى.
ساپار (كۇلە). ادەمى ۇيگە ءوزىن قوراش كورگەن ادام وسى قۇدام بولار...
مالىك (وعان قۇلاق اسقىسى كەلمەي). ءدىلدا اپا، ساۋلىعىڭىز قالاي؟
ءدىلدا. شۇكىرشىلىك. ءوز ساۋلىعىڭىز شە؟
مالىك. جالعان ايتتى دەمەڭىز— تىنىعۋ كەرەك دەسەدى. ال ماعان تىنىعۋدان اۋىر نارسە جوق. از عانا كۇننەن سوڭ وزىمە لايىق ءبىر قىزمەت الارمىن دەپ ويلايمىن. بوكەباي توقۋدى ۇيرەنسەم بە ەكەن؟
ءدىلدا (كۇلىپ). نەسى بار ۇيرەنسەڭ. ەرىككەندە بۇ دا ەرمەك.
روزا. پاپا، جۇمىس دەگەندى اتاما. ەڭ كەمى ءۇش جىل ۇيدەن شىعارماي ۇستايمىن.
ساپار. راس، قۇدانى ۇيگە ۇيرەتىڭدەر. جەل تىنسا دا تولقىن تىنبايدى دەگەن ەمەس پە؟
روزا (اكەسىنە). قيىن بولار ۇيگە داعدىلانۋ. ءبىراق وتىرماي دا بولمايدى.
مالىك. ايتا كورمەڭدەر!
ساپاp. كىمگە اشۋلاندىڭىز، قۇدا. وتستاۆكاعا شىعارعان ادامعا ما، جوق الدە جاراتىلىسقا ما؟
مالىك. وتستاۆكاعا كەتۋ — ومىردەن كەتۋ ەمەس.
ساپاp. العاشقىدا ءبارىمىز دە ينەرسيا بويىنشا سويدەيمىز. ادام قىزىق ماقلۇق قوي. ۋاقىتتىڭ قالاي توناعانىن بايقاماي قالادى دا، ارتىنان ءار-تۇرلى قايشىلىققا ۇشىرايدى: قولدان ءال كەتكەنىن، بەتتەن ءار كەتكەنىن مويىنداعىسى كەلمەي تۋلاپ تا كورەدى، تۋلايدى دا ەرىكسىز تولاستايدى. (كۇلىپ.)
مەن ءبىرىنشى رەت اينادان شاشىمنىڭ اعىن كورگەندە كوزىمە سەنبەدىم. ءسىز دە، قۇدا، پەنسياعا شىققانىڭىزدى ءالى مويىنداپ بولماعان ەكەنسىز. مويىنداۋ ماقۇل. پەنسياعا كەتۋ — قىزمەتتەن كەتۋ. ال قىزمەتتەن كەتۋ...
مالىك. قاۋىمنان، قارىزدان كەتۋ ەمەس. ءبىزدىڭ ءارقايسىسىمىز دا قايدا جۇرمەيىك، توڭىرەگىمىزدەگى ىسكە تۇگەل جاۋاپتىمىز. كوممۋنيست جاۋاپتان تىس تۇرا الماسقا كەرەك. دەمەك جۇمىس تابىلادى.
ساپاp. ادەمى ءسوز. مەزگىل رۋحىنا سايما-ساي ايتتىڭىز. ءبىراق ويلانىڭىزشى، پولكوۆنيك، ءسىز بەن ءبىزدىڭ كەشەگى مىندەتىمىز بەن بۇگىنگى مىندەتىمىز بىردەي مە؟ ءسىز عوي كەشە پولكتى باسقاردىڭىز، مەن مينيستەرستۆونى باسقاردىم. ال بۇگىن كىمبىز؟
مالىك. بۇگىن دە كەشەگىلەرمىز. مەن وتستاۆكاعا كەتتىم، ءبىراق جاۋاپكەرشىلىكتەن كەتكەن جوقپىن.
ساپار. سولاي ما؟
ءمالiك. سولاي!
ساپار. مەنىمشە ولاي ەمەس. وزىڭنەن سۇرالماس جۇمىسقا جاۋاپتىمىن دەپ ۇعىنۋ، جاۋاپسىزدىقتىڭ ءبىر ءتۇرى.
كەلتەك. قول سوعىڭدار، جولداستار. ساپار اعا دانىشپاننىڭ ءسوزىن ايتتى. (مارجانعا.) حۋدوجنيك جولداس، ءسىز قالاي باعالايسىز؟
مارجان. شەبەر ايتىلدى. ءبىراق مەنىڭ جۇرەگىمە قونا قويعان جوق.
كەلتەك. ءسىز جۇرەگىڭىزدى اۋرەلەمەي اقىلعا سالىڭىز.
مالىك. اركىم ءارتۇرلى ەكەن عوي. مەن دە شاشتى اعارتقانداردىڭ ءبىرىمىن. ءبىراق قارتايعانشا ويىم مەن جۇرەگىمنىڭ شەگىن ايىرا الماي اۋرەمىن. يا ۇنايدى، يا ۇنامايدى. ۇناعان نارسە جانعا جەڭىل، ال ۇنامسىزدىق ءتۇيىپ قالعانداي قابىلدانادى.
ساپاp. مۇنىڭ ءبارى ليريكا عوي.
مارجان. مەن دە بۇتىندىكتى ۇناتامىن.
ساپار. سىزگە ليريكا عانا كەرەك بولار. ال ءبىز قۇرعاقتاۋ جاندارمىز. سولاي ەمەس پە. كەلتەك؟
كەلتەك. جالپى ايتقاندا سىزدىكى دۇرىس... ال ءدال قازىرگى مينۋتتا سۇلۋ مارجاننىڭ ليريكالىق سەزىمىن قوزعاۋدى مەن دە شەت كورمەس ەم.
روزا. مولودەس كەلتەكەڭ! قۇتىلىپ-اق كەتتى.
داۋرەن (ساعاتىنا قاراپ). قىمباتتى قوناقتار، ساليۋت بوياۋلارىن تۇگەل كورگىلەرىڭىز كەلسە انا ءبىر بۇرىلىسقا شىعايىق. بۇكىل قالا الاقاندارىڭىزدا بولادى.
روزا. جۇرىڭىزدەر، تەزىرەك جەتەيىك. (اكەسىن قولتىقتاپ قوزعالا بەرەدى. قالعاندار دا سولاي بەتتەيدى.)
ءدىلدا. مارجان!
مارجان (كىدىرەدى). ءيا، اپا؟
ءدىلدا (وزگەلەر ۇزاعان كەزدە). قايرات دەگەن جىگىتتى ءبىلۋشى مە ەڭ؟
مارجان. اسىلوۆ قايرات دەگەن اسىل جاستى ءبىلۋشى ەم. ونى نەگە سۇرادىڭىز؟
ءدىلدا. جاڭا عانا مەنىڭ قاسىمنان كەتتى. ءقازىر جاستان گورى جانى كۇيزەلگەن ەرەسەك ەركەكتى كوبىرەك اڭعارتقانداي.
مارجان (ويلانىپ). قايتقان ەكەن-اۋ، بايعۇس بالا.
ءدىلدا. قايدان قايتتى؟
مارجان. تۇرمەدەن. (پاۋزا.)
ءدىلدا. نەگە ۇندەمەي قالدىڭ؟
Mapجان. بۇل ءبىر شىتىرمان، ۇزاق حيكايا...
ءدىلدا. ەندەشە وتىر دا ايتىپ بەر، مەن دە بىلەيىن. قايرات قارا نيەت بولماسقا ءتيىس.
مارجان. قايرات قىلمىسى ءۇشىن قارالانعان جىگىت ەمەس... (ۇندەمەي قالادى.)
ءدىلدا. ايت دەيمىن!
مارجان. وسىدان بەس جىل بۇرىن-دى. قايرات كوڭىلدەستەرىمەن وسى قالادا سەرۋەندەپ ءجۇرىپ بۇزاقىلارمەن شاتاسىپ قالادى. وزدەرى دە ازداپ ىشكەن سياقتى. توبەلەسكەندەردى ميليسيا كەلىپ ايىرماق بولادى. ءبىراق جۇرەگىنە كىرت ەتكەن پىشاقتان ميليسيا تابان اۋزىندا ولەدى. بۇزاقىلار قاشىپ كەتىپ، جالا قايراتقا جابىلادى. قاسىندا قالعان جالعىز كۋا ولتىرگەن وسى دەپ ۇستاپ بەرەدى.
ءدىلدا. اشۋلانعاندا ءوزى دە سوتقار شىعار... سودان سوڭ قاماۋعا الىندى ما؟
مارجان. ارينە. باقانداي ون جىلعا كەسىلگەن-دى. جاقىندا ۇستالعان ءبىر توپ باۋكەسپەلەردىڭ تەرگەۋى ۇستىندە شىندىق اشىلىپتى: ميليسيونەردى ولتىرگەن سولاردىڭ ءبىرى بوپ شىعىپتى. قايرات سودان كەيىن بوساندى.
ءدىلدا. نە دەيدى سۇمدىق! انا كۋالىك ەتۋشىنىڭ كوزى قايدا بولدى ەكەن؟
مارجان. ارى قايدا بولدى ەكەن دەسەڭىزشى. سول كۋانىڭ اتى كەلتەك بولسا كەرەك.
ءدىلدا (ىزالى.) ادام ەمەس، حايۋان بولار دەۋشى ەدىم. راس ەكەن-اۋ. (ويلانىپ.) مەن بىلسەم قايرات داۋرەنگە دە اشۋلى سياقتى...
مارجان. مۇمكىن... قايرات — كومپوزيتور. روزامەن كونسەرۆاتوريادا بىرگە وقىعان عوي. مەنىڭشە روزانى ول جاقسى كورگەن بولۋ كەرەك. ءبىراق قامالعان سوڭ...
ءدىلدا. روزا داۋرەنگە شىققان با؟ ەندى ءبارى دە تۇسىنىكتى... سورلىنىڭ اتى سورعا قۇلايدى... بيشارا بالا قانداي سورلاعان.
مارجان. سوتتالۋ جۇمىسىنا داۋرەننىڭ قاتىسى جوق بولار دەپ ويلايمىن.
ءدىلدا. ويلايمىن دەيمىسىڭ؟ ويلاي بەر. مەن بىلسەم قايراتتى مەرت ەتكەن وسى قۋلار. بايقا، قىزىم! بۇلار وبال-ساۋاپتى بىلمەيتىن جاندار سياقتى!
مارجان. قايرات نەگە كەلدى ەكەن؟... ەندى الماتىنى كورمەسكە بەكىپتى دەپ ەستىپ ەم...
ءدىلدا. مەن تانىسام ول كەكتى جىگىت... وپ-وڭاي كەشىرە قويماسا كەرەك. (انالار كەتكەن جاققا كىجىنە قارايدى.) مىقتى بولساڭدار تۇرىسىپ كورىڭدەر، ازۋلىلار!
مارجان. ويىڭا كەلگەندى ايتا سالاسىڭ-اۋ، اپا.
ءدىلدا. جوق، مەن ويعا سىيىمدىنى عانا ايتامىن.
(داۋرەن ەسىگىنەن داۋىستار ەستىلەدى. ءدىلدا ورنىنان تۇرىپ كەتۋگە اينالادى.)
مارجان. نەگە تۇردىڭ؟
ءدىلدا. تويدىم ازۋلىلاردان.
مارجان. ساليۋت كورمەيمىسىڭ؟
ءدىلدا. قورادا وتىرىپ-اق كورەرمىن.
مارجاندى قولتىقتاعان ءدىلدا ۇيگە كەتەدى. جاڭا ءۇيدىڭ باسقىشىندا راۋشان مەن دانەش كورىنەدى.
دانەش. نە دەگەن اسەم كەش.
راۋشان. ءبىزدىڭ ادامدار قايدا كەتكەن؟ (كەتكىسى كەلەدى.)
دانەش. قاشپاشى، راۋشان... سويلەسەيىكشى.
راۋشان. كورسە قىزارلىعىڭدى تىڭداپ ساليۋتتەن قالار جايىم جوق.
دانەش. كوردىم دە پولكوۆنيكتى قۇلاپ ءتۇستىم. ەركەك بولساڭ وسىنداي بول!
ءدىلدا. جاس قىزداي بالقىپ كەتتىڭ بىلەم.
دانەش. جاس شاقتا تۇك ۇقپايتىن اقىلسىز ەك. شىن ەركەكتى ەندى تانىر بولدىق قوي. تۇلعا قانداي، ءتۇر قانداي. كۇنگە توتىققان جۇزىنە بۋىرىل شاش تا كەلىسە قالىپتى. قىرىپ الار ارام ەت جوق بويىندا.
راۋشان. سەن كەشە عانا كەلتەكتىڭ جۋاندىعىن ماقتاماپ پا ەدىڭ؟
دانەش. قاتەلەسىپپىن، جەڭگەسى. ۇرىنىپ قالماعانىما شۇكىرلىك ايتۋعا دا ءازىرمىن. ونىڭ ۇستىنە جۋان عالىم ارتيستكادان گورى حۋدوجنيك ايەلدى كوبىرەك ۇناتاتىن ءتارىزدى. بايقادىڭ با، مارجانعا قالاي قىلمىڭدايدى؟
راۋشان. بايقادىم. دوڭبەكتەي دومالاپ ءجۇر الدىندا. كەلىستىك، دانەش. سال جانىڭدى پولكوۆنيككە اياماي.
دانەش. ءوزىڭ دە بولىسا كورگەيسىڭ...
راۋشان. سەن قۋ ءبىر جىل ەتكەن سوڭ بۇدان دا جەريتىن شىعارسىڭ.
دانەش. ءتۇسىرشى قولىما... سودان سوڭ تىرپ ەتپەسكە انت ەتەيىن.
راۋشان (كۇلىپ). ەندەشە بەل بايلايىق شابۋىلعا.
دانەش. العا! تەك العا!
كەلتەك كەلگەن، ۇرلانا باسىپ مارجاننىڭ تەرەزەسىنە بارادى.
دانەش (كەلەكە ەتە). نە جوعالتتىڭىز، كەلتەكە؟
كەلتەك (شاپشاڭ بۇرىلىپ). جوعالتقانىم وزدەرىڭىز، حانۋمدار. سىزدەرسىز جەردە قىزىق جوق، سىزدەر جوق جەردە كورىك جوق. ال انالار بولسا، اۋىل شارۋاشىلىعى تۋرالى تالاسقا ءتۇسىپ كەتتى.
راۋشان. انالارىڭىز كىم؟
كەلتەك. ءسىزدىڭ اسا قۇرمەتتى ەرىڭىز بەن جاۋىنگەر پولكوۆنيكتى ايتامىن.
دانەش. قۇداي بىلەدى، پولكوۆنيكتىڭ ءسوزى دۇرىس.
كەلتەك. وتستاۆكاداعى پولكوۆنيكتىڭ دەڭىز. سونىڭىز دۇرىسىراق.
دانەش. وتستاۆكاداعى پولكوۆنيك ەركەك قوي، ال وتستاۆكاداعى ەركەكتى كىم دەپ اتارمىز؟ (سىلق-سىلق كۇلەدى.)
راۋشان. جەتتى قالجىڭ، جەتتى. ەندى قويىڭدار، وتىرىڭىز. كەلتەكە، ءبىز ەستىمەگەن تىڭ وسەكتەردەن بولسا ايتىپ جىبەرىڭىز.
كەلتەك. دارىگەر ماعان وتىرۋدى قوسپاعان.
دانەش. وسەك ايتپا دەمەگەن شىعار. (اسپاندا ساليۋت بوياۋلارى جالتىلداي باستايدى.)
راۋشان. باستالدى. ساليۋت، جۇرىڭدەر.
كەلتەك. مەن سىزدەردى بۋكسيرگە الايىن.
دانەش. كىمدى-كىم تارتارىن ءتاڭىرىم ءبىلسىن.
راۋشان مەن دانەش كەلتەكتى قولتىقتاپ شاپشاڭ باسىپ كەتەدى. ساحناعا ساپار، وعان ىلەسە داۋرەن ورالادى. ولاردىڭ اڭگىمەسى الىستان كورىنگەن ساليۋت فونىندا ەتەدى.
ساپاp. ەسىڭدە ساقتا، داۋرەنجان، سەنى مەن ءبىز سياقتى دارەجەدەگى قىزمەتكەرلەر ءۇشىن ساقتىق ەكىنشى ناتۋرا بولۋى كەرەك. اسىرەسە، قايىن اتاڭنان ساق بول دەر ەم... اتاڭ ۋستاۆتان اۋا باسپاس ورتادوكستار تۇقىمىنان سياقتى. ءقاۋىپ كوبىنە سوندايلاردان شىعادى.
داۋرەن. تىم ءتوندىرىپ جىبەردىڭىز بىلەم؟ ونىڭ جانى روزامەن بىرگە.
ساپاp. ساقتىقتا قورلىق جوق. مەنىڭ ءسوزىمدى دە ۇمىتپاعايسىڭ. (كۇلگەن بوپ.) ونىڭ ۇستىنە سەن روزا ەمەسسىڭ عوي...
داۋرەن. كۇتەيىك. مەزگىل ءبارىن دە كورسەتەر. (ءسال بوگەلىپ.) كەيىن ورالمايمىز با؟
ساپاp. ءساليۋتتى قويا تۇر. (از بوگەلىپ.) مەن ۇلكەندەردە بولدىم.
داۋرەن. ءۇمىت كوپ پە، قالاي؟
ساپاp. قانداي ءۇمىت؟
داۋرەن. ءوزىڭىز تۋرالى ايتام دا.
ساپار. بۇگىن مينيسترلىكتەن تۇسكەن كىسى ەرتەڭىنە قايتا ورالا المايدى. قۇلاۋ جەڭىل بيىكتەن، ال كوتەرىلۋ...
داۋرەن. اعاتاي، كارى بۇركىتتىڭ قونعانى قۋلاعانى ەمەس. ءسىزدىڭ ءالى قاناتىڭىز بەرىك، ءالى دە بيىك ۇشاسىز. ال، ءبىز — ءسىزدىڭ ۇياڭىزدان ۇشقان بالاپاندار جولبارىسقا تۇسۋگە باستاساڭىز دا ىرزامىز.
ساپاp. قانات-قۇيرىعىمنىڭ بەرىك ەكەنى راس، ءبىراق قۇلاعانىم دا راس قوي.
داۋرەن. ويدەمەڭىزشى.
ساپار. سەندەرگە وڭاي بولۋ ءۇشىن ايتامىن: وڭاي جابىلىپ، قيىن اشىلاتىن بول، بالا.
داۋرەن. اقىلىڭىزعا قۇلدىق، اعاتاي.
ساپاp. ءقازىر ۋاقىت قيىنداي باستادى، داۋرەن. قاتەلەسۋ بۇرىنعىدان كوپ وڭاي... سارى ءتىس بولعان مەنىڭ ءوزىم دە ەسەپتەن جاڭىلدىم ەمەس پە؟.. مەزگىلدەن قالۋ قانداي ءقاۋىپتى بولسا، مەزگىلدەن وزۋ دا سونداي قاتەرلى... ۋاقىت... ۋاقىت... تىزگىن ۋاقىت قولىندا. ونىمەن ەسەپتەسپەگەن قارعا ادىم جەرگە دە بارا المايدى.
داۋرەن. قانداي اقىلدى ايتتىڭىز.
ساپاp. ۋاقىت مەنىڭ اڭگىمەمدى كونەرتۋى، ۇمىتقا اينالدىرۋى كەرەك، ۋاقىت — مەنىڭ ادامدارىمدى ۇلكەيتۋى، مەنىڭ توبىمدى كۇشەيتۋى كەرەك. تۇسىنىكتى مە؟... مەنىڭ مينيسترلىك ورنىما سەن وتىرۋىڭ قاجەت، داۋرەن.
داۋرەن. ءسىز ءۇشىن جانىم پيدا، اعاتاي!
ساپاp. سەنى جاقىندا اڭگىمەگە شاقىرۋى دا مۇمكىن. وندا قۇدايدىڭ جارىلقاعانى. (جاقىنداڭقىراپ). جاقسى پىكىر قالدىرۋعا تىرىس.
داۋرەن. اعالار سەنىپ سۇيەنسە، ىنىلەر نەسىن اياماق. شارشار، شالىعار ەكەن دەمەڭىزدەر دەيمىن دە.
ساپار. دۇرىس-اق. ءارقاشان دا ءسىزدى قولداۋشىمىن دەگەندى دە اڭعارتقان ءجون.
داۋرەن. ءبىزدىڭ تىرلىگىمىز — ءسىزدىڭ ساۋلىعىڭىزدا. توبەدە دە، تومەندە دە بىرگەمىن دەيتىن شىعارمىن!
ساپار. بارەكەلدە. بۇل ماسەلەنىڭ ءبىر جاعى — ءساتتى جاعى عوي. ەندى ەكىنشى جاعىن، ياعني قاتەرلى جاعىن دا ۇمىتپاۋىمىز كەرەك... (جان-جاعىنا قارانادى.)
