بىلە مە ءبىزدىڭ قازاق عاشىق جايىن،
ۇقساڭىز، بىلگەنىمشە سيپاتتايىن.
عاشىقتىق — ماحابباتتىڭ ەڭ كۇشتىسى،
جۇرەككە قاتتى ورنىعار باسقان سايىن.

اركىمدە ونداي عاشىق جارالمايدى،
شىن اسىل كوپ حالىققا تارالمايدى.
ءماجنۇننىڭ ءلايلا مەنەن سىرى قيىن،
ەش ادام بايىبىنا بارا المايدى.

تالاي جان ونىڭ جايىن ۇعا الماعان،
ويسىزدىڭ جۇرەگىنە جۇعا الماعان.
«تەز وڭار، اسىرەقىزىل بولماعان سوڭ،
ءار ەلگە ولەڭ بولىپ شىعا الماعان.

بۇرىنعى ءبايىتشىنى بىلەمىسىڭ؟
مەن ايتسام، ونىڭ كىم دەپ كۇلەمىسىڭ.
سابىرباي، جاناق، شوجە، كەنشىمباي دەپ،
تۇك بىلمەي ونان وزگە جۇرەمىسىڭ.

ناۋاي، ساعدي، ءشامسي، فزۋلي بار،
سايقالي، قوجا حافيز، فەرداۋسيلار.
ءبايىتشى، ەلدەن اسقان شەشەن بولىپ،
الەمگە ءسوزدىڭ نۇرىن جايعان سولار.

ءماجنۇننىڭ لايلامەنەن از جۇمىسى،
انە سول شىن عاشىقتىڭ قىلعان ءىسى.
بۇلاردىڭ ءاپساناسىن جازعان ادام —
فزۋلي باعدادي دەگەن كىسى.

ونداي عىپ ەش ءبايىتشى جازا الماعان،
ناقىشىن شىن كەلتىرىپ قازا الماعان.
كىتابىن ءفزۋليدىڭ ىزدەپ تاۋىپ،
كەز بولدى بىلتىرعى جىل ازار ماعان.

مەن ونىڭ كەلتىرە المان مىڭنان ءبىرىن،
ايتۋعا ءتىل جەتپەيدى ءتاتتى جىرىن.
ءماجنۇننىڭ اتىن بىلەر، جايىن بىلمەس،
قازاققا ۇقتىرايىن ءبىراز سىرىن.

***
عاراپتا ءبىر باي بولدى داۋلەتى اسقان،
ساۋداسى ءار پاتسامەن ارالاسقان.
قۇدايدان ءبىر ميراسقور بالا سۇراپ،
مالىنىڭ ساداقاعا كوبىن شاشقان.

باي ەدى قايىرى مول، بەك قاباعات،
تىلەدى بالا بەر دەپ كوپ جاماعات.
«كوپ تىلەگى— كول» دەگەن ماقالدايىن،
بولىپتى بايبىشەسى ەكى قابات.

بوسانىپ ەسەن-امان، ءبىر ۇل تاپتى،
جان-جاققا سۇيىنشىگە كىسى شاپتى.
جاقسىنىڭ تويعا كەلگەن بارىنە دە،
اس قىلىپ ات مىنگىزىپ، شاپان جاپتى،

قايىس دەپ سول بالانىڭ اتىن قويدى،
قۋانىپ نەشە ءتۇرلى قىلدى تويدى.
قىرىق كۇندەي كەدەيلەرگە تاماق بەرىپ،
مەككەدە تالاي تۇيە — قۇربان سويدى.

كەلبەتى بۇل بالانىڭ وزگەدەن جات،
ءبىر كورسەڭ، كورگىڭ كەلەر نەشە قابات.
بەتىندە بەك سۇيىكتى ءبىر نۇرى بار،
قىلاسىڭ ىقتيارسىز شىن ماحاببات.

بالقىتار جىلى ءجۇزى سۇيەگىڭدى
بەرگەندەي اسا مۇقتاج تىلەگىڭدى.
نەگە جاقسى كورگەنىڭ ماعۇلىم ەمەس،
ارباپ تۇر نۇرلى ءجۇزى جۇرەگىڭدى.

بالانىڭ قىرقى تولىپ ءوتىپ ەدى،
تويدىڭ دا تارقار كەزى جەتىپ ەدى.
شىرقىراپ بالا جىلاپ قويا بەردى،
قاتىندار تويعا كەلگەن كەتىپ ەدى.

كوتەردى ۋاتا الماي قولىنا الىپ،
ويلايدى قالدى ما دەپ ناۋقاس شالىپ.
بار ەكەن الەم اسقان ءبىر دارىگەرى،
اكەلدى سونى بىرەۋ جىلدام بارىپ.

«بالانىڭ،— دەدى دارىگەر،— دەنى تازا،
ناۋقاسىن بىلمەي كالسام، مەندە جازا.
ءبىر ءتۇرلى جۇرەگىندە قايعىسى بار،
بىلمەيمىن نە سەبەپتەن بولدى نازا.

كوتەرسىن بۇل بالانى داياشى قىز،
سىرتىنان بايقاپ وتىر وزدەرىڭىز.
كوشەدە بالالارمەن الداندىرسىن،
بولماسا بىلە المادىق ءمانىسىن ءبىز».

بالانى داياشى قىز الىپ ءجۇردى،
ارتىنان اتا-اناسى قاراپ تۇردى.
كوتەرگەن ءبىر بالانى داياشىعا
قۇدايىم الگى قىزدى جولىقتىردى.

كورگەن سوڭ ءبىرىن-بىرى جاقىنداستى،
بالانى ۋاتۋعا اقىلداستى.
قولىندا ەكەۋىنىڭ ەكى بالا،
بىرىنە-بىرى قارسى بەتىن اشتى.

بالاسى ونىڭ-داعى جىلايدى ەكەن،
كوتەرىپ ۋاتقانى ۇنايدى ەكەن.
بالالار جىلاعانىن قويا قويدى،
سەبەبى بار نارسەنىڭ قۇدايدا ەكەن.

ۇيىنە داياشى قىز قايتىپ كەلدى،
قالايشا ۋاتقانىن ايتىپ كەلدى.
تاعى دا ەرتەڭ تۇستە جىلاعان سوڭ،
قايىستى قىز قولىنا قايتىپ بەردى.

بازارعا داياشى قىز تاعى باردى،
بىرەۋدى بالا ۋاتقان تاۋىپ الدى.
بالانىڭ بەتىن اشىپ كورسەتسە دە،
شىرقىراپ ونان جامان ويباي سالدى.

سول كەزدە كەشەگى قىز كەلدى تاعى،
بالاسى زار قاعىپ ءجۇر قولىنداعى.
قايىسقا بەتىن اشىپ كورسەتەدى،
«جىلاۋىن قويا ما ەكەن» دەدى-داعى.

جۇرگەن سوڭ ءبىرىن-بىرى جاقىنداسىپ،
ۋاندى ەكى بالا ماۋقىن باسىپ.
كۇن سايىن سول ارادا جولىقپاققا،
ەكى قىز ۋاعدا قىلدى ءسوز بايلاسىپ.

«اتا مەن ءجون سۇراستىق انامىزدان،
كوتەرگەن تانىس بولدىق بالامىزدان.
بالا كىم قولىڭداعى؟»—دەپ سۇرادى،
قايىستى كوتەرگەن قىز انا قىزدان.

«بۇل بالا ءبىر تورەنىڭ جالعىزى ەدى،
دەمەسەڭ ايىبى ايەل حان قىزى ەدى.
وزىممەن وسى بالا تۋعان بولە،
تورەنىڭ مەنىڭ شەشەم بالدىزى ەدى.

قىرىق كۇنگە تۋعانىنا جاڭا تولدى،
شەشەسى ءسىزدىڭ تويدا ءۇش كۇن قوندى.
جىلاعان ەمەس ەدى ودان بۇرىن،
كەلگەن سوڭ تويدان قايتىپ بىلاي بولدى:

بۇل قىزدىڭ، سۇراساڭىز، اتى – ءلايلا،
ءبىز تاپتىق جىلاعانعا مۇنداي ايلا.
دالادا كۇندە ءبۇيتىپ وتىرمالىق،
ءبىر ۇيدەن كۇندىز كىرەر پاتەر سايلا».

ءبىر كەمپىر ەسىتىپ تۇردى ءسوزدىڭ ءبارىن،
شاقىردى «مۇندا كەل،— دەپ، – بالالارىم،
بالام جوق، بايىم ولگەن، ءۇيىم يەسىز،
وتىرساڭ قالاي كىرىپ، ىقتيارىڭ.

ۇيىمدە الاعىزىپ تۇرا المايمىن،
مەن بايعۇس ءۇي قىدىرىپ جۇرە المايمىن.
كۇن سايىن جاس بالانى ءبىر يىسكەت،
سەندەردەن ودان باسقا تۇك المايمىن».

قايىستى كەمپىر الىپ ءسۇيىپ ەدى،
تال بويى جاس بالاعا ءيىپ ەدى.
جىبەردى ءسۇت سورعالاپ ەمشەگىنەن،
بالانىڭ قولى بارىپ ءتيىپ ەدى.

ءىس بولدى تاڭ قالارلىق مۇنىڭ ءوزى،
مىنەكي سونداعى ايتقان كەمپىر ءسوزى:
«جان بەرگەن قارا تاسقا، قۇدايىم-اي!
جەتەدى قۇدىرەتىڭە كىمنىڭ كوزى!

ەلۋگە كەمپىر ەدىم جاسىم جەتكەن،
سورلى ەدىم بالا كورمەي زارلاپ وتكەن.
تامىرى قۇرىپ قالعان تاس جەلىننەن
ءسۇت اقسا مۇنان بۇرىن قايدا كەتكەن؟

سالەم ايت بۇل بالانىڭ اناسىنا،
بولايىن مەن كۇتۋشى بالاسىنا.
ەمشەكتەن بوساعانشا ماعان بەرسىن،
تاپسىرىپ ءبىر اللانىڭ پاناسىنا.

تاپتىم عوي، تاپپاسام دا قايىستى مەن،
قويماي ما مۇنى كورسە ءوزى دە دەن.
كوزىمنەن وسى بالا تاسا بولسا،
ماعان جوق بۇل تىرشىلىك، سوزىمە سەن.

قايىستى ماعان بەرسىن، اسىرايىن،
جالىنىپ اياعىنا باس ۇرايىن.
پۇشپاعىم قاناماعان ءبىر سورلى ەدىم،
سىرىمدى ەندى قايتىپ جاسىرايىن.

ءسوزىمدى ۇمىتپاي ايت بارا سالا،
كورسەتتى قۇدىرەتىن حاق تاعالا.
كوزىمە جاس، كەۋدەمە ءسۇت تولتىرىپ،
جىبىتكەن تاس ەمشەگىم وسى بالا.

بالادان مەنى ايىرىپ زارلاتپاسىن،
كوزىمنەن قاندى جاستى پارلاتپاسىن.
تاعدىردىڭ جازۋىنا قارسى كەلىپ،
بىرەۋدىڭ قانىن جۇكتەپ قارعاتپاسىن».

ءلايلانى كوتەرگەن قىز قايران قالىپ،
قۇلاعىن وسى سوزگە تۇردى سالىپ.
«مۇنى دا ءبىر ەمىزىپ بەرىڭىز» دەپ،
كەمپىرگە جاقىن كەلدى بالانى الىپ.

ءلايلانى كەمپىر قولعا العان شاقتا،
كوڭىلى تاعى ەمىزىپ بايقاماقتا.
ەمشەكتىڭ ءسۇتى تۇگىل ءوزى قۇرىپ،
قايتادان بۇرىنعىداي بولدى تاقتا.

قايىسقا جانە ەمىزسە، ءسۇتى دايىن،
كەتەدى بۇلاق بولىپ سورعان سايىن.
دەگەندە قىز ەمەيىن، دانەمە جوق،
قايران بوپ بىلە المادى مۇنىڭ جايىن.

بۇل كەمپىر ۇرعاشىدان تۋعان زەرەك،
كىسى ەكەن وقىمىستى ءجونى بولەك:
«ەكەۋىن ءبىر ەمشەكتەن ەمىزبەسكە
اللانىڭ ءبىر حيكمەتى بولسا كەرەك».

ويلادى وسىلاي دەپ كەمپىر عارىپ،
تاعدىردى شەشە الادى كىم باسقارىپ.
ەكى قىز كورگەنىنىڭ ءبارىن ايتتى،
بالانى ۇيدى-ۇيىنە الىپ بارىپ.

مۇنى ەسىتىپ اتا-اناسى اقىلداستى،
كەمپىرگە بەرمەك بولدى قايىس جاستى:
«كەشەگى ءبىز سىقىلدى بەيشارا ەكەن،
زارلاتىپ قويعانىمىز جاراماس-تى».

قايىستى اتا-اناسى قاسىنا الدى،
كەمپىردىڭ قاقپاسىنا قاراي سالدى.
زارلىنىڭ زارلى جايىن بىلەدى ەكەن،
«قۇدايعا تاپسىردىم» دەپ الىپ باردى.

قولىنان اكەپ بەردى ءوز بالاسىن،
بۇلاردىڭ اقىلىنا تاڭ قالاسىڭ:
«مال ايار دەپ ويلاما، تارتىنباي ايت،
بايبىشە، ءسۇتاقىڭا قانشا الاسىڭ؟»

«ەمەسپىن باس بولماسا، دۇنيەگە زار،
بەس ءجۇز قوي، وسى كۇندە ءجۇز تۇيەم بار.
قايىسقا مەنىڭ ءسۇتىم قارىز ەمەس،
سول مالدى قايتا سىزدەر الىڭىزدار.

جوق ەدى بۇرىن مەنىڭ ميراسقورىم،
باسىمنان قايىستى الىپ كەتتى سورىم.
وللاھي، ماعان مالدىڭ كەرەگى جوق،
ول مالعا يە بولماق سىزدەرگە ورىن.

سوزىمە كۋا بولسىن قاۋىمىم دا،
بىلەمىن بۇل سىزدەرگە اۋىرىن دا.
مالمەنەن ەندى مەنىڭ جۇمىسىم جوق،
بولادى قايىس بولسا باۋىرىمدا».

دەسە دە «مال المايمىز»، بولمايدى ءبىر،
قازىعا ەسەپتەتىپ جازعىزىپ ءجۇر.
قويىپتى تامام مالىن قايىسقا ارناپ،
ال ەندى ءلايلا جايىن تىڭدا دا وتىر.

جىلادى ءلايلا تاعى ەرتەڭ تۇستە،
جولىققان ول بالا دا مۇنداي ىسكە.
كەمپىرگە داياشى قىز الىپ كەلىپ،
ۋاتتى سول ارادا ازار كۇشكە.

قايىستان ءبىر تىنبايدى كەتسە جىلاپ،
بايقادى اناسى دا ابدەن سىناپ.
ونى دا سول ۇيگە اكەپ اسىراتتى،
اكەسى شەشەسى مەن قابات ۇناپ.

ەر جەتتى ەكى بالا سوندا تۇرىپ،
جاسىنان تاتۋ بولدى بىرگە ءجۇرىپ.
بالالار توعىز جاسقا تولعاننان سوڭ،
اپاردى ۇيلەرىنە كيىندىرىپ.

مەكتەپكە وقىسىن دەپ بەردى ەكەۋىن،
مولدا دا بالاسىنداي كوردى ەكەۋىن.
ءبىرى باي، ءبىرى تورە جالعىزى دەپ،
قادىرلەپ ارداقتايدى ەل دە ەكەۋىن.

بارادى ەكى ۋاقىت ساباعىنا،
قايتادى مەزگىلىمەن تاماعىنا.
«بۇلاردا ماحابباتتىڭ نۇرى بار» دەپ،
قارايدى جاننىڭ ءبارى قاباعىنا.

وتىرسا ساباق وقىپ وڭكەي بالا،
قايىسقا ءلايلا كەلەر تۇرا سالا.
«مىنا ءبىر ساباعىڭدى ۇمىتتىڭ»— دەپ،
وتىرىك ءبىر وقۋعا جابار جالا.

سوندايدى سىلتاۋ قىلىپ ءسوز قاتادى،
ىشتەگى عاشىق نەگە تەك جاتادى.
حات جازسا، «مىنا جازۋ دۇرىس پا» دەپ،
بىرىنە-بىرى اپارىپ سىناتادى.

