InfoHub Logo

1. جولاۋشىنىڭ ءبىر ەشكىسى، ءبىر كاپۋستاسى، ءبىر قاسقىرى بار. ول وزەننىڭ ءبىر جاعىنان ەكىنشى جاعىنا ەكى ورىندى قايىق ارقىلى ءوتۋى كەرەك. جولاۋشى ەشكىنى، كاپۋستا جانە قاسقىردى وزەننەن قالاي وتكىزدى؟ قاسقىردى ەشكىمەن قالدىرا المايدى، ال ەشكىنى كاپۋستامەن قالدىرا المايتىنى بەلگلى بولسا؟

شەشىمى: ول ءۇشىن ۇشەۋىن دە قاداعالاۋسىز قالماۋى كەرەك. ءبىرىنشى قاتىناعاندا جولاۋشى وزەننىڭ ار جاعىنا ەشكىنى اپارادى. ەكىنشى قاتىناعاندا جولاۋشى قاسقىردى الادى، كاپۋستا قالادى. وزەننىڭ ار جاعىنا جەتكەن سوڭ قاسقىردى قالدىرىپ، ەشكىنى قايتادان وزەننىڭ بەر جاعىنا اكەلەدى. ءۇش قاتىناعاندا ەشكىنى قالدىرىپ، كاپۋستانى وزەننىڭ ار جاعىنا اپارادى. كاپۋستانى قالدىرادى دا، ءوزى بەر جاققا قايتا ورالادى. ءتورت قاتىناعاندا ول ەشكىنى وزەننىڭ ار جاعىنا شىعارادى.

2. ايدىننىڭ اسقاردان بويى ۇزىن، ءبىراق جاناتتان كىشى. كىم ۇزىن؟

شەشىمى: جانات - ۇزىن

3. مەنىڭ اتىم مەدەت مەنىڭ تاتەمنىڭ ءبىر عانا ءىنىسى بار. مەنىڭ تاتەمنىڭ ءىنىسىنىڭ اتى كىم؟

جاۋابى: مەدەت

4. تەرمومەتر اياز بولعاسىن – ءۇش گرادۋس كورسەتىپ تۇر. وسىنداي ەكى تەرمومەتر نەشە گرادۋس كورسەتەدى؟

جاۋابى: ءۇش

5. تىك ءتوربۇرىشتى بولمەگە ءاربىر قابىرعاسىندا ءۇش بولاتىنداي سەگىز ورىندىقتى ورنالاستىرۋ كەرەك. ورنالاستىرىڭدار. جاۋابى:

6. بولمەدەگى ءار بۇرىشتا ءبىر مىسىقتان جانە وعان قاراما-قارسى ءۇش مىسىقتان وتىرسا، بولمەدە نەشە مىسىق بار؟

جاۋابى: 4 مىسىق

7. ۇستەل ۇستىندە ءۇش ستاكان شيە تۇر. مارات ءبىر ستاكان شيەنى جەپ قويدى. نەشە ستاكان قالدى؟

جاۋابى: ءۇش ستاكان

8. جۇگىرۋ جارىسىنان اسەت، مارات، تالعات ءۇش ورىندى الدى، ەگەر: مارات ەكىنشى ورىن الماسا، ال تالعات –ءۇشىنشى ورىن الماسا، كىم قانداي ورىن الدى؟

جاۋابى: 1-مارات، 2-اسەت، 3-تالعات

9. بەس شىرپى تاياقشاسىنان ەكى ءۇشبۇرىش قۇرۋ كەرەك. قۇراڭدار.