داۋرەن. ايتا بەرىڭىز، اعاتاي.
ساپاp. قاتەر سەنىمەن جارىسقا تۇسەر كانديداتۋرادا. ونى بەدەلدى عالىمدار قوستايدى. ول وسى جەتىنىڭ ىشىندە سۇرىنبەسە، مەنىڭ ورنىما زاۋلاپ ەتەدى..
داۋرەن. مەن بىلسەم، زاۋلاماسقا ءتيىس ول جولداس. وعان كولەڭكە تۇسىرەتىن شارالار قولدانىلدى.
ساپار. مەنىمەن كەڭەسپەي-اق پا؟
داۋرەن. ءسىز بۇعان ارالاسپاعانسىز، ارالاسپايسىز دا.
ساپار. تۇسىنىكتى. ايتا بەر.
داۋرەن. جالعان عالىم، ديسسەرتاسياسى باسقا تىلدەن ۇرلانعان دەگەن ارىز ءتۇسىرىلدى.
ساپار. ال ول تەكسەرىلمەي مە ەكەن؟
داۋرەن. تەكسەرىلە بەرسىن. بىزگە ازىرشە ۇستالعانى دا جەتەدى.
ساپاp. مۇنىڭ دا ءجون... ارىز يەسى ارينە... كەلتەك بولار؟ (داۋرەن باسىن يزەيدى.) كوزسىز-اۋ باتىرىم. قىسقاسى سەن دە قاراپ جاتپاپسىڭ. مولودەس!
داۋرەن. ءسىزدىڭ قوستاۋىڭىز — ماعان ۇلكەن مارتەبە!
وسى كەزدە ساليۋت اياقتالعان، دابىرلاي سويلەسكەن داۋرەن مەيماندارى قايتا ورالادى،
دانەش. ساليۋت ءبىتتى. زەڭبىرەك ءۇنى باسىلدى. كۇندەلىكتى كوڭىلسىز ومىرگە قايتا كوشەمىز. پولكوۆنيك، زەڭبىرەك گۇرسىلىن، اسىرەسە، ءسىز اڭسايتىن شىعارسىز. سولاي ەمەس پە!
مالىك. ارينە. (كۇلىپ.) زەڭبىرەك اتىلماسا ىشكەن اسىم بويىما سىڭبەيدى.
دانەش. كۇلمەڭىز ءالسىز ايەلگە. مەن باسقا ماعىنادا ايتىپ تۇرمىن.
ساپار (راۋشانعا). بايبىشە، قوزعالمايمىز با؟
روزا. جوق-جوق، قوزعالمايسىز. جىبەرمەيمىن، اعاسى.
راۋشان. روزاجان، قيناما. قۇلاعىڭا عانا سىبىرلايىن: اعاڭ رەجيممەن تۇراتىن ادام. ونىسىن بۇزىپ الساق بۇلدىرەمىز.
دانەش. و، ءتاڭىرى، بۇ زاماننىڭ ەركەگى نەتكەن وسال ەدى. (مالىككە.) مۇمكىن ءبىزدىڭ كەتكەنىمىزگە ءسىز قينالاتىن شىعارسىز.
مالىك (كۇلىمسىرەپ). قينالعاندا قانداي. جۇرەگىمدى قان باساتىن سياقتى.
دانەش. وندا مەن ەرتەڭ سوعارمىن. كەلىپ كوڭىلىڭىزدى سۇرارمىن.
كەلتەك (تايقپاقتاڭقىراپ). قۇدا مەن قۇداعي قاعىستى.
دانەش (ويناقى، سول ىرعاقپەن). نەسى بار قاعىسسا، تابىستى. ساۋ بولىڭىز، پولكوۆنيك، شىعارىپ سال دەر ەدىم، جۇرەگىڭىزدى ايايمىن. (شىعادى.)
راۋشان. ءبىزدىڭ دانەشتىڭ بويى تولعان جىگەر-اۋ. ەركەگى تابىلسا ۇيلەنەر... ايەلدىككە ءمىنى جوق. قوش بولىڭىزدار. ساۋ بولىڭىز، مالىك اعا.
كەلتەك. جاقسى-جاقسى تۇستەر كورىڭىز. (مالىك باس يەدى. راۋشان مەن كەلتەك تە كەتەدى.)
ساپار. قۇدا، سىزبەن كورىسكەنىمە قۋانىشتىمىن. بۇدان بىلاي دا جاقىندىعىمىز ارتىلا بەرسىن. (كۇلىمسىرەپ.) پەنسيونەرلەر مىندەتى تۋرالى دا بەيبىت بىتىسەرمىز دەپ سەنەمىن.
مالىك. بارلىق ماسەلەلەر دەگەندى قوسا ايتىڭىز. (داۋرەننىڭ ىڭعايسىزدانعان قوزعالىسىن بايقاپ قاپ.) ءيا، ءبارى قالجىڭ، ءبارى ويىن، قۇدا. كوڭىلدى كەزدەسىپ تۇرايىق. ال قاعىسىپ قالۋدى قاجەت كورسەڭىز، ونىڭىزعا دا ءازىرمىن.
ساپاp. جاۋىنگەرلىك ءبىزدىڭ تۇقىمعا دا ءتان قاسيەت. ساۋ بولىڭىز (قول الىسىپ قوشتاسادى.)
داۋرەن. مەن ءسىزدى شىعارىپ سالايىن، اعاتاي.
ساپار مەن داۋرەن كەتكەن. مالىك يەن روزا بىرىنە-بىرى كۇلىمدەي قارايدى.
روزا (اكەسىنە سۇيەنىپ). پاپام... پاپام... Meءنىڭ پاپام. جاقسى بولدى-اۋ كەلگەنىڭ. جەتپەۋشى ەدىڭ كەيدە سەن!
مالىك (سۇيەدى). كەيدە عانا ما، بالام؟
روزا. ەندى ەش جاققا جىبەرمەيمىن قاسىمنان.
مالىك. جەكسەنبى كۇندەرى دەمالىس بەرەتىن شىعارسىڭ.
روزا. جوق، دەمالىس تا بەرمەيمىن. كەلتىرمەيمىن ەشكىمدى. تەك دەم الۋ، دەم الۋ بولادى جۇمىسىڭ!
مالىك. سەن مەنى جاڭاعى اكتريسادان قىزعانعاننان قالايسىڭ؟
روزا. ودان دا، بارىنەن دە قىزعانام. سەن مەنىڭ عانا پاپامسىڭ.
مالىك. جارايدى، بولسىن دەگەنىڭ... (كەنەتتەن جۇرەگىن اۋىرسىنىپ قالادى.)
روزا (شوشىپ). نە بولدى؟
مالىك. كەشىر، قىزىم. شارشاپپىن... ءوتتى بىلەم.
روزا. وتىر، پاپا. (اكەسىن وتىرعىزادى). مەن بارىپ توسەك سالايىن.
دەرەۋ كەتەدى. پاۋزا. ءوز ۇيىنەن مارجان شىعادى.
مارجان. جالعىز قاپسىز عوي، مالىك اعا.
مالىك. ءيا، جالعىز قالدىم. (قاسىنان ورىن ۇسىنادى.) جالعىز قالعاننان اۋىر نە بار ەكەن.
Mapجان. مەن جالعىز قالعاندا عانا تىنىشتىق تابامىن.
مالىك. ول شارشاعان تۇستاعى ۋاقىتتاردا شىعار.
مارجان. امبە ۋاقىتتا.
مالىك. ال مەن جالعىز قالدىم-اق، ساعىنا باستايمىن.
مارجان. ساعىنارىڭ بولسا وعان نە جەتسىن...
مالىك. كەشىرىڭىز... مەن ءسىزدىڭ اۋىر سەزىمدەرىڭىزگە ءتيىپ كەتتىم بىلەم.
مارجان. وقا ەمەس. (ءسال بوگەلگەن سوڭ.) ءسىز ايەلىڭىزدى اڭسايمىسىز؟
مالىك. ساعىنامىن. كەيدە وتىرىپ ءدال قاسىمنان كورگەندەي بوپ قالامىن.
مارجان. ال مەن ەرىمدى قاسىمدا كورۋدەن قورقۋشى ەم.
مالىك. ءساتسىز قوسىلعان با ەكەنسىز؟
مارجان. ءبىر ۇيدە وتىرىپ، ەكى ايىرىم جولمەن كەتىپپىز. كەتە بەرىپپىز... كەتە بەرىپپىز... قايتا كورىسكەندە جات ادامدار بولىپ تابىستىق. مەن ءساتسىز شىققان سۋرەتىمدى ايتامىن، ول جوعالتقان جاقسى كابينەتىن ايتادى. سونىمەن ۇعىسۋدان دا قالدىق. اقىرى بايعۇس ءولىپ تىندى. (پاۋزا.) سىزدەردىڭ قاباق شىتىسپاعاندارىڭىز قانداي اسەم بولعان.
مالىك. سولدات ءومىرىن بىلەسىز عوي. بۇگىن ويدا، ەرتەڭ قىردا، كوشپەلى قازاق سياقتىمىز بۇرىنعى... كەيدە سوعان ازداپ قانا رەنجىسىپ تە قالاتىنبىز. مىنە ەندى پولك تا جوق، ايەل دە جوق. (پاۋزا.) وڭاشادا مۇڭ شەرتكەن پولكوۆنيك قانا بار. قىزىق ەمەس پە؟ كەشىرىڭىز، مارجان، بۇل سىزگە عانا ايتىلىپ قالعان سىر. (شىلىم تارتقىسى كەلىپ ترۋبكاسىن شىعارادى.)
مارجان (ءجاي عانا ترۋبكانى الادى.) روزا سىزگە شىلىم تارتۋعا جارامايدى دەگەن.
مالىك. دۇنيە كەزەك دەگەن وسى. بۇرىن ءبىر پولكقا مەن جاۋاپ بەرۋشى ەم... ەندى ءبىر پولك مەن ءۇشىن جاۋاپتى بولىپتى.
مارجان. مەنى رەنجىتكىڭىز كەلسە، ءوزىڭىز ءبىلىڭىز، (ترۋبكانى جانىنا قويادى.)
مالىك. جو... جوق تارتپايمىن. ءبىر سويلەپ قالۋ ادەت قوي. جاسىندا شەشەن، قارتىندا مىلجىڭ دەگەن ەمەس پە؟
مارجان. ءسىز ءالى قارتتىقتان الىسسىز.
مالىك. ادام جاساعاننان قارتايماي، جاسىعاننان قارتايسا كەرەك. كەيدە كەۋدەڭە جۇرەگىڭ سىيماستاي كورىنەدى. ماعان ءقازىر، جاڭاعى دانەش ايتقانداي، زەڭبىرەك گۇرسىلى جەتپەيتىن سياقتى.
مارجان. ساق بولىڭىز، پولكوۆنيك. ول قادالعان جەرىنەن قان الاتىن ايەل.
مالىك. وزىڭىزدەن شە، ساقتانۋ كەرەك ەمەس پە؟
مارجان. كىم ءبىلسىن؟ (باسقىشقا روزا شىعادى.)
روزا. پاپا، ۇيىقتاۋ كەرەك.
مالىك. دۇرىس، جولداس، كوماندير.
مارجان. روزوچكا، قاتال ۇستا پاپاڭدى. ەركىنە جىبەرسەڭ ەركەلىك جاسار دا ءتۇرى بار.
مالىك. Eh، شاعىم جاساۋعا دا شەبەر ەكەنسىز عوي.
مارجان. شاعىم ەمەس، جانى اشىعاندىق دەڭىز. قايىرلى ءتۇن!
مالىك. راقمەت، مارجان.
روزا اكەسىن قولتىقتاپ ۇيگە كىرەدى. ءسال بوگەلگەن مارجان دا ءوز ۇيىنە كەتەدى. پاۋزا. جارىققا شىقپاي كولەڭكەلەرمەن جاسىرىنا باسقان قايرات ءۇيدىڭ تەرەزەسىنە توقتايدى. باسقىشقا روزا قايتا شىققان. قايرات اعاشقا تاسالانىپ قالادى. روزا سكامەيكەگە قايتا بارىپ ترۋبكانى تاۋىپ الادى دا، ۇيگە كايتادى.
قايرات (قارسى شىعادى). ءبىر مينۋتكە...
روزا. وي!
قايرات. مەن شىن-اق كىسى شوشىعانداي ما ەكەنمىن؟
روزا (ءالسىز كۇلىمسىرەپ). كۇتپەگەن جەردەن بولعان سوڭ شىعار.
قايرات. كۇتەدى دەپ مەن دە ويلاعان جوقپىندى.
روزا. مەن جاڭا عانا ەستىپ ەم...
قايرات. نەنى؟
روزا. سەنى بوساندى، اقتالدى دەپ.
قايرات. سوعان دەيىن مەنى كىنالى دەپ ساناپ پا ەڭ؟
روزا. اشۋلانساڭ قىزۋ ەڭ... ادۋىن ەڭ. قايدان بىلەيىن. ونىڭ ۇستىنە حات تا جازبادىڭ عوي...
قايرات. ساعان با، نە دەپ؟
روزا. اق ەدىم، دەپ.
قايرات. سەنىڭ الدىڭدا ما؟ اقتىعىمدى جۇرەگىڭ ايتار دەپ ەدىم. كەيىن ءبىلدىم: ونىم بەكەرشىلىك ەكەن.
روزا. ول ءبىر اۋىر كەزەڭ ەدى. ءبىراق سەنى كىنالاعان مەن جوقپىن... ايتسە دە كىسى ءولىمى اۋىر ەكەن. جانىم جۇدەپ، جالعىز قالدىم... نالىدىم. اقىلداسار اكەم دە جوق قاسىمدا. داۋرەن بولماعاندا كۇيرەپ كەتەر مە ەم... كىم ءبىلسىن...
قايرات (كەكەتىپ). ءيا، سولاي شىعار. داۋرەن شىعار ساقتاپ قالعان جانىڭدى. تورىن بەكەر جايماعان ەكەن سابازىڭ.
روزا. تورعا تۇسەر قۇس ەمەس. ءسۇيىپ شىقتىم داۋرەنگە.
قايرات. وندا جۇرەگىڭ جۇرەك ەمەس ەكەن دە!
روزا. مەنى نە دەپ كىنالاماقسىڭ؟
قايرات. كىنالامايمىن. جىل وتپەي-اق بار سەزىمىن ۇمىتقان، انت پەن سەرتىن اياققا باسقان ايەلدى كىنالاۋعا بولا ما! سەنەن قۇتقارعان قاتال تاعدىرىما مىڭ شۇكىر.
روزا (سالقىن). ال مەن سەنىڭ باقىتىڭا تىلەكتەسپىن.
قايرات. وندا ەسەپتى ءتۇزۋ ايىرىسقان ەكەنبىز.
روزا. ونىڭدى ءوزىڭ بىلەسىڭ. (شاپشاڭ باسقان داۋرەن كىرەدى.)
داۋرەن (تاڭدانا). قايرات؟
قايرات. كۇتپەپ پە ەڭ؟
داۋرەن. كۇتكەنمىن. تەك تۇندە كەلەر دەپ ويلاماعان ەم.
قايرات. قاراڭعىدان قورقامىسىڭ؟
داۋرەن. ءار نارسەنىڭ جارىعىن جاقسى كورەمىن.
قايرات. بار نارسەگە كەرەگى نە جارىقتىڭ. وزىنەن-وزى ايقىندارى دا بولا بەرمەي مە؟
داۋرەن. ونىڭ دا ءجون. ايتسە دە جارىققا نە جەتسىن... جۇرىڭدەر ۇيگە كىرەيىك.
قايرات. قاماۋدان قايتقان پاقىرعا بۇل قۇرمەتىڭ كوپتەۋ بولار.
داۋرەن. ىزاڭ تۇسىنىكتى. سەنى ويلاعاندا ءبارىمىز دە قان جۇتقانبىز سول كەزدە.
قايرات. اسەم ايتتىڭ. تەك مەنى تىم اڭقاۋعا ساناي بەرمەگەيسىڭ.
داۋرەن. سەنبەيمىسىڭ ماعان؟
قايرات. ساعان با؟ (ىزالى). تىم بولماسا سۇراۋعا ۇيالساڭ ەدى؟!
داۋرەن. داۋىستاما، كورشىلەردى وياتاسىڭ.
مالىك (باسقىشقا شىعادى.) توي تارقاماپتى عوي ءالى... (قايراتتى كورىپ.) اپىرماۋ بۇل كىم... ءوزى ەمەس پە قايراتتىڭ؟
قايرات. ءدال ءوزى... تەك ءتاۋىر مەزگىل ەتىپ، جامان مەرزىم جەتكەندە كورىپ تۇرسىز. (ۇيىنەن شىققان مارجان دا انادايدان تىڭداپ تۇر.)
كەشىرىڭىز، اعا، قاتتىراق ايتتىم بىلەم. ءسىزدى جازعىراتىن ورنىم جوق.
مالىك. جالاعا كەزىككەنىڭدى ەستىگەم، قايرات. ءبىراق بوسانىپ قايتقانىڭدى بىلمەپ ەم. (روزاعا.) سەن نەگە ايتپاعانسىڭ، قىزىم؟ (روزا ۇندەمەيدى.)
قايرات. جامان قاۋەسەتتىڭ اياعى ۇزىن دا، جاقسى حابار شابان كەلەدى ەمەس پە؟ مۇمكىن مەنىڭ بوسانعانىم بىرەۋلەرگە ءتيىمسىز دە كورىنگەن شىعار؟
داۋرەن. بۇل قاي يشاراتىڭ؟
قايرات. مەن سەنىڭ اتىڭدى اتادىم با؟ كiءسى ولتىرگەننىڭ تاڭباسى باسىلۋعا كۋالىك ەتكەن دوسىڭ كەلتەك تە بار ەمەس پە؟
داۋرەن (سالقىن.) كەلتەك ءۇشىن جاۋاپتى ەمەسپىن. ال وعان سەنبەسكە تاعى دا دالەلىم بولعان جوق.
قايرات. مۇمكىن ماعان ءالى دە كۇماندى شىعارسىڭ؟
داۋرەن. ەكەۋىڭ ماس ەكەنسىڭدەر. كەلتەكتىڭ دە جاڭىلىسۋى ىقتيمال عوي.
قايرات. جاڭىلىسقان وزگەلەر، ولجا تاپقان سەن بوپسىڭ.
روزا (شىدامسىز). قايرات؟
قايرات. عاجاپ-عاجاپ! اتىم دا ساقتالىپتى ەسىڭدە. مەن سەنى ۇمىتشاق دەپ ءبىلىپ ەم.
مالىك. قايرات، قىزىمدى نە دەپ ايىپتايسىڭ؟
قايرات. ايىپ تاعار ادامعا، سوتتا تۇرعانىم جوق. اقيقاتقا ۇمتىلۋ كۇنا ما، اعا؟
مالىك. ۇمتىلا بەر، تەك اسىقپاي ۇمتىل. وزگەنىڭ دە ءتىل قاتۋىنا مۇرشا بەر.
قايرات. ءسىز ءالى سوزگە سەنەدى ەكەنسىز دە؟
مالىك. سەن شە ەشتەڭەگە سەنبەيمىسىڭ؟
قايرات. ءتورت جىل تۇرمە سەنىمىمدى بۇزىپتى. اسىرەسە، سۇلۋ سوزدەرگە سەنبەيمىن.
داۋرەن. سابىر ەت، قايرات. مۇمكىن تۇسىنىسەرمىز.
قايرات. قابىردا ما؟
مارجان. قايرات! (جاقىنداپ كەلەدى.)
قايرات. مارجان aپa؟ ءسىز دە ۇمىتپاپسىز عوي مەنى.
مارجان. جىگىت پەن تالانت ۇمىتىلماس بولار.
قايرات. جىلى سوزدەرىڭىزگە راقمەت! سىزگە، اپا، سەنەمىن.
مارجان. سەنى ويلايتىن مەن عانا ەمەس بولارمىن.
قايرات. ازعان جۇيرىك، توزعان تالانت كىمگە كەرەك دەيسىز؟ سولاي ەمەس پە، مالىك اعا؟
مالىك. ءوزىڭ جاس، ءسوزىڭ ەگدە ەكەن. بىلىگىم جەتپەسكە بيلىك ايتپاعانىم ءجون بولار.
قايرات. دۇرىس، اعا. ءسىز بيلىكتى ءبىلىپ بولعان سوڭ عانا ايتاتىن ادامسىز.