تەرىس دەپ تالاسقانسىپ شىنداسادى،
ءبىرى وقىپ، كەيدە ءبىرى تىڭداسادى.
قاپىدا بالالاردىڭ كوزىن الداپ،
سويلەسىپ قاباعىمەن ىمداسادى.

تەسىلىپ وڭاشادا قاراسادى،
ەسىنەن، كوپ قاراسا، اداسادى.
ءبىر بولسا ءىشى قانداي، تىسى دا ءبىر،
سىقىلدى ەگىز بالا جاراسادى.

كىتابىن ۇمىتقانسىپ تاستاپ كەتىپ،
كەلەدى ىزدەگەن بوپ قايتا جەتىپ.
كورىسپەك، سويلەسپەكپەن بار ىنتىعى،
نارسەنى نەشە ءتۇرلى سىلتاۋ ەتىپ.

«اۋ» دەيدى، «قايىس» دەسە ءلايلا كەلىپ،
جاۋاپتى ءلايلا ءۇشىن قايىس بەرىپ.
جۇمىسى كۇنى بويى — وسىنداي ءىس،
ايتايىن قايسى ءبىرىن تۇگەل تەرىپ.

عاشىقتىق وسە بەردى بارعان سايىن،
ءبۇلاردىڭ اركىم ءبىلدى وسىندايىن.
ءلايلانى جىبەرمەدى ساباعىنا،
شەشەسى ەستىگەن سوڭ قىزدىڭ جايىن.

«ون ۇشكە جاڭا كەلدىڭ، بالام،— دەدى،
ءسوزىم بار ايتاتۇعىن ساعان، — دەدى.
بىرەۋگە جاس باسىڭنان بولدىڭ عاشىق،
انىقتاپ ايتتى بىرەۋ ماعان، — دەدى.

ساباققا جىبەرمەيمىن ەندى سەنى،
حالقىما قاراماستاي قىلدىڭ مەنى.
سەن تۇگىل ۇلكەندەرگە لايىق ەمەس،
شىعاردىڭ ويىمدا جوق نەمەنەنى؟

ءتۇسىپ ەڭ الدەكىمنىڭ الداۋىنا،
ساباققا سەبەپ بولدى بارماۋىڭا.
ەگەردە بۇل مىنەزدى تاستاماساڭ،
كەسەمىن، قولىڭدى اكەل، بايلاۋىما».

«اجەكە-اۋ، عاشىق دەگەن قانداي جۇمىس،
بىلمەيمىن ماعىناسىن، ايتشى دۇرىس.
وقۋدى عاشىق دەگەن وقىعام جوق،
ۇقتىرىپ بۇل ءسوزىڭدى بايقاپ ۇرىس».

«بىلمەسەڭ ونان ارمان ءتىپتى بىلمە.
بىلسەڭ دە بىلگىزبەسپىن ساعان مۇلدە.
ءسوزىمنىڭ عاشىق دەگەن ماعىناسى —
ەركەكپەن جاس باسىڭنان ويناپ-كۇلمە».

شوشىدى سوندا ءلايلا ەسى شىعىپ،
ايتقانىن شەشەسىنىڭ ابدەن ۇعىپ.
«مۇنان دا جەرگە كىرگەن جاقسى عوي» دەپ،
ۇيالىپ سىرت اينالىپ كەتتى بۇعىپ:

«ۇيادان جاڭا شىققان قاز ەدىم عوي،
ۇعا الماي باعانادان ناز ەدىم عوي.
ءسوز ەدى بۇ نە دەگەن، سۇبحان اللا!
وندايدان قۇدايعا حاق، تازا ەدىم عوي.

اجەكە-اي، كوپ ەمەسپىن، جالعىز ەدىم،
بولسام دا جاقسى-جامان حان قىزى ەدىم.
قويعانداي كوزىڭ كورىپ ءسوز ايتاسىڭ،
ارتىمنان مەنى قاشان اڭدىپ ەدىڭ؟

اجەكە-اي، اشۋلانىپ، نالىپ ايتتىڭ،
زار-كۇيىڭ ءبىرجولاتا سالىپ ايتتىڭ.
قۇدايدان سۇراپ العان جالعىزىڭا
بۇل ءسوزدى قايتىپ اۋزىڭ بارىپ ايتتىڭ؟

«قاراعىم، بۇل سوزىڭە مەن نە دەيىن،
دەمەيمىن جالعىز سەنى كەمىتەيىن.
انشەيىن ۇيدە وتىرىپ ءىسىڭدى قىل،
ساباققا بارماي-اق قوي مۇنان كەيىن.

سەرت قىلدىم ەندى سەنى شىعارماسقا،
بالام جوق ەرمەك قىلار سەنەن باسقا.
ەمەسسىڭ ەركەك بالا مولدا بولار،
جەتەدى وسى وقۋ دا سەندەي جاسقا».

سونى ايتىپ شىعارمادى قىزىن ۇيدەن،
لايلاگە وسى جۇمىس قاتتى تيگەن.
قىز جيىپ كۇندىز الاڭ بولسا-داعى،
ءتۇن بولسا ۇيقى كورمەي جانىپ-كۇيگەن.

ساباققا قيىن بولدى بارماعانى،
كورمەككە قايىس ەدى ارناعانى.
ءلايلانىڭ عاشىق وتى ءىشىن ورتەپ،
ءبىر ۇيدە جالعىز جاتىپ زارلاعانى:

اي نۇرى دا ازايار،
اينالا شەتى تولعان سوڭ.
اق جۇزىڭنەن نۇر تايار،
ارماندا بولىپ وڭعان سوڭ.
وڭباسىڭا امال جوق،
قىزىل گۇلىڭ سولعان سوڭ.
ماحابباتتان جامان جوق،
ءبىر ايرىلماق بولعان سوڭ.
كەشەگى ءبىزدىڭ كۇن قايدا،
كۇندە جايناپ جۇرەتىن؟
ويلاعانمەن نە پايدا،
مەدرەسە قالدى كىرەتىن.
قاس پەن عانا قاباقتان
ىمداعاندى بىلەتىن.
حايلا قىلىپ ساباقتان،
قايىس جوق ويناپ-كۇلەتىن.
وشىرىلمەي تۇندە شام،
ءوز ءۇيىم بولدى اباقتى.
قايىستى كورىپ وتىرسام،
وقىماي-اق ساباقتى.
عاشىقتىق وتى الدىما
جاسىمنان تارتتى تاباقتى.
جايناعان ءومىر قالدى ما،
قاقتىرماي-اق قاباقتى.
مەن زارلادىم بۇل جەردە،
قايىسقا ءۇنىم جەتەر مە؟
جالىنسام سوققان جەلدەرگە،
سالەمىمدى الىپ كەتەر مە؟
ءبىز سىقىلدى زارلىعا
اللاسى راحىم ەتەر مە؟
كوزىم جەتپەس الدىما،
وسىمەن ءومىر وتەر مە؟
قايىسىم، ساعان نە قىلدىم،
جان، جۇرەگىم سەندە تۇر.
سەن نە سەزدىڭ، نە ءبىلدىڭ،
سەنىڭ جانىڭ مەندە تۇر.
مەنىڭ جانىم وزىڭدە،
مەندە قۇرى كەۋدە تۇر.
ەكى كوزىم كوزىڭدە،
«ءبىر كورەيىن» دەۋدە تۇر.
كوزىمدى جۇمىپ جاتايىن،
ءتۇسشى كەلىپ ويىما.
جانىمدى الشى، ساتايىن،
تال شىبىقتاي بويىڭا.
كوڭىلىمە نۇرىڭ كەلگەندە،
كىرگەندەيسىڭ قوينىما.
تىلەگىمدى بەرگەندە،
تويدىم قاشان وينىڭا.
قوسىلمادىم، قوسىلدىم،
ايتا المايسىڭ بەكەر دەپ.
قوسىلۋعا شوشىندىم،
جالىنىم ورتەپ كەتەر دەپ.
جانىمدى اياپ قالمادىم،
وزىمە زالال ەتەر دەپ.
اۋزىڭنان ءسۇيىپ العامىن،
وسىنىم دا جەتەر دەپ.
مەن تارتايىن ۋايىمدى،
مۇنىمدى قايىس بىلمەسىن.
وسى كورگەن جايىمدى،
ول ەسىتىپ جۇرمەسىن.
قاباعىن شىتىپ قامىعىپ،
قايعىلى ءومىر سۇرمەسىن.
مەن سورلىنى ساعىنىپ،
مەدىرەسەگە كىرمەسىن.
كىرىپ بارسا ءلايلا جوق،
قايىسىم ءقايتىپ شىداسىن.
ءلايلاسىز جەردە پايدا جوق،
وسىعان نە امال قىلاسىڭ!
سۋرەتىمدى سوندا قىل،
قۇدىرەتى كۇشتى قۇداسىڭ.
سۋرەتكە بەر جانە ءتىل،
مەن ەكەن دەپ ۇناسىن.
سوعان تۇرسا جۇبانىپ،
جالىنعا جانىپ جاتايىن.
قايىسىم جۇرسە قۋانىپ،
قايعىسىن مەن-اق تاتايىن.
عاشىقتىقتىڭ دەرتىنە
كۇن سايىن ءارى باتايىن.
جەتپەك بولسام سەرتىمە،
ول ءۇشىن جاندى ساتايىن.
قيىندىق پا، قىزىق پا،
بىلەمىسىڭ سىرىمدى؛
اللا جازعان سىزىق پا،
كورەمىسىڭ ءتۇرىمدى.
باعاسىن ەشكىم بىلە الماس،
راحاتقا بەرمەن مۇنىمدى.
جان پەرەۋات قىلا الماس،
وسى كورگەن كۇنىمدى.

***
مەكتەپكە ەرتەڭ ەرتە قايىس باردى،
جان-جاققا ءلايلانى ىزدەپ كوزىن سالدى.
ساباققا كەلمەگەنىن ەسىتكەن سوڭ،
عاشىققا شىداي الماي تالىپ قالدى.

مولدا دا، بالالار دا قايران قالىپ،
ۇيىنە ناۋقاس پا دەپ قويدى اپارىپ.
سۋ بۇركىپ، گۇلمەن جەلپىپ اتا-اناسى،
وتىردى قايىس ەسىن جيىپ الىپ.

اينالدى اتا-اناسى بالادان كەپ،
عارىپتار زارلانىپ ءجۇر ۋايىم جەپ.
تابيپقا جىبەرگەلى جاتىر ەدى،
بالاسى بەزەك بولدى «جىبەرمە» دەپ:

«دارىگەرگە قاراتپايمىن جىن قاقسا دا،
دەرتىمدى ويىمداعى شىن تاپسا دا.
قۇدايدان باسقا مەنىڭ دارىگەرىم جوق،
بۇل دەرتتەن جازىلمايمىن كىم باقسا دا.

بايقايىن سەرۋەندەپ تاۋعا شىعىپ،
ساباققا ءىشىم پىستى تىم قىستىعىپ.
وسىدان قۇداي وڭداپ جازىلماسام،
سىزدەردەن ناۋقاسىمدى قويمان تىعىپ».

جالما-جان جابدىق-سايمان جيىپ جاتىر،
قۇربىسى، ق ۇلى قايدا — ءبارىن شاقىر.
ەلسىزگە شىعىپ الىپ قايىس جاتتى،
ءبىر سايعا تىگىپ الىپ التىن شاتىر.

«ءلايلا» دەپ زارلانادى ۇزاق تۇنگە،
جۇدەدى قايعىسى اسىپ كۇننەن كۇنگە.
عاشىقتىق ءىشىن ورتەپ ديۋانا بوپ،
قور بولىپ ادامدىقتان شىقتى مۇلدە.

ءبىر كۇنى اكەسىنە بەردى حابار،
جيىلدى وڭكەي قۇربى بايباتشالار.
اتا-انا، ەلى-جۇرتى — ءبارى بارىپ،
قايىستان «قالايسىڭ؟» دەپ سۇرايدى ولار.

«دەمەڭىز، حالقىم، مەنى قۇدايعا شەت،
اتا-انام حاقىڭدى كەش، مارحامات ەت.
داۋاسى ناۋقاسىمنىڭ سىزدەر ەمەس،
امان بول، ءۇمىتىڭدى ءۇز، قاسىمنان كەت.

دەرتىمە تابىلمايدى سىزدەن ايلا،
كىسەندەپ، جىندى دەسەڭ، مەنى بايلا».
اۋزىنان «اھ» دەگەندە جالىن شىعىپ،
دەدى دە تالىپ كەتتى «ءلايلا! ءلايلا!»

ەل ءبىلدى ناۋقاسىنىڭ نە ەكەندىگىن،
بايقادى دەرتى قاتتى، بەكەمدىگىن.
ءلايلانى سۇراي باردى جۇرت جيىلىپ،
بىلگەن سوڭ شىنى عاشىق ەكەندىگىن:

«بولىپتى قايىس عاشىق بالاڭىزعا،
كوز كورمەي وتىرىككە نانامىز با؟
جاسىندا كورىسپەسە جىلاۋشى ەدى،
ويلاڭىز سونى سالىپ ساناڭىزعا.

ءلايلانى جىندى بولدى كورمەگەن سوڭ،
جانى بار كەۋدەسىندە ولمەگەن سوڭ.
قۇدايىم ىشتەن تۋا قىلدى عاشىق،
ەكەۋى قابات ولەر، بەرمەگەن سوڭ».

بۇل سوزگە اكەسى ايتتى: «كونبەيمىن، – دەپ،
ولسە دە جالعىز قىزىم، ولمەيمىن، – دەپ.
بۇل ءۇشىن، حالقىم، ماعان وكپەلەمە،
قىزىمدى ءبىر جىندىعا بەرمەيمىن»، – دەپ.

ءلايلانى بەرمەگەنىن قايىس ءبىلدى،
وتكىزدى جىلاۋمەنەن كۇندىز-تۇندى.
ساۋىققا، ۇيقى، تاماق ءبىر قاراماي،
ايرىلىپ اقىلىنان بولدى جىندى.

جالىنداپ عاشىق وتى ورتەدى ءىشىن،
سول قايعى اقىلى مەن الدى كۇشىن.
عاراپشا «ءماجنۇن» دەگەن — جىندى دەمەك،
«ءماجنۇن» دەپ ات قويىلدى سونىڭ ءۇشىن.

بۇل دەرتكە ەم ويلايدى جۇرتتىڭ ءبارى،
بار ەكەن ءبىر قاريا ادامدارى:
«قۇشاقتاپ بايتوللانى تىلەك قىلسا،
كوڭىلىنەن شىعار، – دەيدى، – عاشىق جارى».

ماجنۇنگە ەلى-جۇرتى تۇگەل باردى،
«مەكەگە ءجۇرىڭىز» دەپ كوپ جالباردى.
حالقى مەن اتا-اناسى زارلاسا دا،
ولاردىڭ ءتىلىن الىپ بارماي قالدى.

كونبەدى بايتوللاعا اپارماققا،
بۇل حابار جايىلىپتى شارتاراپقا،
باياعى اسىراعان سورلى كەمپىر،
سول ەستىپ ىزدەپ كەلدى ءماجنۇن جاققا.

«كوزىڭنەن اينالايىن، قايىسىم-اي،
قارلىققان سەنى جوقتاپ داۋىسىم-اي!
جىبىتكەن قارا تاستى، قاراشىعىم،
دۇنيەنىڭ كوز جۇمعانشا اۋىسۋى-اي!

جاتىر ەم ناۋقاستانىپ ەسىم جيماي،
كەۋدەمە كەتتى ەسىتىپ قايعىم سىيماي.
قاراعىم، تىلەگىمدى بەرەمىسىڭ،
كوزىمنىڭ قويامىسىڭ جاسىن تىيماي.

مەكەگە ءتىلىمدى الىپ بارامىسىڭ،
اناڭدى كورنەۋ وتقا سالامىسىڭ؟
لايلامەن بىرگە وسىرگەن قارىزىم بار،
قاقىمدى موينىڭا الىپ قالامىسىڭ؟»

زارلادى وسىلاي دەپ كەمپىر عارىپ،
سۇيەگىن سونىڭ ءسوزى كەتتى جارىپ.
«جىلاما، سورلى انام،— دەپ ايتتى ءماجنۇن، –
حاقىڭنان قۇتىلايىن مەكە بارىپ».

مەكەگە الىپ باردى اتا-اناسى،
كوزىنەن تيا المايدى اققان جاسىن.
ءماجنۇننىڭ زارلاپ ايتقان ءسوزى مىناۋ،
قۇشاقتاپ بايتوللانىڭ بوساعاسىن:

«ارعى اتام — ادام اتا، حاق پايعامبار،
ايرىلىپ حاۋا انادان بولىپتى زار.
دۇعاسىن وسى ارادا قابىل قىلدىڭ،
بەرە كور تىلەگىمدى پارۋاردىگار!

