
- 20 ناۋ. 2018 00:00
- 451
كۇنىنە ءۇش جۇمىرتقا جەسەڭىز، دەنەڭىزدە قانداي وزگەرىستەر بولادى؟
ديەتولوگتار ءبىراز ۋاقىت جۇمىرتقاعا سەنبەي، بۇل تاماقتا حولەستەريننىڭ مول مولشەرى بولدى دەپ ەسەپتەپ كەلدى. الايدا سوڭعى تەكسەرۋلەر كەرىسىنشە ناتيجە كورسەتىپ وتىر: كۇندەلىكتى تاماق تۇتىنۋ راسيونىنا بار-جوعى ءۇش جۇمىرتقا قوسىڭىز دا كۇتىڭىز – دەنساۋلىعىڭىزدىڭ از ۋاقىتتا قالاي جاقسارعانىن كورەسىز!
سۇيەكتەر مەن تىستەر
D دارۋمەنىنسىز ءبىزدىڭ اعزامىزعا كالسيي جاقسى سىڭبەيدى. ال جۇمىرتقا قۇرامىندا وسى دارۋمەنى بار ساناۋلى ازىق-تۇلىكتەردىڭ قاتارىنا جاتادى. ءتىس دارىگەرىنە ءجيى بارعىڭىز كەلمەي مە؟ ەندەشە، تاماق مازىرىنەن جۇمىرتقا ۇزىلمەسىن.
كۇش-قۋاتتىڭ ارتۋى
تاڭعى اس كەزىندە جۇمىرتقا جەسەڭىز، جارتى كۇنگە دەيىن قۋاتتى جۇرەسىز. ەسىڭىزگە ءتۇسىرىپ كورىڭىز، تاڭەرتەڭگى تاماقتا جۇمىرتقا جەگەن كۇنىڭىزدى، تۇسكە دەيىن قارنىڭىزدىڭ اشپاي جۇرەتىنى راس! مۇنىڭ قۇپياسى: جۇمىرتقادا قورەكتىك زاتتار مەن امين قىشقىلىنىڭ مول بولۋى اعزاڭىزدى مىعىم ۇستاپ جۇرۋىڭىزگە كومەكتەسەدى. سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستانعان ادامدار ءۇشىن جۇمىرتقانىڭ كەرەگى زور.
دارۋمەندەردىڭ ورنىنا...
كوكتەمدە ءالسىز ادامداردىڭ اعزاسىندا دارۋمەندەردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى بايقالادى. بۇدان ءدارىحاناداعى دارۋمەندەر جيىنتىعىن الىپ ەمدەلۋگە بولادى. ءبىراق، بۇل ءۇشىن جۇمىرتقانى جەسەڭىز جەتكىلىكتى. جۇمىرتقا قۇرامىندا ا، D، E، B3، B6، B12 سەكىلدى دارۋمەندەر، مينەرالدار مەن يود، سينك، كالسيي، ماگنيي، تەمىر جانە فوسفور سەكىلدى ميكروەلەمەنتتەر بار.
ديەتالىق ازىق-تۇلىك
جۇمىرتقانىڭ قۇرامىنداعى لەسيتين مەن حولين اعزاداعى مايلار مەن حولەرەستيننەن تەز ارادا ارىلۋعا كومەكتەسەدى. جۇمىرتقادا نەگىزىنەن كالوريا از، سوندىقتان «سىمباتىم بۇزىلادى» دەپ قاۋىپتەنۋدىڭ قاجەتى شامالى.
وتكىر كوز
بۇلاردان باسقا، جۇمىرتقانىڭ سارىسىندا ليۋتەين مەن زەاكسانتيننىڭ باي قورى بار. بۇل ادامدا كاتاراكتانىڭ پايدا بولۋىن الدىن الادى. بۇدان باسقا، اتالىپ وتكەن ا دارۋمەننىڭ ماڭىزى دا زور. ا دارۋمەنىنسىز ادامدا ءتىپتى بالا جاستان اقشام سوقىرىنا (گرەكشە hēmera — ءتۇن، ءىڭىر، al(aos) — سوقىر، ōps— كوز، hemeralopءىa — ءتۇن سوقىرى، تاۋىق سوقىرى) شالدىعۋ قاۋىپتىلىگى باسىم بولادى.
ءنارۋىزدى قۋات
ءبىر جۇمىرتقانىڭ قۇرامىندا شامامەن 6 گرامم ءنارۋىز بار. بۇل ءۇش جۇمىرتقا ءبىر كەسەك ەتتى اۋىستىرا الادى دەگەن ءسوز. ءنارۋىز بەلسەندى قيمىلداپ جۇرگەن ادامعا وتە قاجەت، سالماق جوعالتپاۋعا، گيپەرتونياعا ۇشىراپ قالماۋعا، جانە سۇيەكتىڭ ساۋ بولۋى وسى ەلەمەنتكە بايلانىستى ەكەنىن ەستەن شىعارماڭىز.
جۇرەكتىڭ قىزمەتىن نىعايتۋ
جۇمىرتقانىڭ قۇرامىنداعى فوليي قىشقىلى قان اينالۋىن ارتتىرادى. بۇدان باسقا جۇرەك-قان تامىرلارى قىزمەتىن جاقسارتادى. مىنە، سوندىقتان، دارىگەرلەر جۇمىرتقانى ۇنەمى تۇتىنۋدى ۇسىنادى.