مارجان. قۇلاق اس، قايرات: «اشۋ دۇشپان، اقىل دوس» دەگەن بار ەمەس پە؟
قايرات. سوندا قالاي، قاجىرسىزدىقتىڭ ءوزى ءتاۋىر دەيمىسىز؟ (بارىنە). ۇرىكپەڭىزدەر، اعايىن، كەك قۋاتىن مەن ەمەس. شىعارۋ ءۇشىن دىعىمدى ءبىراز عانا جەلدەتىپ بارىپ باسىلدىم. ويتپەسەم، ىشىمدەگى وت ءوزىمدى جاندىرار ەدى. ەندى مىنە جەڭىلدەپ قالدىم نەداۋىر. مەن كەتەيىن. سىزدەر قالدىڭىزدار. كىرىڭىزدەر، جارقىراعان جاقسى ۇيگە. ۇيقىلارىڭىز ءتاتتى، تۇستەرىڭىز قىزىقتى بولسىن. اعايىن، ءساتسىز ءومىر ءسۇرۋشى، بيكۇنا جاپا شەگۋشى، ابىروي-قۇننان ايىرىلعان جىلدارىمەن ادامعا دەگەن سەنىمىن قوسا جوعالتقان، بيشارا جاندا شارۋالارىڭىز قانشا؟
شاپشاڭ باسىپ جوق بوپ كەتەدى. روزا ونىڭ سوڭىنان ەرىكسىز جۇگىرە جونەلگەندەي. ءبىراق تەمىر شەڭگەلىن كەزىندە سالعان داۋرەن تىرپ ەتكىزبەيدى. اۋىر پاۋزا.
مالىك. باسقاسىن بىلمەيمىن، ىشتەگى ۋى جەتەرلىك ەكەن.
داۋرەن. تۇسىنىكتى عوي ءحالى. ونىڭ ورنىندا بولسام، مەن دە سولاي سويلەر ەم.
روزا (قاتال). بوگدە ءسوزدى قويىپ، ايتقانىن ىستەيىك: ۇيگە كىرەيىك، ۇيقىعا باتايىق.
و دا شاپشاڭ باسىپ ۇيگە كەتەدى. ونىڭ سوڭىنان اسىقپاي قيمىلداعان داۋرەن كىرەدى.
مارجان (قايرات كەتكەن جاققا قاراپ). سورلى بالا. جۇرەگى جارىلماي كەتتى-اۋ ايتەۋىر.
مالىك. بىلمەگەندەرىمدى ەندى بىلگەن ءتارىزدىمىن. ول روزانى سۇيگەن ەكەن-اۋ؟
مارجان. ەكەۋى ەگىز قوزىداي ەدى.
مالىك. ءبورى كەپ بۇلدىرگەنشە دەڭىز...
مارجان. جەڭىل قاراماڭىز، مالىك اعا.
مالىك. جاقسى، قويدىم. (از بوگەلىپ قالىپ.) ايتىڭىزشى بىلسەڭىز... قايراتتىڭ قامالۋىنا مەنىڭ بالالارىم جازىقتى ما؟
مارجان. تەز ۇمىتتى.دەپ جازعىرماساق، روزاعا تاعار كىنام جوق.
مالىك. داۋرەن شە؟
مارجان. كۇيەۋ بالاڭىزدى ۇناتپايمىن. ءبىراق كىنالى دەۋگە فاكتىم جوق.
مالىك. مەن تەك ءسىزدىڭ ويىڭىزدى عانا سۇراپ تۇرمىن.
مارجان. روزا نە ويلايدى ەكەن؟ سونى بىلگەنىڭىز دۇرىسىراق بولار.
مالىك. مۇمكىن... (پاۋزا.)
مارجان. نەگە ۇندەمەي قالدىڭىز؟
مالىك. جەڭىس كەلگەلى قاشان...
مارجان. اتتاي ون جەتى جىل.
مالىك. قانشا قان توگىلدى، قانشا ءومىر قيىلدى. سونىڭ ءبارى جاقسىلىق ءۇشىن، ادامداردىڭ باقىتى، ادىلدىك ءۇشىن ەمەس پە ەدى... كەيبىرەۋلەر سونىڭ ءبارىن ۇمىتا دا باستاعان. وزدەرىن عانا ويلايتىن بولعان.
مارجان. ءسىز داۋرەندى ايتامىسىز؟
مالىك. نەگە ولاي سۇرادىڭىز؟
مارجان. مىناداي وسوبنياك قانداي اقشاعا ىستەلدى دەر ەدىڭىز؟ وسىعان قاراسام داۋرەن تۇسەدى ەسىمە.
مالىك. داۋرەن جالعىز بولسا ەدى-اۋ... (ۇندەمەي قالادى.)
مارجان. رەنجىتكىم كەلگەن جوق. ءبىراق امالسىز اتىن اتادىم، ەگەر مەن ءبارىن ايتا باستاسام...
مالىك (ءبولىپ كەتىپ). بۇگىنگە وسى دا جەتەدى. قالعان جاعىن ءوزىم باعىپ كورەيىن.
شىمىلدىق
ەكىنشى اكت
ەكىنشى سۋرەت
ۇلكەن قوناق قابىلدايتىن زال، توردە ەكىنشى ەتاجعا كوتەرىلەتىن كەڭ مرامور باسپالداق، ساحناعا، كابينەتكە، كىرەر، بالكونعا شىعار اينەكتى ەسىكتەر. قىمبات ليۋسترالار، تەڭىز، ورمان پەيزاجدارى سالىنعان سۋرەتتەر ءىلۋلى. جۇمساق ورىندىقتار، كرەسلو، ديۆاندار. مەزگىل كۇندىز. جالتىر كۇنگى جارىق اينەكتىڭ الدىندا مارجان مالىكتىڭ پورترەتىن سالىپ وتىر. شەتىرەكتە ەرىنە قوزعالىپ جۋرنالدىڭ بەتتەرىن قاراپ وتىرعان دانەش كورىنەدى.
دانەش. جاقسى پورترەت وسىنداي جىم-جىرت كوڭىلسىز جەردە جاسالادى دەپ كىم ويلاعان! ويىنى، كۇلكىسى ۇزىلمەيتىن ءبىزدىڭ رەپەتيسيامىز مۇنىڭ جانىندا توي ەكەن عوي.
مارجان. ءسىز ءرولىڭىز شىقپاي جاتسا دا رەنجىمەيسىز؟
دانەش. ءوزىم ءوز بولعالى رولدەن قينالىپ كورگەن ەمەسپىن؟
مارجان. وندا باقىتتى ەكەنسىز. ال مەن شىعارا الماي قينالىپ وتىرمىن.
دانەش (مولبەرتكە جاقىنداپ). كادىمگى پولكوۆنيك، كادىمگى ەركەك. ءبىتىپ تۇر ەمەس پە؟
مارجان. تەك جانى عانا جوق دەڭىز.
مالىك. وعان ءسىز كىنالى ەمەسسىز. مەندە جوقتى ءسىز قايدان تاپپاقسىز.
مارجان. جوق، ول مەنىڭ كىنام. سەزگەنىمدى تۇيە الماي، كورگەنىمنەن ارتىلا الماي جاتىرمىن. (كيستىسىن تاستاپ، كەيىنىرەك بارىپ وتىرادى. مالىككە قارايدى. پاۋزا.)
دانەش. قايران پولكوۆنيك، مىناۋ ىستىقتا بالقىپ كەتپەسەڭىز نە قىلسىن.
مالىك. ونەرگە قۇرباندىق كەرەك دەمەي مە؟
دانەش (مارجاننىڭ تىڭداماي وتىرعانىن پايدالانىپ). مەن ءسىزدى قۇرباندىققا قيماس ەم. قينايتىن ونەردىڭ كەرەگى قانشا؟
مالىك. ەكەۋمىز ەكى ءتۇرلى سويلەپ وتىر ەكەنبىز. مەن ونەردىڭ جاسالۋ پروسەسىن ايتامىن. سولاي ەمەس پە، مارجان؟
مارجان (ويىنان جاڭا ويانعانداي قارايدى). نە دەدىڭىز؟ دۇرىس، جۇمىس توقتالماسىن... (كيستىنى الىپ قايتا جازا باستايدى.)
دانەش. سۋرەتشى بولماعانىما مىڭ شۇكىر.
مارجان. سۋرەتشىنىڭ قۇربانى بولماعانعا دا قۋانعايسىز.
دانەش. كەتتىم ەندەشە. (تۇرادى). ينكۆيزاسيا اياقتالعان كەزدە سوعارمىن.
مالىك. ءيا، ءسويتىڭىز.
دانەش. بەرىك بولىڭىز، پولكوۆنيك.
قىلىمسي باسىپ كەتەدى. پاۋزا.
مالىك. كورمەگەندىكتىگىمە كەشىرەرسىز، مارجان. مەنىڭ پورترەتىمدى جازۋعا نە سەبەپ بولدى؟
مارجان. بىلمەۋشى مە ەدىڭىز؟ بۇل وفيسەرلەر كلۋبىنىڭ زاكازى.
مالىك. سولاي ما ەدى؟ (مارجان ۇندەمەيدى.) وندا پوگوندارىمدى نەگە الدىردىڭىز؟ زاكازششيگىڭىز نارازىلىق كورسەتۋى مۇمكىن عوي.
مارجان. جالتىلداعان مەتالداردان گورى، جارقىلداعان وي تابايىن دەپ ەدىم... قالاساڭىز ەركىڭىز ءبىلسىن... شىتىرالارىڭىزدى قايتا تاعىڭىز. تاعى ءبىر اردەندى فيگۋرا تۋادى دا قويادى.
مالىك. مارجان، ۇيدەمەڭىزشى. ءاربىر وردەن ءۇشىن اققان تەر، توگىلگەن قان بار-دى.
مارجان. جو... جوق، ولاي ەمەس، ولاي.. تەرىس تۇسىنبەڭىز مەنى. ومىردەگى وردەنگە تيتتەي دە قارسى ەمەسپىن.
مالىك. سوندا قالاي... ءومىر مەن ونەر ەكى نارسە مە؟
مارجان (كۇلە سويلەيدى). قورىقپاڭىز، پولكوۆنيك. ءسىزدىڭ پورترەتىڭىز شىقپاس، ال شىقسا ناعىز رەاليستىك جوسپاردا شىعادى. ماعان ءسىز جۇرت كوزىندەگى ۇيرەنشىكتى كورىنىستە ەمەس، مەن عانا قالاعانداي بەينەدە كەرەكسىز. ءسىزدى مەن باسقالارعا دا ءوزىم بىلەتىندەي تانىتقىم كەلەدى. ال ونداي بەينەڭىز سيرەك كورىنىپ، شاپشاڭ جابىلادى، مەن ۇستاپ قالا الماي اۋرەمىن. (مالىك مەن قايتەيىن دەگەندەي يىعىن كوتەرەدى.) كۇناكار كىسىدەي كۇمىلجىمەڭىز. تابۋ، تانۋ مەنىڭ مىندەتىم.
مالىك. راس ايتاسىز. ادامدى تانۋ دا ۇلكەن ونەر. ول جۇرتتىڭ بارىنە دە كەرەك.
مارجان. مۇمكىن ول وفيسەرلەرگە دە كەرەك شىعار؟
مالىك. ارينە، ادام ادامعا عانا سۇيەنەدى. ادامعا ادام جاۋاپتى... بىرەۋدىڭ سىرتى جارىق، ءىشى تۇنەك. وقتاۋلى مىلتىققا بالاعان جىگىتىڭ اتىلاردا تۇتانباي قالسا، كوزگە قوراش بىرەۋلەر بومبا بوپ جارىلادى. ءبىز ونىڭ وتتان جارالعان جان ەكەنىن كورەمىز.
مارجان. ايتا ءتۇسىڭىزشى، مالىك اعا. (شاپشاڭداتا جازادى.)
مالىك. مەن اقىن بولسام ايتار ەدىم.
مارجان. بىلەسىز بە، ولار قالاي ايتار ەد...
(جۇمىسىن بولمەي تاقپاقتاتىپ كەتەدى.)
روزا، روزا، روزا ءبىزدىڭ،
كۇي مەن جىرى كوڭىلىمىزدىڭ.
باستا، روزا، باس ءانىڭدى،
قۋانت، روزا، دوستارىڭدى...
مالىك. بۇل قاي روزا تۋرالى؟
مارجان. ءسىزدىڭ روزا تۋرالى، ۇناي ما؟
مالىك. جىلى ايتىلعان سياقتى.
مارجان. وسى جىلى ولەڭ ءۇشىن روزاعا سۋىق شاپالاق تا تيگەن.
مالىك (داۋسى ەرىكسىز قاتتى شىعادى.) نە دەيسىز؟
مارجان. نە دەپ كەتكەنمىن جازعان باسىم. (مالىك تۇرىپ كەتكەن. ستول ۇستىندەگى گرافيناعا بارىپ سۋ ىشەدى.) كەشىرىڭىز، مالىك اعا. وسەكشىنىڭ ءسوزىن ايتتىم بىلەم. سەميادا بولا بەرەدى ەمەس پە؟..
مالىك. ءيا، ءيا... مەن قىزعانسام جارىمدى پۋلەمەتپەن اتار ەم. (قولىندا ۇزىن قامشىسى بار دومباي كىرەدى.)
دومباي. بۇل يت ەمەس، جولبارىس قوي.
مالىك. دوكە، يت قىدىرتىپ قايتتىڭىز بىلەم.
دومباي. قىدىرتتىم با، الىستىم با بىلمەيمىن. جۇلا جونەلگەنى اساۋ ايعىردان كەم ەمەس. مىنا قامشىدان قورىقپاسا بوي بەرەتىن پالە ەمەس.
(قامشىسىن ىلگەن، ودان سۋرەتكە كەلىپ توقتايدى.) پاح-پاح! ونەر دەپ وسىنى ايت. مۇرىن، كوز، قاس، قۇلاق تۇگەل ءتۇسىرىلىپتى-اۋ.
مالىك. ەشتەڭەسىن ۇمىتپاپ پا؟
دومباي. وسىنىڭا قانشا تولەيدى، مارجان؟
مارجان (ويىن بولمەي.) ءار ءتۇرلى.
دومباي. بۇرىنعى اقشامەن مىڭنان ءارى دەپ ەستىگەم. جاقسى-اق تابىس ەمەس پە؟ راقات ونەر عوي. باس اۋىرماي، بالتىر سىزداماي اقشانى كۇرەيدى دە جاتادى.
مارجان (مالىككە). دەمالىس جاسايىق. قالاساڭىز تۇستەن كەيىن تاعى دا وتىرۋعا بولادى.
مالىك. تۇپ-تۇگەل ءوز امىرىڭىزدەمىن.
مارجان. وندا كەلىستىك. (دومبايعا باس يزەپ شىعادى.)
دومباي (مارجاندى كوزىمەن شىعارىپ سالا). ايەل دەپ وسىنى ايت. الاقانىن اشسا اقشا توگىلەدى. اتتەڭ كۇيەۋى جوق.
مالىك. وعان نەگە وكىنەسىز؟
دوم باي. جاپ-جاس ايەل، وبال عوي. قىرىققا جەتە بەرىپ قاڭتارىلۋعا بولا ما؟
مالىك. وبال، وبال.
دومباي. ءوزىڭ نەشەدەسىڭ؟
مالىك. اتتاي ەلۋدەمىن.
دومباي. ساعان دا وبال. ەلۋدە ەركەك قۇلان قۇرىقتار بولار،
Mالىك. «قارتايدىق، قايعى ويلادىق، ۇيقى سەرگەك» دەپ اباي ەلۋىندە ايتقان ەمەس پە؟
دومباي. اقىندار ايتا بەرگەن عوي، ولاردى تىڭداي بەرسەڭ تاڭ اتىپ، تاۋىق شاقىرمايدى.
مالىك. ءيا، اقىندار ايتا بەرگەن عوي. (تاعى دا سۋ ىشەدى.)
دومباي. قۇدا، قارا سۋ ىشكەنىڭ قالاي. مۇزدا تۇرعان، سالقىن سارى قىمىز بار ەمەس پە؟ مەن بارىپ اكەلە قويايىن. ساپىرىپ تۇرىپ ىشەيىك، اڭگىمەنى سوعايىق.
مالىك. مەن دە جەڭىلدەنىپ شىعايىن. كەرەگىندە «ءاۋ» دەرسىز.
دومباي. قام جەمەي، دەمالا تۇر. كەرەگىندە شاقىرام.
دومباي باقشاعا كەتەدى دە، مالىك جوعارى كوتەرىلەدى. كىشكەنە پاۋزا. سالدەن كەيىن كوشەدەن شارشاعان اجارىندا پۇشايماندىق ءىزى بار روزا كىرەدى. ءجاي باسىپ داۋرەن بولمەسىنە جاقىنداعان. ءسال كىدىرىپ قۇلاق سالادى. ودان سوڭ ءوز بولمەسىنە كەتەدى. پاۋزا. كوشەدەن ءدىلدا كىرەدى.
ءدىلدا (ەسىككە بۇرىلىپ). كىر، بالام، كىر. مەن تۇرعاندا قاسىڭدا قىمسىنباعايسىڭ..
قايرات (كىرەدى). قىمسىنىپ نەم بار بۇل ۇيدە. بۇدان دا قىزمەتىندە كەزدەسكەنىم ءجون ەمەس پە دەپ تۇرمىن.
ءدىلدا. كۇن ۇزاق بىزدە وتىرىپ، روزانىڭ قىزمەتتەن قايتقانىن كۇتتىڭ. ەندى قىزمەتىنە بارسام با دەپ تۇرسىڭ. وسىنداي لوبلىعۋدىڭ كەرەگى نە؟ شاقىرايىن با؟
قايرات. شاقىرىڭىز.
ءدىلدا (روزانىڭ بولمەسىن ءسال اشىپ). روزاجان، ءبىر مينۋتكە.
(روزا شىعادى. كۇتپەگەن جەردەن قايراتتى كورىپ سىلەيىپ قالادى.)
كوردىڭ بە، جىگىت ەرتىپ كەلدىم، سەنىمەن ءسوزى بار ەكەن.
روزا. دۇرىس، تىڭدايىن. (پاۋزا.)
ءدىلدا (قايراتقا). تىڭدايمىن دەدى عوي، ەسىتتىڭ بە؟ (قايراتتا ءۇن جوق). مەن نەعىپ تۇرمىن وسىندا؟ مارجاندى تاماقتاندىرۋىم كەرەك ەكەن عوي. وسى ءبىر سۋرەتتەن دىڭكەلەپ بولدى بيشارا (ەسىككە بەتتەيدى.) قايراتجان، ساسپاعايسىڭ، قىسىلشاڭ جەردە ءوزىم سۇيەيمىن، ءبىلدىڭ بە؟
كەتەدى. پاۋزا.
روزا. وتىرايىق.
قايرات. وتىرۋعا بولمايدى. مەن تونالعان، جۇتاعان اداممىن عوي، جوعالتقاندارىم مەن ۇرلاتقاندارىمدى تابۋىم كەرەك.
روزا. مۇندا دا سول ءۇشىن كەلدىڭ بە؟
قايرات. ءيا. (روزانىڭ بەينەسىن تانىپ.) قورىقپا، ىزدەگەنىم ماحاببات ەمەس. ول مەنىڭ جادىمدا جوق نارسە.
روزا. وندا ىزدەگەنىڭنىڭ اتىن ايت.
قايرات. ىزدەگەنىم ەڭبەگىم... قولدى بولعان ەڭبەگىم
روزا. تۇك تۇسىنسەم بۇيىرماسىن.
قايرات. ەندەشە تۇسىندىرەيىن (روزا ۇندەمەيدى) بوسانعان سوڭ قاماۋدان، ەلگە تىكە قايتپاي-اق ءبىp شىعارما باستاعام. ويداعى بار ۇيىعاندى جازعانمىن. سونىڭ اقىرىندا حورمەن فورتەپيانو جانە وركەسترمەن ورىندالاتىن وراتوريا تۋىپ، سونى كونكۋرسكە جىبەرگەم-دى. كەشە بارىپ ەستىدىم، مەنىڭ شىعارمام سەنىڭ قولىڭا ءتۇسىپتى. سەن ازىرلەپ جاتقان كورىنەسىڭ!
روزا (اجارلانىپ). وراتوريا سەنىكى مە ەدى؟
قايرات. سەن مەنى وشكەن كومپوزيتورعا ساناپ پا ەڭ؟
روزا. جوق... ونداي وي مەندە بولعان جوق. (قولىن سوزادى.) ۇلى شىعارما جازىپسىڭ، قۇتتىقتايمىن.
قايرات. جايىراق، ديريجەر، جايىراق. ماعان ۇلىلىق ەمەس، كىشىلىك جاراستىق. مازاعىڭا كونبەيمىن.
روزا (قىزۋ). مازاعى نەسى؟ ونىڭ ۇستىنە مەن كونكۋرس اياقتالماي-اق، رەپەتيسيا جۇرگىزىپ جاتىرمىن. كورگەندەردىڭ ءبارى ىرزا. جيۋري دە ءبىر اۋىزدان قۇپتاپ وتىرعان كورىنەدى.
قايرات. ونى ءجيۋريدىڭ ءوزى ايتسىن. ال سەنىڭ ماقتاۋىڭ ماعان قاجەت ەمەس.