10. كوشەدە ەكى اكەسى، ەكى بالاسى، جانە اتاسى نەمەرەسىمەن قىدىرىپ ءجۇر. كوشەدە نەشە ادام ءجۇر؟

جاۋابى: ۇشەۋ

11. ەكى بالا شاحماتتى ەكى ساعات وينادى. ولاردىڭ ءارقايسىسى نەشە ساعات ويلادى؟

جاۋابى: ەكى ساعات

12. دوپتى لاقتىرعاندا، دوپ سول ىزىمەن كەرى قايتۋ ءۇشىن ونى قالاي لاقتىرۋ كەرەك؟

جاۋابى: جوعارى

13. قاراڭعى بولمەدە مايشام مەن كەروسين لامپاسى بار. ءبىرىنشى نە جاعاسىز؟

جاۋابى: شىرپى

14. سۋعا قاي كەزدە قولدى كەسىپ الۋعا بولادى؟

جاۋابى: ەگەر ونى مۇز ەتىپ قاتىرسا

15. ءۇش ليترلىك جانە بەس ليترلىك سۋدى قالاي ولشەۋگە بولادى؟

جاۋابى: 3+3=6 6-5=1 3+1=4ل

16. بەس گنومعا ءۇش قىزىل جانە ءتورت كوك كاپيۋشوندى كورسەتەدى. قاراڭعىدا ءۇش قىزىل جانە ەكى كوك كاپيۋشوندى گنومداردىڭ باستارىنا كيگىزەدى. قالعان كاپيۋشوندار جاسىرىلادى. جارىق جاعىلادى. گنومداردىڭ قايسىلارى ءوز باستارىنداعى كاپيۋشوننىڭ ءتۇسىن تابا الادى؟

شەشىمى: ەكى كوك ءتۇستى كاپيۋشون كيگەن گنومدار تابا الادى. سەبەبى كوك كاپيۋشون كيگەن گنوم الدىندا ءۇش قىزىل جانە ءبىر كوك كاپيۋشون كيگەن گنومدار ءتۇرادى. ال قىزىل كاپيۋشون سانى ءۇش، قالعانى كوك. سوندىقتان ءوز باسىنداعى دا كوك.

17. ءۇش گنوم بار. سول ءۇش گنومعا ءۇش قىزىل جانە ءۇش كوك كاپيۋشوندى كورسەتەدى. قاراڭعىدا ۇشەۋىنە ەكى قىزىل جانە ءبىر كوك كاپيۋشوندى كيگىزىپ، قالعاندارىن جاسىرادى. گنومداردىڭ قايسىسى ءوز باسىنداعى كاپيۋشونىڭ ءتۇسىن تابا الادى؟

جاۋابى: ەشقايسىسى

18. ءۇش وقۋشى ءۇش مەكتەپتەن لاگەرگە كەلدى. تاربيەشى ولاردان كىم قاي مەكتەپتەن كەلگەندەرىن سۇرادى. وعان: بەيبىت: مەن 24-شى مەكتەپتە، ال ايدىن 8ء-شى مەكتەپتە وقيدى. ايدىن مەن 24ء-شى مەكتەپتە، ال بەيبىت 30-شى مەكتەپتە وقيدى. دياس: مەن 24ء-شى 5 قۇراستىرعان: ماجەنوۆا جاڭاگۇل، باينازاروۆ تالعات مەكتەپتە، ال بەيبىت 8ء-شى مەكتەپتە وقيدى دەدى. تاربيەشى مىنا جاۋاپتاردان تۇك تۇسىنبەدى. سوسىن ءۇش وقۋشى ايتقاندارىنىڭ ءبىرى عانا دۇرىس ەكەنىن مويىندادى، ال ەكەۋى وتىرىك دەدى. وقۋشىلاردىڭ ايتقاندارىنىڭ قايسى راس، قايسى جالعان؟ كىم قاي مەكتەپتە وقيدى؟

شەشۋى: بەيبىتتىڭ ءبىرىنشى ايتقانىن دۇرىس دەپ الايىق، وندا ەكىنشىسى وتىرىك. وندا، ايدىن 8 مەتەپتە وقيدى. وندا ايدىن مەن دياستىڭ ءبىرىنشى ايتقانى وتىرىك. وندا ولاردىڭ ءبىرىنشى ايتقاندارى راس بولۋ كەرەك. قاراما- قايشىلىققا اكەلەدى. ەندى بەيبىتتىڭ ەكىنشى ايتقانى راس دەپ الايىق. وندا ايدىن 24-تە وقيمايدى. بەيبىت 30-دا وقىسا، وندا ول 8-دە وقىمايدى. بەيبىت 30-دا، ايدىن 8-دە، دياس 24-تە وقيدى.

