كۇز. كوكونىستەر مەن جەمىستەر
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كۇز. كوكونىستەر مەن جەمىستەر.
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. ءسوز قۇرامى، ءتۇبىر، جۇرناق تۇرلەرىن مەڭگەرتۋ، ءتۇسىندىرۋ بارىسىندا تاپسىرمالار ورىنداۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ، سويلەۋ قابىلەتتەرىن دامىتىپ، سوزدىك قورلارىن دامىتۋ.
3. وقۋشىلاردى جاقسىلىققا، ادەپتىلىككە، تابيعاتتى قورعاۋعا باۋلۋ، تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جارىس ساباعى.
ءادىس - تاسىلدەرى: بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، ىزدەنۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، پلاكاتتار، كەسپە قاعازدار.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ:
1. سالەمدەسۋ.
2. كەزەكشىمەن اڭگىمە.
3. ساباقتىڭ ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
- ال، بالالار كوڭىل - كۇيلەرىڭ قالاي؟ جاقسى ما؟
- ەگەر كوڭىل - كۇيىمىز جاقسى بولسا، بۇگىنگى ساباعىمىزدى جاقسىلىقپەن باستايىق. بۇگىن بىزدە قايتالاۋ ساباعى. ياعني، ءبىز وسى كۇز تاقىرىبى، سوزدىك قۇرام تاقىرىبى بويىنشا بىلەتىندەرىمىزدى قايتالاپ، ەسىمىزگە تۇسىرەمىز. ساباعىمىزدى باستاماس بۇرىن سىزدەردى ەكى توپقا بولەيىك: (جاپىراققا جەمىستەر مەن كوكونىستىڭ اتاۋىن جازىپ، وقۋشىلارعا العىزامىن. كىم نە العانىن وقيدى.) جەمىستەر ءبىر بولەك، كوكونىستەر ءبىر بولەك وتىرعىزىلادى.
I - توپ: جەمىستەر
II – توپ: كوكونىستەر
ساباقتىڭ قۇرىلىمى:
بالالار، ءبىزدىڭ سايىس ساباعىمىز مىناداي تاپسىرمالاردان تۇرادى.
I. بوي سەرگىتۋ.
ەكى توپقا وتكەن تاقىرىپ بويىنشا گراماتيكالىق، سۇراقتار قويۋ.
( دۇرىس جاۋاپقا 1 جەتوننان بەرىلەدى)
گرامماتيكالىق سۇراقتار:
1. ءسوز قۇرامى دەگەنىمىز نە؟
ءسوز قۇرامى دەگەنىمىز ۇعىمعا بەرىلگەن اتاۋ
2. قازاق ءتىلىنىڭ ءسوز قۇرامى نەدەن تۇرادى؟
ءتۇبىر مەن قوسىمشادان تۇرادى
3. قوسىمشا دەگەنىمىز نە، نەشەگە بولىنەدى؟
ءتۇبىر سوزدەن كەيىن قوسىلىپ تۇرعان ءسوز بولشەكتەرىن قوسىمشا دەيمىز. قوسىمشا ەكىگە بولىنەدى، جۇرناق جانە جالعاۋ. م: ب ا ق+شا+لار
4. نەگىزگى ءتۇبىر دەگەنىمىز نە؟
ءتۇبىر وزدىگىنەن ەشقانداي قوسىمشاسىز بەلگىلى ماعىناعا يە بولسا، ونى نەگىزگى ءتۇبىر د. ا. مىس: كومەك
5. تۋىندى ءتۇبىر دەگەنىمىز نە؟
ەگەر تۇبىرگە قوسىمشا قوسىلىپ، جاڭادان ءسوز جاسالسا، وندا ونى تۋىندى ءتۇبىر د. ا. مىس: كومەك+ءشى
II. سۋرەتپەن جۇمىس.
كۇز مەزگىلىنە بايلانىستى سۋرەتتەردى كورسەتە وتىرىپ، ءماتىن قۇراۋ.
- بالالار، بۇل قاي جىل مەزگىلى؟ بۇل كۇز مەزگىلى.
- كۇز ايلارى قاي ايلار؟ قىركۇيەك، قازان، قاراشا.
- بالالار مەكتەپكە قاي ايدا بارادى؟ قىركۇيەك ايىندا بارادى.
- اۋا - رايى قانداي بولادى؟ سالقىن، جاڭبىرلى، بۇلتتى بولادى.
- كۇزدە قانداي وزگەرىستەر بولادى؟ جاپىراقتار سارعايادى، ادامدار جىلى كيىنە باستايدى، قۇستار جىلى جاققا ۇشىپ كەتەدى، كۇن قىسقارىپ، ءتۇن ۇزارادى.