روزا. مەن عانا ما ەكەن ماقتاۋشى؟ شىعارماڭ بۇكىل كاپەللا، بۇكىل وركەستردىڭ سۇيىكتىسىنە اينالدى. (بويىن جيناپ.) جارىلىپ كەتسەڭ دە ايتايىن، ديرەجەرى مەن بولامىن!
قايرات. ەندەشە ءوزىڭ دە ەسىت. مەن وراتوريامدى العالى كەلدىم سەنەن.
روزا. نە دەپ تۇرسىڭ! مەن ءقازىر ساحناعا شىعۋعا دا جاقىنمىن. ۇزاماي سوڭعى رەپەتيسيا!
قايرات. ۇزاماي توي بولادى دەپ تە كۇتكەنبىز. كۇتكەنبىز دە قالعانبىز. سەنىڭ رەپەتيسياڭ سودان قىمبات بولىپ پا؟ (قولىن سوزادى.) اكەل كلاۆيردى.
روزا. مەنى قيناۋعا كەلىپ پە ەدىڭ؟
قايرات. ماعان جالعان ليريكا دارىمايدى، جولداس ديريجەر.
روزا. ەندەشە باسقاشا سويلەسەيىك. قايرات جولداس. ماعان ءسىزدىڭ شىعارماڭىزدى تاپسىرعان مادەنيەت مينيسترلىگى. سول مينيسترلىك ءوزى قايتارىپ السىن.
قايرات. مەن ەندى ۇكىمەت بۇيىرسا دا كونبەيمىن، سەنىڭ ديريجەر بولۋىڭا ىرزا ەمەسپىن. تۇسىنىكتى مە، ساعان؟
روزا. كەك الماقپىسىڭ وسىلاي؟
قايرات. ال سەن مەنى شىعارمامنان دا بولمەك بولعانسىڭ.
روزا. ويلاعان ەمەن بولەم دەپ. وراتوريانىڭ سەنىكى ەكەنىن دە بىلگەن ەمەسپىن. ال ءقازىر مەنى ودان ەشكىم دە ايىرا المايدى. ءتۇسىن. قايرات، وسىعان. (جوعارىدان كورىنگەن مالىك باسپالداققا جەتپەي تۇرىپ قالادى. ول تىڭداپ تۇر.)
قايرات. مەن ايىرامىن، مەن!
روزا. جوق، ايىرا المايسىڭ. مەنىڭ جانىم ءقازىر سەنىڭ وسى وراتورياڭدا. جاڭا تۋعان نارەستەنى جاريالايتىن ارياڭدا مەنىڭ جۇرەگىم بار. مەنمىن سول نارەستە. كۇننىڭ شىققانىنا، گۇلدىڭ ويانعانىنا قۋاناتىن سىبىزعى دا مەنمىن. مەنمىن، مەن!
قايرات. جالعان! ەگەر قۇداي بار بولسا، سول پير قۇداي مەن بولسام، بارلىق جالعان سويلەۋشىلەردىڭ ءتىلىن بايلار ەدىم.
روزا. بايلاي بەر. ءبىراق مەن شىن ايتتىم.
قايرات. قايدان بولسىن بۇل ۇيدە ونداي شىندىق. شىندىق ايتار اۋىز دا سەنەن تابىلماس. سەن ەمەس مە ەدىڭ، ءسۇيدىم دەپ جانىمەن ماعان انت ەتكەن؟ سەن ەمەس پە ەدىڭ، مەنىڭ تويىمنىڭ ورنىنا باسقا توي جاساعان، داۋرەنگە شىققان؟ ەندى ءتۇسىندىم عوي. (جان-جاعىنا قارانىپ.) تەگىن اسىقپاعان ەكەنسىڭ، سەنى اسەم وسوبنياك، ليۋسترالار، حرۋستالدار كۇتكەن ەكەن-اۋ. ۇتقان ەكەنسىڭ، روزوچكا، قۇتتىقتايمىن. باي جيھازدى قوس قابات ۇيىڭمەن، اقىلدى دا، اقشالى، شەبەر كۇيەۋىڭمەن قۇتتىقتايمىن. بايلىق داۋرەننەن تالانت دۇنيەسى مەنەن الىنباق ەكەن عوي! جوق، حانۋم، ولاي بولمايدى!
(جالت بۇرىلعان روزا ءوز بولمەسىنەن پاپكا الىپ شىعىپ، قايراتقا ۇسىنادى.)
روزا. ءما، الا عوي (بەرەدى.) مەن سەنى ناعىز حۋدوجنيك دەپ ءبىلۋشى ەم. جوق، سەن دە مەنشىكشىلدەردىڭ ءبىرى ەكەنسىڭ، وزگەلەردەن تۇك تە ايىرماڭ جوق ەكەن.
ءقايتىپ ءوز بولمەسىنە كىرەدى. قايرات قولىنا تيگەن شىعارماسىنا قۇمارتا دا، قۋانا دا قاراپ تۇر. ودان سوڭ و دا جىلدام باسىپ شىعار ەسىككە بەتتەيدى.
مالىك. قايرات، كىدىرە كەت. (قايرات توقتايدى. مالىك تومەن تۇسەدى.) كىسى كەيدە بىلمەسىن ءبىلىپ، ەستىمەسىن ەستيدى ەكەن. مەنىڭ قىزىما قاتىستى قاتال سوزدەرگە قۇلاعىم تۇرىك بولۋى ابدەن مۇمكىن ەمەس پە!
قايرات. بولسىن دەلىك.
مالىك. وندا قىزىمنىڭ ارىنا بولىسۋىم دا مۇمكىن عوي؟
قايرات. مەن سىزگە قىزىڭىزدىڭ عانا اكەسى بولۋدى ازسىنار ەدىم.
مالىك. مۇنىڭ اتالى ءسوز. ءبىراق ساعان دا اكەمىن دەسەم، سەن سەنەرمىسىڭ، جوق پا؟ سوعان كوزىم جەتپەيدى.
قايرات. اعا، سىزگە جالتاقتىق جاراسپايدى.
مالىك. ەندەشە مىنا پاپكانى ماعان بەر. (قولىن سوزادى.)
قايرات. نەگە؟ (ايتسە دە پاپكانى بەرەدى.)
مالىك. وراتورياڭدى سۇيگەن ديريجەردەن قايتىپ العانىڭ ءجون بە، تەرىس پە، ول تۋرالى ءقازىر ايتپايمىن. ەن الدىمەن ءوز كوزىممەن شىعارماڭدى كورەيىن. تاتي ما ەكەن ماحابباتقا... سونى بىلەيىن اۋەلى. (كلاۆيردى بەتتەپ قارايدى.) تاڭدانبا، بۇل نە بىلەدى ەكەن دەپ. بىلمەيتىن شىعارسىڭ. جاسىمدا مەن دە وقىعام مۋزىكانى. ءيا... ءيا. كونسەرۆاتوريادا وقىعام. ءبىراق ورتاشادان اسپاسىمدى سەزگەن سوڭ تاستاپ كەتكەم.
قايرات. مۇمكىن قاتە تاستاعان شىعارسىز.
مالىك. جوق، قاتە ەمەس. كلاۆيرمەن بۇگىن تانىسام، ەرتەڭ سويلەسەيىك، جاراي ما؟
قايرات. تانىسىڭىز. ءبىراق مەن شەشىمىمدى وزگەرتپەيمىن.
مالىك. وزگەرمەيتىن ولىكتەر عانا. ال سەن ءتىرىسىڭ، بويى تولى كۇش پەن قايراتتى جىگىتسىڭ.
قايرات. كۇش كەتكەلى، جىگىتتىك قوشتاسقالى قاشان؟ بوسقا كەتكەن ءتورت جىلدى كىم قايتارار دەيسىز ماعان؟
مالىك. سونىڭ ءبارىن ءوزىڭ قايتاراسىڭ ەزىنە. ءوزىڭ تولتىراسىڭ ولقىڭدى.
قايرات. ول كىمگە كەرەك؟
مالىك. ەڭ الدىمەن وزىڭە، ودان سوڭ وزگەلەرگە كەرەك. سەنىڭ شىعارماڭنىڭ ەلگە بەرەر ءالى تولىپ جاتقان شاتتىعى بار.
قايرات. وزىمدە شاتتىق بولماسا دا ما؟
مالىك. سەنەن دە كوپتى جوعالتقان مەن دە ءۇمىتسىز ەمەسپىن. ال سەن، بالاقايىم، سارقىلما. باقىت تا، شاتتىق تا سەنىڭ الدىڭدا. ءبارى دە كەلەدى. بارىنە بولادى. (كوڭىلدەنە.) قوش، قايرات، ەرتەڭ قايتا كەزدەسكەنشە.
ارقاسىنان قاعادى. قايرات جاي بۇرىلىپ شىعىپ كەتەدى. پاۋزا. ءوز بولمەسىنەن روزا شىعادى
روزا. كەتتى مە؟
مالىك. ەرتەڭ كەلەدى. قايتا كەزدەسۋگە كەلىستىك. (پاپكانى كورسەتىپ.) قاتالاسپايمىسىڭ، شىن-اق تالانتتى ما؟
روزا. ءومىر بويى قاتالاسقاننان كەيىن بە؟.. (تەرىس اينالادى.)
مالىك. جىلايمىسىڭ؟ (قۇشاقتاپ اپارىپ ديۆانعا وتىرعىزادى. ءوزى دە وتىرادى. تىڭدايدى.) مۇنىڭ قالاي، قىزىم؟
روزا. جۇيكە عوي. سوڭعى جەتىدە قاتتى شارشاپپىن. جۇمىس كوپ بولدى. ەندى دەم الامىن، پاپا.
مالىك. اناسىز قوزى شارشامپاز. (قىزىن وزىنە تارتىپ قۇشاقتايدى. شاشىنان سيپاپ وتىرىپ ىڭىلدايدى.)
قوزىم، قوزىم، قوزىمسىڭ،
شىراعىمسىڭ، كوزىمسىڭ.
كەۋدەمدەگى جانىمسىڭ
باسىمداعى باعىمسىڭ...
روزا. ايتا ءتۇسشى، پاپا.
مالىك. قاپ... ۇمىتىپپىن ارجاعىن. قالاي، بۇل ولەڭ ءۇشىن تاياق جەمەيمىسىڭ؟
روزا.نe دەپ باراسىڭ، پاپا؟ جو... جو... جوق.
مالىك. ءبارىن دە جاسىراسىڭ. داۋرەن تۋرالى دا ەشتەڭە ايتپايمىسىڭ؟
روزا. داۋرەندى قويىڭىز. بارىنە دە ءوزىم جازىقتىمىن. ەكى تالاي كۇندەردە قولتىعىمنان دەمەگەن داۋرەن عانا. كىنالامايمىن ونى.
مالىك. سول عانا ما؟
روزا. ول از با؟
مالىك. دۇنيەدە ماحاببات دەگەن دە بار دەسپەي مە...
روزا. ءيا، بار بولۋ كەرەك. (ءسال بوگەلىپ.) پاپا، ابىرجىما، داۋرەن ەكەۋمىز جامان دا ەمەسپىز.
مالىك. شەشەڭ بولسا ءبارىن دە ايتار ەدىڭ-اۋ.
روزا. شىنىم، پاپا... سەنەن دە قۇپيا سىرىم جوق.
مالىك. وندا... تىپتەن جاقسى.
ءجاي باسىپ جوعارى كوتەرىلىپ كەتەدى. پاۋزا. تىستان داۋرەن كىرەدى.
روزا. ەرتە كەلدىڭ عوي؟
داۋرەن (كوڭىلدى). مەن قىزمەتكە بارعان دا جوقپىن! كابينەتتەن كابينەتكە، باستىقتان باستىققا كىرۋدە ءجۇردىم. (ايەلىن سۇيەدى.) سەن دە اياقتادىڭ با رەپەتيسياڭدى؟
روزا. ءيا.
داۋرەن. شارشاپسىڭ، روزا. وسى وراتوريا تيتىقتاتۋعا اينالدى. بىتىرسەڭ ەكەن ەرتەرەك.
روزا. ءوزى دە اياقتالدى.
داۋرەن (تاڭدانىپ). قالايشا؟
روزا. جاڭا عانا قايرات كەلىپ كەتتى...
داۋرەن. كەلسە شە؟ (روزا ۇندەمەيدى.) ايتساڭشى زارىقتىرماي، نە بولدى؟
روزا. وراتوريا سونىكى ەكەن.
داۋرەن. پالە دەگەنىڭ. ءتىپتى ول وندا دا بوس جاتپاعان ەكەن دە.
روزا. وراتورياسىن اكەتتى. سەنىڭ باسقارۋىڭا قارسىمىن دەيدى.
داۋرەن. نە دەيدى. نەگە بەردىڭ وعان؟ (روزا يىعىن كوتەرەدى.) ۇيدەن شىقساڭ-اق بىردەڭە كەزدەسەدى. (ەرسىلى-قارسىلى ءجۇرىپ.) جىگىت-اق ەكەن قايراتىڭ! سوتقار بوپ تۋعان ەكەن، سوتقار بوپ قالىپتى. وكپەسىن دە ۇمىتپاپتى. ول ءالى بۇدان دا زورىن شىعارار... باسقالى تۇرعان جاڭا قادامىڭا بۇلىك بولماسا نەتسىن!
روزا. ونىڭ ەسەسىنە مەن تىنىعامىن.
داۋرەن. ءيا، سول عانا ءسۇيىنىش جانىمىزعا... اكەڭ ءبىلدى مە؟ مۇمكىن ول ءوزى دەم بەرگەن شىعار قايراتقا؟
روزا. قاتەلەسپە، داۋرەن! پاپام كلاۆيردى الىپ قالدى. ەرتەڭ ەكەۋى قايتا كورىسۋگە ۋادەلەستى.
داۋرەن. جارايدى، قاريام... تۇسىنگەن ەكەن عوي قاجەت ەكەنىن.
روزا. نەنى دەيسىڭ؟
داۋرەن. ەسكى جارانىڭ اۋزى اشىلماۋ كەرەگىن. اركىمنىڭ دە قامقورلىعى جەتەرلىك.
روزا (سىناي قاراپ). ءوز قامقورلىعىڭدى اتاشى.
داۋرەن (ويىنعا اينالدىرىپ). مەنىڭ قامقورلىعىم سەن عاناسىڭ، روزاجان. ساعان جاقسى بولسىننان باسقا نە ويلايدى دەيسىڭ. (سۇيمەك بولادى.)
روزا (شەگىنىپ). قايراتتىڭ وراتورياسىن مەن ديريجيروۆات ەتسەم، شىن-اق قۋانار ما ەدىڭ؟
داۋرەن. ارينە. افيشادا ەكەۋىڭنىڭ اتىن قاتار تۇرسا، پىش-پىش اڭگىمە وزىنەن-وزى بىتەدى.
روزا. ەھە... سول ءۇشىن بە ەدى...
داۋرەن. ءسۇيىپ باستاعان ءىسىڭنىڭ اياقتالعانى دا دۇرىس قوي. (پاۋزا.) ءسويتىپ قايرات تالانت، ال ونىڭ وراتورياسى شەديەۆر بولىپ شىقتى عوي؟
روزا (ويلانىپ). شىركىن... كەي جەرلەرىن اۆتورمەن بىرگە شيراتسا جانىپ كەتكەلى تۇر.
داۋرەن. وندا تىپتەن جاقسى. ەرتەڭ كەلگەندە ايتۋىڭ كەرەك وعان. وتان ءۇشىن، قاۋىم ءۇشىن دەۋ كەرەك.
روزا. سوندا كونە قالار دەيمىسىڭ؟
داۋرەن. كونەدى. ەرەگىسەر، ايتىسىپ باعار اۋەلى. ودان كەيىن ەلىگەدى ەرىكسىز. ەلىككەن سوڭ جەتەلەي بەر مۇرىننان.
روزا. سەن قايراتتى جاقسى بىلەدى ەكەنسىڭ عوي...
داۋرەن. ءوزىم دە سوندايمىن. مەن ءۇشىن دە ەڭ اۋەلى ءىس قىمبات!
سىرتتان كوڭىلدى ساپار مەن كەلتەك كىرەدى.
كەلتەك. جاس مينيسترگە جالىندى سالەم!
ساپار. بولماي جاتىپ اسىقپا. مۇندايدا كوز بەن تىلدەن ساقتانۋ كەرەك.
روزا (ەرىنە). مەن نەگە ەشتەڭە بىلمەيمىن؟
داۋرەن. قاۋلى شىققان سوڭ ءبىر-اق ايتارمىن دەگەن ەم.
ساپار. ەستىگەنشە شىدامىم جەتەر ەمەس. قىسقا عانا بايانداشى، داۋرەنجان.
روزا. مەن سىزدەرگە بوگەت بولمايىن. (وزىنە كەتەدى.)
ساپار. باستا، باستا.
داۋرەن (جىميىپ). بەسەدادان جاقسى ءوتتىم. دۇيسەنبىگە بەكىلەتىن سياقتى.
ساپار. شۇكىر، شۇكىر قاتتى-اق قۇلاپ ەدىم-اۋ. ارتى قايىرلى ەكەن عوي... قايتا كوتەرىلەر كۇنىم جاقىن ەكەن عوي، باۋىرلار.
ۆەراندادان قىمىز قۇيۋلى تەگەش كوتەرگەن دومباي كىرەدى.
دومباي (جوعارى قاراپ داۋىستاي كەلەدى). قۇدا، قايداسىڭ؟
كەلتەك. بارمىز، دوكە، تۇگەلمىز. (جۇگىرىپ بارىپ تەگەشتى الادى. ستولعا اكەلىپ قويادى. قىمىزدى اندەتە ساپىرادى.)
الديار، ارۋاعىڭا، سارى قىمىز،
جۇرەكتىڭ كەسەلىنە ءدارى قىمىز.
دومباي. ىشىڭدەر، بالالار، ىشىڭدەر. (داۋرەن كەسە اكەلىپ قۇيا باستايدى.)
مالىك (جوعارىدان كورىنىپ). دوكە، مەنى شاقىردىڭىز بىلەم.
كەلتەك. ءبارىمىز دە كۇتۋدەمىز. مالىك اعا.
مالىك (تومەن تۇسەدى). ءسالاماتسىزدار ما، جولداستار!
كەلتەك. قۇتتىقتاڭىز داۋرەندى! (بارىنە قىمىز قۇيىپ ۇسىنادى.)
بۇرىن دۇيسەنبىدە، مۇحاممەد پايعامبار تۋعان ەكەن، ەندى مينيسترلەر تۋاتىن بولىپتى. (كەسەسىن كوتەرىپ.) مىنا قىمىز الداعى دۇيسەنبىدە تۋاتىن جاس مينيستر ءۇشىن ۇسىنىلادى.
ساپاp. مالىك قۇدا، قۋانىشىڭىز قايىرلى بولسىن!
مالىك. جاقسى لەبىزدەر سەزىنگەندەيمىن، ءبىراق ەشتەڭە ءتۇسىنىپ تۇرعانىم جوق.
ساپار (تاڭدانىپ). داۋرەن، اتاڭا ايتپاپ پا ەدىڭ؟
داۋرەن. ۇلگىرگەندەي بولدىم با؟
كەلتەك. مالىك اعا، كۇيەۋ ۇلىڭىز كوتەرىلۋ الدىندا. جوعارعىلار وعان مينيستر ورنىن ۇسىنىپتى. ءبىزدىڭ داۋرەن ودان باس تارتپاس دەپ سەنەمىن.
دومباي. قاراعىمنىڭ ماڭدايى اشىلا بەرسىن! باق-دارەجەسى ارتىلا بەرسىن! كانەكي، كوتەرىڭدەر! مەن دە ىشەمىن.
مالىك. ىشەيىك، دوكە (ءبارى سوعىستىرىپ ىشەدى.)
ساپاp. عىلىمداعى تابىسىمىزعا دا قوسا الايىق. بۇگىن كەلتەكتىڭ دە ماڭدايى جارقىراعالى تۇر. ول اكادەميا سايلاۋى الدىندا مۇشە كوررەسپوندەنتكە ۇسىنىلدى.
مالىك. سولاي ما؟
كەلتەك. سايلانعانشا كۇتۋ دۇرىس بولار.
ساپار. ماسەلە جاقسى ۇيىمداستىرۋدا عانا. بولىمدەگى سايلاۋدا ءۇش داۋىسقا سەنىمدىمىز. ەندى ەكى-اق داۋىس كەرەك.
داۋرەن. ونى ماعان قالدىرىڭىزدار.
ساپاp. بولدىرامىسىڭ؟
داۋرەن. بولدىرامىن. بەس داۋىستى قالتامدا دەپ ءبىلىڭىز.
كەلتەك (قۋانىپ). وندا قارسىلىق جوق، قۇتتىقتاي بەرىڭدەر كەلتەكەڭدى!
ساپار. ەندى مۇشە-كوررەسپوندەنت كەلتەكەڭ ءۇشىن ىشەلىك. (مالىكتەن وزگەلەر سوعىستىرىپ ىشە باستايدى.)