19. ون ەكى ليترلىك بوشكەدە كۆاس بار، سونى سەگىز ليترلىك جانە ءۇش ليترلىك ەكىگە تەڭ قالاي بولۋگە بولادى؟

شەشىمى: 12-3=9 9-3=6 6=6

20.10 ليترلىك بوشكەدە سۋ بار جانە 7 ليترلىك، 2 ليترلىك بوس ىدىستار بار. ەكى ىدىسقا 5 ليتردەن سۋدى قالاي تەڭ بولۋگە بولادى؟

شەشىمى: 10-7=3 7-2=5 2+3=5

21. توعىز ليترلىك جانە ءتورت ليترلىك ەكى ىدىس بەرىلگەن. وسى ىدىستاردىڭ كومەگىمەن باكتان التى ليتر سۋدى قالاي الۋعا بولادى؟ (سۋدى باكقا قايتا قۇيۋعا بولادى)

شەشىمى: 9-4-4=1 9-4=5 5+1=6

22. 8 ل، 5 ل، 3 ل ىدىستار بەرىلسىن. 8 ل ىدىس سۋعا تولى. ەندى وسى سۋدى ەكى ىدىسقا 4 ليتردەن قالاي تەڭ بولۋگە بولادى؟

شەشىمى: 8-5=3 5-3=2 3+3=6 6-2=4

23. ويلاعان سانعا ءبىردى قوستىم، قوسىندىنى ەىگە كوبەيتتىم. كوبەيتىنىدىنى تورتكە ءبولدىم. بولىندىدەن ءۇشتى ازايتتىم. ءبىر شىقتى. مەن قانداي سان ويلادىم؟

شەشىمى: (((x+1)*2)/4)-3=1 x=7 6

24. موتوسيكل جۇرگىزۋشىسى اۋىلعا كەلە جاتقاندا جولدان وزىنە قارسى ۇش جەڭىل ماشينا جانە ءبىر كامازدى كەزدەستىردى. اۋىلعا نەشە ماشينا بارا جاتىر؟

جاۋابى: ءبىر عانا موتوسيكل

25. سىنىپتا 35 وقۋشى بار. قىزدار ۇلداردان ۇشكە ارتىق. سىنىپتا ۇلدار قانشا ، قىزدار قانشا؟

شەشىمى: x+x+3=35 x=16(ۇ) ح+3=16+3=19(ق)

26. ەسەپتەڭىز. 7500*8001+8001*3500

شەشىمى: 7500*8001+8001*3500=8001*(7500+3500)=8001*10 000

27. 30 مارعۇلان ءۇش كۇندە ءجۇز كونۆەرت ساتىپ الدى. وسى ءۇش كۇننىڭ بىرىندە ول كەم دەگەندە وتىز ءتورت كونۆەرت العانىن دالالدەڭدەر.

شەشىمى: 100=33*3+1

28. مەكتەپتە ءتورت ءجۇز وقۋشى بار. ولاردىڭ ەڭ بولماعاندا ەكەۋى ءبىر كۇندە تۋعانىن دالەلدەڭىز.

شەشىمى: (ديريحلە ءپرينسيپى) 1 جىلدا 365، 366 كۇن بار. دەمەك، ولاردىڭ ەڭ بولماعاندا ەكەۋى ءبىر كۇندە تۋعان.

