كرەسلودا وتىرعان كىسىگە
قۇرمەتتى مىرزا!
ءسىز جايلى، كەڭ، مىقتى، قىمبات تا ادەمى كرەسلودا وتىرسىز. ءبىراق نەگە جايسىزداناسىز! الدىڭىزدا يەن جاتقان جاپ-جالپاق ستولىڭىز تۇر، وعان شىنتاعىڭىزدى تىرەپ راقاتتانىپ وتىرۋىڭىزعا ابدەن بولادى. ءبىراق ءسىز ەلەڭدەي بەرەسىز... استىڭىزدان سۋ شىققانداي نەگە جورتاقتاپ وتىرسىز؟ نەگە مازاسىزداناسىز؟ كەڭ دە جايلى كرەسلو سىزگە تومارداي تومپاق بولعانى ما؟... الدە قۇلاپ كەتەر مە ەكەنمىن دەپ قورقاسىز با؟..
شىنىمدى ايتسام: ءبىر باسىنا سۋ تولى شەلەك، ەكىنشى باسىنا تاس تولى كارزەڭكە ىلگەن سىرىقتى كولدەنەڭ ۇستاپ الىپ، وق جەتپەس بيىكتە كەرىلگەن ارقان ۇستىندە بيلەيتىن كىسىنىڭ حالى ءسىزدىڭ حالىڭىزدەن الدەقايدا جاقسى شىعار .ءسىزدىڭ استىڭىزداعى كرەسلو ۇرىككەن ات سياقتى دا، ءسىز اتقا العاش مىنگەن ەبەدەيسىز بىرەۋ سياقتىسىز، ءبىر جەردە قۇلاپ قالماۋ ءۇشىن ۇرەيىڭىز ۇشىپ جابىسىپ وتىرسىز. ءوڭ جوق، ءتۇس جوق قالپىڭىزدى كورگەندە قاراپ تۇرىپ جانىم اشيدى! ءتىپتى اعىل-تەگىل جىلاعىم كەلەدى... ارينە، تەرىس اينالىپ كەتە بەرۋگە بولار ەدى، ءبىراق باسىنا ءىس تۇسكەنگە قارايلاماۋ ءبىرتۇرلى ىڭعايسىز ەكەن...
كرەسلوڭىز جايلى، ستولىڭىز جالپاق، كابينەتىڭىز كەڭ دە كەلىستى. سىزگە ەندى نە "جەتپەيدى؟ نەگە مازاسىزداناسىز؟ ءتىپتى قۇلاپ تۇسكەننىڭ وزىندە دە كابينەتىڭىزدە توسەۋلى جاتقان قالىڭ كىلەم ەش جەرىڭىزدى كوگەرتە قويماس. قۇزعا قۇلاعالى تۇرعانداي-اق، كوزىڭىز شاتىناپ بارا جاتقانى نەسى؟ كانە، قىپىلىقتاعاندى قويىڭىز! تىنىش قانا وتىرىڭىز!
ءسىزدىڭ ۇرەيلى، مازاسىز كەيپىڭىزدى كورگەننەن بەرى مەن: كرەسلودا وتىرعان كىسىلەر نەگە قۇلاي بەرەدى ەكەن؟ — دەپ ويلايتىندى شىعاردىم. وسىعان وراي باياعىدا ءوزىم كۋا بولعان مىنا ءبىر ءجايت ەسىمە ءتۇسىپ وتىر.
جازدىڭ جايدارى ءبىر كەشىندە قىدىرىپ كازينوعا باردىم. كىسى كوپ ەكەن، وركەستر ويناپ، ارتيستەر ءان سالىپ تۇر. اكروبات ەكى ورىندىقتى ءبىرىنىڭ ۇستىنە ءبىرىن قويىپ، ءوزى ۇستىڭگىسىنىڭ ارقالىعىنا قولىن تىرەي شىعىپ ونەر كورسەتە باستادى. سول كەزدە زالدا ماساڭ بىرەۋدىڭ بىلدىرلاعانى ەستىلدى. ونىڭ نە دەگەنىن ۇعا المادىق، ءسىرا، شەتەلدىك بىرەۋ بولسا كەرەك. ورنىنان تۇرعانداعى قيمىلىنان ونىڭ اكروباتقا ريزا ەمەستىگىن، ءوزىنىڭ الدەقايدا كۇردەلى ونەر كورسەتكىسى كەلەتىنىن اڭعاردىق. ول سوزدەن ىسكە كوشە باستادى.