كەلتەك. مالىك اعا، كوتەرمەيمىسىز كەسەنى؟
مالىك. جوق، مەن ول ءۇشىن كوتەرمەيمىن.
كەلتەك. نەگە ۇناتپايمىسىز سايلانۋىمدى؟
مالىك (قۇرعاق). ماعان جۇمباق. مەن بىلمەيتىن نارسە ەكەن بۇلارىڭىز.
كەلتەك. ءسىز بىلمەسەڭىز، وزگەلەر بىلەدى. سولارعا سەنىڭىز دە قويىڭىز.
مالىك. ماعان وزدەرىڭىز شەشىپ جاتقان سياقتىسىزدار.
ساپار (جۇمساق قانا). مۇندا ءسىز اڭعارماي جاتقان كەيبىر جايلار بار...
مالىك (ءبولىپ كەتەدى) مەنىڭ بىلەرىم ءبىر-اق نارسە: شىن عالىم اكادەمياعا سايلانۋعا داۋىس جينامايدى. وزگەلەرگە دە جول بەرمەيدى!
دومباي. باياعىدا بولىستىققا تالاسقاندار قىرىلىسىپ تا قالاتىن، شىراعىم... كەلتەك تە جەكجات ادامىڭ، تىلەگىڭدى ءبىلدىر، قۇدا.
كەلتەك. قويىڭىز، اقساقال. ەندىگى تىلەگىن بەرسە دە المايمىن. ازىرگە وسى تانىعانىم دا جەتەدى.
مالىك. مۇمكىن، داۋرەن دە وسى ادىسپەن سايلانعالى جاتقان شىعار؟
ساپار (اسىعىپ) قويىڭىز، قۇدا. داۋرەن ماسەلەسى وزىنە بولەك، ول جوعارىنىڭ ءوزى شەشەتىن ماسەلە. ەسىڭىزدە بولسىن، وتباسى — اعايىن سىرلاستىعى — ءسىز ويلاعانداي فەوداليزم قالدىعى ەمەس. قاۋىم نەگىزى ازىرگە سەميا بولا بەرەتىنىن ۇمىتپاعان ءجون.
مالىك (ءبولىپ). اعايىن مەن اعايىنپازدىق ەكى نارسە.
كەلتەك. بەكەر اۋرەلەنەسىز، ساپار اعا. پولكوۆنيك ءبىز ويلاعانداي ەمەس، ەكى پوگونىن ەكى قاناتىم دەپ تۇسىنەتىن ادام كورىنەدى عوي.
مالىك. تىپتەن اسىرىپ جىبەردىڭىز، وندا پەرىشتە بولعانىم دا.
كەلتەك. ءوزىڭىز قالاي باعالاۋشى ەدىڭىز؟
مالىك. باعام ءالى بەلگىسىز... بازارعا تۇسكەنىم وسى.
كەلتەك. ارزانداۋدان قورقاتىن شىعارسىز.
ساپار. جەتتى، كەلتەك. ءسوز جارىسىن ەرەگىسكە اينالدىرما. جاسى ۇلكەنگە كەشىرىمدى بولعان دا جاقسى.
مالىك. ماعان كەشىرىم قاجەت ەمەس.
ساپار (ساعاتىنا قاراپ). ادەمى ديسكۋسسيانى سوزا بەرۋگە بولار ەدى. ءبىراق وعان ۋاقىت جوق. كەتتىك، كەلتەك.
كەلتەك. كەتسەك كەتەيىك. ءبىراق كەتەر الدىمدا پولكوۆنيككە بىرەر ءسوز ايتۋعا مۇمكىندىك بەرىڭىز. (مالىككە). ءسىز ايتقانداي عالىمنىڭ ءبارى عىلىم ەمەس. مۇمكىن مەن دە سولاردىڭ ءبىرى بولارمىن. ءبىراق ەسىڭىزدە بولسىن، جولداس پولكوۆنيك، بىزگە عىلىمدى زارەدەيدەن، بولشەكتەردەن قۇراستىرۋشىلار عانا ەمەس، قياعا قارايتىن، قىرىمنان كورەتىن — ۇيىمداستىرۋشىلار دا كەرەك.
مالىك. ۇيىمداستىرعىش قابىلەتىڭىزگە كوزىم جەتتى.
كەلتەك. ءيا، مەن عىلىمدا ەڭبەكتەۋشى ەمەس، راكەتاشا اتىلۋشىمىن! كەشە كانديدات، بۇگىن دوكتور، ەرتەڭ ودان دا زور! (جاقىنداپ.) قول سوزىپ تۇرمىن بيىككە. قاقپاڭىز قولىمدى، پولكوۆنيك!
مالىك. تىم قينالماي جەتكەن ەكەنسىز.
كەلتەك. عىلىم ءۇشىن دجوردانو برۋنو وتقا جانعان، سو دا جەتەدى. جاساسىن سوسياليزم! (كەتەدى.)
مالىك. كەلتەك اشىق ادام ەكەن-اۋ، بارلىق شىنىن اقتاردى دا كەتتى.
ساپار. ءيا، ول جالتاق عالىمدارداي ەمەس. ويلاعانىن سەسكەنبەي ايتا بەرەدى!
مالىك. اشىق ەكەن، ءبىراق...
ساپار. سەنگەن ادامىنا سەسكەنبەي، بۇكپەي اشىلادى.
مالىك. كىمگە سەنەدى؟
ساپاp. ماعان. مىناعان. سىزگە. ءبىر سوزبەن ايتقاندا وتانعا.
مالىك. مەن ونداي ىقىلاس كورسەتتىم بە ەكەن وعان...
ساپار (ءبولىپ). جەكجاتتىق-جاقىندىق. ول تاڭداۋمەن تابىلمايتىن نارسە. جاقسى ما، جامان با، جەكجات. جاقىنعا جاقسىلىق نيەت قانا ءتيىستى. (مالىكتىڭ اجارىنا قاراپ.) شەتتە ءجۇرىپ قاراۋىتىپ قالىپسىز. ەسىڭىزگە تۇسەر دەپ سەنەمىن. (ەسىككە بەتتەيدى.)
داۋرەن. مەن شىعارىپ سالايىن.
ساپاp. راقمەت. مەن دوكەڭمەن دە كەتە الامىن.
دومباي. بالام، وتىرا بەر. مەن-اق شىعارىپ قايتايىن.
داۋرەن. دۇرىس، اكە. ءسىز بارىڭىز ەندەشە.
ساپار (مالىككە). ساۋ بولىڭىز. ەڭ قىمباتى سىزگە ساۋلىق قوي.
(مالىك ءۇنسىز يىلەدى. ساپار مەن دومباي شىعادى. پاۋزا.)
مالىك. سەن دە نارازىمىسىڭ ماعان.
داۋرەن. ءوزىڭىز شە؟ ىرزامىسىز وزىڭىزگە ءوزىڭىز؟ بارلىق جاناشىردى ايداپ شىقتىڭىز عوي ۇيدەن. جادىرايتىن شىعارسىز ەندى؟
مالىك. جادىراۋعا دەيىن ءالى الىس. كوپ نارسەگە ءتۇسىنىپ جەتكەنىم جوق.
داۋرەن. نە نارسەگە دەيسىز؟ مەنىڭ كەلتەكتەن ايىرمامدى ىزدەيمىسىز؟
مالىك. جوق، كەلتەك پەن سەنى سالىستىرمايمىن. (كىدىرىپ.) گلاۆكانى باسقارعانىڭا نەشە جىل بالدى؟
داۋرەن. ءتورت جىل.
مالىك. جامان باسقارماعان ءتارىزدىسىڭ.
داۋرەن. سولاي بولار. مينيسترلىككە ۇسىنىپ وتىر عوي.
مالىك. ايتسە دە مينيسترلىككە ەرتەلەۋ سياقتى.
داۋرەن. سولاي ما؟ وعان مەنى جاسسىنامىسىز؟
مالىك. ماسەلە جاستا ەمەس. سەنەن جاستار دا مينيستر بولعان. مەن يدەيالىق جانە رۋحاني جاعىڭدى ايتىپ تۇرمىن.
داۋرەن. و جاعىنا دا كۇدىكتەنبەڭىز. ۇيعارۋشىلار - باسشىلىق ورنىنداعى بىلىكتى جولداستار.
مالىك (قىزۋ). ءبىزدىڭ ءبىر كەمشىلىگىمىز وسى: باسشى ۇيعاردى، ءىس ءبىتتى. ءتامام. جوق، داۋرەن، وزگەمىز دە سوقىر ەمەسپىز. مىنا مەنىڭ دە ءوز كوزىم، ءوز باسىم بار، وزىمە جەتەرلىك ۇياتىم بار. سەن مۇمكىن گلاۆكانى دۇرىس باسقارعان بولارسىڭ. ال بۇكىل رەسپۋبليكا شارۋاشىلىعىن باسقارۋ اۋىر مىندەت. ۇعىنامىسىڭ، سەن سونى؟ ونداي ورىندا كىسى ءوزىن، ءوز باسىنىڭ قامىن تۇگەل ۇمىتۋى، جالعىز عانا حالىق قامىن ويلاۋى كەرەك. ءازىرمىسىڭ سوعان؟
داۋرەن. مەن قىزمەتتەن جانىمدى اياپ كورگەن ەمەسپىن.
دومباي قايتا ورالادى.
مالىك. ءسىز شە، اقساقال؟ داۋرەن مينيستر بولسا قۋانامىسىز؟
دومباي. قۇداي قالاسا دە، شىراق.
مالىك. سونى قۇداي قالاماسا دا جارار ەدى.
دومباي. استاپىرالدا، استاپىرالدا! نە دەپ باراسىڭ، قۇدا؟ مۇنىڭ دوستىڭ ايتار ءسوزى ەمەس قوي.
داۋرەن. اكە، ءسىز ارالاسپاڭىز.
دومباي. مەيىلدەرىڭ ءبىلسىن... مەندە بيلىك ايتار شاما بار ما؟.. تەك ەستەرىڭدە بولسىن: انا ەكەۋى كەلىپ كەتەتىندەر عوي، ال وسى ۇيدە ەكەۋىڭ عانا قالاسىڭدار.
كەتەدى. پاۋزا.
داۋرەن. تۇسىنەم، اعا، قاۋپىڭىزگە. ىستەيمىن، ايانباي. راس، بيىككە كوتەرىلۋ ماعان دا اۋىر سياقتى. ءبىراق ىستەيمىن.
مالىك (ءبولىپ كەتەدى). ماسەلە وسىندا. سەن ءۇشىن قىزمەت بيىككە كوتەرىلۋ عانا. ال مىڭداعان جۇرتتىڭ يگىلىگى، ءتىپتى ومىرىنە دەيىن سەنىڭ باسشىلىعىنا بايلانىستى بولماق. سوعان جەتەر تازا تىلەك، تازا جۇرەك سەنەن تابىلار ما؟
داۋرەن. جۇرەگى نەسى، باس دەڭىز؟
مالىك. جوق، قاتەلەسەسىڭ. باسقارۋ ءۇشىن حالىقتى، جىلۋى مەن مەيىرىمى كوپ جۇرەك كەرەك اۋەلى. ال سەن... (توقتاپ قالادى.)
داۋرەن. ءيا، مەن شە؟ ايتا بەرىڭىز.
مالىك. دۇرىس، ايتايىن. كەلتەكتىڭ سوتتا كۇناسىز جاندى جالعان قارالاعانىن ءبىلدىڭ بە؟ (ۇزاق پاۋزا). كوزىمە قارا، جاۋاپ بەر، ءبىلدىڭ بە؟
داۋرەن (ەگەسكەندەي). نەسى بار، ءبىلدىم!
مالىك. ءبىلدىم دە، پايدالاندىم دە!
داۋرەن. سەبەبى روزانى ءسۇيدىم! ءقازىر دە سۇيەم ونى مەن! ەكەۋمىزدىڭ ارامىزعا ءسىز دە كيلىكپەڭىز، اكەسى!
شاپشاڭ كەتەدى. مالىك جۇرەگىن باسىپ تۇرىپ قالادى.
شىمىلدىق
ءۇشىنشى اكت
ءۇشىنشى سۋرەت
اۆانسەناعا ءتۇسىپ تۇرعان پەردەدەگى سۋرەت وسوبنياك ءۇيدىڭ قوراداعى ىشكى بالكونىن كورسەتىپ تۇر. ءبىر جاقتان ۇيدەن قوراعا شىعاتىن باسپالداق، ەكىنشى جاقتان ىشكە كىرەتىن ەسىك كورىنەدى. پەردە اشىلعاندا ستولعا اسىلا قۇمالاق اشىپ تۇرعان دومباي قاريانى كورەمىز.
دومباي (كوزىن جۇمىپ). يا، ءپىسمىلدا.
(قۇمالاقتى جايىپ تاستايدى.)
وڭىن ايت، سولىن ايت،
وڭعا باسار جولىن ايت،
بەينەتىنىڭ جوعىن ايت،
ىرىسىنىڭ مولىن ايت،
بايلىق كورسەت،
ب ا ق كورسەت، قۇمالاق!
(كوزىن اشىپ قارايدى.)
ماڭدايى اشىق، قۇيىسقانى بەرىك.
(سىرتتان دانەش كىرەدى.)
دانەش. سالەم بەردىك، اتاي.
دومباي. سالەمەت بول، شىراعىم.
دانەش. بال اشىپ تۇرسىز عوي؟
دومباي. كارى دە بالا ەمەس پە. ەرمەك ءۇشىن.
دانەش. كىمگە اشىپ ەدىڭىز؟
دومباي. داۋرەنىم تۇرعاندا كىمگە اشۋشى ەم.
دانەش. قۇمالاق نە دەيدى؟
دومباي (قۇمالاققا قاراپ). ماڭدايى اشىق، قۇيىسقانى بەرىك. تەك مىناسى ۇنامايدى.
دانەش (ودا قۇمالاققا ءۇڭىلىپ). نەسى، اتا؟
دومباي. جۇرەگى توق.
دانەش. ماڭدايى اشىق بولسا، وزگەسى تۇك تە ەمەس. (ءوز ماڭدايىن شەرتىپ.) ماسەلە مىنادا عوي، مىنادا. داۋرەننىڭ مۇنىسى جەتىپ ارتىلادى.
دومباي. ۇندەمە، شىراعىم... اركىمنىڭ ءوز ماڭدايى بار.
دانەش. جارايدى، اتا. ەندى ماعان اشىڭىز.
دومباي. ىرىم جاسا، قىزىم.
دانەش. نەمەن جاسايىن.
دومباي (كۇلىپ). يا تيىن سالاسىڭ، يا بۇيىم سالاسىڭ.
دانەش. بارىم وسى — 20 تيىن ەكەن.
دومباي (جارايدى. قۇمالاق جايادى.)
دانەش (اسىعىپ). ماڭدايى قانداي؟
دومباي. ماڭدايىڭ اشىق، ونىڭنان كۇن، سولىڭنان اي تۋىپ تۇر.
دانەش. راس پا، اتا؟
دومباي. مەنىڭ قۇمالاعىم جالعان سويلەمەيدى.
دانەش. كۇن دەگەنىڭىز پولكوۆنيك بولعاي-داعى.
دومباي. نەگە كەلە بەرەدى دەسەم، قۇداما قىزىعادى ەكەنسىڭ عوي.
دانەش. قويىڭىزشى، اتا، ۇيالتپاي...
دومباي. اقىلىمدى الساڭ، قىزىم، ايدى تاڭدا، سول ارتىق. اي بىردە كەمىسە دە، بىردە تولىعادى. ودان وزگە ءمىن جوق، ناعىز كەلتەكتىڭ ءوزى. (كۇلەدى.)
دانەش. كۇندى كىمگە بەرمەكسىز؟
دومباي. كۇن وتىنا كۇيمەيتىن بىرەۋ تابىلار.
دانەش. ونىڭىز مارجان بولماسىن؟
دومباي. سولاي، كەلتەك ساعان، قۇدام مارجانعا لايىق.
دانەش. مارجان مەنەن ارتىق پا؟ جاس پا؟ الدە كورىكتى مە؟
دومباي. بار جاعىنان سەن ارتىقسىڭ، قىزىم. ءبىراق مارجان كۇن ۇزىن وسىندا، قۇدانىڭ قاسىندا عوي. (قۋلانىپ.) بوياۋىندا مارجاننىڭ جىگىت ەسىن الاتىن سيقىرى بار ءتارىزدى-اۋ.
دانەش. ءالى بىتىرمەپ پە ەدى پورترەتتى؟
دومباي. مەن بىلسەم جۋىق ارادا بىتىرمەسە دە كەرەك.
دانەش. قىزىق ەكەن. (جەدەل ۇيگە كىرەدى.)
دومباي (سىرتىنان قاراپ تۇرىپ). جۇگىر، جۇگىر، جەتەرسىڭ... ءومىر دەگەن قىزىق-اۋ... اركىمنىڭ ءبىر قۋعانى بار وزىنشە. بىرەۋ جەتىپ ۇستايدى، بىرەۋ الەك بەكەرگە. ال مەن ەشتەڭە وزگەرمەسە، وسى تۇرعان قالپىندا قالسا ەكەن دەپ ويلايمىن.
كوشەدەن ءدىلدا كىرەدى.
كەل، كەلە قال، كەمپىرىم.
ءدىلدا. ساعىنىپ قالدىڭ با مەنى؟
دومباي. اش الاقانىڭدى. (الاقانىنا قۇمالاقتاردى سالادى.) جايىپ تاستاشى شاپاعاتتى قولىڭمەن.
ءدىلدا. ەرىگۋگە مۇرشام جوق. مارجان ساعان كىلت قالدىردى ما؟
دومباي. كىلتىڭ مىنە. (قالتاسىنان كىلتتى الىپ كورسەتەدى.) اسىققانىڭ شىن بولسا تەزىرەك قيمىلدا.
ءدىلدا. ىرىمىن جاسا، ەندەشە.
دومباي. ءپىسىمىلدا (دانەشتەن العان جيىرما تيىندى بەرەدى.)
ءدىلدا. كىمگە اشايىن، نە ىزدەيىن؟
دومباي. داۋرەنگە اش، باقىت ىزدە جانادان.
ءدىلدا. و، تويماس كوز، تولماس ارام. نەمەنە، بۇرىنعى باقىتى ەسكىرىپ قالدى ما؟
دومباي. جاساعان جاڭاسىن بەرسە كوپ بولا ما... جوق الدە... قىزعانامىسىڭ؟
ءدىلدا. قىزعانشاقتىڭ ەكى كوزىن شەل باسسىن!
دومباي. وي، قارعانبا... ويناپ ايتام... ءقازىر جوعارىدا داۋرەنىمنىڭ اڭگىمەسى بولىپ جاتىر...
ءدىلدا. جوعارىسى قايسى؟ اسپاندا ما؟
دومباي. ماقاۋسىڭ با؟ جوعارىدا دەيمىن، ۇقتىڭ با؟ قۇداي قالاسا بالام مينيستر بولادى. سوعان اش.
ءدىلدا. ءپىسمىلدا. (قۇمالاقتى جايىپ تاستاپ قارايدى.) ءسۇيىنشى. ءسۇيىنشى اكەل، قىتىمىر شال.
دومباي. قارىزدارمىن، ايتا بەر.
ءدىلدا. ماڭدايى اشىق بالاڭنىڭ. قۇيىسقانى كوتەرىڭكى. ويلاعان جەرىنە زاۋلاعان كۇيىندە جەتىپ جاتىر.
دومباي. بال توگىلسىن تىلىڭنەن! ال جۇرەگى قالاي؟
ءدىلدا. كورىپ تۇرسىڭ عوي، جۇرەگى تولى قۋانىش.
دومباي. اۋزىڭا ماي، اۋليە كەمپىر.
ءدىلدا. كىلتتى اكەل.
دومباي. ءما. (كىلتتى بەرەدى.) ەندى سەن مەنىڭ اشقان بالىمدى كور.
ءدىلدا. كەرەگى جوق، كورمەيمىن.
دومباي. مارجانىنا اشامىن: شىعاتىن كۇيەۋىن اتايمىن...
ءدىلدا. مارجانىما تەڭ ەركەك ءالى تۋعان جوق. اۋرە بولما. (كەتەدى.)
دومباي. ءار قۇستىڭ بالاپانى وزىنە ءاپپاق. قازاعىڭ بىلمەي ايتپاعان.
ىشتەن رويال داۋسىمەن ءبىر مۋزىكالىق فرازانى بىرنەشە رەت قايتالاعان ايەل ءۇنى ەستىلەدى. دومباي جاقتىرماي تىڭدايدى. سىرتتان ىستىقتاعان، گازەتپەن جەلپىنگەن كەلتەك قارسى كىرەدى.
كەلتەك. سالاۋماليكۇم، دوكە.