29. سيقىرلى الما اعاشىندا العاشىندا ون بەس بانان ، جيىرما اپەلسين ءوسىپ تۇر. ەگەر اعاشتان ءبىر جەمىستى ۇزسەك، وندا ءدال سونداي جەمىس ءوسىپ شىعادى، ول ەگەر ءبىر ۋاقىتتا ەكى بىردەي جەمىس ۇزسەك- اپەلسين، ال ەگەر ءبىر ۋاقىتتا ەكى ءار ءتۇرلى جەمىس ۇزسەك – بانا ءوسىپ شىعادى. الما اعاشىندا ءبىر تۇردەگى جەمىستەر قالۋ ءۇشىن ، جەمىستەرى قانداي رەتپەن ءۇزۋ كەرەك؟

جاۋابى: تالداۋ

30.قوراپتا 25 كگ شەگە بار. تاباقتى تارازى مەن ماسساسى ءبىر كگ گير تاستى قولدانىپ، ەكى رەت ولشەۋ ارقىلى قالاي 19 كگ شەگە الۋعا بولادى؟ جاۋابى: 12+1كگ=13 12/2=6 6=6 13+6=19

31.1،2،3 سيفرلارىنىڭ ءارقايسى قايتالانبايتىنداي ەتىپ قۇراستىرىلعان بارلىق ءۇش تاڭبالى سانداردىڭ قوسىندىسىن تاپ.

شەشىمى: مۇمكىن نۇسقالاردى ىرىكتەۋ 2 3 1 3 2 1 3 * 2 3 1 1 2 3 2 1

32. شارشىنىڭ قابىرعاسىن ءۇش ەسە ۇلكەيتسە، ونىڭ اۋدانى نەشە ەسە ۇلكەەدى؟

جاۋابى: 9 ەسە

33. سەلودان قالاعا دەيىن ۆەلوسيپەدشى 20 كم/ساع جىدامدىقپەن، ال قايتار جولدا 10 كم/ساع جىلدامدىقپەن ءجۇرىپ ءوتتى. ۆەلوسيپەدشىنىڭ ورتا جىلدامدىعىن تاپ.

شەشىمى: (20+10)/2=15

34. جۇپ ساندى ۇشكە بولگەندە قالدىق قانداي بولۋى مۇمكىن.

جاۋابى: 1 جانە 2

35. دوڭگەلەك بويىندا 60 رىسار مەن وتىرىكشىلەر تۇر. وتىرىكشىلەر ءاردايىم وتىرىك ايتادى، رىسارلار ءارقاشان شىندىقتى ايتادى. ءبىراق رىسارلار كەيدە قالجىندايدى، ياعني اراسىندا وتىرىك ايتادى. بۇلاردىڭ ءارقايسىسى «رىسار مەن ءوتىرىشى اراسىندا تۇرمىن» دەيدى. ولاردىڭ اراسىندا ەكى رىسار قالجىندايدى. دوڭگەلەك بويىنداعى وتىرىكشىلەر سانىن تاپ؟

جاۋابى: 20 وتىرىكشى. سەبەبى، 2 وتىرىكشى قاتار تۇرا المايدى جانە 3 رىسار قاتار تۇرا المايدى (تەك 2 رىسار قالجىڭداعاندا عانا قاتار تۇرا الادى). 2 رەت (ررر) بولا المايدى. تەك ءبىر (ءورو) جانە ءبىر (ررر) بولا الادى. قالعانى (ءورر). ءوروررروررورروررورر...ءورر 20-وتىرىكشى، 40-رىسار.