شىعارما ءلايلا دەرتىن جۇرەگىمنەن،
ايىرما عاشىق وتىن سۇيەگىمنەن.
زارلاتىپ ومىرىمدە كۇيىپ-جانعىز،
ءوزىمنىڭ بولدى دەيىن تىلەگىمنەن.

ءلايلانىڭ مەن الماسام قۇرمەتتى اتىن،
كوڭىلىمە قاتتى بەكىت ماحابباتىن.
جولداسىم — بەينەت بولسىن، جاۋىم — راحات،
كوپ تارتقىز عاشىقتىقتىڭ ميحناتىن.

كۇن سايىن راحاتىمدى قاشىرا بەر،
دەرتىمدى جالىنداتىپ اسىرا بەر.
كوپ جۇرگىز، بەينەت كورگىز، جاسىمدا الما،
قايعىنىڭ ەڭ اۋىرىن باسىما بەر!

قورىقپايمىن جاس كۇنىمدە ولەمىن دەپ،
ايتامىن ءبىر ءلايلا ءۇشىن كونەمىن دەپ.
ءبىر اللا، راحمەتىڭمەن ۋاعدا قىلدىڭ،
«پەندەمە، شىن تىلەسە، بەرەمىن» دەپ.

جالعاندا جانۋمەنەن وتكىزە كور،
تىنىشتىق، راحاتىمدى كەتكىزە كور.
دۇنيەدە قوسىلۋعا جازباساڭ دا،
ولگەن سوڭ مۇراتىما جەتكىزە كور!»

ءماجنۇننىڭ وسى بولدى بار تىلەگى،
لايلادەن باسقا دا ەمەس جان جۇرەگى.
ەل-جۇرتى، اتا-اناسى كۇدەر ءۇزدى،
«بۇل دەرتتەن جوق ەكەن، – دەپ، – تۇزەلمەگى».

قايتادان ەلگە ءجۇردى قادام باسىپ،
كۇن سايىن جىندى بولدى قايعىسى اسىپ.
«اڭ بولىپ ايدالادا جۇرەمىن» دەپ،
ايرىلدى حالقىمەنەن امانداسىپ.

جالىنعان قارامادى سوزدەرىنە،
جابىلسا بوي بەرمەيدى وزدەرىنە.
«اتا-انا، ەلى-جۇرتىم امان بول» دەپ،
كورىنبەي كەتتى الىستا كوزدەرىنە.

قاڭعىرىپ شىعىپ كەتتى ەلسىز جەرگە،
كەز بولدى وسىنداي دەرت قايران ەرگە.
ادامنان اڭ سىقىلدى كورسە قاشىپ،
قوسىلدى دالاداعى كيىكتەرگە.

ەلسىزدە اڭمەن بىرگە قاڭعىرىپتى،
تاۋ مەن تاس داۋىسىنا جاڭعىرىقتى.
جارتاسپەن جاڭعىرىققان جاۋاپتاسىپ،
لەبىزى تيگەن جەردى جاندىرىپتى.

«ءاي، جارتاس، مەن ايتقاندى سەن دە ايتاسىڭ،
دەرتىمدى مازاق قىلىپ ۇلعايتاسىڭ.
ءلايلانىڭ مەنەن وزگە عاشىعى جوق،
ۇقتىرشى، سەن ءلايلا دەپ كىمدى ايتاسىڭ؟

سەنىڭ دە ءلايلا دەگەن جارىڭ بار ما،
ىشىندە مەن سىقىلدى زارىڭ بار ما؟
اتاما عاشىعىمنىڭ قۇرمەتتى اتىن،
ىنساپ قىل، راحىم، ۇيات، ارىڭ بار ما؟

جاندىرما جانىپ تۇرعان جۇرەگىمدى،
ەرىتپە اتىن ايتىپ سۇيەگىمدى.
ءلايلانىڭ اتىن جالعىز مەن اتايىن،
زارلاتپا، بەر جالىنعان تىلەگىمدى؟

سەنىڭ دە جارىڭ بولسا ءلايلا اتتاس،
قايعىلى سورلى بولساڭ ءوزىم زاتتاس،
سەن نەگە قاندى جاستى اعىزبايسىڭ،
بولىپ پا ەڭ عاشىعىڭنىڭ دەرتىنەن تاس؟

كورمەيمىن كوز جاسىڭنىڭ پارلاعانىن،
كەۋدەڭنىڭ ءبىلىپ تۇرمىن جانباعانىن.
قايعىلى ءبىر عارىپتى مازاق قىلىپ،
جاراي ما عاشىقپىن دەپ الداعانىڭ؟»

سونى ايتىپ ءماجنۇن جىلاپ زارلاعاندا،
كوزىنەن قاندى جاسى پارلاعاندا،
ۇشقان قۇس، جۇگىرگەن اڭ شىداي الماي،
جيىلىپ تۇس-تۇسىنان اڭداعاندا.

ولارعا مۇڭىن ايتسا زارلاندىرىپ،
بارشاسى جابىرقايدى تىڭداپ تۇرىپ.
اڭمەنەن ابدەن ءۇيىر بولىپ الىپ،
ءشوپ وتتاپ، سۋ ىشەدى بىرگە ءجۇرىپ.

«ءلايلا» دەپ زار قاعادى كۇندىز-تۇنى،
جىلايدى اڭ شۋىلداپ شىققاندا ءۇنى.
اڭنىڭ دا اقىلى بار، حال، ءتىلى بار،
جالعان دەپ ويلاماڭىز، ءسىرا، مۇنى.

سول كەزدە ءبىر ساياتشى قاقپان قۇرىپ،
ءبىر كيىك ءىلىنىپتى وتتاپ ءجۇرىپ.
كورگەن سوڭ كيىكتى ءۇستاپ العاندىعىن،
شىداماي كەلدى ءماجنۇن زىر جۇگىرىپ.

جالىنىپ ساياتشىعا جەتىپ باردى:
«اعاتاي، مەن دە وسىنداي ەدىم زارلى».
وقالى التىنداعان تونىن بەرىپ،
«وزىمدەي عارىپ قوي» دەپ كيىكتى الدى.

اڭشىدان الدى ساتىپ كيىم بەرىپ،
ءماجنۇننىڭ كەتتى كيىك سوڭىنا ەرىپ.
ۇستاعان ءبىر كوگەرشىن جانە بىرەۋ
جولىقتى قارسى الدىنان كەزدەي كەلىپ.

قولىنان التىن جۇزىك بەردى-داعى،
بوساتىپ قويا بەردى ونى تاعى.
كيىك پەن كوگەرشىنگە باس ۇرادى،
زارلانىپ مۇڭىن ايتىپ ويىنداعى.

«سەندەرگە سىر ايتۋعا ۇيالامىن،
اداسقان اقىلىمنان ديۋانامىن.
زالالسىز ءبىر عارىپپىن، مەنەن قاشپا،
اڭعا ەرسەم، ادامعا ەرمەي، ۋانامىن»، —

دەيدى دە ەكەۋىنە كەتەدى ەرىپ،
ءشوپ جەيدى حايۋانشا جۇلىپ، تەرىپ.
ءماجنۇننىڭ سىرىن ءبىلىپ اڭ قاشپايدى،
قۇدايىم ولارعا دا اقىل بەرىپ.

سونىمەن جۇرە تۇرسىن ەلسىز سايدا،
باياعى زارلاپ جاتقان ءلايلا قايدا؟
ازعانا سول تۋرالى ءسوز ايتالىق،
ول بايعۇس جاتىر ەكەن قانداي ءجايدا.

ءماجنۇننىڭ عاشىعىمەن كۇيىپ-جانىپ،
كورمەيدى ۇيقى، تاماق مەيىرى قانىپ.
ءبىر ءتۇنى اي جارىقتا تىسقا شىعىپ،
بىلدىرمەي ەش ادامعا ءجۇر زارلانىپ.

سويلەستى اسپانداعى ايدى كورىپ:
«جۇرەسىڭ جەردىڭ ءجۇزىن سەن تەكسەرىپ.
ءبىر تۇندە دۇنيەنى شارق ۇراسىڭ،
ماجنۇننەن قۋانتساڭشى حابار بەرىپ.

قايدا ءجۇر، ءتىرى ءجۇر مە، نە قىلىپ ءجۇر،
ءىشىمدى عاشىق وتى جاندىرىپ تۇر.
بولساڭ دا سەن دە مەندەي كۇنگە عاشىق،
نۇرىمەن جارقىرايسىڭ، جانبايسىڭ قۇر.

كۇن عاشىق ساعان-داعى سالدى نۇرىن،
بار ما ەدى وزىڭدە نۇر ونان بۇرىن.
وت سالدى جۇرەگىمە مەنىڭ ءماجنۇن،
اۋزىمنان شىقتى جالىن، كوردىڭ ءتۇرىن.

مۇنان سوڭ باردى اياڭداپ توعاي جاققا،
جەمىس پەن اعاش ەككەن باۋ-شارباققا.
تۇندەگى جىلى جەلدىڭ لەبىزىمەن
سويلەستى جاسىل گۇل مەن جاپىراققا:

«جىلى جەل، عاشىعىمنىڭ لەبىندەيسىڭ،
سەن مەنى نە بىلەسىڭ، نە بىلمەيسىڭ.
جەلمەنەن سىبىرلاسقان جاپىراقتار،
شىن عاشىق بولساڭ نەگە ەگىلمەيسىڭ؟

ءتۇن بولسا دىمقىل شىقپەن بۋلاناسىڭ،
وتىرىك عاشىقپىن دەپ قۋلاناسىڭ.
قان اعىز عاشىق بولساڭ جاس ورنىنا،
ەگىلىپ جىلامايسىڭ، سۋلاناسىڭ.

جەل، سەن دە عاشىقپىن دەپ داۋ قىلاسىڭ،
كەي-كەيدە كوزدەن جاڭبىر جاۋعىزاسىڭ.
جاسىلدىڭ جەرگە بىتكەن ءبارى جارىڭ،
كوڭىلىڭدى اركىمگە ءبىر اۋعىزاسىڭ.

كەيدە سەن جاپىراقتى ۇن قىلاسىڭ،
اياماي قىزىل گۇلدى سىندىراسىڭ.
سوعاسىڭ كەيدە جۇمساق، كەيدە قاتتى،
قۇبىلىپ كىمنىڭ كوڭىلىن تىندىراسىڭ».

سويلەستى ونان كەيىن جۇلدىزدارمەن،
«جانىم-اي، كوردىڭ بە، — دەپ، – ءماجنۇندى سەن.
جارىمدى جانىم سۇيگەن ءبىر كورە الماي،
سۇرايىن ءبىر حابارىن كورىنگەننەن.

ەي، جۇلدىز، تۇندە تۋدىڭ، كۇندىز باتىپ،
قاسىڭدى كىمگە ىمدايسىڭ قيمىلداتىپ.
عارىپپىن مەن دە وزىڭدەي تۇتقىنداعى،
زارلايمىن كۇنى بويى ۇيدە جاتىپ.

قاپتايسىڭ ءتۇن بولعاندا كوكتىڭ ءجۇزىن،
سورلىمىن قاتتى تارتقان قايعى سىزىن.
سەندەرگە دۇنيەدە تاسا جەر جوق،
ءماجنۇننىڭ تىم بولماسا كورسەتشى ءىزىن!»

ءبىر جۇلدىز اعىپ ەدى جەرگە تامان،
دەگەندەي قۋانادى «جارىڭ امان».
ءجۇرىپتى جۇلدىز اققان جاققا قاراي،
«جوباسىن كورسەتتى-اۋ، – دەپ، – وسى ماعان».

الدىندا ءبىر ادام تۇر قاراڭداعان،
سەسكەنىپ ءلايلا جاقىن بارا الماعان.
«دوسىم با، دۇسپانىم با، كىم بىلەدى،
بايقاماي جاراماس، – دەپ، – ارانداعان».

ول كەلگەن ءماجنۇن ەكەن ءلايلانى ىزدەپ:
«عاشىعىم، ويلاپ پا ەدىڭ كورەمىز»، – دەپ.
ءلايلا ايتتى: «اماناتىڭدى ال، قاراعىم،
مۇنان سوڭ ءتىرى كورمەن، كۇدەر ءۇز»، — دەپ.

ويلادى قىزعا جاقىن بارايىن دەپ،
قۇشاقتاپ ءبىر ءسۇيدىرىپ قارايىن دەپ.
كورەم بە، مۇنان كەيىن كورمەيمىن بە،
ساقتاۋلى اماناتتى الايىن دەپ.

بارادى، جاقىنداسا، جانىپ-كۇيىپ،
دەنەگە بولار ەمەس دەنە ءتيىپ.
ەكەۋى شىداي الماي تالىپ كەتتى،
اۋزىنان العان ەكەن بىرەر ءسۇيىپ.

كوردىڭ بە شىن عاشىقتىڭ انىق جايىن،
ىشتەگى وت داۋىرلەيدى بارعان سايىن.
بۇل جەردە ەكى عاشىق جاتا تۇرسىن،
باتىردان ناۋفال دەگەن ءسوز باستايىن.

***
عاراپتا ءبىر باتىر بار ناۋفال اتتى،
ۇستاعان شاريعاتتىڭ جولىن قاتتى.
قايداعى قايعىسى كوپ عارىپتى ىزدەپ،
سولارعا قىلادى ەكەن مارحاماتتى.

جالعىز-اق شاريعاتتى مىقتى ۇستايدى،
ولسە دە وعان قارسى ءىس قىلمايدى.
شىقپايدى ادالدىقتان قىلداي تايىپ،
السا دا باسىن كەسىپ، بۇرىلمايدى.

مۇڭلى ءۇشىن جانىن وتقا سالادى ەكەن،
قاسىنا اسكەر ەرتىپ الادى ەكەن.
ءبىر جەردە زورلىق كورگەن جان بار دەسە،
ەرىنبەي ادەيى ىزدەپ بارادى ەكەن.

ءماجنۇننىڭ اتا-اناسى ءجۇردى زارلاپ،
ىزدەنىپ ەم تابا الماي ەلدى شارلاپ.
ناۋفالعا كەمپىر باستاپ الىپ باردى،
كىسىدەي سۋعا كەتكەن تالدى قارماپ:

«ەي، باتىر، اتىڭ شىققان جەر-جيھانعا،
قايداعى بولىسۋشى ەڭ عارىپ جانعا.
ءىسى حاق، شاريعاتقا ءتۇزۋ بولسا،
تايانىش بولۋشى ەدىڭ جىعىلعانعا.

عادالات، راحىم قونعان جۇرەگىڭە،
نۋ بىتكەن تۋماي تۇرىپ سۇيەگىڭە.
كەم-كەتىك بەيشارانىڭ اكەسىندەي،
جەتكىزبەي قويماۋشى ەدىڭ تىلەگىنە.

زارلانىپ كەلىپ تۇرمىز الدىڭىزعا،
ءبىر بالام عاشىق ەدى حان قىزىنا.
قايعىدان قاڭعىپ كەتتى ديۋانا بوپ،
«جىندى» دەپ بەرمەي قويدى جالعىزىما.

ەكەۋى عاشىق بولدى تۋا سالا،
كورمەسە جىلايتۇعىن بولدى بالا.
حالقىمنان سۇراساڭ دا، ءسوزىم راس،
وسىنداي كۇيگە سالدى حاق تاعالا.

قاڭعىرىپ ايدالاعا كەتتى بالام،
ءومىرى قورلىقپەنەن ءوتتى بالام.
وسىعان قۇداي ءۇشىن مارحامات قىل،
سارعايىپ ولەر حالعا جەتتى بالام».

ورنىنان ناۋفال سوندا اتىپ ءتۇردى:
«باتىرلار، قايداسىڭ؟ — دەپ ءبىر اقىردى،—
جانى ءۇشىن جانىم قۇربان بالاڭا» —دەپ،
اسكەرىن ەرتىپ الىپ ناۋفال ءجۇردى.

«جالعىز-اق بولسىن، — دەيدى، — ءسوزىڭ راس،
جارالعان سونداي ىسكە بۇل عارىپ باس.
جولىنا شاريعاتتىڭ ءىسىم ءتۇزۋ،
قۇدايىم بولسا جاردەم، ول قۇتىلماس».