دومباي. نە حابار بار، كەلتەكجان؟
كەلتەك. ءبىرىنشى حابارىم، كۇن ىستىق، اسپان اينالىپ جەرگە تۇسەدى. اسىرەسە مەن سياقتى مونۋمەنتتەرگە اۋىر ەكەن. (ۋھلەپ وتىرا كەتەدى.)
دومباي (اسىعىپ). ەندى ەكىنشى حابارىڭدى ايت.
كەلتەك. ەكىنشىنى بىرگە ەستيمىز، اقساقال. داۋرەن ءوز حابارىن ءوزى اكەلەدى.
دومباي. ءالى شەشىلمەپ پە؟
كەلتەك. شەشىلۋگە جاقىن بولۋ كەرەك.
دومباي. مەيىرىمدى اللا ءوزى جارىلقاسىن قاشان دا...
كەلتەك. ءيا، ءوزى جارىلقاسىن. ءبىر جۇتىم قىمىز بۇيىرتسا مەن دە سول اللاعا قۇلشىلىق ۇرار ەدىم، اقساقال.
دومباي (جابۋلى تەگەشتەن قىمىز قۇيىپ بەرەدى). ءىش، كەلتەك. مەڭ بارىپ اياعىمدى سوزايىن. بۋىندارىمنان قۋات كەتكەن سياقتى.
كەتەدى. كەلتەك قىمىزدى قىلعىتىپ تاستاعان. ويعا باتىپ ىسقىرىپ وتىر. ۆەرانداعا دانەش شىققان. كەلتەككە قاراپ تۇر.
دانەش. بۇل كىم دەسەم ىسقىرعان.
كەلتەك. مەن تۇرعاندا كىم ىسقىرۋشى ەدى، دانەشجان (دانەشتى قاسىنا شاقىرادى.) قالاي، پولكوۆنيك كوڭىلدى مە؟ ىرزا شىعار وتكىزگەن ۋاقىتىنا؟
دانەش. تاپتىڭىز. پورترەت قىزۋ جازىلىپ جاتىر.
كەلتەك. بوساعان كەزىندە سىزگە دە مەيىرىمدى شىعار؟ سەزىنەمىسىز وندايىن؟
دانەش. ونى نەگە سۇرادىڭىز؟ قىزىقسىنامىسىز؟
كەلتەك. ەسكى ماحاببات ورنى سۋىماپتى. قىزعانىشىم بولار.
دانەش. وندا بىتپەس پورترەت ەكەۋمىزدى قايتا قوسايىن دەگەنى دە. سولاي ما؟
كەلتەك. و دا مۇمكىن. (ۇيدەن مۋزىكا، قوسىلىپ ايتقان ەكى داۋىس ەستىلەدى.) بۇل ءۇي سۋرەتشى عانا ەمەس، مۋزىكانتتارعا دا تولى سياقتى عوي، بۇلار كىم؟
دانەش. بۇلار دا ەسكى ماحابباتتى قايتا جاماپ جاتقاندار.
كەلتەك. سولاي ما؟ قايرات تا وسىندا ما؟
دانەش. قورىقپاڭىز. ونىڭ ەسىندە ءقازىر ءسىز جوقسىز.
كەلتەك (ويلانىپ). كونبەپتى. وراتورياسىن قايتىپ الىپتى دەمەپ پە ەدى؟
دانەش. پولكوۆنيك ارالاسىپتى. ەندى مىنە قوسىلىپ اندەتىپ جاتىر.
كەلتەك (ىزالى). ارالاسقىش-اق ەكەن وسى پولكوۆنيك.
دانەش. ءبىر-بىرىن ۇمىتپاعاندار ونسىز دا تابىسۋى مۇمكىن عوي...
كەلتەك (ءوز ويىن ۇزبەي). مەيلى، مەيلى...
دانەش. العاشقى ماحاببات ۇمىتىلمايدى دەيدى عوي، راس پا ەكەن، كەلتەك؟
كەلتەك. ەسىمدە جوق... ماعان سوڭعى ماحاببات ىستىق سياقتى. ءوزىڭ شە، دانەش؟
دانەش. مەنىڭ سوڭعى ماحابباتىم ءالى جاقىنداماعان ءتارىزدى-اۋ.
ۇيدەن شابىتتى كۇيدەگى قايرات شىعادى. قولىندا پاپيروس. وت ىزدەپ شىققان سياقتى.
قايرات. وت جوق پا ەكەن بۇل ماڭدا؟ (كەلتەكتى كورىپ.) ە، سەن دە وسىندا ما ەدىڭ؟
كەلتەك (اسىعىس). سالەم، قايرات. وت كەرەك پە ساعان؟ (قالتاسىنان وتتىق الىپ ۇسىنادى، قايرات ءوزى جاعىپ شىلىم تۇتاندىرادى.)
قايرات. بۇرىنعىدان دا كەڭەيىپسىڭ، كەلتەكە. تۇرمىسىڭ جاقسى بولۋ كەرەك. (وتتىقتى قايتا بەرەدى.)
كەلتەك (ءوزىن بيلەپ). جامان ەمەس... ءوز ءىسىڭ دە وڭالا باستاسا كەرەك قوي؟
قايرات. سەنىن اق تىلەگىڭنىڭ ارقاسىندا.
كەلتەك. ماعان ىزالى دەپ تە ەستىدىم. راس پا؟
قايرات (اڭقاۋسىپ). ول نە ءۇشىن؟ سەنىڭ قانداي كىناڭ بار ەدى الدىمدا!
كەلتەك. ارينە جوق. ءتىلى قىشىعاندار نە ايتپايدى دەيسىڭ. (پاۋزا.)
دانەش (ەكەۋىنە كەزەك قاراپ). مەن ازىرشە روزامەن سويلەسە تۇرايىن. (ۇيگە كىرەدى. پاۋزا.)
كەلتەك. قايرات، بولارى بولدى، وتەرى ءوتتى.
ەگەر سەڭىڭ الدىڭدا جازىقتى بولسام دا كەشىرگەيسىڭ. ءوز كۇنامدى وتەۋگە ءازىرمىن.
قايرات. نەمەن؟
كەلتەك. مۇمكىن ساعان اقشا قاجەت شىعار؟
قايرات. قاجەت.
كەلتەك (قالتاسىنان بۋماجنيگىن شىعارادى.) پوجالۋيستا، قانشا كەرەك ەتسەڭ دە... (قايرات ءۇنسىز بۋماجنيكتى العان، ءوزىنىڭ قالتاسىنا سالادى.) وندا مەنىڭ دوكۋمەنتتەرىم دە بار ەدى...
قايرات (كۇلىپ). سەن دوكۋمەنتسىز دە الاقانىمداعىداي انىقسىڭ. (بۋماجنيكتى ستولعا لاقتىرىپ تاستايدى.) شىنىمەن-اق، اقشا الادى دەپ ويلاعانىڭ با؟
كەلتەك. ءوزىڭ بىلەسىڭ. (بۋماجنيكتى قالتاسىنا سالىپ.) مەن سەنىمەن دوس نيەتىمەن سويلەسپەكشى ەم.
قايرات. دوس ىزدەسەم ورمانداعى قاسقىرعا بارارمىن.
كەلتەك. بۇل ۇيدەگى دوسىڭ كىم؟
قايرات (قۇرعاق). ىستەپ جاتقان جۇمىسىم.
كەلتەك. وڭاي سىلتاۋ تاپقان ەكەنسىڭ.
قايرات (قۇشىرلانا كەلتەكتىڭ جاعاسىنان الادى.) بايقا، كەلتەك! بۇرىن كىسى ولتىرمەسەم، ەندى ءولتىرۋىم عاجاپ ەمەس!
كەلتەك. جىبەر، جىندى! (بوسانىپ كەيىن شەگىنەدى.) يە بول قولىڭا. مەن ىزدەسەم جۇمىرىقتان، پىشاقتان ارتىق قۇرال دا تابامىن.
قايرات. سەنىڭ قارۋىڭ وسەك قوي. قيمىلداپ قال ەندەشە.
شاپشاڭ باسىپ ىشكە كەتەدى. كوشەدەن داۋرەن كىرەدى. ستولداعى كەسەنى الىپ قارايدى. ودان ورنىنا قايتا قويادى. كەلتەك ءۇنسىز باعىپ تۇر.
داۋرەن. كەۋىپ بارام.
كەلتەك. ءيا، كۇن وتە ىستىق (شىدامى جەتپەي.) نەمەنە، ءساتى تۇسپەدى مە؟
داۋرەن. سوعان ۇقسايدى... بۇگىن قارالمادى.
كەلتەك (كوڭىلدەنىپ). وقا ەمەس! بۇگىن شەشىلمەسە، كەلەر جولى شەشىلەر. باسىڭدى تومەن تۇسىرمە. ءازىر ەشتەڭە جوعالعان جوق.
داۋرەن. سەن ويلاعاننان ناشارلاۋ شىعار دەيمىن. بۇگىن مەنىمەن سالقىن سويلەستى.
كەلتەك. تاعى نە سەزدىڭ؟
داۋرەن. سەزگەندەرىم كوپ. (ءسال بوگەلىپ.) سەنبى كۇنى پولكوۆنيك بارىپ كەتىپتى.
كەلتەك (ىسقىرىپ قالادى). ەندەشە قۇدايدىڭ ۇرعانى...
داۋرەن. مينيسترگە جارامايسىڭ دەپ وزىمە دە ايتقان.
كەلتەك. اتاق سەنى قاتتى العان ەكەن القىمنان.
داۋرەن. ءبورىباسارشا ءقاۋىپتى.
كەلتەك. اتاڭ ەمەس، جاۋىڭ كىرىپتى ۇيىڭە. ساقتانباساڭ بۇدان زورىن كورەسىڭ. (ىشتەن مۋزىكا ەستىلەدى.) مىناۋ دا سونىڭ ءىسى.
داۋرەن. جوق، قايراتتى الداي سال، ەسكى جارانىڭ اۋزى اشىلماسىن دەپ روزاعا ءوزىم ايتقانمىن.
كەلتەك. الداي سالسا جاقسى عوي... ماعان ەكەۋىنىڭ قايتا جۇپتاسقانى ۇنامايدى.
داۋرەن. بىردەڭە سەزدىڭ بە؟
كەلتەك. باقسام سەزەر دە ەدىم.
داۋرەن. باقپاعان بولساڭ ۇندەمە. (كىشكەنە كىدىرىپ.) مارجان دا وسىندا شىعار. ءالى قاراماي ما ساعان؟
كەلتەك. مەنى بەكەر قاجايسىڭ. ماعان نە كوپ؟ قاتىن كوپ. ماعان دانەش تە اياق لاۋ بولا سالادى. ال سەن سەميا باسىسىڭ. (ىشتەن روزا مەن قايراتتىڭ دۋەتى ەستىلەدى.) ەستيمىسىڭ؟ سەزىمدەرىن كۇيمەن قاقساتىپ جاتىر.
داۋرەن (شىتىرلاپ). جەتەر ەندى! (كىدىرىپ.) ساپاردى كوردىڭ بە؟
كەلتەك. ءوزى دە كەپ قالار.
داۋرەن. سەن دە كەتپە. كەڭەسەتىن شارۋا بار.
ۇيگە كەتەدى. كەلتەك گازەت وقۋعا كىرىسەدى. ۆەرانداعا مارجان جانە دانەش شىعادى. كەلتەك كورمەگەن سoڭ ولاردىڭ ءسوزىن تىڭداي بەرەدى.
دانەش. شارشادىڭىز با؟
مارجان. ازداپ كوزىم تالعان سياقتى. (ۆەراندا باسپالداعىنا وتىرىپ شالقايادى، كوزىن جۇمادى.)
دانەش. تىم قادالا بەرمەسەڭىزشى. (و دا وتىرادى.)
مارجان. قادالماساڭ تاپپايسىڭ.
دانەش. كوپ تاپتىڭىز با، مارجان aپa.
مارجان. وتە كوپ. ءبىراق ءالى دە ىزدەۋ كەرەك.
دانەش. ءبىر پولكوۆنيكتەن بە؟
مارجان. ءيا، بىرەۋلەر بار سىلدىراعان ارىقتاي، ال بىرەۋلەر تىنىپ جاتقان تەڭىزدەي. قاشان داۋىل سوققانشا مىنەزىن تانىپ بولمايسىڭ.
دانەش. مارجان، ءسىز اشىقتىڭ سەزىن ايتىپ باراسىز.
مارجان. مەن يسكۋسستۆوعا ءومىر بويى اشىقپىن.
دانەش. قىزىعامىن ونەرىڭىزگە.
مارجان. ءوز ونەرىڭ وسال ما؟
دانەش. مەن ونەرىمدە وزىممەن-وزىممىن. قالاعان كىسىڭنىڭ بەينەسىن قولدان جاساپ العانداي قايدان بولسىن. (ماروحان ۇندەمەيدى.) ءيا، سۇيگەن كىسىڭ تابىلمايدى ىزدەۋمەن...
مارجان. سەن دە ىزدەپ پە ەدىڭ، دانەش؟
دانەش. ءومىر بويى ىزدەپ كەلەم ارىماي. قاراي-قاراي كوز دە تالۋعا اينالدى. ءىشىڭ دىققا تولعاندا «ەح» دەيسىڭ دە كوزدى جۇماسىڭ. جۇمىلعان كوزگە ءبارى ءبىر ەمەس پە؟
كەلتەك (گازەتتى جيناپ) كوزىڭىزدى اشساڭىز قاتارىڭىزدا مەن بارمىن. قوسىلماس دەيمىن ناشارعا؟
مارجان. مەن دەم الىپ بولسام كەرەك. (ۇيگە كەتكىسى كەلەدى.)
كەلتەك. كەشىرىم ەتىڭىز، مارجان. مارجان (توقتايدى). ءيا! كەلتەك. مەنىڭ پورترەتىمدى قاشان جازار ەكەنسىز؟
مارجان. مىنا جۇمىستى بىتىرگەن سوڭ سويلەسەلىك.
كەلتەك. ونىڭىز قاشان بىتەر ەكەن؟
مارجان. بىلمەيمىن.
كەلتەك. جەڭىلدەتەيىن جۇمىسىڭىزدى. بىتپەي-اق مەن ساتىپ الايىن.
مارجان (سالقىن). ول ساتىلمايتىن پورترەت.
كەلتەك. قالايشا؟ ءسىز وفيسەرلەر كلۋبى ءۇشىن ىستەپ جاتقان جوقسىز با؟
مارجان. جوق، ءوزىم ءۇشىن.
كەلتەك. ونى قايتپەكسىز؟
مارجان. بولمەمە ءىلىپ قويام دا، كۇنى-تۇنى قاراپ وتىرام. تۇسىنىكتى مە؟
كەلتەك. تۇسىنىكتى.
Mapجان. باسقا سۇراۋىڭىز جوق پا؟
كەلتەك. اسىعىڭىز، كۇتىپ قالار پولكوۆنيك.
مارجان. ارينە. (ۇيگە كەتەدى.)
كەلتەك ەندى قايتتىك، دانەش؟ ۇزىلگەن ءۇمىتتى جوقتايمىز با؟ جوق، الدە بارىنە ءبىر-اق تۇكىرىپ، ءوز جولىمىزبەن تارتامىز با؟
دانەش. بۇراپ جاتار تۇگى دە جوق. كەلتەكە... كۇنى بويى قاقتىعىپ اشىعىپ تا قالىپپىن. ال بۇل ءۇيدىڭ قازانى كوتەرىلەر ءتۇرى جوق. تارتايىق رەستورانعا، جەيىك تويعانشا، ىشەيىك قانعانشا!
كەلتەك. اقىلىڭنان اينالايىن، دانەشجان! (كىدىرىپ.) ءبىراق ساپاردى كۇتۋ دە بار ەكەن-اۋ. ەندى قايتتىك...
دانەش. قالاۋىڭىز ءبىلسىن. مەن كۇتپەيمىن. يا ساپارمەن قالىڭىز، يا مەنىمەن كەتىڭىز.
كەلتەك (بەكىنىپ). نە بولسا و بولسىن! مەن ەندى ءسىزدى ەشكىمگە دە ايىرباستامايمىن!
دانەش. جىگىت ءسوزىن جاڭا ايتتىڭىز. تارتتىق ەندەشە، باتىر كەلتەكەم!
قارقىنداي باسىپ قولتىقتاسا كوشەگە شىعىپ كەتەدى. پاۋزا. ۇيدەن روزا مەن قايرات شىعادى.
قايرات (ىقىلاستانا). مۋزىكامنىڭ مەن جەتپەگەن، ءتىپتى ويلاماعان سىرلارىن اشىپ كەلەسىڭ.
روزا. ۋاقىتى جەتپەي ماقتاما.
قايرات. بۇل ماقتاۋ ەمەس، تاڭدانۋ. مۇلدە ەسىم كەتكەندەيمىن.
روزا. وندا وزىڭە ءوزىڭ تاڭدان. ال، وراتوريا ويداعىداي شىقسىن دەسەك ءالى دە ىستەي ءتۇسۋىمىز كەرەك.
قايرات (قۋانىپ). مەن تۇندە دە ۇيقى كورمەسكە بارمىن! (شامالى قىسىلىپ.) تەك داۋرەندى تويدىرماساق بولعانى... مەن تاراپتان بوگەسىن بولمايدى.
روزا. قورقامىسىڭ داۋرەننەن؟
قايرات. ايتىلا سالعان ءبىر ءسوز عوي. كەشىر.
روزا. ۇيدە بولماسا فيلارمونيادا ىستەۋىمىزگە بولادى (ۇيگە بەتتەيدى. سىرتتان ساپار كىرەدى.)
ساپار (روزاعا ەستىرتە) كەشىرىم سۇرايمىن. (روزا توقتايدى.) كۇن قايىرلى بولسىن، روزوچكا!
روزا. سالەمەتسىز بە، ساپار اعا.
ساپار. اكەڭىز شىعىپ كەتسە، سويلەسىپ كەتەر ەم.
روزا. كىرىڭىز. ول ۇيدە.
ساپار. سويلەسۋگە باقشا وڭدى. مەن كولەڭكەدە كۇتە تۇرايىن.
روزا. جاقسى، ايتايىن پاپاما.
روزا مەن قايرات ۇيگە كىرگەن، ساپار قولىن ارتىنا ۇستاپ اعاش كولەڭكەسىندە جۇرەدى. ۆەرانداعا مالىك شىعادى.
مالىك (ءتۇسىپ كەلەدى). ساپار بولاتوۆيچ، ءسىز مەنى شاقىردىڭىز بىلەم؟
ساپاp. ءوز اۋزىمنان تىلدەسىپ كەتكىم كەپ ەدى. (قول الىسادى.) وتىرمايمىز با؟
مالىك. سۋرەتكە تۇسەم دەپ كەپ وتىرىپپىن. مەن تۇرىپ-اق سويلەسە بەرەيىن.
ساپار. مەن دە بۇرىن پرەزيديۋمدا وتىرۋدان شارشاۋشى ەم. ەندى مىنە، سايرانداۋعا ەركىنمىن. ءار قىسىلۋدىڭ ءبىر جازىلۋى بولادى ەكەن عوي.
مالىك. وندا ءسىز دە مەندەي وپتيميست ەكەنسىز.
ساپار. ەكەۋمىزدىكى ەكى ءتۇرلى وپتيميزم ەكەن. (بوگەلىپ.) ءسىزدىڭ دارىگەرىڭىزبەن سويلەسىپ ەم، جاسىرمادى. ءسىزدىڭ جاعدايىڭىز نەداۋىر اۋىر كورىنەدى. ول ماعان...
مالىك (ءبولىپ كەتەدى). ال ءسىز بايقاماي دارىگەر قۇپياسىن جاريالاپ جۇرمەڭىز.
ساپاp. ازىلگە اينالدىرماڭىز، مالىك ايداروۆيچ. ءسىز ءوزىڭىزدى دۇرىس ۇستاماي ءجۇرسىز. دارىگەرلەر سىزگە توسەك رەجيمىن قولايلى سانايدى ەكەن. ال ءسىز نە ىستەپ ءجۇرسىز؟
مالىك (كۇلىمسىرەپ). مەن بە... مەن جاسىرمان ايتايىن: سك-عا قاتىنايمىن، حاتشىلارمەن سويلەسەمىن. ويلارىمدى ايتامىن.
ساپاp. سونىڭ ءبارى ساۋلىعىڭىزدىڭ جاۋى. دامىل تاپپاساڭىز اقىرى قاتەرگە سوقتىرادى.
مالىك. اياقتايىن باستاعان اڭگىمەمدى. سودان كەيىن...
ساپاp. ءبىرىڭعاي دەم الۋعا كوشىڭىز. سىزگە تولىق تىنىشتىق، تىنىشتىق قانا كەرەك! سوڭعى كارديوگرامماڭىز؟..
مالىك. ءسىز ونى دا بىلەمىسىز! (كىدىرىپ.) كەنەتتەن پايدا بولعان وسىنشا قامقورلىعىڭىزدىڭ سەبەبى نەدە؟ ايتار ما ەدىڭىز؟
ساپاp. ءبىراق قانا باسىڭىزدىڭ ساۋلىعى ءۇشىن، ءبىرىمىزدى ءبىرىمىز قورعاماساق كىم بولعانىمىز.