36. دوڭگەلەك بويىندا ون بەس بالا تۇر. ءاربىر قىزدىڭ وڭ جاعىندا ءبىر ۇل تۇر.ۇلداردىڭ جارتىسىنىڭ وڭ جاعىندا ءبىر ۇلدان تۇر، ال قالعان ۇلداردىڭ جارتىسىنىڭ وڭ جاعىندا ءبىر قىزدان تۇر. نەشە قىز؟ نەشە ۇل بار؟

شەشىمى: ءار قىزدىڭ وڭ جاعىندا ۇل تۇرعاندىقتان، قىزدار مەن ۇلداردىڭ جۇپتارى بار(ق،ۇ). ءبىراق ۇلداردىڭ جارتىسىنىڭ وڭ جاعىندا ۇلدار تۇرعاندىقتان، دوڭگەلەك بويىندا قۇۇ بولۋى كەرەك. ال قالعان ۇلداردىڭ جارتىسىنىڭ وڭ جاعىندا قىزدار بولۋى كەرەك. 5-قىز، 10-ۇل.

37. ارمان چەرنوۆيكتە ەسەپ شىعارىپ، ونى داپتەرگە كوشىردى.ءبىراق جاقشالاردى قالاي قويعانىن ۇمىتتى. ونىڭ ەسىندە قالعانى مىناۋ 6*8+20:4-2=40. ارمانعا جاقشالاردى قويۋعا كومەكتەسىڭىز.

جاۋابى: 6*(8+20):4-2=40

38. سۋرەتشى حۋدابەدنوۆ ءبىر ايدا 42 كارتينا سالدى. ولاردىڭ 17-سىندە ورمان، 9-ندا وزەن، ال 13-ندە ورماندا، وزەندە سالىنعان. قالعان كارتينكالاردا تۇسىنىكسىز سۋرەتتەر بار. قانشا تۇسىنىكسىز سۋرەتتەر بار؟ جاۋابى: ەيلەر-ۆەنن دياگرامماسى. (29-17)-13=33 42-33=9

39. ەگەر فيگۋرانىڭ پەريمەترى 32 سم ەكەنى بەلگىلى بولسا، وندا وسى فيگۋرانىڭ اۋدانىن تابىڭىز.

جاۋابى: 16جاعى بار. 32:16=2. كىشكەنتاي كۆادراتتىڭ ءبىر قابىرقاسىنىڭ ۇزىندىعى - 2سم. كىشكەنە كۆادرات اۋدانى: S=2*2=4 ۇلكەن كۆادرات اۋدانى ودان ەكى ەسە ۇلكەن S=4*4=16 Kىشكەنە كۆادراتتار -8. S=8*4=32 S=32+16=48

40. ءمۇعالىم وقۋشىلارعا 415327 جانە 8373 ساندارىنىڭ كوبەيتىندىسىن تابۋدى بەردى. جانىبەك ەسەپتى ءبىرىنشى ورىنداپ، جاۋابى 328363624 دەدى. -بۇل قاتە، -دەدى اليشەر -نەگە، سەن ءالى شىعارعان جوقسىن عوي، -دەپ جانىبەك اشۋلاندى. - سوندا دا ونىڭ قاتە ەكەنىن كورىپ تۇرمىن، -دەدى اليشەر. كىمدىكى دۇرىس؟

شەشىمى: جانىبەك دۇرىس ايتتى. 1) سوڭعى سيفرالاردىڭ كوبەيتىندىسى بىرگە اياقتالۋى كەرەك. 2) ەكى تاق ساننىڭ كوبەيتىندىسى تاق سانعا اياقتالۋى كەرەك.

41. وتباسىدا ءتورت بالا بار. ولاردىڭ جاستارى: 5، 8، 13، 15. بالالاردىڭ اتتارى: جانىبەك، رايحان، سالتانات،جانات. قىزداردىڭ بىرەۋى بالا- باقشاعا بارادى. جانىبەكتەن ۇلكەن، رايحاننىڭ جاسىنا جاناتتىڭ جاسىن قوسساڭ، ۇشكە بولىنەدى. جانات كىم؟ قىز با، ۇل ما؟

ج-بى: (5+13)=18:3 رايحان > جانىبەك. رايحان ون ۇشتە، جانات بەستە. ەڭ كىشكەنتايى بەستە، ول-جانات، دەمەك ول بالاباقشاعا بارادى. جانات-قىز.