ماجنۇنگە كەشىكپەي-اق جەتىپ باردى،
«جارىڭدى اپەرەم» دەپ ەرتىپ الدى.
«قىرامىن، قىز بەرمەسە، تۇقىمىن» دەپ،
ءلايلانىڭ اكەسىنە حابار سالدى.

و-داعى نامىس قىلدى كىزىن بەرمەي،
ەلشىنى قايىرىپتى سوزگە كونبەي.
اسكەرىن جيىپ الىپ قارسى شىقتى،
«ءلايلانى بەرمەيمىن، – دەپ، – ءوزىم ولمەي».

سوعىسىپ، ەكى اسكەر ارالاستى،
قىز ءۇشىن ءبىرىن-بىرى جارالاستى.
قايتپاعان جاننان بەتى ومىرىندە،
ناۋفالدىڭ باتىرلارى قايتا قاشتى.

ناۋفالدىڭ جاتقان ءۇيى التىن شاتىر،
ساجدەگە باسىن قويىپ ءماجنۇن جاتىر.
ءبىر ءدۇبىر ەستىگەن سوڭ ناۋفال شىقسا،
الدىنا كەلدى قاشىپ وڭكەي باتىر:

«تاقسىر-اي! قاشپاۋشى ەدىك جاۋدان ىعىپ،
جەڭىپ ەك جاۋ اسكەرىن جەرگە تىعىپ.
شىداتپاي، بەت قاراتپاي قايتا قۋدى،
عاجايىپ الدىمىزدان ءبىر ءورت شىعىپ.

بىلمەدىك قايدان شىقتى وسى جالىن،
مۇنداي ءىس بولعان ەمەس بۇرىن ءمالىم.
سوپىدان كەرەمەتتى سۇراڭىزشى،
سول كىسى بىلە مە ەكەن مۇنىڭ ءحالىن؟»

سوپى ايتتى: «ءماجنۇن جاتىر حاقتان تىلەپ:
«اسكەرىن عاشىعىمنىڭ قور قىلما»، —دەپ.
انىق-اق بۇل كەرەمەت سودان بولدى،
سۇراڭىز نانباساڭىز ءوزىن اكەپ».

ول ايتتى: «تىلەگەنىم راس حاقتان
بۇل اسكەر كەلدى عوي دەپ جارىم جاقتان».
ماجنۇنگە ناۋفال سوندا جالىنىپتى:
«قاراعىم، دۇعا قىلما، ەندى ساقتان.

جاتىرمىن قىرىلىسىپ جارىڭ ءۇشىن،
ويلايمىن جەڭەيىن دەپ ارىم ءۇشىن.
وسىنىڭ ءبارى جالعىز سەنىڭ قامىڭ،
ايانىپ تۇرعانىم جوق جانىم ءۇشىن»، —

دەدى دە ءوزى باستاپ ناۋفال باردى،
قويدايىن قاسقىر تيگەن قىرىپ سالدى.
ۇرعىزباي اڭدىپ ءجۇرىپ جولداسىنا،
تىرىدەي قىز اكەسىن ۇستاپ الدى:

«بەرمەدىڭ قىزدى نەگە سۇراعاندا،
زار قىلىپ ەلى-جۇرتىڭ جىلاعاندا.
بىرەۋدىڭ جالعىزىنىڭ قانىن جۇكتەپ،
تيمەي مە قىزىڭ بايعا بۇ زاماندا؟»

«ەي، باتىر، ءداتىمدى ايتقىز، ءسوزىم تىڭدا
بەرمەدىم نامىس ويلاپ مەن باسىندا.
امالسىز ويناسىنا قىز بەردى دەپ،
دۇسپانىم تابالايتىن تۇر قاسىمدا.

قاڭعىرىپ كەتتى قايىس ونان كەيىن،
جىندىعا قىز بەرەم دەپ مەن نە دەيىن.
جاڭادا بىرەۋ كەلىپ قۇدا ءتۇستى،
حالقىمنان سۇراڭىز، مەن ۇندەمەيىن.

ءلايلانى ايتتىردى كەپ ەبنسالام،
قالايشا جالعان ايتىپ ءتىرى قالام.
اپەرسەڭ، كىسى حاقىن اپەرەسىڭ،
ءوزىڭ ءبىل نە قىلساڭ دا ەندى، بالام».