مالىك. بىزدەرىڭىز كىم؟
ساپار. ءبىر بۋىننان شىققان زامانداستاردى ايتامىن. بايقايسىز با، كوبىمىز كەتىپ، ازىمىز قالىپتى. سىزدەن رۇقساتسىز دەنساۋلىعىڭىزعا ارالاسقانىما كەشىرەرسىز. قاراپتان قاراپ جاتا المادىم، قام جاساۋ قاجەت بولدى. مىنەكي ۇكىمەت ساناتوريىنە جولداما. ەكى اي جاتىپ ەمدەلسەڭىز، قۇلان تازا ساۋىعىپ قايتاسىز.
مالىك. قيىنعا تۇسكەن شىعار بۇل جولداما؟
ساپار. راس ايتاسىز، قيىنشىلىقپەن ءتۇستى. ەسكى بايلانىستار جاردەم ەتتى. الىڭىز، يگىلىككە پايدالانىڭىز.
مالىك. مەنەن قۇتىلۋ كەرەك-اق بولعان ەكەن دە...
ساپار. اپىرماۋ قۇربى قامقورلىعىنا دا شەگىڭىز بار ما؟ بۇل مەنىڭ جاقىندىق مىندەتىم ەمەس پە، مالىك ايداروۆيچ؟
مالىك. جەتەر ەندى، ساپار بولاتوۆيچ، بىرىنشىدەن، ءسىز مەنى دوس سانامايسىز. مەن دە سىزگە سولايمىن. ءبىز ەكەۋمىز كوبىرەك جاۋلاسۋشىلارعا ۇسايمىز.
ساپار (سەنىمدى داۋىسپەن). مالىك جولداس، ۇمىتپاعايسىز، ءسىز بەن ءبىز ءبىر پارتيانىڭ قاتارىندامىز!
مالىك. مۇمكىن ءسىز قاتارىندا شىعارسىز. ال مەن سول پارتيانىڭ كۇرەسكەرىمىن.
ساپاp. قويىڭىز، ءبىز ەكەۋمىز كۇرەسىپ بولعانبىز.
مالىك. جوق! سىزدە ءالى قۋات كوپ. قارا كۇش كوپ الىسار!
ساپاp. كۇشتىڭ اق، قاراسى بولمايدى. ال سىزدە قانداي كۇش بار؟ ءسىز كۇرەسكەر ەمەس، اۋرۋسىز، ەمدەلۋ كەرەك اۋەلى.
مالىك (قىزۋ). مەنىڭ كۇشىم — شىندىق كۇشى، ءسىز قورقاتىن كۇش! ويتكەنى، ول پارتيامىڭ كۇشى! مەن ەمەس، ءسىز كەتۋىڭىز كەرەك اۋەلى! قانشا تالپىنساڭىز دا، جاستاردى بۇزىپ پانالاساڭىز دا، سىزگە تىزگىن ەندى قايتا تيمەيدى! پارتيانى بۇرا المايسىز كەيىنگە. دوعارىڭىز، بولاتوۆ! (جاقىنداپ.) جاستاردى دا ءسىزدىڭ قولعا بەرمەيمىز.
ساپار. جاس دەگەنىڭىز داۋرەن بە؟
مالىك. ءيا، ول تۋرالى دا ايتىپ تۇرمىن.
ساپار. اتالدى عوي اتى، ەندەشە ول تۋرالى مەن دە ايتايىن. داۋرەن مەنىڭ شاكىرتىم. قاي قىزمەتكە بولسا دا ازىرلىگى ساي جىگىت. تەپسە تەمىر ۇزۋگە جارايدى، تۇلا بويى تولعان قايرات سارقىلماس. بىلىمىنە اقىلى ساي، قازاقپەن قازاق، ورىسپەن ورىس. بولاشاعى قانداي باي! سونداي جاستىڭ سورىنا ءسىز تۋىس بوپ كەلىپسىز، باقىتسىزدىق الا كەپسىز ۇيىنە. وزىڭىزگە سەنگەن اڭعال جاننىڭ پىشاق سۇقتىڭىز سىرتىنان... شىنىن ايتۋ كەرەك. داۋرەنگە دەگەن سەنىم مۇقالدى...
مالىك (ءبولىپ كەتەدى). اڭقاۋسىماڭىز، ساپار. مەنسىز دە داۋرەن مينيسترلىككە ەتپەس-تى. ءسىزدى الاستاعان ءادىل كۇش — ءسىزدىڭ شاكىرتىڭىزدى دە بىلۋگە ءتيىس. جوق، الدە، ءسىز قاپىدا كەتتىم دەپ ءجۇر مە ەدىڭىز؟ الدانباڭىز جالعان ويعا، الدانباڭىز قولعا تۇسپەس قيالعا، ءسىزدىڭ وتكەن ۋاقىتىڭىز ەندى قايتىپ ورالمايدى!
ساپار (تايسالماي). تاعى دا ايتامىن: ءبىر مۇقاتتىڭىز داۋرەنگە دەگەن سەنىمدى. ەندى دوعارىڭىز. تارتىپ باسىڭىز اياعىڭىزدى.
مالىك. ساناتورياعا كەتەيىن بە؟
ساپار. ءيا، تەز ءجۇرىپ كەتىڭىز، قالعان ءسوزدى ءوزىمىز اياقتايمىز. سەنىڭىز ماعان، كەتىڭىز. كۇيەۋ بالاڭىز بەن تۋعان قىزىڭىزدىڭ پايداسى ءۇشىن كەتىڭىز. ءوزىڭىز دە سودان زيان كورمەيسىز.
مالىك. ءالى ءتۇسىنىپ جەتكەم جوق. بۇل نە قورقىتۋ ما، جوق، الدە، ساتىپ العىڭىز كەلەمە؟
ساپاp. ءتوزىپ باقتىم، تىڭدادىم. ءسىز دە اياماي تىلدەدىڭىز قۇربىنى. سونىڭ ءبارىن بايقاسام ساندىراعى ەكەن اۋرۋدىڭ. تاعى دا سۇرايمىن. كەتەمىسىز ساناتورياعا، جوق پا؟ ءومىرىڭىزدى ساقتاعىڭىز كەلە مە؟
مالىك. ءومىر قىمبات. ءبىراق ونى سىزدەن ساتىپ المايمىن.
ساپار. وندا جاۋلاسادى ەكەنبىز دە.
مالىك. جاۋمىز. جاۋلاسامىز.
ساپار. ەندەشە ءوز وبالىڭىز وزىڭىزگە.
كەتەدى. پاۋزا. ۇيدەن داۋرەن شىعادى.
داۋرەن (كۇدىكتى). وسىندا بىرەۋ بولدى بىلەم؟
مالىك. ساپار كەلدى. ول ماعان ساناتورياعا جولداما اكەلىپتى.
داۋرەن. ءسىز الماعان بولارسىز؟
مالىك. تاپتىڭ.
داۋرەن. وسەككە ارالاسۋدى قيماعان شىعارسىز؟
مالىك. داۋرەن، نە دەپ تۇرسىڭ؟
داۋرەن. نە دەيىن، سەزگەنىمدى ايتىپ تۇرمىن. سك-عا بارىپ مەنى قارالاعانىڭىزدى بىلمەيدى دەپ پە ەدىڭىز؟ جاقىنسىز عوي ماعان، سەنىپتى سىزگە سول ءۇشىن. تۋعان اتام تۇرعاندا باسقا كىمگە سەنبەكشى؟ (كەتكىسى كەلەدى.)
مالىك. كىدىر، داۋرەن. تۇسىنىسەيىك تە.
داۋرەن. تۇسىنبەستەي تۇك تە جوق. ءسىز قۇلاتىپسىز، مەم قۇلاپپىن. وسى ەمەس پە بارلىعى؟
مالىك. بارلىق ۇعىنعانىن وسى عانا ما؟
داۋرەن. ماعان وسى دا جەتەدى... ۇلى جەڭىسىڭىزبەن قۇتتىقتايمىن.
مالىك. مەن سەنى قۇلاتۋ ءۇشىن ەمەس، سۇيەۋ ءۇشىن بارعانمىن. تۇسىنبەگەن ەكەنسىڭ، بالام.
داۋرەن (كەكەتىپ). اتا — دانا، بالا — اقىماق، قايدان ءتۇسىنسىن...
مالىك. ءيا، ءيا، سۇيەۋ ءۇشىن بارعانمىن. مەڭدەمەسىن اۋرۋى، تۇرماستاي بوپ قۇلاماسىن دەپ ەدىم.
داۋرەن. ساناتوريادان دا سول ءۇشىن، مەنى ەمدەۋ ءۇشىن قالعان ەكەنسىز عوي. شاقىرماي كەلگەن، دارىگەر، ونىڭىزعا كوپ راقمەت. ءوزىڭىزدى ەمدەڭىز اۋەلى!
مالىك (ۇلكەن قيىندىقپەن سويلەيدى). تاعى دا ايتامىن، مەن ەمەس، سەن ەمدەلۋىن كەرەك. مەن اۋىرسام... ءتىپتى... ولسەم دە وقا ەمەس... ەكى-ۇش ادام، جىلايدى دا قويادى. ال سەنىڭ... سەنىڭ كەسەلىڭ — ەلگە سور... قايعى اكەلەتىن كەسەل...
داۋرەن قويىڭىز، اتا، اۋرۋدى. قينالعاننىڭ ءرولىن ويناپ قايتەسىز... ءبارىبىر وعان تىرناقتاي دا سەنبەيمىن. جايشىلىقتا كىسى ايارلىق ەركە اۋرۋ.... زيان ەتەردە شىندىق ءۇشىن كۇرەسكەر... نەتكەن ءتۇپسىز مەكەرلىك. ءسىز ءالى تالايدى كورگە تىعارسىز.
مالىك. شىن-اق جاردەمدەسپەك ەم. قىزىمنىڭ ەرى دەپ ەمەس، ادام دەپ ساعان سەنىپ ەم... ءبىراق سەن دە ساپارداي وڭباي اۋىرعان ەكەنسىڭ.
داۋرەن. قانداي اۋرۋ، قۇرت پا، راك پا ەكەن؟
مالىك. ودان دا جامان، داۋرەن، كوممۋنيستىگىڭدى جوعالتىپسىڭ.
داۋرەن. سولاي ما؟! جۇمىستان قاققان از ەكەن، ەندى پارتيادان ايداتپاقسىز با؟ جوق، ول قولىڭىزدان كەلمەيدى. ءسىز العان جوقسىز پارتياعا شىعارۋشى دا ءسىز بولمايسىز. وسى جاعى ەسىڭىزدە بولسىن، قايىن اتام!
دولدانعان كۇيى، شاپشاڭ باسىپ كوشەگە شىعىپ كەتەدى. ۇيدەن باياۋ باسقان مارجان شىعادى.
مارجان. مالىك اعا، كەشىرىڭىز.
مالىك (بۇرىلادى). نە ءۇشىن؟
مارجان. ءبارىن كورىپ، ءبارىن ەستىگەنىم ءۇشىن.
مالىك. مەن ءوزىمدى دۇرىس ۇستامادىم با؟
مارجان. جوق، ماعان ماقتان بولعانداي ۇستادىڭىز! ساپارمەن سويلەسە باستاعانىڭىزدا-اق كەتۋىم كەرەك ەدى. ءبىراق ءجۇزىڭىزدى كوردىم دە، تاپجىلا المادىم ورنىمنان. كوپتەن ىزدەگەن، تاپپاي كەلگەن بەينەڭىزدى تاپتىم. ءار سوزىڭىزدە تاس جارعانداي كۇش جاتتى. ەندى پورترەتىڭىز دە شاپشاڭ بىتۋگە ءتيىس.
مالىك. كۇش دەدىڭىز بە؟ مەندە ول سارقىلعان سياقتى-اۋ. (اۋىر قوزعالىپ سكامەيكاعا وتىرادى.)
مارجان (ۇركىپ). نە بولدى؟
مالىك. اندا... ستول ۇستىندە ۆاليدول بار ەدى. (مارجان جۇگىرىپ بارىپ ۆاليدول اكەلەدى. مالىك اۋزىنا سالادى.)
مارجان. روزانى شاقىرايىن با؟
مالىك. جو... جوق. جۇمىسىن ىستەسىن. شامالى جەڭىلدەگەن ءتارىزدى... (پاۋزا.) كەشىرىڭىز، مارجان، مەن ءسىزدى شوشىتىپ الدىم بىلەم...
مارجان. راس شوشىدىم. بولاتوۆ ءبىر نارسەنى دۇرىس ايتتى: سىزگە تىنىشتىق كەرەك. بۇل ۇيدە ءسىز تىنىشتىق تاپپايسىز.
مالىك. تىنىشتىق كىسىنىڭ ءوز ىشىندە شىعار. كوزى بايلاۋلى، قۇلاعى تىعىنداۋلى ادامعا بار جەر تىنىشتىق قوي.
مارجان. ءسىز ءويتىپ تۇرا المايسىز، مۇمكىن سىزگە ەمدەلۋگە كەتۋ كەرەك شىعار؟
مالىك (جىميىپ). وندا پورترەتتى قالاي اياقتايسىز؟ ءازىلى جوق، ءسىز ءوزىڭىز قالاعانداي پورترەت جازىپ شىعۋىڭىز كەرەك.
مارجان. كەرەك-اق. ءبىراق...
مالىك. ەندەشە ۋاقىتتى بوسقا وتكىزبەيىك.
شىمىلدىق
ءتورتىنشى سۋرەت
ءۇيدىڭ ەكىنشى اكتىداعى كورىنىسى. سول جاساۋلار سول ورىندارىندا. ىشكى بولمەلەردىڭ بىرىنەن پيانينو سارىنى كەيدە اسقاق، كەيدە باسەڭ ەستىلىپ، بىردە ءۇزىلىپ، بىردە جالعاسىپ تۇرادى. مولبەرتيدا مارجان، كرەسلودا مالىك مۇلگىڭكىرەپ وتىر. مارجان جۇزىنەن ەڭبەك قۋانىشى اڭعارىلعانداي. الىستان كۇن كۇركىرى ەستىلەدى.
مالىك (باسىن كوتەرىپ قالىپ). اتىپ جاتىر ما؟
مارجان. كۇن عوي، كۇركىرەگەن. ءبىراق تاعى دا جاۋماي وتەتىن سياقتى.
مالىك. ءتۇۋ... مەن قالعىپ كەتسەم كەرەك. مەنى نەگە ۇيىقتاتتىڭىز؟
مارجان. وقاسى جوق.
مالىك. مەن پوزامدى بۇزىپپىن عوي!
مارجان. تۇك تە بۇزىلعان جوق. ەندى قالاي وتىرساڭىز دا ەركىڭىز.
مالىك (قۋانىپ). شىن-اق ءبىتىردىڭىز بە؟
مارجان. ءبىتىردىم.
مالىك. ەندى قايتا وزگەرتپەيسىز بە؟
مارجان. جوق. وزگەرتپەك بولسام ەكى قولىمدى بايلاپ تاستاڭىز.
مالىك. قايىرلى بولسىن. قولىڭىزدى قىسۋعا رۇقسات ەتىڭىز! كورۋىمە بولا ما؟ (مارجان مەيىرىمدى كۇلكىمەن باسىن يزەيدى. مالىك جاقىنداپ بارىپ سۋرەتكە قاراپ تۇر.)
مارجان. سىناي بەرىڭىز، مالىك اعا.
مالىك. ول سىنشىلاردىڭ مىندەتى، مەن جاناشىرىڭىز عانامىن. (ءۇنسىز قاراپ تۇر.) وسى راس-اق مەن بە؟
مارجان. ۇسامايسىز با؟
مالىك. ارينە ۇقساستىق بار. ءبىراق ءسىزدىڭ قولىڭىزبەن جاسالعان اسەمدىكتەر اناعۇرلىم كوپ. جۇزىندە قانداي بايلىقتار جاتىر. مۇنداي ەتۋ ءۇشىن ۇلكەن جان، زور تالانت كەرەك.
مارجان. سونىڭ ءبارى ءسىزدىڭ بايلىعىڭىز.
مالىك. جوق، ولاي ەمەس. ءسىز اۋرۋ پولكوۆنيكتەن شابىتتى اقىن جاساعانسىز.
مارجان. وسىنداي ءبىر شابىتتى كەزىڭىز دە بولعان!
مالىك. مۇمكىن. ءبىراق ول جىلت ەتكەن دە سونگەن عوي. ال ءسىز ماڭگى ولمەس اقىنعا اينالدىرعانسىز، (ءسال شەگىنىپ.) نە دەگەن عاجاپ! جىر توككەلى، ءان باستاعالى تۇرعانداي ەمەس پە؟ (مارجاننىڭ قىسىلعانىن بايقاپ.) قىسىلماڭىز، شىن ايتام. (قولىنان سۇيەدى.) ايەل سۋرەتشىنىڭ ەركەك بەينەسىنەن وسىنشالىق تازالىق تابۋى ۇلكەن ەرلىك.
مارجان. مۇمكىن ول ەرلىگىم ەمەس، ەگدەلىگىم شىعار. ەگەر جاستاۋ بولسام... ەرلىگىمنەن جۇرەگىم كۇشتىرەك بولسا... مەن ءقازىر-اق سىزگە...
مالىك (تولقىپ). جەتتى، مارجان. اۋرۋ جۇرەكتىڭ دە ءالى ىستىق ەكەنىن مەن كورسەتۋىم كەرەك. (وزىنە تارتادى.)
مارجان (ءجاي عانا بوسانىپ). تەك ءقازىر ەمەس... كورمەيسىز بە، ءون بويىم بوياۋ... ەڭ اۋەلى پورترەتتى ۇيگە جەتكىزەيىن.
مالىك. بەرمەيمىن. مارجان.
مارجان. قارسىلاسپاڭىز، مەن مۇنى ءوزىم ءۇشىن عانا جاساعانمىن.
مالىك. ايتسە دە ءقازىر اكەتۋگە اسىقپاڭىز. اۋەلى جۋايىق.
مارجان. ونى ءبىزدىڭ ۇيدە جاسايمىز.
مالىك. جوق، كونبەيمىن. مەن بارىپ شاراپ اكەلەيىن، بالالاردى دا شاقىرايىق. مىنا كۇڭگىرت ۇيدە دە كوڭىلدى ءبىر كۇن ءوتسىن. (كەتەدى. مارجان قيالداپ تۇر. ءوز كابينەتىنەن اجارى سۋىقتاۋ داۋرەن شىعادى. اۋەلى روزانىڭ بولمەسىنە قۇلاق توسىپ ايالدايدى، ودان مارجانعا كەلەدى.)
داۋرەن. ەڭبەگىڭىزگە سۇيسىنەمىسىز؟
مارجان. (بۇرىلىپ). داۋرەن، ۇيدە مە ەدىڭ؟
داۋرەن. سىرقاتتاۋ كورىنەم. بارمادىم قىزمەتكە. (پورترەتكە تەسىلە قارايدى.)
مارجان. ۇناي ما؟
داۋرەن. ماعان ءقازىر ايۋدىڭ، قاسقىردىڭ سۋرەتى ۇنار. ال مىناۋ ۇنامايدى.
مارجان. نە دەپ تۇرسىڭ، داۋرەن؟
داۋرەن. وسىنداي دا ادام بولا ما ەكەن؟ قاراڭىزشى كوزىنە!
مارجان. ويلى، مەيىرىمدى كوز ەمەس پە؟
داۋرەن. سىزگە سولاي شىعار. ال ماعان جاۋىققان، وشىككەن كوزبەن قاراپ تۇر.
مارجان. مۇنىڭ ادىلدىك ەمەس.
داۋرەن. سىزدىكى دە ادىلدىك ەمەس.
مارجان. ءوز ومىرىمدەگى ەڭ ءسۇيىپ جازعان پورترەتىم وسى بولار.
داۋرەن. ساتىڭىزشى ماعان.
مارجان (ازىلگە اينالدىرعىسى كەلىپ). قىمبات سۇرايمىن، داۋرەن.
داۋرەن. سۇراي بەرىڭىز. بارلىق دۇنيەمدى ساتىپ الۋعا ءازىرمىن.
مارجان. جاڭا عانا ۇنامايدى دەمەپ پە ەڭ؟
داۋرەن. ۇناماعانى ءۇشىن الامىن. يا وت جاعىپ ورتەيمىن، يا بولماسا پىشاقپەن ءتىلىم-تىلىم تۋرايمىن. (ستولدىڭ ۇستىندەگى پىشاقتى العان، پورترەتكە ۇمتىلادى.)
مارجان. داۋرەن! (قۇشاقتاي الادى.) جىنداندىڭ با، شىراق؟! (قارسى تۇرىپ.) ودان دا پىشاعىڭدى ماعان سال!