- كۇزدە نەلەر پىسەدى؟ كۇزدە جەمىستەر مەن كوكونىستەر پىسەدى.
- كۇزدە قانداي جەمىستەر مەن كوكونىستەر پىسەدى؟ كۇزدە الما، المۇرت، ورىك، كارتوپ، پياز، قاربىز، قىزاناق، قيار ت. ب
III. "جاڭعاق شاعۋ."
(جاڭعاقتىڭ ىشىنە سوزدەر سالىپ، وقۋشىلارعا العىزامىز. ول سوزدەردى ءسوز قۇرامىنا تالدايدى.)
جەمىستەر، قۇستار، مەزگىلدى، كۇزگى، بۇلتتى، كومەكشى، قاراقاتتى، كوكونىستى، قىستا، جاپىراقتارى، جاڭبىرلى، استىق.
IV. سەرگىتۋ ءساتى.
قارلىعاشقا ۇقسايىق
قانە، قانات جازايىق.
قارلىعاش بوپ ۇشايىق
ۇشىپ - ۇشىپ قونايىق.
V. "قاي ءارىپتى جوعالتتىم " ويىنىن ويناۋ.
تاقتادا بىرنەشە سوزدەر جازىلىپ تۇرادى. وقۋشىلار جوعالعان ءارىپتى ورنىنا قويىپ، ءسوزدى وقىپ، اۋدارادى.
ك... ك... ن... س، ق... س،... ز... ق، ق... ر... ق... ت، ق... س، ج... ڭب... ر، ت... ب... ع... ت، ك... ز، پ... ست...، ك... ن، م... زگ... ل، ج... م... س.
VI. "كىم كوپ بىلەدى؟"
سوزدىك بويىنشا جۇمىس. ەكى توپتىڭ وقۋشىلارىنا ءسوزدىڭ ورىسشاسى ايتىلادى، وقۋشىلار سول ءسوزدىڭ اۋدارماسىن ايتۋ كەرەك.
جەمىستەر توبىنا: ۆرەميا گودا - جىل مەزگىلى، پوسيەۆنوە پولە - ەگىس، جەلتەت - سارعايۋ، كوروتكيي - قىسقا، دليننىي - ۇزاق، راستي - ءوسۋ، پريرودا - تابيعات، زاۆترا - ەرتەڭ، وۆوششي - كوكونىس، ياگودى - جيدەك.
كوكونىستەر توبىنا: پوموگات - كومەكتەسۋ، سەزون - مەزگىل، جەلتەت - سارعايۋ، سيلنىي - قاتتى، نراۆيتسيا - ۇنايدى، كۋشات - جەۋ، ۆەتەر - جەل،
زاۆترا بۋدەت تەپلو - ەرتەڭ جىلى بولادى، وبلاچنىي - بۇلتتى، فرۋكتى - جەمىستەر.
VII. كىتاپپەن جۇمىس.
41 - بەت. 1 - تاپسىرما. تاقتاعا ەكى وقۋشى شىعىپ ورىندايدى.
VIII. ساباقتى قورىتۋ:
ەندى، بالالار گرامماتيكالىق تاقىرىبىمىزدى تاعىدا ەسكە ءتۇسىرىپ جىبەرەيىك، قانە.
- ءسوز قۇرامى دەگەنىمىز نە؟
- نەگىزگى ءتۇبىر مەن تۋىندى تۇبىرگە 2 مىسالدان ايتايىق؟
- كۇز ايلارىن اتا؟
- كۇزدە قانداي وزگەرىستەر بولادى؟
- مەكتەپ قاي ايدا باستالادى؟
سونىمەن، بالالار، بۇگىن ءبارىمىز كۇز مەزگىلىنە دايىندالىپ كەلگەن ەكەنبىز. وتە جاقسى. ءبارىمىز نە بىلەتىنىمىزدى كورسەتتىك. ەندى قانە، قاي توپ كوپ ۇپاي جينادى ەكەن. سانايىقشى!
IX. باعالاۋ.
جاقسى ولاي بولسا، بۇگىنگى ساباقتا مىنا وقۋشىلار 5، 4، 3 دەگەن باعا الدى. بالالار، ساباق ۇنادى ما؟ ولاي بولسا ەرتەڭگى ساباققا دا وسىلاي دايىندالىپ كەلەيىك.
X. ۇيگە تاپسىرما: 1. ەرەجە قايتالايمىز.
2. كۇزگى كورىنىس (اڭگىمە جازۋ)
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. ءسوز قۇرامى، ءتۇبىر، جۇرناق تۇرلەرىن مەڭگەرتۋ، ءتۇسىندىرۋ بارىسىندا تاپسىرمالار ورىنداۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ، سويلەۋ قابىلەتتەرىن دامىتىپ، سوزدىك قورلارىن دامىتۋ.