بۇل زيالىلار عانا باس قوساتىن ايتۋلى كازينودا بولدى. شالا ماس شەتەلدىك ەپتەپ ادەپسىزدىك جاسادى-اق، ءبىراق ءبىز شەتەلدىكى دەگەننىڭ بارىنە شۇلعي بەرەتىن بولعانبىز، سول سەبەپتى كازينو ديرەكتورىنىڭ ءوزى كوپشىلىككە ءوتىنىش جاساپ، جۇرتتى جاڭاعى ماس شەتەلدىكتىڭ ونەرىن تاماشالاۋعا، ءسويتىپ ونىڭ كوڭىلىن كونشىتۋگە شاقىردى...
سەندەلە باسقان ماسىمىز ستولداردى قاعا-ماعا، ورىندىقتاردى قۇلاتا-مۇلاتا زالدىڭ ورتاسىنا جەتتى دە، سونداعى ستولدىڭ ۇستىنە شىعۋعا ارەكەتتەندى. ارى يتىنەدى، بەرى يتىنەدى، قيرالاڭداپ قۇلاپ تۇسەدى، قايتا ۇمتىلادى. جۇرت ايگىلى كلوۋننىڭ قىلىعىنا قاراپ وتىرعانداي-اق قىران-توپان كۇلكىگە كومىلدى. شەتەلدىگىمىز شاتقاياقتاپ ءجۇرىپ ستولعا اقىرى شىققان كەزدە دۇركىرەتە قول شاپالاقتالدى. كوپشىلىكتىڭ قوشەمەتىنە كوڭىلى بوساعان ماس جىگىت ءيىلىپ تاعزىم ەتەم دەپ ستولدان توڭقالاڭ اسا جازدادى. ول ستولدىڭ ۇستىنە يتشىلەپ ءجۇرىپ ورىندىق قويدى، سونسوڭ اۋپىرىمدەپ ءوزى ونىڭ ۇستىنە شىقتى دا، ارقالىعىنا وتىرىپ تەمەكى تۇتاتتى. ماستان ونداي ەپتىلىكتى كۇتپەگەن جۇرت الاقاندارىن اياعان جوق. شەتەلدىكتىڭ ويى ورىندالدى، كوڭىلى كونشىدى، ەندى ءوز ورنىنا بارىپ جايعاسۋىنا بولادى... ءبىراق ماستارعا داۋا بار ما؟ ول جەرگە ءتۇستى دە، ستولعا تاعى ءۇش ورىندىق شىعاردى. قالاي قويعانىن بىلمەيمىن، ايتەۋىر، ايتۋلى اكروباتتارشا، ورىندىقتاردى ءبىرىنىڭ ۇستىنە ءبىرىن تۇرعىزىپ، ءوزى ەڭ ۇستىنە شىعۋعا تىرىستى. وعان قاراپ وتىرعانداعى قورقىنىشىمدى، قۇرمەتتى مىرزا، مەن ءتىپتى دە ايتىپ جەتكىزە المايمىن. اياعى تايىپ-تايىپ كەتەدى، قولى قايتا-قايتا سىرعىپ، ۇستاعانىنان ايىرىلىپ قالادى... ايەلدەردە زارە جوق: اناۋ قالپاقتاي تۇسەتىن ساتتەردە شىڭعىرىپ ۋ-شۋ بولادى، ال شەتەلدىكتىڭ نە سيقىرى بارىن كىم ءبىلسىن، ءتىپتى دە قۇلامايدى. الدە زاماندا ول جەرگە ءتۇستى. ونىڭ شىققانىنان گورى تۇسكەنىنە تىلەۋلەس بولعان جۇرت ءبىر قاۋىپتەن قۇتىلعاندارىنا قۋانىسىپ قالدى. زالدا دۋ قول شاپالاقتالدى. ال اناۋ ءالى دە رايىنان قايتپاپتى، تاعى دا ەكى ورىندىقتى قۇشاقتاپ، سيگارەتىنىڭ ءتۇتىنىن بۋداقتاتىپ، ستولعا قايتا تىرمىستى. ورىندىقتاردان بيىكتىگى التى مەتردەي مۇنارا جاساپ، ءوزى ەڭ ۇستىنە تاعى وتىرىپ الدى. مۇنارا جاساۋىنا، ارينە، مەنىڭ مۇنى ايتىپ وتىرعانىمنان الدە قايدا كوپ ۋاقىت كەتتى؛ ماس جىگىت كەم دەگەندە ون رەت مۇرتتاي ۇشا جازدادى، زالدى دا سونشا شوشىتتى... قالاي ەكەنىنە مي جەتپەيدى، ايتەۋىر، ورىندىقتار دا، شەتەلدىگىمىز دە قۇلاعان جوق. ول تاعى ءتۇسىپ، تارى دا ءبىر ورىندىققا جارماستى... كوپشىلىك مازاسىز ماسقا تىيىم سالۋدى تالاپ ەتتى، ءبىراق شەتەلدىك سوندا دا توقتامادى، تاعى ورمەلەدى، — بۇل جولى ول تەز شىقتى. ەڭ ۇستىڭگى ورىندىقتىڭ ارقالىعىنا وتىرىپ الىپ سيگارەتىن تارتىپ ءبىتىردى، ونىڭ قالدىعىن لاقتىرىپ جىبەردى دە، جان قالتاسىنان ءبىر قوراپ سيگارەت سۋىرىپ، جاڭادان تاعى بىرەۋىن تۇتاتتى. سودان كەيىن ورنىنان تۇرىپ، ەكى قولىن قاناتشا جايىپ ارقالىققا قارنىمەن جاتا كەتتى دە، قالىقتاعان قىرعيداي بولىپ سوزىلا قالدى. ءبىزدىڭ سونداعى شوشىعان سيقىمىزدى كورسەڭىز...
