InfoHub Logo

كونۆوليۋسيالىق نەيروندىق جەلىلەر (convnets، CNNs) - بۇل نەگىزىنەن كەسكىندەردى جىكتەۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن نەيروندىق جەلىلەردىڭ قۋاتتى ءتۇرى. CNNء-دى باستاپقىدا ماشينانى وقىتۋدىڭ العاشقى باستاۋشىلارىنىڭ ءبىرى دجەففري حينتون جاساعان. ولاردىڭ ينۆاريانتتىلىعى ك ورنى جانە ولاردىڭ يدەالىن تابۋ ءۇشىن وبەكتىلەردى ءار ءتۇرلى ەرەجەلەردە ارنالعان سۋرەتتەر ارقىلى ەسەپتەلەدى. Google، Facebook، Snapchat جانە سۋرەتتەرمەن اينالىساتىن باسقا كومپانيالار كونۆۋلسيالىق نەيروندىق جەلىلەردى پايدالانادى.

كونۆەنەتتەر نەگىزىنەن ءۇش ءتۇرلى قاباتتاردان تۇرادى: جيناقتاۋ، بىرىكتىرۋ قاباتتارى جانە ءبىر تولىق بايلانىسقان قابات. كونۆوليۋسيالىق قاباتتاردا يادرو دەپ اتالاتىن ماتريسا كەلەسى قابات ءۇشىن وبەكتىلەر كارتاسىن جاساۋ ءۇشىن كىرىس ماتريساسى ارقىلى بەرىلەدى. يادرو ولشەمدەرىن باسقا وبەكتىلەر كارتاسىن جاساۋ ءۇشىن نەمەسە باسقا وستەر بويىمەن ونىڭ ولشەمىن ازايتۋ كەزىندە ءبىر ولشەم بويىنشا دەرەكتەردى كەڭەيتۋ ءۇشىن دە رەتتەۋگە بولادى. كەيدە وبەكتىلەر كارتاسىنداعى ماندەر يادرونى ەلەمەنتارلىق كوبەيتۋ ناتيجەسىنىڭ قوسىندىسىن جانە كىرىس ماتريساسىنىڭ ءتيىستى مولشەرىن الۋ ارقىلى ەسەپتەلەدى. كوبىنەسە ەلەمەنتتىك كوبەيتۋدىڭ ورنىنا نۇكتەلىك كوبەيتىندى قولدانىلادى، ءبىراق ونى جاقسى (نەمەسە ناشار) ناتيجە الۋ ءۇشىن وزگەرتۋگە بولادى. CNNSء-تى جاقسارتۋدىڭ تاعى ءبىر ادىسى-بەرىلگەن جيناقتاۋ قاباتىندا بىرنەشە يادرولاردى پايدالانۋ جانە وبەكتىلەر كارتاسىن جاساۋ ءۇشىن ناتيجەلەردى بىرىكتىرۋ. بۇكىل كەسكىن ءۇشىن ءبىر يادرو قولدانىلاتىندىعى كونۆۋلسيالىق نەيروندىق جەلىلەردى ورنالاسۋعا وتە ينۆاريانتتى ەتەدى جانە ولاردىڭ قايتا دايارلانۋىنا جول بەرمەيدى. مىنە، جيناقتاۋ مىسالى:

كونۆۋلسيالىق نەيروندىق جەلىنىڭ سوڭعى قاباتى تولىعىمەن بايلانىسقان قابات دەپ اتالادى. بۇل نەيروندىق جەلىنىڭ ستاندارتتى قاباتى، وندا كەيبىر سىزىقتىق ەمەس (ReLU، tanh، sigmoid جانە ت.ب.) كىرىس سيگنالى مەن سالماق ماتريساسىنىڭ نۇكتەلىك كوبەيتىندىسىنە قولدانىلادى.

دانات جاناتايەۆ ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ پروفەسسورى، دوسەنت

ۇلپان تۇرماعانبەت،باقىتجان ايدانا،بەكمۋراتوۆا ايتولقىن  ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ ماگيسترانتتارى

---