3. وقۋشىلاردى جاقسىلىققا، ادەپتىلىككە، تابيعاتتى قورعاۋعا باۋلۋ، تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جارىس ساباعى.
ءادىس - تاسىلدەرى: بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، ىزدەنۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، پلاكاتتار، كەسپە قاعازدار.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ:
1. سالەمدەسۋ.
2. كەزەكشىمەن اڭگىمە.
3. ساباقتىڭ ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
- ال، بالالار كوڭىل - كۇيلەرىڭ قالاي؟ جاقسى ما؟
- ەگەر كوڭىل - كۇيىمىز جاقسى بولسا، بۇگىنگى ساباعىمىزدى جاقسىلىقپەن باستايىق. بۇگىن بىزدە قايتالاۋ ساباعى. ياعني، ءبىز وسى كۇز تاقىرىبى، سوزدىك قۇرام تاقىرىبى بويىنشا بىلەتىندەرىمىزدى قايتالاپ، ەسىمىزگە تۇسىرەمىز. ساباعىمىزدى باستاماس بۇرىن سىزدەردى ەكى توپقا بولەيىك: (جاپىراققا جەمىستەر مەن كوكونىستىڭ اتاۋىن جازىپ، وقۋشىلارعا العىزامىن. كىم نە العانىن وقيدى.) جەمىستەر ءبىر بولەك، كوكونىستەر ءبىر بولەك وتىرعىزىلادى.
I - توپ: جەمىستەر
II – توپ: كوكونىستەر
ساباقتىڭ قۇرىلىمى:
بالالار، ءبىزدىڭ سايىس ساباعىمىز مىناداي تاپسىرمالاردان تۇرادى.
I. بوي سەرگىتۋ.
ەكى توپقا وتكەن تاقىرىپ بويىنشا گراماتيكالىق، سۇراقتار قويۋ.
( دۇرىس جاۋاپقا 1 جەتوننان بەرىلەدى)
گرامماتيكالىق سۇراقتار:
1. ءسوز قۇرامى دەگەنىمىز نە؟
ءسوز قۇرامى دەگەنىمىز ۇعىمعا بەرىلگەن اتاۋ
2. قازاق ءتىلىنىڭ ءسوز قۇرامى نەدەن تۇرادى؟
ءتۇبىر مەن قوسىمشادان تۇرادى
3. قوسىمشا دەگەنىمىز نە، نەشەگە بولىنەدى؟
ءتۇبىر سوزدەن كەيىن قوسىلىپ تۇرعان ءسوز بولشەكتەرىن قوسىمشا دەيمىز. قوسىمشا ەكىگە بولىنەدى، جۇرناق جانە جالعاۋ. م: ب ا ق+شا+لار
4. نەگىزگى ءتۇبىر دەگەنىمىز نە؟
ءتۇبىر وزدىگىنەن ەشقانداي قوسىمشاسىز بەلگىلى ماعىناعا يە بولسا، ونى نەگىزگى ءتۇبىر د. ا. مىس: كومەك
5. تۋىندى ءتۇبىر دەگەنىمىز نە؟
ەگەر تۇبىرگە قوسىمشا قوسىلىپ، جاڭادان ءسوز جاسالسا، وندا ونى تۋىندى ءتۇبىر د. ا. مىس: كومەك+ءشى
II. سۋرەتپەن جۇمىس.
كۇز مەزگىلىنە بايلانىستى سۋرەتتەردى كورسەتە وتىرىپ، ءماتىن قۇراۋ.
- بالالار، بۇل قاي جىل مەزگىلى؟ بۇل كۇز مەزگىلى.
- كۇز ايلارى قاي ايلار؟ قىركۇيەك، قازان، قاراشا.
- بالالار مەكتەپكە قاي ايدا بارادى؟ قىركۇيەك ايىندا بارادى.
- اۋا - رايى قانداي بولادى؟ سالقىن، جاڭبىرلى، بۇلتتى بولادى.
- كۇزدە قانداي وزگەرىستەر بولادى؟ جاپىراقتار سارعايادى، ادامدار جىلى كيىنە باستايدى، قۇستار جىلى جاققا ۇشىپ كەتەدى، كۇن قىسقارىپ، ءتۇن ۇزارادى.
- كۇزدە نەلەر پىسەدى؟ كۇزدە جەمىستەر مەن كوكونىستەر پىسەدى.