ناۋفالدىڭ قانى قاشتى كوزى جايناپ،
بارماعىن ىزا بولىپ الدى شايناپ.
«سەن ماعان كىسى حاقىن اپەرمە، — دەپ،
ءبىر جاعىنان ءماجنۇن تۇر اعاتا
المايمىن اپەرسەڭ دە كىسى حاقىن،
بار ەدى لايلىگە ءبىر جازعان حاتىم.
سەنىمدى جولداسىڭنان سونى جەتكىز،
سىزگە جوق ونان وزگە اماناتىم».
جەتكىزبەك بولدى ناۋفال اماناتتى،
وسىنداي كوردىڭ بە شىن بەكزاتتى.
شاقىرىپ ءزايىت دەگەن ءبىر جولداسىن،
تاپسىردى قىزعا بەر دەپ وسى حاتتى
قۇتىلدى قىز اكەسى شىنىن ايتىپ،
قايتەمىز بوسقا بەكەر ءسوزدى ۇزايتىپ.
قۇدايدىڭ قوسپاعان ءبىر ءىسى ەكەن دەپ،
ەلىنە ناۋفال باتىر كەتتى قايتىپ.
زارلانىپ قالدى ءماجنۇن ونان جامان،
باسىنا قايتا ءتۇستى اقىر زامان.
دالادا تاتى قاڭعىپ جۇرە تۇرسىن،
كەلەلىك ءلايلى دەگەن قىزعا تامان.
باعانا ەكى عاشىق قالعان تالىپ،
وتىرعان ءلايلى ەسىن جيىپ الىپ.
ءماجنۇندى تالىپ جاتقان تۇردى كۇتىل،
بەتىنە تورتىن ءشالىن جابا سالىپ.
تۇرا الماي عاشىق جارى قالدى ەسى اۋىپ،
ءلايلىنى داياشى قىز العان تاۋىپ.
ءماجنۇندى كورمەگەنسىپ جۇرە بەردى،
وسەككە قالار ما دەپ قىلىپ ءقاۋىپ.
ازدان سوڭ تۇردى ءماجنۇن ەسىن جيىپ،
ارى-بەرى ءشالدى يىسكەپ جاتتى ءسۇيىپ.
ونان سوڭ ناۋفال تاۋىپ الىپ كەتكەن،
جارىڭدى اپەرەم دەپ جاندى قيىپ.
ءلايلى قىز ۇيدە وتىرىپ كۇيىپ-جاندى،
اينالدى ءبىر كوبەلەك جاققان شامدى.
شام مەنەن كوبەلەككە مۇڭىن ايتىپ،
وتكىزدى كىرپىك قاقپاي ۇزاق تاندى:
«كوبەلەك، سەن دە مەندەي شامعا عاشىق،
بولاسىڭ ءقايتىپ عاشىق مەنەن اسىپ.
كۇيسەڭ دە ولمەسەڭشى مەن سىقىلدى،
ولەسىڭ ەكى اينالماي مۇنشا ساسىپ.
قاراماي شىڭداساڭشى جانعانىڭا،
بىلگەن سوڭ جەتپەسىڭدى ارمانىڭا،
تارتساڭشى نەشە جىلداي جار كۇيىگىن،
رازى ما جارىڭ ولە قالعانىڭا؟
شام، سەن دە لاپىلدايسىڭ جانعان بولىپ،
كوڭىلىڭدە قايعىلى دەرت ارمان بولىپ.
بايلاۋلى قول-اياعىڭ، باسىڭ قارا،
جىلايسىڭ كوككە نازار سالعان بولىپ.
جالىنداپ سەن جاناسىڭ جالعىز تۇندە،
تۇراسىڭ جانباي امان ۇزاق كۇڭدە.
جانامىن كۇندىز-تۇنى مەن قايعىدان،
راحاتتان كۇدەرىمدى ءۇزدىم مۇلدە.
كوزىمنەن، مىنە، اعىپ تۇر قاندى جاسىم،
عاشىقتىڭ قايعىلى وتى — ىشكەن اسىم.
كوزىڭنىڭ قانى تۇگىل جاسى دا جوق،
جانعانسىڭ ءتۇنى بويى ماي جۇتاسىڭ.
دوسىڭ — ماي، دۇسپانىڭ — جەل، تەز ولەسىڭ،
جانعانعا شىداي الماي جونەلەسىڭ.
سۇيىكتى دوسىم — بەينەت، جاۋىم — راحات،
قالايشا ەندى ماعان تەڭەلەسىڭ».
سونى ايتىپ وتىر ەدى جاققان شامعا،
ۇقسادى بىرەۋ ءبىر حات ۇسىنعانعا.
قاراسا — عاشىعىنىڭ جازعان حاتى،
وتىردى ازار شىداپ وقىعاندا.
حاتتى الىپ ءزايىت ەكەن كەلگەن كىرىپ،
ىسىلعان مۇنداي ىسكە تالاي ءجۇرىپ.
ءماجنۇننىڭ جازىپ بەرگەن ءسوزى مىناۋ،
ايتا السام ءدال وزىندەي قيسىندىرىپ:
«عاشىعىم، جانعا ولشەگەن ءلايلى جانىم،
بەلگىلى ءبىر سەن ءۇشىن زارلاعانىم.
ەگەردە ءوزىڭ ءسۇيىپ تيگەن بولساڭ،
قايىرلى، قۇتتى بولسىن جار تاپقانىڭ.
مەن-داعى سەن قۋانساڭ، قۋانامىن،
كۇن كورگەن كولەڭكەڭدە دۋانامىن
قاراعىم، جارلىمىسىڭ، زارلىمىسىڭ،
انىقتاپ سىرىڭدى ايتساڭ، ۇعىنامىن.
الداعان ءسوزىم ەمەس، بايقايىن دەپ،
جارىڭنان كوڭىلىڭدى شايقايىن دەپ.
قوسىلعان ءوزىڭ ءسۇيىپ جارىڭ بولسا، -
ويلادىم رازىلىعىمدى ايتايىن دەپ
ويىمنان ماحابباتىڭ كەتپەيدى ءبىر،
سەن سۇيسەڭ بوتەن جاردى، ول نەگە تۇر.
جۇرەگىم ءالى ءوزىمنىڭ جارىم دەيدى،
حات جازدىم ساندالاقتاپ سونىمەن قۇر.
ءبىر حات جاز وسى حاتتى اپارعاننان،
العانشا حابارىڭدى جۇرەگىم قان.
شىنىڭدى ايت، قۇداي ءۇشىن الاڭ قىلما،
قۇربانىڭ بولسىن ەندى بۇل شىبىن جان.
جىلدام بەر نە دە بولسا حابارىڭدى،
توپىراق باسپاي تۇرىپ اجارىمدى.
سەن كەتسەڭ وزگە جارعا، تەز ولەمىن
بىلمەدىم ونان باسقا تابارىمدى».
بار ءسوزىن حاتىنداعى وقىپ ءبىلىپ،
قاعاز بەن قالام الدى ءلايلى تۇرىپ.
قايتادان عاشىعىنا جاۋاپ جازدى،
كوزىنىڭ قاندى جاسىن سيا قىلىپ:
«بۇل سوزگە تاڭعالامىن نانعانىڭا،
جەتكىزەر كىمدى جالعان ارمانىنا.
قاراعىم، ءقايتىپ اۋزىڭ بارىپ ايتتىڭ
وزگەگە سەنى تاستاپ بارماعىما.
ورايىم بار ما مەنىڭ سەنەن كەتەر،
وندايعا الاڭ بولماي جۇرسەڭ نەتەر.
اكەمنىڭ بەرەمىن دەپ ايتقانى راس،
اۋرە بوپ بولماس ىسكە ءجۇر عوي بەكەر.
ويلادىم ەسىتكەندە ولەيىن دەپ،
سەن ءۇشىن قۋ جانىمدى بەرەيىن دەپ.
توقتاتتىم ءوزىمدى-وزىم قايتا ويلانىپ،
قۇدايىم شىنى جازسا، كورەيىن دەپ.
جاراتقان اللا مەنى ءبىر سەن ءۇشىن،
جارالعان جار ەدىڭ عوي سەن مەن ءۇشىن.
بارام دەپ وزگە ادامعا ويلامايمىن،
كوڭىلىم ءبىر قۇدايعا سەنگەن ءۇشىن.
كىم قىلدى بالا كۇندە ساعان عاشىق،
ۋاندىم سەنى كورسەم ماۋقىم باسىپ. -
قاراعىم، سونى ويلاماي نەگە جازدىڭ،
اللانىڭ تاعدىرىنا قارسىلاسىڭ.
قاراعىم، مەن — سەنىكى، سەن — مەنىكى،
ورايسىز قۇرى ءۇمىت قوي وزگەنىكى.
اللانىڭ بەكىتكەنى بۇزىلا ما،
بۇرا ما قۇداي ءىسىن پەندەنىكى؟
تاعدىردا نە جازىلدى، كورەيىك تە،
كوڭىلدى ءبىر اللاعا بەرەيىك تە.
كوز بۇرماي، كوڭىل بۇرماي، مىنەز بۇرماي،
شىن عاشىق بەتىمىزبەن ولەيىك تە.
وزگە ويدى، رازى ەمەسپىن، كوپ ويلاساڭ،
كەشىكپەي جولىعىپ كەت، مەنى ويلاساڭ.
كوزىڭدى كورىسكەندە جەتكىزەيىن،
بۇل ءسوزدى شىپ ەمەس قوي دەپ ويلاساڭ».
ول حاتتى ءزايىت كەتتى تاعى دا الىپ،
كەشىكپەي، ايالداماي قايتا سالىپ.
اداسىپ اقىلىنان جاتقان جەردە،
ماجنۇنگە ءلايلى حاتىن بەردى اپارىپ.
ول كەزدە جاتىر ەدى ەسى كىرمەي،
قولىنا بەردى حاتتى ءزايىت بىلمەي.
الدى دا قالتاسىنا سالا سالدى،
ءزايىتتى ادام بار دەپ كوزىنە ىلمەي.
جاتقانىن ەسى كەتىپ سوندا ءبىلدى،
قاسىڭدا ايىقسىن دەپ كۇتىپ تۇردى.
«عاشىعىڭ قاتتى ناۋقاس، شاقىردى» دەپ،
زايىتكە بىرەۋ كەلىپ حابار قىلدى.
تۇرا الماي ءزايىت كەتتى، ءماجنۇن قالىپ،
جەرىنەن تۇرەگەلدى جاتقان تالىپ.
ەسىنە العان حاتى سوڭدا ءتۇسىپ،
وقىتتى قالتاسىنان جۇلىپ الىپ.
بىلگەن سوڭ حاتىن وقىپ كوڭىلى تىندى،
سوزىنەن تابا المادى ەشبىر ءمىندى.
ءلايلىنىڭ جايىن ەندى ءسوز قىلايىق،
توقتاتىپ قويا تۇرىپ ءماجنۇندى.
ءلايلى ءجۇر ءماجنۇن ءۇشىن جانامىن دەپ،
ايتتىرعان ەبنسالام الامىن دەپ.
ءبىر كۇنى اتاسىنا بەردى حابار
قول ۇستاي بۇگىن كەشكە بارامىن دەپ.
توي قىلىپ شاقىرىپتى تالاي ەلدى،
قانشا سىي تارتۋمەنەن كۇيەۋ كەلدى.
ءبىر قاتىن ەبنسالام بايباتشاعا
ءلايلىنى كەش باتقان سوڭ اكەپ بەردى.
توسەككە كۇيەۋ جاتتى، ءلايلى جاتپاي،
«قاراعىم، نەگە وتىرسىڭ سوزدە قاتپاي؟
شەش-تاعى كيىمىڭدى قوينىما كىر،
ۇيالىپ وتىرمىسىڭ ماعان باتپاي».
ويلادى ءبىر ايلا ايتىپ قارايىن دەپ:
«قاسىڭا جاتىق ەدىم بارايىن دەپ،
ءبىر پەرى جاس كۇنىمنەن اڭدۋشى ەدى،
كەلىپ تۇر جاقىنداسام الايىن دەپ».
توسەكتەن كۇيەۋ باسىن جۇلىپ الدى،
«قايدا تۇر ول پەرى»، — دەپ كوزىن سالدى.
ايتسا دا الدايىن دەپ ءلايلى وتىرىك،
ءبىر پەرى ءتۇسى سۋىق كەلىپ قالدى.
مۇرنى كوك، تومەنگى ەرنى جەر تىرەيدى،
داۋىسى جاۋعان كۇندەي كۇركىرەيدى.
«ءلايلىنىڭ قۇداي قوسقان جارى ەمەسسىڭ،
قانەكي، ماڭايىنان ءجۇرشى!» - دەڭدى.
«ەشقاشان بۇعان جاقىن كەلمە، — دەيدى، —
ءوزىن دە ءجۇزى تۇگىل كورمە، — دەيدى. —
بىرەۋدىڭ عاشىق جارىن الامىن دەپ،
قورلىقپەن ازاپ كورىپ ولمە، - دەيدى. -
لايلىدەن، ولتىرمەيمىن، اۋلاق جۇرسەڭ،
ولەسىڭ قولىن ۇستاپ، ءجۇزىن كورسەڭ.
مىڭ جانىڭ بولسا-داعى سەنى قويمان،
وسىنداي ءىس كوردىم دەپ حابار بەرسەڭ».
انت ەتتى ەبنسالام: «ايتپايمىن، — دەپ، —
سەرتىمنەن ءبىر ايتقان سوڭ قايتپايمىن، — دەپ، —
اللانىڭ قوسپاعانىن الامىن دەپ،
موينىما كىسى حاقىن ارتپايمىن»، — دەپ.
دەدى دە «ۋاعداڭنان جۇرمە تايىپ»،
سول پەرى بولىپ كەتتى كوزدەن عايىپ.
بولسا دا ىشتەن قۇسا ەبنسالام
بۇل سىرىن جانعا ايتپادى ەلگە جايىپ.
ول-داعى باتىر ەدى ەر جۇرەكتى،
جۇرەگىن عاشىق وتى ەلجىرەتتى.
ءلايلىنىڭ ءجۇزىن كورمەي تۇرا الا ما،
اياعى باسقان سايىن كەيىن كەتتى.
پەرىدەن قورىقپاسا دا ۋاعداسى بار،
تايا ما ايتقانىنان قايراتتىلار.
سارعايىپ زاپىرانداي سولدى ءجۇزى،
بولسا دا دەنەسى تاس قايدان شىدار.
كەلسە دە لايلىمەنەن ءبىر جاتپايدى،
قولىنان، ءجۇزىن كورىپ، ءدام تاتپايدى.
جازىلماس دەرتتى بولدى قايران باتىر،
ادامدى شىن عاشىقتىق شىداتپايدى.
جۇرەگىن عاشىق وتى كەتتى شارپىپ،
كۇن سايىن جۇدەي بەردى قايعىسى ارتىپ.
جاقىنداپ ولەر حالگە بولدى دەرتتى،
ەسىل ەر الا المادى بويىن تارتىپ.
ناۋقاسى بارعان سايىن كەتتى دەندەپ،
دەرت ەمەس جازىلارلىق دارىگەر ەمدەپ.
ولىمگە تايانعانىن بىلگەننەن سوڭ،
ءلايلىنى شاقىرىپتى جاقىن كەل دەپ:
«مەن ساعان جار ەمەسپىن، جاقىنىڭمىن،
قايعىمەن قاپىدا وتكەن پاقىرىڭمىن.
يمەنبەي ەندى مەنىڭ قاسىما كەل،
بارىندا قوشتاسايىن اقىلىمنىڭ.
ماجنۇنگە عاشىعىڭدى بىلمەۋشى ەدىم،
ورتاڭا، ونى بىلسەم، كىرمەۋشى ەدىم.
ول ساعان عاشىقتىعىن بىلسەم-داعى،
سەن وعان عاشىق قوي دەپ جۇرمەۋشى ەدىم
كورسەتتى تاعدىر ماعان جاسىرىندى،
اشتى عوي پەرى كەلىپ بار سىرىڭدى.
كوڭىلىمدى سەنى الماسقا بەكىتكەنمىن،
ويلاما جالعانشى دەپ پاقىرىڭدى.
پەرىدەن ويلاپ ەدىم قاشپايىن دەپ،
ولەرمىن ازەر بولسا، ساسپايىن دەپ.
بىلگەن سوڭ ءوزىمدى-وزىم توقتاتقامىن،
عاشىقتىڭ سىرىن ەلگە شاشپايىن دەپ.
سورلى ەدىم ءبىر ايتقان سوڭ مويىن بۇرماس،
ءولىم مەن ۋاعدا بۇزعان — ءبارى ءبىر ءباس.
ماجنۇنگە سالەمىمدى ايت، كورە قالساڭ،
قۇربى ەدىم ءبىر جىل تۋعان تۇيدەي قۇرداس.
ماجنۇنگە جازىپ قويعان بار ءبىر حاتىم،
تىلەگىم— سونى تاپسىر — اماناتىم.
ارتىمنان دۇعا قىلسىن حاقىن كەشىپ،
ۇمىتپاسىن، ەبنسالام — مەنىڭ اتىم.
سەن دە كەش ادەپسىزدىك ىستەرىمدى،
كورە المان ەندى قايتىپ تۇستەرىڭدى.
تاعدىردا قوسقان بولسا، كورىسەرسىز،
كۇيدىرمە قايعى ويلاپ ىشتەرىڭدى.
مىنەكي قايعى ويلاعان مەن نە بولدىم،
گۇل ەدىم جايناپ تۇرعان، بۇگىن سولدىم.
دەۋشى ەدىم جەردىڭ ءجۇزىن ارالارمىن،
جالعاننىڭ ءبىر قىزىعىن كورمەي ءولدىم.
ءسىزدى ايتسا، ءبىزدى دە ايتار كەيىنگىلەر،
قويادى كىمدى جۇتپاي بۇل قارا جەر.
اللانىڭ جازعانىنا ريزامىن،
اتاقسىز، اتسىز ەلەر كەي پەندەلەر.
سىزدەر دە ءسوز بولارسىز ارتقىلارعا،
جانى اشىر، جانى باردىڭ عاشىق جارعا.
اۋزىنان كەشۋ الىپ كەتەر ەدىم،
ءماجنۇندى كورمەي ءولدىم، امال بار ما؟
مەن-داعى جەتى اتادان ەدىم جالعىز،
قاراعىم، جازام بولسا، ەستەن قالعىز.
قالىڭعا بەرگەنىمنىڭ ءبارىن كەشتىم،
مالىمدى اكەڭە ايتىپ جيىپ العىز.
ۇزاماي ماعان اجال كەلەر ءالى-اق،
قىلعامىن الدەقاشان سەنى تالاق.
سەندەرگە مەنىڭ قىلار بوگەتىم جوق،
مەنى ويلاپ ءوز جارىڭنان بولما سالاق.
ماجنۇنگە ايت، دۇنيەگە قويسىن سەنبەي،
جۇرەدى نەگە تۇزدە ساعان كەلمەي.
جارىنا جانى باردا ءبىر جولىقسىن،
بولماسىن قايدان ءبىلدى و دا مەندەي.
ايتتىم عوي، اداسپاسام، بىلگەنىمدى،
سىزدەردىڭ كورمەي ءوتتىم كۇلگەنىڭدى.
دۇنيە-اي، كورەر مە ەكەم اقىرەتتە،