داۋرەن. كەشىرىڭىز! مارجان!.. (پىشاقتى لاقتىرىپ تاستايدى.) راس، مەن جىندانعان شىعارمىن. (تەرىس اينالىپ تۇر.) اكەتىڭىز، جەڭگە، اسىلىڭىزدى. مۇندا قالۋىنا ىرزا ەمەسپىن.
مارجان. مۇندا ءوزىم دە قالدىرماسپىن. (پورترەتتى كوتەرىپ كەتەدى.)
داۋرەن (بولمەدە الاس ۇرىپ ءجۇر). كەتسەڭ ەدى ءوزىڭ دە پورترەتىڭنىڭ ىزىمەن. بوساتساڭ ەدى ءۇيىمدى. (ەندى ونىڭ قۇلاعىنا قاتتى سارىنعا اينالعان پيانينو ءۇنى كەلەدى.) پالە، قانداي قىزۋ مۋزىكا، اينالام وڭشەڭ تالانتتار، ءۇيىم مەنىڭ مۋزىكانتتار، حۋدوجنيكتەر ورداسىنا اينالدى. وڭشەڭ وتتى سەزىمدەردىڭ ىشىندە توڭازىعان مەن عانا... مەن ونەرگە دە يكەمسىز، (كىدىرىپ) باسشىلىققا دا بالاۋسا ەكەنمىن. مۇمكىن اتام دۇرىس ايتاتىن شىعار؟ بويىمداعى جىگەر دەپ جۇرگەنىم الداۋ شىعار ءوزىمدى؟ وندا ءقايتتىم اپىر-اۋ؟ جو... جوق. ولاي ەمەس، مۇمكىن ەمەس! وندا ءومىردى بەكەر وتكىزىپ كەلگەنىم دە. جوق، كونبەيمىن، مىرزالار! جاتپايمىن بەسىككە قايتادان! (روزانىڭ بولمەسىن جۇدىرىقپەن سوعا باستايدى.) ەي، قايرات! (قايرات شىعادى.)
قايرات. سەن بە شاقىرعان؟
داۋرەن. مەن شاقىرعان. شارشادىم سەندەردىڭ مۋزىكالارىڭنان.
قايرات. ءوزىم دە سولاي ويلاپ ەم.
داۋرەن. كۇندە تىڭداۋ تيتىقتاتتى جانىمدى. بولدىردىم.
قايرات. ساناڭ جەتكەنگە سابىرىڭ جەتپەسىن بىلگەنمىن. جەڭىل ومىرگە داعدىلانعاندار شارشاعىش كەلەدى.
داۋرەن. مۇمكىن، شىنىعۋ ءۇشىن ماعان دا وتىرىپ قايتۋ كەرەك شىعار.
قايرات. تەرىس بولماس ەدى. تۇرمە جەلىك باسۋعا قولايلى ورىن.
داۋرەن. جارايدى ەندەشە. پىكىر الىستىق، تۇسىنىستىك. (ستولعا بۋتىلكا كونياك، ەكى ريۋمكا قويادى.) ودان دا ءىشىپ جىبەرەيىك.
قايرات. مەن ىشپەيمىن.
داۋرەن. ىشپەۋشى مە ەڭ؟
قايرات. ىشپەۋشى ەم.
داۋرەن. ۇستامدى ەكەنسىڭ. ال مەن — ىشەمىن. (ريۋمكانى تولتىرادى.) ايەلىم مەن ەكەۋىڭ ىستەپ جاتقان جۇمىستارىڭنىڭ تابىستى بولۋى ءۇشىن! (ىشەدى.) سەن دە مەنىڭ تابىسىم ءۇشىن ءبىر ريۋمكا ءىشۋىڭ كەرەك ەدى. (كىدىرىپ.) ىشپەي-اق قوي. اتام ونى تىرىدەي كومگەن قولىمەن. ءوزىڭ دە ەستىگەن شىعارسىڭ! قۋانامىسىڭ؟
قايرات. ماعان ءبارى ءبىر. سەن مەنىڭ باسىمدا جوق ادامسىڭ.
داۋرەن. سولاي ما؟ ال روزا شە؟ (قايرات ۇندەمەيدى.) نەگە ۇندەمەيسىڭ؟ تىم بولماسا پريليچيا ءۇشىن جayaپ بەر: جات ادامنىڭ قايتەمىن دە ايەلىن. (قايرات ءتىل قاتپايدى.) ەندەشە باسقاشا ايت. (ىزالاندىرعىسى كەلىپ). ۇزىلگەن جوق ءۇمىتىم، روزانىڭ جارقىن بەينەسى كوز الدىمنان كەتكەن جوق. اندا، جالعىز جاتقاندا دا بىرگە بولدى جانىمدا دە...
قايرات (ءبولىپ كەتەدى). قۇتىرما، داۋرەن. (كىدىرىپ.) مەن روزانى سۇيەمىن.
داۋرەن. ول شە؟ و دا سەنى سۇيە مە؟
قايرات. ونى وزىنەن سۇرا روزانىڭ.
داۋرەن. جوق، سۇرامايمىن! مۋزىكاڭدى سىلتاۋ عىپ، كىرىپ الىپ ۇيىمە...
قايرات. مۋزىكا سىلتاۋ ەمەس. بۇل تۋرالى ءبىر اۋىز ءسوز قاتىسقان ەمەسپىز. ال بىتىرگەن سوڭ... (ۇندەمەي قالادى.)
داۋرەن. نەگە ۇندەمەي قالدىڭ؟
قايرات. ءوزىم دە بىلمەيمىن. جۇمىس بىتكەن سوڭ نە دەرىمدى... وسى مينۋتقا دەيىن ويلانباعان ەكەنمىن...
داۋرەن (شاپشاڭ). ەندەشە و جاعىنان قام جەمە، وزىمە قالدىر ءبارىن دە!
مارجان كىرەدى. ءۇنسىز كيستلارىن، بوياۋلارىن جيناپ الادى.
مارجان. قايرات، مولبەرتتى ءبىزدىڭ ۇيگە اپارىپ سالارمىسىڭ؟
قايرات. اپارايىن، مارجان aپa.
مارجان كەتەدى. قايرات تا مولبەرتتى الىپ ەسىككە تاقالعاندا بۇرىلادى.
اقىرىن كەيىن كورەمىز. ال قازىرگى تۆورچەستۆولىق بىرلىگىمىزگە كەسىر جاساما. ونىڭنان تۇك تە شىقپايدى.
كەتەدى. پاۋزا. ءوز بولمەسىنەن روزا شىعادى.
روزا. قايرات قايدا؟
داۋرەن. ونسىز ءبىر مەرزىم تۇرا المايسىڭ با؟
روزا. كەشكە رەپەتيسيام، ال ءبىز ەكىنشى ءبولىمنىڭ فينالىن دا بىتىرگەن جوقپىز، وتىرادى. (قانداي شارشاعانمىن. كوزىن جۇمىپ، قولىن دەم الدىرادى.) ءۇش ساعات جۇمىس ىستەدىك.
داۋرەن. ال مەن تۇك تىندىرماي بولدىرىپپىن.
روزا. ەرتەڭ قىزمەتكە شىعامىسىڭ؟
داۋرەن. بىلمەيمىن، (كەنەتتەن كۇدىكتەنىپ.) نەگە سۇرادىڭ؟ ۇيدە وتىرسام جۇمىستارىنا بوگەت جاسايمىن با؟
روزا. جوقتى ايتپاي وتىر.
داۋرەن. دوعار ءبارىن، روزاجان. بۇدان ءارى توزەتۇعىن ەمەسپىن.
روزا. ساعان نە بولعان؟
داۋرەن. ىشىمە ءبىر شوق ءتۇسىپ ەدى، تۇتاندى دا داۋىلداعان وت بولدى. قىزعانام سەنى قايراتتان. تۇسىنەمىسىڭ؟
روزا (سالقىن). تۇسىنبەيمىن، تۇسىنگىم دە كەلمەيدى. مەنىڭ الدانىشىم دا، قۋانىشىم دا مۋزىكا. وعان سەن ارالاسۋشى بولما.
داۋرەن. مەن مۋزىكا ەمەس، قايراتتى ايتىپ تۇرمىن.
روزا. مەن دە سونى ايتىپ تۇرمىن. داۋرەن.
داۋرەن (ءجاي). سەن ءالى ۇمىتقان جوق پا ەدىڭ... ونى؟
روزا. قايراتتى سەن ءۇشىن ۇمىتقام. ەندى قايرات ءۇشىن سەنى ۇمىتسام تەرىس پە؟
داۋرەن. قانداي سالقىن، ۇستامدى ايتتىڭ، روزوچكا. ءتۇرىڭ جوق قوي قىسىلار. مەنى دە قىسىپ قۇشپاپ پا ەڭ، جار تۇتپاپ پا ەڭ، سۇيەم دەپ؟ سونىڭ ءبارى جالعان با ەدى؟
روزا. جالعانى جوق. ءبارى دە راس بولاتىن.
داۋرەن. ءقازىر شە؟
روزا. اقشا قۋدىڭ، دارەجە قۋدىڭ دامىلسىز. كوڭىلىمدى قالدىردىڭ.
داۋرەن. سونىڭ ءبارىن سەن ءۇشىن ىستەدىم ەمەس پە؟ ءبىر سەنىڭ ماحابباتىڭ ءۇشىن، روزا!
روزا. مۇمكىن. ءبىراق ولارىڭ مەنى جىلىتقان جوق.
داۋرەن. ءارقاشان دا مۇندايدا ەركەك جازىقتى... تىم بولماسا ەكەۋمىزگە ورتاق پەرزەنت تە بولماپتى عوي ارامىزدا. اسىقپايىق... بالا ەكەۋمىزدىڭ جۇمىسىمىزعا دا بوگەت جاسار دەپ ويلاپ ەم... اقىماق باسىم، قالاي قاتەلەسكەنمىن.
روزا. ول سەنىڭ قاتەڭ ەمەس. مەن... ءوزىممىن بولدىرماعان.
داۋرەن. نەگە؟
روزا. سەنەن بالا سۇيگىم كەلمەدى.
داۋرەن. تۇسىنىكتى. (وزگەرگەن داۋىسپەن.) جاسىرماي، تۋرا ايتقانىڭا راقمەت. روزا، بىلەسىڭ عوي سىرىمدى. مەن يا سىنىپ، يا ءسونىپ بوگەلەر اداممىن. جاڭاعىدان ءسوزدى ەكىنشىلەي ەسىتپەيتىن بولايىن.
روزا. مەن شىنىمدى ايتتىم ەمەس پە، ونىڭ نەسى سوكەت؟
داۋرەن (قاھارلى). قىسقارت! مەن سول شىنىڭ ءۇشىن جازالايمىن. سىيلاپ سۇيمەسەڭ، قيناپ سۇيدىرەمىن ءوزىمدى. ەندى بالا تۋاسىڭ!
روزا. قيناپ سۇيدىرەمىن دەيمىسىڭ؟
داۋرەن. ءيا، سويدەيمىن. (ءىلۋلى تۇرعان قامشىنى الادى.) مىناۋ اكەمنىڭ يت ۇيرەتەتىن قامشىسى. ەندى مەن وسى قامشىمەن سەنى ۇيرەتەمىن.
روزا. ەندەشە قوش بول، قامشىلى باتىر. (ەسىككە بەتتەيدى.)
داۋرەن (قۇتىرىنىپ). توقتا! (الدىنان شىعادى.) اياعىڭدى اتتاپ باسساڭ ايامان!
روزا. قامشىدان قورىققانشا ولەرمىن! (ەسىككە قايتا بەتتەيدى.)
داۋرەن. ءما، ەندەشە!
بارلىق پارمەنىمەن قامشىمەن تارتىپ جىبەرەدى. روزا قۇلايدى. سىرتتان مالىك، مارجان، قايرات ۇشەۋى كەلىپ قالادى.
روزا. پاپا!
داۋرەن قامشىنى قايتا كوتەرگەن. ءبىراق وقتاي اتىلعان قايرات ۇرعىزباي ۇستاپ قالادى.
قايرات. مەن سوقسام ءتىل تارتپاستان كەتەر ەدىڭ.
داۋرەن. سوق ەندەشە، اياما. سودان سوڭ كەزەك مەنىكى. (قامشىنى ەرىكسىز ۇستاتادى. قايرات قامشىنى قايقايا كوتەرەدى.)
مالىك. توقتا! جالعىزىمدى ءوزىم دە قورعاي الامىن. (قامشىنى الىپ، ۇيىرە كوتەرەدى. داۋرەن ەرىكسىز شەگىنەدى. مالىك كەنەتتەن جۇرەگىن ۇستاپ قالادى.)
روزا (شوشىنىپ). پاپا!
(مالىك ارەڭ قۇلامايدى. روزا مەن قايرات دەمەپ قالادى.)
مالىك. جوعارىعا شىعارىڭدار...
قايرات پەن روزا سۇيەمەلدەپ مالىكتى جوعارى اكەتەدى. ولارعا ىلەسە مارجان دا كەتەدى. بىر-ەكى باسقىش كوتەرىلگەن داۋرەن تۇرىپ قالادى. ودان سوڭ از عانا تىڭ تىڭداپ تۇرادى دا، جۇگىرىپ ءوز بولمەسىنە كىرەدى. پاۋزا. سىرتتا ناجاعاي جالتىلداپ، نوسەر قۇيادى. جوعارىدان جۇگىرىپ تۇسكەن قايرات تىسقا شىعىپ كەتكەن، سالدەن كەيىن ءدىلدانى ەرتىپ قايتا ورالادى. ەكەۋى دە جوعارى كوتەرىلەدى. پاۋزا. كوشەدەن كەلتەك پەن ساپار كىرەدى.
كەلتەك. ەسىك اشىق، ءۇي جىم-جىرت، ءتىرى جان جوق... (پاۋزا.) ءسىز قاتتى سۋلاندىڭىز با؟
ساپار. ونشا ەمەس. (بوتەلكەنى كورسەتىپ.) قۇيىپ جىبەر. تىماۋراتپاسقا جاقسى. (كونياك قۇيىلادى. ەكەۋى ءۇنسىز ءىشىپ جىبەرەدى.)
كەلتەك. بەينە ءبىر قىرىلىپ قالعان سياقتى. (بولمەسىنەن داۋرەن شىعادى.) ا، داۋرەن، سەن ۇيدە مە ەدىڭ؟ ءبىز سەنى بەزىپ كەتكەن شىعار دەپ ەك. (داۋرەن ءۇنسىز. قۇلاعى جوعارىدا.)
ساپار (قاتال). گلاۆكادا نەگە بولمادىڭ؟
داۋرەن. سىرقاتپىن.
كەلتەك. ءمۇساپىر داۋرەن. اۋرىڭنىڭ اتى وكىنىش بولار.
داۋرەن (سالماقپەن). دۇرىس اتادىڭ، كەلتەك، وكىنىش.
ۆەراندادان كيىمىن قاعىنعان دومباي كىرگەن. سويلەسكەندەردى تىڭداپ تۇرىپ قالادى.
كەلتەك. ماعان قۇپتاۋىڭ ەمەس، ۋادە ەتكەن داۋىستارىڭ كەرەك. قايدا سولارىڭ؟ «بەس داۋىستى قالتامىزدا» دەمەپ پە ەڭ! الدىم مىنانى. (قولىن شىعارىپ كورسەتەدى.) تۇسىنىكتى مە؟
داۋرەن. وندا مەنىڭ شارۋام نە؟
كەلتەك (ىزالانا). ەسىتەمىز، ساپار اعا؟ (داۋرەنگە تونەدى.) كوزىڭدى اش بالا، نە دەپ تۇرسىڭ سەن ماعان؟ پالەنباي جىل قوشەمەتتەپ، قۋاتتاپ، سەنەن باسقا جان تاپپادى دەپ پە ەدىڭ؟ ءبىز بولماساق كىم ەدىڭ؟ مىناۋ ءۇيدى اكەڭ سوعىپ بەرىپ پە ەدى؟ العان قاتىنىڭ ءۇشىن دە ماعان قارىزدارسىڭ. سەن بىزگە كوپ قارىزدارسىڭ، بوزداعىم!
دومباي (جاقىنداپ). توقتا، كەلتەك، توقتا. ءتۇسىندىر ماعان اۋەلى. سەندەر بولماعاندا داۋرەن تۇككە تاتىماس پا ەدى؟
كەلتەك (مەنسىنبەي). تۇككە دە؟
دومباي. سەن ۇيىمدە قوناقسىڭ. جاقىندىعىن تاعى بار. تيە بەرمە اشۋىنا كونەنىڭ. كارى قويشى ولگەن جوق. (جەردەن قامشىنى الادى.) قورعاي الادى بالاسىن!
ساپار. سابىر ەتىڭىز، اقساقال داۋرەنىڭىزدى ەشكىم قورلاپ تۇرعان جوق. (داۋرەنگە.) داۋرەن، تۇسىنەمىن: ءساتسىز تۇستا ادامنىڭ السىرەر شاعى دا بولادى. ءتاڭىرىم ساقتاسىن.. بوساي كورمە، قارعاشىم. وندا ءبارىنىڭ دە بىتكەنى.
داۋرەن. ءقازىر مەن ەشتەڭەدەن دە قورىقپايمىن.
كەلتەك. ەستيمىسىز، ساپار اعا؟ تۇك قالماپتى عوي وزىڭدە.
ساپار (وزىمەن-وزى سويلەسكەندەي). تانىپ ەدىم، پولكوۆنيك وتە كۇشتى ەدى... ءبىراق داۋرەندى وسىنشا تەز سىندىرار دەپ سەنبەپ ەم.
كەلتەك. كورىنسە ەكەن سول پولكوۆنيك تاعى ءبىر! (جوعارىدان تۇسە باستاعان مارجاندى كورەدى.) ەي، مارجان! سۇيىكتى پولكوۆنيگىڭىزدى شاقىرىڭىز!
مارجان. ول نەگە كەرەك؟
كەلتەك. شاقىرىڭىز دەيمىن!
مارجان. ايقايلاماڭىز. جاڭا عانا تىنىس تاپقان ادامدى اياۋ كەرەك ەمەس پە؟ كەلتەك. ول ءبىزدى اياپ پا ەدى؟
مارجان. اياعان. سىزدەردى دە تۇزەلسىنشى، ادام بولسىن دەۋشى ەدى.
باسپالداققا قايرات پەن ءدىلدا دا شىعادى.
كەلتەك. سىزبەنەن ءسوز تالاستىرۋعا ۋاقىت جوق. (قايراتقا.) قايرات، بىزگە پولكوۆنيك مالىكتى شاقىر.
قايرات. پولكوۆنيك ەلدى. (داۋرەن وقتاي اتىلىپ جوعارى شىعىپ كەتەدى. قايرات ءجاي عانا تومەن ءتۇسىپ كەلەدى.)
وق دارىماعان، وت جاندىرماعان ەر قايتىس بولدى.
ءدىلدا. (كەلتەك پەن ساپارعا). سەندەر ولتىردىڭدەر، ازۋلىلار. كەككە تولى جۇرەگى جارىلىپ تىندى اقىرى.
مارجان. جوق، اپا، جۇرەگى ونىڭ كەككە ەمەس، ماحابباتقا تولى ەدى. ونى دا ءبىز ۇمىتپايمىز مەيىرىممەن... (پاۋزا.)
دومباي. ءجۇر قاريا، ءبىز دە بارايىق...
دومباي مەن ءدىلدا جوعارى كەتەدى. ساپار مەن كەلتەك بىلدىرمەي باسىپ شىعىپ كەتەدى. جارىق جالعىز مارجاندى كورسەتىپ تۇر.
مارجان (وزىنە). كۇتكەن جانىم كەلگەندەي بوپ سەزىنىپ، ىزدەگەنىم تابىلدى-اۋ دەپ سەنىپ ەم... وت سونگەندەي سەنە قالدى ءۇمىتىم. (جارىق ەندى جالعىز قايراتتى كورسەتەدى.)
قايرات. ءالى داۋسىن تۇرعاندايمىن ەسىتىپ. «سەنشى، قايرات، سەنەن دە كوپ جوعالتقان مەن دە ءۇمىتسىز ەمەسپىن. باقىت تا، شاتتىق تا سەنىڭ الدىڭدا. ءبارى دە بولادى!..» دەپ ەدى.
قايراتتىڭ وسى ءسوزىن قۋاتتاعانداي ونىڭ وراتورياسىنىڭ مىقتى ءبىر سارىنى كوگەرە جونەلەدى. قايرات جاي باسىپ كەتىپ بارادى.
شىمىلدىق
You Might Also Like
-
تاياۋداعى بىرەر كۇندە امەريكادا قولعا تيمەس ءبىر كىتاپ شىعۋعا ءتيىس. مەن ونىڭ اۆتورىمەن باياعىدان بەpi تانىسپىن، كىتابىنىڭ مازمۇنىن ماعان جولىققان سايىن دا ايتاتىن، حاتپەن دە حابارلاپ تۇراتىن، ال وسىدا...