42. ءادىل تاقتاعا ەكى سان جازدى. مەيرامبەك ولاردىڭ قوسىنداسىن قاسىنا جازدى. جانىبەك تاقتاداعى ءۇش سانىن قوستى. ەگەر مەيرامبەكتىڭ جازعان سانى بەس بولسا، جانىبەك تاپقپن قوىندى نەشەگە تەڭ؟

جاۋابى: 5+5+10=20

43. 8*8 كەستەسىندە ون جەتى كلەتكانى بوياپ، جانە وسى بويالعان كلەتكالار قاتار تۇراتىنداي ەتىپ ورنالاستىرۋعا بولا ما؟

جاۋابى: جوق. كەستەنى 2*2 بولاتىن 16 كۆادراتقا بولەيىك . وندا وسى ەكى كلەتكانىڭ بىرەۋى بويالعان بولادى، ولار كورشىلەس بولادى.

44. تۋريستىك اگەنستۆو «دۋرەمار» كاراباسقا «قياليلار الەمىنە» ءۇش بيلەتتى، ياڭني ەكى ۇلكەن ادامعا جانە ءبىر بالاعا ارنالعان بيلەتتەردى -3543 تەڭگەگە بەرەمىز دەدى. بالالارعا ارنالعان بيلەت ۇلكەن ادامدارعا ارنالعان بيلەتتەن بەس ءجۇز تەڭگەگە ارزان. كاراباس ولاردىڭ ءوزىن الداپ تۇرعانىن قالاي ءتۇسىندى؟

جاۋابى: 1) ەگەر بالانىڭ بيلەتىنىڭ قۇنى ۇلكەندەردىكىمەن بىردەي بولسا، وندا بيلەتتىڭ قۇنى 3543+500=4043 بولاتىن ەدى. ءبىراق 4043 ۇشكە بولىنبەيدى. 2) ح-ۇلكەن ادامنىڭ بيلەتىنىڭ قۇنى. 3x-500=3543 3x=3543+500 X=4043/3 تەڭدەۋدىڭ ناتۋرال شەشىمى جوق.

45. ءۇش تاڭبالى ساننىڭ سوڭعى ەكى سيفرلارىنىڭ ورىندارىن اۋىستىرىپ، العاشقى ءۇش تاڭبالى سانعا قوستى. ودان 195... دەپ باستالاتىن ءتورت تاڭبالى سان شىقتى. وند العاشقى ءۇش تاڭبالى سان شىقتى. وندا العاشقى ءۇش تاڭبالى ساننىڭ سوڭعى ءسيفرى قانداي ساندار بولۋى مۇمكىن؟

جاۋابى: cba + cab ------ 195 * ەكى بىردەي ساننىڭ قوسىندىسىنان (c+c) جۇپ سان شىعۋ كەرەك. Cوندىقتان b جانە a ساندارىنىڭ قوسىندىسى 10-نان ۇلكەن، ياعني 14-كە تەڭ. سوندىقتان ا ءسيفرى 5-تەن كىشى بولا المايدى. دەمەك ا ءسيفرىنىڭ ورنىنا 5-تەن 9-عا دەيىنگى سانداردى قويۋعا بولادى.

46. ا قالاسىنان ۆ قالاسىنا پەچكين جولعا شىقتى. ال ماتروسكين كەرىسىنشە ۆ قالاسىنان ا قالاسىنا شىقتى. ولار كەزدسكەسىن، پەچكين قايتادان كەرى ءجۇردى، ال ماتروسكين سول جۇرگەن جولىمەن جۇرە بەردى. پەچكين ا قالاسىنا ماتروسكيننەن 30 مينۋتقا ەرتە كەلەدى جانە ونىڭ جىلدامدىعى ماتروسكيننىڭ جىلدامدىعىنان 6 ەسە كوپ ەدى. ۆ قالاسىنان ا قالاسىنا دەيىن ماتروسكين قانشا ۋاقىت جىبەردى؟