ماجنۇنمەن قۇشاقتاسىپ جۇرگەنىڭدى».
ەسىركەپ ءلايلى تۇرىپ جاقىن كەلدى،
جۇرەگى تازاسىنا كوڭىلى سەندى.
«مەن كەشتىم، سىزدەر دە كەش»، - دەدى-داعى،
شاھادات يمان ايتىپ جونەلدى ەندى.
تاعدىردا سولاي جازعان پارۋاردىگەر،
بۇل سىردى وزگە بىلمەس، ءلايلى بىلەر.
ءلايلىنىڭ ۇيدەن شىققان ءۇنىن ەستىپ،
جۇگىردى تىستا تۇرعان كۇزەتشىلەر.
وتكەنىن ەبنسالام حالقى ءبىلدى،
ءبىرتالاي، ەسىتكەن سوڭ، جۇرت جيىلدى.
شىعارىپ جانازاسىن تازا ارۋلاپ،
ءقابىرىن بەك ايباتتاپ كۇمبەز قىلدى.
ءلايلىنىڭ ويىنداعى عاشىق جارى،
ويلايدى بايى ءولدى دەپ جۇرتتىڭ ءبارى.
ولگەنىن ەبنسالام سىلتاۋ قىلىپ،
ىشىنەن شىقتى تىسقا قايعى-زارى.
ءماجنۇندى نەگە ۇمىتسىن ولگەنىنشە،
زارلاندى سونى جوقتاپ ءوز كوڭىلىنشە.
وتىر دەپ بايىن جوقتاپ حالىق ويلايدى،
جاسىرماي جىلاعان سوڭ جۇرت كوزىنشە.
شاھارعا ءبىر كۇن ءماجنۇن كەلدى قاڭعىپ،
ويى بار ءبىر جولىقپاق ءلايلىنى اندىپ.
ءبىر شالدى بىرەۋ ۇرىپ جەتەلەپ ءجۇر،
كىسەندەپ تەپكىلەيدى بەتىن شاڭ عىپ.
جۇگىرىپ ءماجنۇن كەلدى «اعاتايلاپ»؛
«ءعارىپتى نەگە ۇراسىڭ قولىن بايلاپ
سورلىنىڭ الدە قانداي جازاسى بارۋ
ۇقتىرىپ ايتىڭىزشى ماعان جايلاپ.
«اكەمدى وسى ءولتىردى تاسپەن ۇرىپ،
كەتىپتى ۇرعان تاسى ميعا كىرىپ.
وسىدان كەگىڭدى ال دەپ قازى بەردى،
جازاسىن تارتقىزامىن ءوستىپ ءجۇرىپ.
مۇنىمدى شاريعاتقا سىيعىزامىن،
جەتەلەپ ەلدەن قايىر جيعىزامىن.
ولتىرسەم، قيناسام دا ەرىك وزىندە،
كونبەسە ءقازىر موينىن قيعىزامىن».
«جۇكتەدىڭ، سورلى-اۋ، نەگە ادام قانىن،
ەسىركەپ، شىقپاي قالدى ازار جانىم.
بار ەدى بۇل ادامدا قانداي كەگىڭ،
اكەسىن ولتىرگەنىڭ نە قىلعانىڭ؟»
«ۇرىپ ەم aشy قىسىپ تاسپەن اتىپ،
باسىنا جىبەرگەن تاس كەتتى باتىپ.
قاتەدەن مۇنداي كۇيگە دۋشار بولدىم،
قايتەسىڭ مەن سورلىنى بىلشىلداتىپ».
«بۇل شالدى نە قىلاسىڭ، مەنى-اق ايدا،
كىسەندەپ اياعىم مەن قولىم بايلا.
بەينەتتى مۇنىڭ ءۇشىن ماعان تارتقىز.
بار دەيسىڭ قايىر سۇراپ، ايتشى قايدا؟»
بوساتتى ءوزىن بەرىپ الگى شالدى،
كىسەندى اياعىنا ءوزى سالدى.
ءماجنۇندى شاپ ورنىنا نوقتالاپ اپ،
جەتەلەپ ءار قاقپاعا الىپ باردى.
«ءلايلى»دەپ زار قاعادى تىنباي جىلاپ،
جۇرەدى كەشكە جاقىن قايىر سۇراپ.
وتىرعان تەرەزەدە ءلايلى كورىپ،
جىعىلدى ەسى كەتىپ تامنان قۇلاپ.
ءدۇرس ەتىپ جەرگە ءتۇستى ءلايلى بارىپ،
تانىدى ونى ءماجنۇن كوزى شالىپ.
ولگەلى انشەيىندە جۇرگەن سورلى
كورگەن سوڭ قۇلاعانىن قالدا تالىپ.
تىرپ ەتپەي جاتىپ الدى ەسىن جيماي،
كىسى تۇر جەتەلەگەن ونى قيماي.
اۋزىنان «اھ» دەگەندە جالىن شىقتى،
قالىڭ دەرت جۇرەكتەگى ىشكە سىيماي
كىسەندى اياعىنان شەشىپ الدى،
نوقتانى سىپىرا الماي كەسىپ الدى.
جىندىنى قايتەمىن دەپ كەتتى تاستاپ،
سورلىنىڭ ولمەگەندە نەسى قالدى.
ءبىرقاتار سول ارادا جاتتى تالىپ،
ازدان سوڭ ەكەۋى ەسىن جيىپ الىپ،
وڭاشا، قاراڭعى ءتۇن، ەش ادام جوق،
عارىپتەر مۇڭداسادى جاقىن بارىپ.
«قاراعىم، — دەدى ءلايلى، — قارىزىڭدى؛
قۇشاقتاپ، قويىنىما قولىڭدى سال.
جولىقپاق كۇندە مۇنداي تابىلمايدى،
ءبىر تاتقىز تىم بولماسا تىلىڭمەن بال.
ءماجنۇن-اۋ! عاشىق بولساڭ ءسوزىڭ وجەت،
دەرتىمە وسى ارادا ءبىر دارمەن ەت.
تىلىڭنەن سورعىز-داعى ءبىر قۇشاقتات،
ايتپەسە ءوز قولىڭنان ءولتىرىپ كەت.
ولەمىن قوسىلا الماي قالسام-داعى،
ۇمىتپايمىن اقىرەتكە بارسام-داعى.
بولادى سەن ساۋ قالساڭ، مەن ولەيىن،
قۇشاقتاپ شىداي الماي جانسام-داعى».
جاقىنداپ كەلدى ءتىلىن بەرەيىن دەپ،
سورعىزىپ ماۋقىن باسىپ كورەيىن دەپ.
اۋزىنا اۋزى بارىپ تيگەن كەزدە،
ورتەنىپ بارا جاتىر ولەيىن دەپ.
ۇمتىلدى قۇشاقتايىن جانسام دا دەپ،
بۇل جەردە جانىپ ءولىپ قالسام دا دەپ.
ايقاسىپ اش بەلىنەن جابىسادى،
ولەمىن اقىر قايدا بارسام دا دەپ.
لاقىلداپ شىداتپادى كۇيىپ-جانىپ،
قولدارىن كەيىن كەتتى جازىپ الىپ.
قاراسا بىرەۋ جاقىن كەلىپ قاپتى،
سىرت بەرىپ جۇرە بەردى ءلايلى قالىپ.
ماجنۇننەن ءبىر قالمايدى الگى جاياۋ،
شاھاردان شىققان كەزدە كەلدى تاياۋ
كىدىرمەي الدە كىم دەپ كەتىپ ەدى،
سىبىرلاپ «توقتاڭىز» دەپ ايتتى باياۋ.
توقتادى كورەيىن دەپ مۇنىڭ ءتۇرىن،
بىلەرلىك ادام با دەپ ءلايلى سىرىن.
قاراسا ءوڭى سۇرلاۋ، جاپ-جاس جىگىت،
ۇمىتپاسا، كورگەن ەمەس مۇنان بۇرىن.
قاسىنا كەلىپ تۇردى سالەم بەرىپ:
«بايقادىم قۇشاقتاسقان ءسىزدى كورىپ.
قوينىڭنان قوسىلعاندا وت شىققان سوڭ،
كەلىپ ەم بىلەيىن دەپ ارتىڭا ەرىپ.
ءبىلۋشى ەم عاشىقتىقتىڭ مەن دە ءحالىن،
جاسىڭنان سەنىڭ جايىڭ بىزگە ءمالىم.
ادەيى ايىرماققا بارىپ ەدىم،
بولۋشى ەڭ مەن بولماسام كۇل مەن جالىن.
بىلەمىن ءولىم ەمەس ساعان بۇيىم،
جانىڭدى ايامايسىڭ جالعىز تيىن.
بەينەتكە شىداي الماي ءولدى دەسە،
بولماي ما بارىنەن دە وسى قيىن.
جولىقساڭ قۇشاقتاما، قۇر ءجۇزىن كور،
ىشتەگى جالىن شىقسىن، سويلەسە بەر.
جالعاندا قوسىلۋعا جازعان بولسا،
تابادى ءوزى-اق ەبىن پارۋاردىگەر.
جالىنعا سەن شىداساڭ، قىز شىداماس،
ولتىرسەڭ ءوزىن ورتەپ، ءتىپتى ۇناماس.
ەركەكتەن قايدا كورسەڭ ايەل نازىك،
قاڭعىرعان سونى كورىپ مەن ءبىر قۋ باس.
بار ەدى مەنىڭ دە ءبىر سۇيگەن جارىم،
كورمەسەم قۇرۋشى ەدى ىنتىزارىم.
شىداماي عاشىقتىققا ءولىپ كەتتى،
كوپ ايتسام قوزعالادى ىشتە زارىم.
مەن سەنەن اقىلدى ەمەن، جول كورگەمىن،
قايعىنى ءوز الىمشە مول كورگەمىن.
عاشىعىم دۇنيەدەن وتكەننەن سوڭ،
بىلە الماي قايتەرىمدى سەندەلگەمىن.
دەمەڭىز ادەبى جوق نەتكەن تانتىق،
ايتامىن جانباسىن دەپ ەرتە قامتىپ.
تەڭ ەمەس باقايىڭا ءبىز بۇيتكەندە،
سىزدەردىڭ عاشىقتىعىڭ ءجۇز ەسە ارتىق.
سورلىنىڭ سەن دە مەندەي بىرەۋىسىڭ،
ءلايلىنىڭ عاشىق بولعان كۇيەۋىسىڭ.
بەرەمىن تىم بولماسا حابار الۋعا،
سەن مەنىڭ كىم ەكەنىم بىلەمىسىڭ؟
بىلمەسەڭ — ءزايىت ەدى مەنىڭ اتىم،
از ەمەس باسىمداعى ميحناتىم.
ءبىر قىزعا زەينەپ دەگەن عاشىق بولىپ،
كۇن سايىن اسىپ ەدى ماحابباتىم.
قىز ەلدى، مەن ارتىندا ءتىرى قالدىم،
زارلانۋعا مولاسىنا كۇندە باردىم.
ولگەنشە جولداس بولىپ جۇرەيىن دەپ،
ارتىڭنان ادەيى ىزدەپ جاياۋ سالدىم.
مەن سەنىڭ باياعىدان دوسىڭ ەدىم،
حات تاسىپ حابارىڭدى قوسىپ ەدىم.
ول كەزدە اقىلىڭنىڭ جوق كەزى ەدى،
ازعانا ايىقسىن دەپ توسىپ ەدىم.
زەينەپتەن سوندا حابار الىپ ەدىم،
دەگەن سوڭ قاتتى ناۋقاس بارىپ ەدىم.
مەن سورلى شىداي الماي جونەلگەندە،
جيا الماي سەن ەسىندى قالىپ ەدىڭ».
ماجنۇنگە جولداس بولدى قوسا زارلاپ،
ەكەۋى ەكى قىزعا جىلايدى ارناپ.
بارماعان تاۋ، باسپاعان جەر قويمايدى،
شارق ۇرىپ دۇنيەنى ءجۇردى شارلاپ.
ءبىر كۇنى ءزايىت ايتتى ماجنۇنگە كەپ،
ءبىر اقىل كوڭىلىمە ءتۇسىپ تۇر دەپ.
لايلىگە ەبىن تاۋىپ جولىعايىق،
بارايىق، سەن سوقىر بوپ، مەن جەتەلەپ.
ءماجنۇندى سوقىر قىلدى كوزىن تارتىپ،
جەتەلەپ، كەيدە ارقالاپ، موينىنا ارتىپ.
قولىنا تالدان جۋان تاياق بەرىپ،
شاھاردىڭ كوشەسىندە ءجۇر ساندالىپ.
ءلايلى دە ولەر بولدى زارلاي-زارلاي،
شىداسىن و دا ءقايتىپ كۇيىپ-جانباي.
قاسىنا ءبىر قىز ەرتىپ تىسقا شىقتى،
جاتۋعا كۇنى بويى شىداي الماي.
جوقتايدى ءلايلى جىلاپ عاشىق جارىن،
قاراڭىز تەرەڭ ويمەن قىلعاندارىن.
بۇلتقا اسپانداعى مۇڭىن ايتىپ،
بولادى شىعارماقشى ىشتەن زارىن:
«قايعىردىڭ، قارا بۇلت، مۇنشا نەگە،
كەلدىڭ بە رازى بولماي دۇنيەگە.
ءماجنۇندى كورە الماعان مەن سىقىلدى،
ءجۇرمىسىڭ عاشىق بولىپ بىردەمەگە.
قارايىپ، قامىعاسىڭ تىم قۇرىستاپ،
كۇركىرەپ ۋھىلەيسىڭ دەرتىڭ ۇستاپ.
كوڭىلىڭ — وت، كوزىڭنەن جاس جاۋدىراسىڭ
ساعىنعان عاشىق جارىن ماعان ۇقساپ.
كەي-كەيدە شاتىرلايسىڭ قاھارلانىپ،
كورسەتىپ قايراتىڭدى تىم ماقتانىپ.
اۋزىڭنان وتتى جالىن، وق شىعادى،
قايتەسىڭ، ءبىز جازاسىز كەتسەك جانىپ.
عارىپكە جاراسا ما وسىنداي جول،
ەشكىمگە، عاشىق بولساڭ، زالالسىز بول.
قىلاسىڭ بىردە اشۋ، بىردە راحىم،
تومەنسىڭ سەن دە مەنەن، ايتقانىم سول.
سەن نەگە كۇننىڭ كوزىن جاسىراسىڭ،
قايعىسىن قايعىلىنىڭ اسىراسىڭ.
نۇرىمەن عاشىعىنىڭ تۇرسا جايناپ،
سۇرلانىپ جەردىڭ ءوڭىن قاشىراسىڭ.
راحىمسىز نەتكەن جامان سەنىڭ نيەتىڭ،
كورمەسە جەر مۇڭايار كۇننىڭ بەتىن.
كۇن جەرگە، جەردەگى شەپ كۇنگە عاشىق،
دەرتى زور، ۋلى جۇرەك بولار شەتىن.
قىزىل گۇل بۇزىلماي ما كۇن كورمەسە؟
جارىنان جارقىراعان نۇر كورمەسە؟
راحىم ەت، كوز جاسىڭنان سۋ بەرىپ كەت،
قايعىدان قۋراپ ولەر دىم كورمەسە.
كوكوراي كولەڭكەڭنەن كۇڭگىرت تارتتى،
كوردىڭ بە، جەر جابىرقاپ قايعىسى ارتتى.
قۇيىپ كەت كوز جاسىڭدى سورعالاتىپ،
بۇرشاقپەن ءشوپ قيراتىپ جاۋما قاتتى.
تورلاماي، اينالىپ كەت جەر مەن كۇندى،
مۇڭايتپا كۇندى بەرمەي، و دا مۇڭدى.
قىزىل گۇل — مەن سىقىلدى ول ءبىر زارلى،
كورە الماي كۇيىپ جۇرگەن ءماجنۇندى».
تۇر ەدى كوككە قاراپ ءلايلى زارلاپ،
جاقىنداپ ەكى جاياۋ كەلدى بارلاپ.
بۇل كەلگەن باعاناعى ءزايىت ەكەن،
ءماجنۇندى سوقىر قىلىپ جۇرگەن الداپ.
«اعام، — دەپ، — كوزى شىققان» ايتا سالىپ،
جەتەلەپ ءبىر سوقىردى قاسىنا الىپ.
اركىمنەن كوشەدەگى قايىر سۇراپ،
ءلايلىنىڭ ماڭايىنا تۇردى بارىپ.
سوقىرعا قايىر بەردى جيىلعان كوپ،
ايلامەن ءزايىت تاپتى وسىنداي ەپ.
لايلىگە جاقىن كەلدى الگى سوقىر،
«قاراعىم، مارقاباتىڭ بولماي ما؟ » — دەپ.
ەكەنىن مۇنىڭ ءماجنۇن ءلايلى ءبىلدى،
كوزى شىن شىقتى ما دەپ قايعى قىلدى.
قالتادان پەشەتتەگەن ءبىر حات الىپ،
سوقىرعا ساداقا دەپ سونى بەردى.
«ساناپ اپ اشىپ كورىپ ادام جوقتا،
ىشىڭدە اقشاسى بار، از با، كوپ پە.
قايىردى كورىنەۋ بەرگەن ماقتاۋ بولار،
پايعامبار جاسىرىن بەر دەگەن جوق پا؟ »
بەرگەن سوڭ سول قاعازدى الدى سوقىر،
اشپاي-اق قالتاسىنا سالدى سوقىر.
السا دا ساداقاسىن كەتىپ قالماي،
سول جەردە تابان اۋماي قالدى سوقىر
عاشىعىن كورە تۇرا كەتسىن ءقايتىپ،
ءزايىت تۇر الداندىرىپ ءسوزدى ۇزايتىپ
وزگەلەر كەت دەسە دە ءتىل المايدى،
لايلىگە كەتەمىن دەپ مۇڭىمدى ايتىپ:
«جوقتايمىن بۇل كوز ەمەس، شىن كوزىمدى،
كىم ۇعىپ، كىم ۇقپايدى بۇل ءسوزىمدى.
باقىتىم جوق، دەرتىم قاتتى ءبىر سورلىمىن،
سالامىن جانعان وتقا كۇندە ءوزىمدى.
بۇل كوزىم جوق بولسا دا بارداي كوزىم،
جوعالعان شىنى عاشىق جارداي كوزىم.
قايعىدان بوسانارلىق ۋاقىتىم جوق،
كومىلىپ توپىراققا قالماي كوزىم.
كورسەم دە دۇنيەنى كورگەنىم جوق،
كوڭىلىمدى وزگە جانعا بەرگەنىم جوق.
جالعاننىڭ راحاتىنان مۇلدە بەزدىم،
شىقپاي تۇر قۇرى جانىم، ولگەنىم جوق.
كوزىم تۇر، دۋا قىلساڭ، كورەيىن دەپ،
كوڭىلىم تۇر كۇيە بەرمەي ولەيىن دەپ.
قايعىدان قاشىپ ولگەن ەرلىك ەمەس،
بەينەتكە جۇرەگىم تۇر كونەيىن دەپ.
قالقام-اۋ! ولەيىن بە، ولمەيمىن بە؟
ەم سۇراي مۇنان كەيىن كەلەيىن بە؟
كوزىمنىڭ داۋاسىنىڭ اقىسى ءۇشىن،
جانىمدى وسى ارادا بەرەيىن بە؟
ءعارىپپىن، جىلاپ تۋعان ءوزىمدى كور،
شاتاسقان ديۋانا بوپ سەزىمدى كور.
دەرتىمە بۇ جالعاندا داۋا بار ما؟
سوقىر دەپ جيرەنبەسەڭ، كوزىمدى كور».
كوتەردى كولەڭكەلەپ ورامالدى،