- كۇزدە قانداي جەمىستەر مەن كوكونىستەر پىسەدى؟ كۇزدە الما، المۇرت، ورىك، كارتوپ، پياز، قاربىز، قىزاناق، قيار ت. ب
III. "جاڭعاق شاعۋ."
(جاڭعاقتىڭ ىشىنە سوزدەر سالىپ، وقۋشىلارعا العىزامىز. ول سوزدەردى ءسوز قۇرامىنا تالدايدى.)
جەمىستەر، قۇستار، مەزگىلدى، كۇزگى، بۇلتتى، كومەكشى، قاراقاتتى، كوكونىستى، قىستا، جاپىراقتارى، جاڭبىرلى، استىق.
IV. سەرگىتۋ ءساتى.
قارلىعاشقا ۇقسايىق
قانە، قانات جازايىق.
قارلىعاش بوپ ۇشايىق
ۇشىپ - ۇشىپ قونايىق.
V. "قاي ءارىپتى جوعالتتىم " ويىنىن ويناۋ.
تاقتادا بىرنەشە سوزدەر جازىلىپ تۇرادى. وقۋشىلار جوعالعان ءارىپتى ورنىنا قويىپ، ءسوزدى وقىپ، اۋدارادى.
ك... ك... ن... س، ق... س،... ز... ق، ق... ر... ق... ت، ق... س، ج... ڭب... ر، ت... ب... ع... ت، ك... ز، پ... ست...، ك... ن، م... زگ... ل، ج... م... س.
VI. "كىم كوپ بىلەدى؟"
سوزدىك بويىنشا جۇمىس. ەكى توپتىڭ وقۋشىلارىنا ءسوزدىڭ ورىسشاسى ايتىلادى، وقۋشىلار سول ءسوزدىڭ اۋدارماسىن ايتۋ كەرەك.
جەمىستەر توبىنا: ۆرەميا گودا - جىل مەزگىلى، پوسيەۆنوە پولە - ەگىس، جەلتەت - سارعايۋ، كوروتكيي - قىسقا، دليننىي - ۇزاق، راستي - ءوسۋ، پريرودا - تابيعات، زاۆترا - ەرتەڭ، وۆوششي - كوكونىس، ياگودى - جيدەك.
كوكونىستەر توبىنا: پوموگات - كومەكتەسۋ، سەزون - مەزگىل، جەلتەت - سارعايۋ، سيلنىي - قاتتى، نراۆيتسيا - ۇنايدى، كۋشات - جەۋ، ۆەتەر - جەل،
زاۆترا بۋدەت تەپلو - ەرتەڭ جىلى بولادى، وبلاچنىي - بۇلتتى، فرۋكتى - جەمىستەر.
VII. كىتاپپەن جۇمىس.
41 - بەت. 1 - تاپسىرما. تاقتاعا ەكى وقۋشى شىعىپ ورىندايدى.
VIII. ساباقتى قورىتۋ:
ەندى، بالالار گرامماتيكالىق تاقىرىبىمىزدى تاعىدا ەسكە ءتۇسىرىپ جىبەرەيىك، قانە.
- ءسوز قۇرامى دەگەنىمىز نە؟
- نەگىزگى ءتۇبىر مەن تۋىندى تۇبىرگە 2 مىسالدان ايتايىق؟
- كۇز ايلارىن اتا؟
- كۇزدە قانداي وزگەرىستەر بولادى؟
- مەكتەپ قاي ايدا باستالادى؟
سونىمەن، بالالار، بۇگىن ءبارىمىز كۇز مەزگىلىنە دايىندالىپ كەلگەن ەكەنبىز. وتە جاقسى. ءبارىمىز نە بىلەتىنىمىزدى كورسەتتىك. ەندى قانە، قاي توپ كوپ ۇپاي جينادى ەكەن. سانايىقشى!
IX. باعالاۋ.
جاقسى ولاي بولسا، بۇگىنگى ساباقتا مىنا وقۋشىلار 5، 4، 3 دەگەن باعا الدى. بالالار، ساباق ۇنادى ما؟ ولاي بولسا ەرتەڭگى ساباققا دا وسىلاي دايىندالىپ كەلەيىك.
X. ۇيگە تاپسىرما: 1. ەرەجە قايتالايمىز.
2. كۇزگى كورىنىس (اڭگىمە جازۋ)
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ ماقساتى: اۋستراليا ماتەريگىنىڭ گەوگرافيالىق ورنى مەن جەر بەدەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. كارتامەن جۇمىس ىستەۋ شەبەرلىگىن ارتتىرۋ. ءوز بەتىمەن وقۋىن ۇيىمداستىرۋ.
-
«تىلگە قۇرمەت – ەلگە قۇرمەت» (ادەبي - مۋزىكالىق كەش. اپتالىقتىڭ اشىلۋى)