كەنەت، — ءبىز ءتىپتى بايقاپ تا ۇلگىرمەدىك، — ول ەڭ ۇستىڭگى جەتىنشى ورىندىقتىڭ ارقالىعىن ەكى قولىمەن تىرەپ، سىمداي تارتىلا قويدى. تابانى توبەگە تيە جازداپ، تەپە-تەڭدىك قالپىن ساقتاپ تەربەلىپ تۇر. ءتۇتىنى بۋداقتاعان سيگارەتى — اۋزىندا!
بىزگە ونەر كورسەتۋشىنىڭ شەتەلدىك ماس جىگىت ەمەس، ايگىلى اكروبات ەكەنىن، ءبىزدى الداپ سوققانىن سول ساتتە ءبىر-اق بىلدىك...
قۇرمەتتى مىرزا، كەڭ دە كەلىستى كابينەتىڭىزدە، جايلى، ىڭعايلى كرەسلوڭىزدا وتىرعان ءسىزدىڭ بەرەكەڭىز كەتكەن، زارەڭىز ۇشقان كەيپىڭىزدى كورگەندە مەنىڭ ەسىمە، مىنە، وسى وقيعا ءتۇستى... ول اكروبات، ورىندىقتان جاساعان جەتى قابات مۇناراسىنىڭ ۇستىندە وتىرسا دا، قۇلايمىن-اۋ دەپ نەگە سەسكەنبەدى، ال ءسىز كرەسلومنان قۇلاپ كەتەم بە دەپ نەگە شوشيسىز؟ «ول اكروبات قوي»، — دەيسىز، ءا؟ ال سىزگە جەتى مەترلىك بيىككە شىق دەپ وتىرعان ەشكىم جوق قوي! سىزگە كرەسلوڭىزدا جايلانىپ دۇرىس وتىرساڭىز دەگەندى عانا ايتادى.
اكروباتتاردىڭ قۇلايمىن-اۋ دەپ قورىقپايتىن سەبەبى: ولار ءتيىستى تىرەك نۇكتەلەردى تاۋىپ، تەپە-تەڭدىكتى ساقتاي الادى. ال ءسىزدىڭ ءوزىڭىزدىڭ دە، كرەسلوڭىزدىڭ دا تەپە-تەڭدىكتەرىڭىز جوعالعان.
ءتاڭىر تىلەۋىڭىزدى بەرسىن، مىرزا، استىڭعى جاعىڭىزعا قاراڭىزشى! كوردىڭىز بە؟... ەندى ءسىز قۇلايسىز، مىندەتتى تۇردە قۇلايسىز! بوكسەڭىز قانشاما جالپيىپ جاتسا دا، ول سىزگە تىرەك تە، تەپە-تەڭدىك تە بولا المايدى، انداعىداي بەرىك تە بەي-بەرەكەت كرەسلودا بەيقام وتىرا بەرۋىڭىزگە ونىڭ سەپتىگى تيمەيدى.
ورىسشادان اۋدارعان عابباس قابىشيەۆ
You Might Also Like
-
شارت ەتكەن شاپالاق داۋىسى كوفەحانانى قاق جارا جازدادى. گۋ-گۋ ءسوز ساپ بولدى، كارتانىڭ سۋسىلى، اسىقتىڭ تىرسىلى تىيىلا قالدى. جۇرتتىڭ ءبارى وقشاۋلاۋ ەكى جىگىتكە جالت قاراستى. ەكەۋدىڭ ءبىرى — ەڭگەز...