ىشىنەن سەزدى ءلايلى بۇل امالدى.
كوزىنە قۇداي ءۇشىن قارايىن دەپ،
بىلگەن سوڭ جاقىن باردى ول امالدى.
دەدى دە كورسەتەدى مىنە كوزىم،
قاراڭىز ايلا قىلىپ ايتقان ءسوزىن:
«سوقىرمىن، ءتۇزۋ تۇرماي جىعىلامىن،
بەلىڭنەن ۇستات، — دەيدى، — مىقتاپ ءوزىڭ».
امالمەن اش بەلىنەن الدى ورالىپ،
جىعىلدى شىداي الماي ءلايلى تالىپ.
ىشتەگى عاشىقتىقتىڭ قىزۋى ءوتىپ،
ءلايلىنىڭ بارا جاتىر ءۇستى جانىپ.
جۇگىردى كورگەن جاندار تۇرا سالا،
سوقىردى ءزايىت كەتتى سۇيرەپ الا.
ءلايلىنى ءوز ۇيىنە الىپ باردى،
ءار جەرى كويلەگىنىڭ كۇيگەن شالا.
اقىلىن جيىپ الدى ءبىراز تۇرىپ،
بۇعان دا ايلا تاپتى ويلاپ ءجۇرىپ:
«سالۋلى قالتامداعى سىرىڭكەنى
جاندىردى-اۋ الگى سوقىر قاقىرىنىپ...»
ءبىر جەرىن دەنەسىنىڭ جالىن شارپىپ،
كۇن سايىن ىشتەگى دەرت بارادى ارتىپ.
جۇرە الماي بۇرىنعىداي تۇرەگەلىپ،
ءبىر جولا جاتىپ الدى توسەك تارتىپ.
ءماجنۇندى وڭاشاعا الىپ كەتتى،
لايلىدەن ايرىلدىم دەپ نالىپ كەتتى.
جارىنىڭ ساداقا دەپ بەرگەن حاتىن
اۋلاقتا قالتاسىنان الىپ كوردى.
ءبىر جۇزىك، ەكى بولەك سالعان حاتى،
بىرەۋى ەبنسالام اماناتى،
بىرەۋىن ءوز قولىمەن ءلايلى جازعان،
قوشتاسىپ عاشىعىنا ايتقان ءداتى.
بۇل ولەڭ قىزىق ەمەس كورەر كوزگە،
سىرتى مۇز، ءىشى جالىن، ماعىناسى وزگە.
جاماعات قۇلاق سالماي، ويىندى سال،
ءلايلىنىڭ حاتىنداعى مىناۋ سوزگە:
«قاراعىم! ەكى حاتتىڭ ءبىرى امانات،
وزىڭە سالەم ايتتى نەشە قابات.
ءىشى دەرت، ۋاعداسى بەرىك، ءبىر سورلى ەكەن،
بايعۇستىڭ قاتەسىن كەش، قىل مارحامات.
ءوزىمنىڭ ەكىنشى حات — جازعان حاتىم،
قوشتاسقان ءبىرجولاتا ءمىناجاتىم.
كوزىڭنەن اينالايىن، جىلاي كورمە،
مەن كەتسەم، قالدى وزىندە ماحابباتىم
قاراعىم، جەرىم قيىن، كەلە المايسىڭ،
ءبىر كەلىپ تىلەگىمدى بەرە المايسىڭ.
بۇرىنعى كوپ ءسوزىنىڭ ءبىرى دەمە،
مۇنان سوڭ دۇنيەدە كورە المايسىڭ.
دەمەۋشى ەم، قالقام، سەنى كۇيگىزەيىن،
دەۋشى ەدىم كۇندە ساعان سۇيگىزەيىن.
دەنەڭە دەنەم تيسە جانا بەردىم،
ولگەن سوڭ قۇشاقتاتىپ تيگىزەيىن.
عاشىققا سەندەي شىداپ جۇرە المادىم،
قوينىڭا، ارمانىم سول، كىرە المادىم.
قايتەيىن اتىم ايەل، دەنەم نازىك،
ەركەكتەي قايرات قىلىپ تۇرا المادىم.
سەن جەڭدىڭ، مەن جەڭىلدىم، بۇرىن ءوتتىم،
جولىڭا شىبىن جاندى قۇربان ەتتىم.
قولىنا ساعىنعاندا قاراسىن دەپ،
بەلگىگە جۇزىگىمدى بەرىپ كەتتىم.
ارتىڭنان تۇنەۋگىدە بىرەۋ كەتتى،
شاھاردان شىعا بەرە ساعان جەتتى.
سول بارعان، ەندى ويلاسام، ءزايىت ەكەن،
شوشىما مەن ءزايىتپىن دەسە نەتتى.
سول جەردە-اق اماناتىڭ بەرمەس پە ەدىم،
قۇشاقتاپ جاتىپ سەنى ولمەس پە ەدىم.
نە ءولىپ، نە قوسىلىپ سول ارادا
تاعدىردا نە جازىلسا كورمەس پە ەدىم؟!
وكىنىپ وتكەن ىسكە الماس پايدا
زايىتتەي ىزدەسەڭ دە جولداس قايدا؟
ءجۇزىمدى ءتىرى كۇندە ءبىر كورىپ قال،
ءبىر ايلا تابار ءزايىت وسىندايدا.
باپتانار جاي ويلانىپ زامان ەمەس،
كەشىكسەڭ، مەن بولامىن امان ەمەس.
ءزايىتتىڭ سەنەن گورى ەسى دۇرىس،
زەينەپكە قوسىلام دەپ الاڭ ەمەس.
زايىتكە سالەمىمدى ايت، ايلا تاپسىن،
ءبىر امال جولىعۋعا قىلىپ باقسىن.
شوشيمىن جۇرەگىمنىڭ سوعىسىنان،
كورە الماي، ايالداساڭ، قالار-اقسىڭ.
امان بول، جولىقپاساڭ، مۇنان بىلاي
بەيىستە قوسىلۋعا جازسىن قۇداي!
ءىشىمدى ىشتەن تۋا ەلجىرەتىپ،
ەرىتكەن جۇرەگىمدى، عاشىعىم-اي!
مەن ءۇشىن ءماجنۇن بولدى-ay قايىس اتىڭ،
وزگەدەن بولەك ەدى ماحابباتىڭ.
كوزى — نۇر، كوڭىلى مايدا، قاراشىعىم!
ءىشىڭدى كۇيدىرمەسىن جازعان حاتىم.
مەن ءۇشىن كەزىپ كەتتىڭ ايدالاعا،
بىلمەدىم كەتكەنىڭدى قاي دالاعا.
قاراعىم، اقىرەتتە تابىسايىق،
بۇل ءومىر ەندى قايتىپ اينالا ما؟
قاراعىم، اماناتىڭ كەتتى مەڭدە،
ساقتاپ كەل قارىزىمدى بۇزباي سەندە.
ەنشاللا، كەيىنگىگە جىر بولارمىز،
ەسىركەر، دۇعا قىلار تۋعان پەندە.
قاراعىم، باسقا جارعا كوزىڭ سالما،
جالعاندا وپا بار دەپ قاپى قالما.
بىرەۋگە اماناتىم بەرىل كەتىپ،
بەيىستە قوسىلا الماي سوندا ۇيالما.
جالعاندا بىلگەننەن سوڭ تۇرماسىمدى
جولىڭا قىلدىم قۇربان ءبىر باسىمدى.
انشەيىن ۇلگى بولسىن دەپ ايتامىن،
بىلەمىن جانعا مويىن بۇرماسىڭدى.
مەن ءۇشىن تەنتىرەدىڭ، مەكە باردىڭ،
قۇدايدان اۋىر ناۋقاس سۇراپالدىڭ.
انشەيىن شالا عاشىق جامانشا ولمەي،
بەلگى بوپ كەيىنگىگە ميراس قالدىڭ.
كىم قىلار ءبىزدىڭ قىلعان ءىسىمىزدى،
جاراتقان وزگەدەن جات ءىشىمىزدى.
عاشىقتىڭ اۋليەسى دەپ-اق ايتار،
ارتقىلار كورمەسە دە ءتۇسىمىزدى.
كەلىپ ءجۇر ولسەم-داعى كۇمبەزىمە،
كورىنەر مەن كەتكەن سوڭ كىم كوزىڭە؟
ولگەن جوق، مەن ولسەم دە، ماحابباتىم،
كەتىپ تۇر امانداسىپ كۇندە وزىمە.
كەش، قالقام! ايەل ەدىم، ناشار ەدىم،
ماۋقىڭدى ءتىرى بولسام باسار ەدىم.
زارلانىپ قابىرىمە كەلىپ تۇرساڭ،
قوينىمدى ءالىم كەلسە اشار ەدىم.
قۇدايا، قوسىلمادىم بۇ جالعاندا،
بولادى مەن سىقىلدى كىم ارماندا.
قاق جارىپ ءقابىرىمدى جىبەرگەيسىڭ
باسىما كەلىپ ءماجنۇن زارلاعاندا.
قاراعىم! مەن ءولدى دەپ قايعى جەمە،
بىلەمىسىڭ جان ولمەيدى، ولەر دەنە.
كەلگەندە امانداسا بەيىتىمە،
ءسوزىڭدى ايت تىرىدەگى، ءولدى دەمە.
قۇر دەنەم بىلمەسە دە جانىم ءبىلسىن،
جانىنا ولگەندەردىڭ ءمالىم قىلسىن.
سەن دە ءولىپ، جانىم جانعا قوسىلعانشا،
ساعىنباي داۋىسىڭدى سەزىپ ءجۇرسىن.
قاراعىم، جازا بەرسەم، جاندىرارمىن،
دەرتىڭدى اۋىرلاتىپ قالدىرارمىن.
جىلاما، قۇداي قوسسا، قيامەتتە
قۇشاقتاپ قۇمارىڭدى قاندىرارمىن».
ماجنۇنگە قيىن ءتيدى حاتتى وقىعان،
وتىردى شىعا جازداپ قۇر شىبىن جان.
كوزىنەن جاس ورنىنا قان سورعالاپ،
قاعازدىڭ بەتى بولدى قىپ-قىزىل قان.
قاراڭىز عاشىعىنا اۋعان نيەتىن،
ماحاببات بيلەگەن جان قانداي شەتىن.
ەگىلىپ ەتپەتىنەن جاتا قالدى،
بەتىنە باسىپ الىپ حاتتىڭ بەتىن.
كەتتىڭ دەپ نەگە تاستاپ مەنى قيىپ،
الادى اندا-ساندا حاتتان ءسۇيىپ.
ءماجنۇندى ءزايىت كەلىپ قۇشاقتايدى،
كوزىنىڭ و دا الا الماي جاسىن تىيىپ.
ول-داعى اقىلىنان كەتتى اداسىپ
جۇرەگىن eciل-دەرتى قايتا باسىپ.
بولسا دا جانى تەمىر شىداتا ما،
قوشتاسىپ جازىلعان حات امانداسىپ.
كوتەردى ەسىن جيىپ ءزايىت باسىن،
جەك كوردى حات ءسوزىنىڭ ماعىناسىن.
ءماجنۇندى ۋاتۋعا ءسوز ايتادى:
«عاشىعىڭ ءتىرى، نەگە زارلاناسىڭ؟
"حاتىندا ءبىر جولىق دەپ ايتقان جوق پا،
باستاما جامان ىرىم،ءازىر توقتا.
ونان دا جولىعۋعا قام قىلايىق، :
ۇمتىلما كۇنى بۇرىن قۇرۋلى وققا.
بوس ويمەن نە قىلاسىڭ بوسقا ەڭىرەپ،
كەتتىڭ دەپ نەگە تاستاپ زارلادىڭ كەپ.
ولمەگەن ونى ەلدى دەپ ءوزىڭ ولسەڭ،
و دا ايتسا نە دەر ەدىڭ تاستادىڭ دەپ.
حاتىنان ءتىرى ەكەنى بايقالادى،
ونىڭ دا كوڭىلى وزىندەي شايقالادى.
سەندەردە عاشىق وتى ازعانا ما،
قالايشا ولمەيمىن دەپ ايتا الادى؟
نانا تۇر قۇداي ءۇشىن بۇل سوزىمە،
بەلگىلى مەنىڭ جايىم بولدى وزىڭە.
كەۋدەمدە جانىم بولسا ءبىر قوسايىن،
جارىڭدى كورسەتەمىن ءبىر كوزىڭە.
اۋەلى مەن كەلەيىن وندا بارىپ،
ونان سوڭ بارامىز عوي قايتا سالىپ.
جولىقپاق ۋاعدامەن جەر دايىنداپ،
قۇماردى ءبىر باسالىق وڭاشا الىپ».
سونى ايتىپ ءزايىت كەتتى شاھار جاققا،
لايلىگە ءتىرى بولسا جولىقپاققا.
ءۇمىتتىڭ ءقاۋىپ پەنەن اراسىندا
تەڭسەلىپ ءماجنۇن وتىر ساندالاقتا:
«ءتىرى مە، ءولى مە ەكەن، كورەمىن بە،
جولىعىپ اماناتىن بەرەمىن بە؟
كەلگەنشە قايتا حابار شىداي الماي،
ءلايلىنى ءبىر كورە الماي ولەمىن بە؟ »
ويلاشى وسى كەزدە ءماجنۇن قانداي؟
جانىپ تۇر تۇلا بويىن ءورت العانداي.
قولىمەن باسىن سۇيەپ سۇپ-سۇر بولىپ،
ءوزىنىڭ بارلىعىن دا بايقاي الماي.
جوعالار دەم الىسى مۇلدە سارقىپ،
ماڭدايىن «ۋھ» دەگەندە جالىن شارپىپ.
وزەگى ۇزىلگەنشە وكسىگەندە،
لەبىزىن الا المايدى قايتا تارتىپ.
مولدىرەپ ەكى كوزى كوككە قاراپ،
بىلمەيمىن قاي تىلەكتى قىلدى تالاپ.
«ءلايلى» دەپ ءالى كەلسە ءبىر ايتادى،
بەتىندە قاندى جاسى تۇر سور تالاپ.
كەي-كەيدە تىرىلگەندەي، ءولىپ كەتىپ،
كوتەرەر قايتا باسىن قالت-قۇلت ەتىپ.
سۋرەتىن كەلىستىرىپ ايتا المادىم،
قولىمدى جىلى جۇرەك دىرىلدەتىپ.
كوڭىلىڭە ءتۇسىردىم بە شىن كەلبەتىن،
مۇندايدى كەلىستىرمەك ءتىپتى شەتىن.
وقىسا ءبىر حۋدوجنيك بۇل ءسوزىمدى،
بۇلجىتپاي سالار ەدى-اۋ ءدال سۋرەتىن.
جىگىتتەر، كىمدى ايايسىڭ مۇنى اياماي،
شىدايدى ول ءعارىپتى كىم اياماي؟
جۇرەگىم، ماحابباتىم توقتاتپايدى،
جازايىن دەسەم-داعى تىم اياماي.
ءبىرجولا ولسە، ايتەۋىر، جۇمىس ءبىتتى،
بۇل ءماجنۇن ەكى ءولىمنىڭ ءبىرىن كۇتتى.
ءزايىت كەپ ءبىر حابارىن بەرگەنىنشە،
بولار ما مۇنان قيىن ۋاقىت ءتىپتى؟
بولساڭ دا شىدار ما ەدىڭ قانداي باتىر،
وسىنداي كۇيدە بولدى ءماجنۇن پاقىر.
ءولى ەمەس، ءتىرى ەمەس بوپ وتىرعاندا
ءبىر ادام شاھار جاقتان كەلە جاتىر.
ءبىر تۇرىپ، ءبىر وتىردى كەلگەنىنشە،
حابارىن نە دە بولسا بەرگەنىنشە.
قايعىدان ومىرىندە ءبىر بوساماي،
قايران جاس قاڭعىپ ءوتتى-اۋ ولگەنىنشە!
زايىتتە جاي باسادى، ەنتەلەمەي،
نە ءتىرى، نە بولماسا ءولدى دەمەي.
ماجنۇنگە ءتۇسى سۋىق كورىنەدى،
نامىسىن الىپ كەلگەن پەرىشتەدەي.
«ەي، ءزايىت، قانداي حابار الىپ كەلدىڭ،
سۇرلانىپ، قانىڭ قاشىپ ناعىپ كەلدىڭ.
شىنىن ايت، ازار بولسا ولگەن شىعار،
ءتىرى دەپ بولماي ىزدەپ بارىپ كەلدىڭ.
جولداسىم، كورگەنىڭدى بۇرىپ ايتپا،
مەنى اياپ ەت-جۇرەگىڭ جىلىپ ايتپا.
جۇزىندە عاشىعىمنىڭ ءولىمى تۇر،
قۇربىمسىڭ، ماعان ايلا قىلىپ ايتپا!»
«عاشىعىڭ، — دەدى، — امان، ماعان نانساڭ،
جالعان دەپ امالىم نە نانباي قالساڭ؟
كۇنى ەرتەڭ جولىعۋعا ءسوز بايلادىم،
باقشادا جولىعاسىڭ، كەشكە بارساڭ.
ءبىز بارىپ وتىرماقپىز كوپ زيراتقا،
باقشا بار وعان جاقىن شاھار جاقتا.
ىمىرتتا ءلايلى كەلمەك باقشاسىنا،
سول جەردە ۋاعدا قىلدى جولىقپاققا».
ناندىردى نە قىلسا دا جىلى سوزبەن،
عاشىعى تىرىلگەندەي كۇدەر ۇزگەن.
وتىردى تاڭ اتقانشا ازار شىداپ،
قان اعىپ جاس ورنىنا ەكى كوزدەن.
بەينەتتى راحات دەسىپ عاشىق جارعا،
تەگىندە، شىنى دا سول بايقاعانعا.
زەينەپپەن جۇرگەندەگى جايىن ايتىپ،
ەرمەك قىپ ءزايىت وتىر ۇزاق تاڭعا.
بۇل ءماجنۇن تۇرا تۇرسىن تاندى كۇتىپ،
كەتپەلىك ءلايلىنى دە ءتىپتى ۇمىتىپ.
باعانا توسەك تارتىپ جاتتى دەپ ەك،
سالماقتى بولىپ دەرتى قايعى جۇتىپ.
ول ءلايلى كۇننەن كۇنگە ناشارلاندى،
ۇيقى جوق، تىنىشتىق جوق، استان قالدى.
ءبىر سۇمدىق دەنەسىنەن سەزدى-داعى،
شاقىرىپ اتا-اناسىن قاسىنا الدى:
«اتا-انام، ءبىر ءسوزىم بار سىزدەرگە ايتار،
ءومىرىن اجالدىنىڭ كىم ۇزايتار؟
كەتەيىن امانداسىپ سىرىمدى اشىپ،
جالعاننان ۋاقىت جەتتى ەندى قايتار.
جىبىرلاپ سورلى جۇرەك قايتا سوقتى،
بولماڭىز ىزدەپ اۋرە كەتكەن جوقتى.
ماجنۇنگە تۋا سالا عاشىق ەدىم،
مىنەكەي بولدىم سوعان ايتقان توقتى.
جاسىمدا-اق شىداماپپىن ونى كورمەي،
قويدىڭدار كورە تۇرا مەنى بەرمەي.
بۇل ءسىزدى تابالاعان ءسوزىم ەمەس،
تاعدىر سول، قالعان شىعار ءجونى كەلمەي.
ەندى مەن سىر ايتۋعا ۇيالمايمىن،
ايتپاۋعا جۇرەگىمدى تىيا المايمىن.
تىرىدەن ەدى كىسى ۇيالا ما؟
ايتەۋىر دۇنيەدە تۇرا المايمىن.
جاستىقپەن بولعانىم جوق جۇرە عاشىق،
كەتپەدىم تىم بولماسا ماۋقىم باسىپ.
شىداماي ءبىر قۇشاقتاپ سۇيەمىن دەپ،
ورتەندى ونە بويىم دەرتىم اسىپ.
كۇيەۋگە بەرمەي جانە قويمادىڭدار،
توي قىلىپ، جۇرتتى جيىپ وينادىڭدار.
سەن بەردىڭ، ءتاڭىرىم بەرمەي ساقتاپ قالدى،
الدى دەپ ەبنسالام ويلادىڭدار.
حاتى بار مالىن سىزگە بەرگەن قاتتاپ،
سىرىنىڭ سوڭدا جازعان ءبارىن داتتاپ.
ءوزىمدى ءجۇزىم تۇگىل ءبىر كورە الماي،
سونان دا قالىپ ەدى قۇداي ساقتاپ.
ءماجنۇننىڭ جانىندا بار جازعان حاتى،
شىقتى قۇر الدى دەگەن جامان اتى.
سارعايىپ قۇسامەنەن ءولىپ كەتتى،
ونىڭ دا مەندە بولىپ ماحابباتى.
ماجنۇنگە جاس كۇنىمنەن باس ۇرۋشى ەم،
ۇيقىمدى ءبىر سول ءۇشىن قاشىرۋشى ەم.
ولگەنىن ەبنسالام سىلتاۋ ەتىپ،
دەرتىمدى ونان بۇرىن جاسىرۋشى ەم.
اتا-انام، مەن ولەمىن، سەن قالاسىڭ،
ايرىلىپ جالعىز قىزدان ساندالاسىڭ.
ولىمگە تايانعاندا تالىپ كەتسەم،
بەتىمنەن سۇيەمىن دەپ قامداناسىڭ.
بەتىمنەن، ەتىمنەن دە سۇيمەڭىزدەر،
بىرەۋدىڭ عاشىعىنا. تيمەڭىزدەر.
دەنەمنىڭ ولسەم-داعى وتى سونبەس،
جالىندى سۇيەمىن دەپ كۇيمەڭىزدەر.
دەسەڭىز جانعا ولشەگەن جالعىز بالام،
كەشىڭ دەر قارىزىڭدى، اتا-انام!
تىلەگىم، ولەرىمدە سۇيمە مەنى،
ماجنۇننەن باسقا جانعا ءتانىم ارام.
قيانات قىلماڭىزدار ءماجنۇن جاسقا،
مەن ءۇشىن قاڭعىردى عوي تاۋ مەن تاسقا.
بارشاسىن دۇنيەنىڭ قىلدى تالاق،
جالعاننىڭ نەسىن الدى مەنەن باسقا!
ولگەن سوڭ قابىرىمە ءماجنۇن كەلەر،
ماڭىمنان اۋلاق كەتسىن وندا وزگەلەر.
جەتپەي مە تىرىلىكتە بەرمەگەنىڭ،
دەنەمدى تىم بولماسا وڭاشا بەر.
باسىمدا زارلانعاندا ءماجنۇن كەلىپ،
شىعا تۇر ءقابىرىمدى وعان بەرىپ.
كۇيەۋىڭ قىزىڭمەنەن قوسىلعاندا،
تۇرعانىڭ ۇيات بولار كوزىڭ كورىپ.
ول كىرەر ءقابىرىمدى اشىپ قويىنىما،
ايقاسىپ سالار قولىن مويىنىما.
بولسا دا ول كيىمشەڭ، مەن جالاڭاش،
ۇناي ما قاراعانىڭ ويىنىما.
لاقاتتى كەڭدەۋ قازعىز سول سىيارلىق،
قىلماسىن ەكەۋىمىزگە ءقابىر تارلىق.
ماجنۇنمەن ءبىر بەيىتتە قوسىلۋعا
قۇدايدان، ەنشاللا، بولار جارلىق.
بۇلجىماي وسى ءسوزىم كەلەر انىق،
بولسا دا سىزگە كۇمان، ماعان قانىق.
قابىرگە كىرىپ ولسە، قوزعاماڭىز،
سىرتىنان جانازا وقىپ قايتسىن حالىق.
ماجنۇنگە حات جازعامىن مۇنان بۇرىن،
قوشتاسقان سول حاتتا بار بارشا سىرىم.
كورسەڭىز، ءۇش قايتارا سالەمىمدى ايتىڭىز.
« الاسارت جاستىعىمدى ەندى اقىرىن».
اكەسى ۋاعدا بەردى: «ۇنادىم، - دەپ، -
قاراعىم، ايتقانىڭدى قىلامىن» دەپ.
«قوش، — دەدى، يمان ايتىپ كوزىن جۇمدى، -
سويلەۋگە باعانادان شىدادىم»، — دەپ.
بولعانىن ءبىر سۇمدىقتىڭ كوزى كوردى،
ويبايلاپ اتا-اناسى جىلاي بەردى.
«ءماجنۇن!» دەپ جان شىعاردا ءۇش ايتتى دا،
جالعاننان ءلايلى ءسۇيتىپ جونەلدى ەندى.
نەمەنە ايتىپ-ايتپاي، دۇنيە شولاق،
ادامنىڭ وسى جۇرگەن ءبارى قوناق.
ەرىتكەن تاس جۇرەكتى قايران ءلايلى،
الدى-ارتى ءومىرىنىڭ بولدى سول-اق.
ەسىركەپ ەلى-جۇرتى كوپ جىلادى،
ءلايلى ءۇشىن قاتتى ۋايىم جەپ جىلادى.
ماجنۇنگە سۇراعاندا بەرمەي قالعان
وبالى اكەسىنە دەپ جىلادى.
ارۋلاپ ەرتەڭ تۇستە جانازالاپ،
قابىرگە الىپ ءجۇردى سولاي قاراپ.
ىشىنە ءبىر كۇمبەزدىڭ قوندى-داعى،
ساندىقتاپ ءمارمار تاسپەن قويدى قالاپ.
سىزدەردەن بىلگەن ءسوزدى ايانبالىق،
بۇل ءبىتتى، ماجنۇنگە اياڭدالىق.
باقشادا جولىعام دەپ كۇتىپ ەدى،
ءبىز ەندى سونىڭ جايىن باياندالىق.
وتىردى تاندى كۇتىپ تالاي زامان،
كۇن شىتىپ، جاقىندادى تۇسكە تامان.
اينالىپ اڭگىمەگە وتىرعاندا،
بۇزىلدى ءماجنۇن ءوڭى ءتىپتى جامان.
قادالدى سۇپ-سۇر بولىپ كوككە قاراپ،
ءزايىت ءجۇر نە بولدى دەپ جاناسالاپ.
«ءلايلىنىڭ جانى كەلىپ شاقىرىپ تۇر،
قاسىندا ءبىرتالاي جان ءجۇر انتالاپ.
ءزايىت-اۋ، ءلايلى ساعان كەز كەلدى مە،
شىنىمەن مەنى تاستاپ جونەلدى مە؟
ءلايلىنىڭ وتكەنىنە كوزىم جەتتى،
دۇرىس ايت، كەشە ءولدى مە، جاڭا ءولدى مە؟ »
«قاراعىم، — دەدى ءزايىت، - كەشە كەتكەن،
كەزىمدە وتكەن ەكەن جاڭا جەتكەن.
بولعان سوڭ ابدەن قويىپ ايتايىن دەپ،!
مەن سىزدەن جاسىرىپ ەم سو سەبەپتەن.
كەشە ايتسام كەشىكپەيسىڭ، تەز باراسىڭ،
ءلايلىنى ءولىپ جاتقان باس سالاسىڭ.
قۇشاقتاپ ءولىپ كەتەر دەپ ويلادىم،
ولىمگە ونسىز-داعى قاسقاراسىڭ».
«ءزايىت-اۋ! ەندى وتىرمىز كىمگە اينالىپ،
مەن ءتىرى جۇرە ادام با ونان قالىپ؟
جۇر-جۇرلەپ جانى كەلىپ شاقىرىپ تۇر،
ءقابىرىن تۋرا كورسەت تەز اپارىپ».
توقتاماي سونى ايتتى دا كەتىپ قالدى،
ءلايلىنىڭ بەيىتىنە جەتىپ باردى.
تۇلكى العان قىران بۇركىت سىقىلدانا،
قۇشاقتاپ قۋ مولانى جاتىپ الدى:
«قاراعىم! نەگە كەتتىڭ الا كەتپەي،
قور بولىپ مۇراتىما قالدىم جەتپەي.
سەن ءۇشىن تىنىم الماي ءۇش جىل جاندىم،
ارتىڭا تاستاپ كەتتىڭ راحىم ەتپەي!
قاراعىم! مەن ولگەن سوڭ، نەگە ولمەدىڭ،
بىلەسىڭ، ءبىر سەن ءۇشىن نە كورمەدىم.
جانىڭنان جانىمدى ارتىق كورگەنىم جوق،
تارتايىن بەينەتىڭدى دەپ ولمەدىم.
سوزىڭە نە دە بولسا كونبەس پە ەدىم،
جانىمدى سۇراساڭ دا بەرمەس پە ەدىم؟
كوزىمشە ەڭ بولماسا ولسەڭ ەتتى،
قۇشاقتاپ جاتىپ سەنى ولمەس پە ەدىم!
عاشىعىم، نەگە كەتتىڭ مەنى تاستاپ،
شاقىرىپ الىپ كەلدى جانىن، باستاپ.
ءقابىردىڭ استىندا سەن، ۇستىندە مەن،
قوسىلماي ولەيىن مەن مولا جاستاپ!
قالقام-اي! قايتا تۇرىپ، جۇرەمىسىڭ،
قابىرگە مەنى دە الا كىرەمىسىڭ؟
«ولگەن سوڭ تيگىزەيىن دەنەمدى»، — دەپ،
حاتىندا جازعانىڭدى بىلەمىسىڭ؟
ولسەڭ دە كەلگەنىم جوق قاشايىن دەپ،
ماۋقىمدى كەلىپ تۇرمىن باسايىن دەپ.
حاتىندا الداماساڭ، تاعى ايتقانسىڭ،
«سەن كەلسەڭ، قويىنىمدى اشايىن»، - دەپ.
سەن كەتتىڭ، ءتىرى قالدىم، ۇلعايدى ارمان،
ايرىلىپ سورلى بولدىم عاشىق جاردان.
ايتقانىڭ قاتە بولىپ كورىپ پە ەدى
ولگەن سوڭ بولا ما ەندى ءسوزىڭ جالعان.
تىلىڭنەن سورعىز دەدىڭ، بەرمەدىم بە،
جەرىڭە ۋاعدالاسقان كەلمەدىم بە.
قارىزىم مويىنىندا كەتكەن جوق پا،
ءجۇزىڭدى شىنىمەنەن كورمەدىم بە؟
دەمە سەن «ءولىپ قالدىم، سەن مەنەن قاش»،
ايتقانىڭ راس بولسا، ءقابىرىڭدى اش!
جاتالىق ءبىر ورىندا قۇشاقتاسىپ،
بولساق تا مەن كيىمشەڭ، سەن جالاڭاش».
جىبەردى سول ءقابىردى ءتاڭىرىم جارىپ،
ءلايلىنى قۇشاقتادى ءماجنۇن بارىپ.
قايتادان قالىبىنا ءتۇستى ساندىق،
قوسىلدى وسىلايشا ەكى ءعارىپ.
ءقابىردىڭ ءزايىت-تاعى باسىندا ەدى،
كەتە الماي جولداسىنىڭ قاسىندا ەدى.
جالعاننان ءسويتىپ ءوتتى ءلايلى، ءماجنۇن،
سول جىلى ءدال ون التى جاسىڭدا ەدى.
سىرتىنان جانازا وقىپ حالقى كەتتى،
بۇل ءولىم تالاي جاندى ەڭىرەتتى.
اياماي اجال شىركىن كىمدى المايدى،
ول تۇگىل پايعامبارعا قازا جەتتى.
ءزايىت پەن ءلايلى، ءماجنۇن اتا-اناسى
زارلاۋمەن سوندا تۇرىپ ءوتتى جاسى.
ءماجنۇندى اسىراعان سورلى كەمپىر،
ونىڭ دا سول ارادا ءبىتتى جاسى.
جىگىتتەر، ەندىگى ءسوز — مەنىڭ ءسوزىم،
ماجنۇننەن از-اق كەيىن كورگەن كۇنىم.
مەن ونداي قىزعا عاشىق بولماسام دا،
ءعارىپپىن دەرتى قالىڭ، شىن وسىنىم.
ىزدەگەن عاشىق بولىپ بەس نارسەم بار،
بەرەيىن اتىپ اتاپ، ۇقساڭىزدار:
ماحاببات، عادەلەت پەن تازا جۇرەك،
بوستاندىق، تەرەڭ عىلىم، مىنە، وسىلار.
جاراماس ءسوز ۇعۋعا سىرتقى قۇلاق،
ىشتەگى قۇلاعىڭمەن تىڭدا، شىراق!
بۇلار جوق دۇنيەدە دەپ ويلاما،
قازاقتا ول بەسەۋى بولماس ءبىراق.
ول قايدان تابىلسىن دەپ ويىڭا الما،
ەلدە جوق نارسە عوي دەپ ايتا سالما.
اقىلعا مۇمكىن ءىستىڭ ءبارى «ءماۋجىت»،
ولگەنشە ىزدەنىپ ب ا ق، قاپى قالما.
ماحاببات بۇرىن ءولدى، مەن ءتىرىمىن،
كوپ ءيتتىڭ جۇلىپ جۇرگەن جەمتىگىمىن.
باستا ب ا ق، قولدا داۋلەت بولسا-داعى،
وسى ەلدىڭ ءوز ويىمشا كەمىتىمىن.
اق جۇرەك، عادەلەتكە قولىم جەتپەي،
قۋ جانىم قۋارىپ ءجۇر ءولىپ كەتپەي.
ىشىندە كوپ ارامنىڭ جۇرگەنىمشە،
قۇدايىم تەز السا ەكەن تەنتىرەتپەي!
دەگەنىم «قول جەتپەيدى» اقىم ەمەس،
جورىساڭ ءسوزىمدى ولاي، ماقۇل ەمەس.
تاپپادىم تازا جۇرەك، ارمانىم سول،
ادالعا ەلى-جۇرتىم جاقىن ەمەس.
قازاقتا قايدان بولسىن تەرەڭ عىلىم،
ءتۇبى ارام ايلا قۋعان وڭكەي جىلىم.
ىزدەگەن بەس ءىسىمنىڭ ءبىرىن تاپپاي،
نە بولدى قايعى بولماي كورگەن كۇنىم؟
ءوزىم دە تاپ باسپايمىن عادەلەتكە،
ۇرعىزباي كەتەيىن دەپ كوپ جەڭدە جە.
سونىمەن ءوز بويىمدى ارامدادىم،
ايتارلىق ەمىڭ بار ما مۇنداي دەرتكە؟
قۇبىلدىم، قۇيقىلجىدىم، شاتىپ باقتىم،
ءبىر مەزگىل بىلمەگەنسىپ جاتىپ باقتىم.
شىداتپاي شىمبايىما باتىرعان سوڭ،
ول اتسا، مەندە ولاردى اتىپ باقتىم.
جىنداندى ءبارى بىردەي بارعان سايىن،
تەرەڭگە كەتە بەردى سالعان سايىن.
كوڭىلىم دۇنيەدەن سۋي بەردى،
حالقىمنان كۇدەر ءۇزىپ قالعان سايىن.
العان جوق ەشكىم جەڭىپ ءوزىمدى ءولى،
كەتكەن سوڭ نە قىلايىن ەلدىڭ ءسانى.
ماحاببات، جىلى جۇرەك، اق پەيىل جوق،
قۇرىسىن مەنى ءبۇيتىپ «حان» قويعانى.
ماجنۇننەن مەنىڭ دەرتىم بولدى قالاي؟
باسىمدا بار ەمەس پە قايتىم تالاي؟
مال ەمەس، مانساپ ەمەس ىزدەگەنىم،
جازىلماس جارا بەرگەن قۇدايىم-اي!
بوستاندىق— بويىمداعى ءبىر ارماندا،
ءوزىمدى-وزىم بيلەپ جۇرە العاندا.
ەرىكسىز نە ءسۇيدىرىپ، نە كۇيدىرمەي،
قويا ما قازاق تىنىش بۇ جالعاندا؟
نە قۋلىق، نە سۇمدىقپەن جۇمىسىم جوق،
الداعان ايلا قىلىپ ءبىر ءىسىم جوق.
ارسىزبەن ارانى اشىق ارپالىسىپ،
جالعاندا تاقاتىم جوق، تىنىسىم جوق.
باسىندا ءماجنۇن بولدى بارعا عاشىق،
جولىندا ءبىر ءلايلىنىڭ جانتالاسىپ.
مەن سورلى جوققا عاشىق بولىپ ءوتتىم،
مەنىكى كەتكەن جوق پا ونان دا اسىپ؟
قازاقتا عادەلەتتى عالىم بار ما؟
بۇل كۇندە مومىن جەمتىك زالىمدارعا.
مۇنىم نە، جوققا عاشىق بولعان ەمەي،
ماجنۇنشە زارلاماسقا ءحالىم بار ما؟
بولسا دا سىرتىم بۇگىن، ءىشىم تۇگىن،
ۇزەدى ءتىرى جاننان كىم ءۇمىتىن.
ءولى دەپ ەسەپ قىلساڭ بولار مەنى،
دەۋشى ەدىم تۋىسقانعا ەرتە كۇنىن.
مۇنىمدى ەسكەرمەدى بىردە-بىرى،
قويادى ەستيدى دە ونى قۇرى.
تالايدان ءسوزىم اناۋ، ءوزىم مىناۋ،
جۇرەر دەپ ويلايدى ەكەن قانشا ءتىرى.
اق جۇرەك تابا المادىم ەلدى شارلاپ،
حالقىم دەپ جابىرقادىم كۇندە زارلاپ.
ءلايلىنىڭ قابىرىنە بارعاندايمىن،
تابامىن مەن دە ءقابىر ءبىر كۇن قارماپ.
دەرتىمدى اسىرماڭىز، بوگەڭىزدەر،
ماقتايدى ءوزىن-وزى دەمەڭىزدەر!
ونى ايتساڭ، سۇيەگىمدى كەمىرگەنىڭ،
جەمتىكتى يتتەن قالعان جەمەڭىزدەر.
ونىڭ جە، كىمىڭ جەسەڭ جەمتىگىمدى،
تويماساڭ تولتىرا بەر كەمتىگىڭدى.
ادامعا ادام ەتى حالال ەمەس،
ءوزىڭ ءبىل ويلاماساڭ ەڭ ءتۇبىڭدى.
قۋانساڭ ەتىم ساعان بۇيىرعانعا،
قاسقىرشا تابانداپ تارت سىدىرعاندا.
مەنى جەپ تىرىلىكتە تايماساڭ دا،
تويارسىڭ كوزىڭە قۇم قۇيىلعاندا.
تاعى جۇت قارىنىڭدى تومپايتپاسام،
بولماسسىڭ ءبىر جولاتا شوڭقايتپاسام.
قىل كوپىر، تاس تارازى قۇرىلعاندا،
اۋزىم جوق ءازىر مەنىڭ، سوندا ايتپاسام!

---