جاۋابى: كەزدەسكەنگە دەيىن پەچكين ماتروسكيننىڭ جۇرگەن جولىنان 6 ەسە ارتىق جول ءجۇردى. پەچكين ا قالاسىنا قايتا ورالعانعا دەيىن ماتروسكين كەزدەسكەەنشە دەيىن جۇرگەن جولىنداي جول ءجۇردى. دەمەك، ماتروسكينگە 30مينۋت ىشىندە ءالى جۇرگەن جولىنىڭ بەسەۋىندەي ءجۇرۋ كەرەك. 30:5=6 مين. دەمەك، ماتروسكين پەچكينگە كەزدەسكەنشە دەيىن 6 مين جۇرگەن وندا 6+6*6=42مين.

47. جاڭا ءۇي سالىپ جاتقان بوبەر بوبتىڭ 6 بورەنەسى بار. ولاردىڭ ءارقايسىسىن 6-عا ءبولۋ كەرەك. ول ءوزىنىڭ وتكىر تىستەرىمەن بورەنەنى ءبىر جەردەن كەسۋ ءۇشىن 1 مينۋت ۋاقىتىن جىبەرەدى.بارلىق جۇمىسقا ونىڭ قانشا ۋاقىتى كەتەدى؟

شەشىمى: بورەنەلەردىڭ بىرەۋىن 6-عا ءبولۋ ءۇشىن 5 رەت كەسۋ كەرەك. 1بورەنەگە- 5مينۋت، 6*5=30 مينۋت.

48. 10 011 + 100 110 010 ورنەگىنەن 0 مەن 1 ءدى اۋىستىرۋعا رۇقسات ەتىلەدى. سولاي نەشە الماستىرۋ جاساپ، 18-گە بولىنەتىن ساندى شىعارۋعا بولادى.

جاۋابى: 2 الماستىرۋ

49. وتباسىندا اناسى، اكەسى جانە 4 بالاسى بار. بالالاردىڭ ورتاشا بويى 120 سم، ال اتا-انالارىنىڭ ورتاشا بويى 174 سم. بارلىق وتباسى مۇشەلەرىنىڭ ورتاشا بويى نەشە سم؟

شەشىمى: 120*4=480 174*2=348 4+2=6 (480+348)/6=138 سم

50. كەسىندىگە ارالارى 1 سم، 2 سم، 3 سم، 4 سم، 5 سم، 6 سم، 7 سم، 8 سم بولاتىنداي ەڭ از نەشە نۇكتە بەلگىلەۋگە بولادى؟

شەشىمى: (5 نۇكتە) ا ۆ س D ە اۆ=ۆس=1 سم سD=DE=3 سم

51. وندىق سيفرلارى بىرلىكتەر سيفرلارىنان ۇلكەن بولاتىن قانشا ەكى تاڭبالى سان بار؟

جاۋابى: 45 سان

52. كەسىندىنىڭ ءارقايسىسىندا 4 نۇكتەدەن بولاتىنداي ەتىپ، ەكى كەسىندىدە قانشا نۇكتەنى ورنالاستىرۋعا بولادى؟

شەشىمى: ەكى كەسىندىنى قيىلىستىرىپ، ورتاسىنا ءبىر نۇكتەنى قويامىز. قالعاندارى سايكەسىنشە. 7 نۇكتە قويۋعا بولادى.

53. ەسەپتەڭىز. 99-97+95-93+91-92+...+7-5+3-1 شەشىمى: 1 مەن 99 ساندارىنىڭ اراسىندا 50 تاق سان. تاق سانداردىڭ ايرىمىن ەكى-ەكىدەن الساق، 25 جۇپ بار. ايىرىمى 2-گە تەڭ. 25*2=50 54. 1-دەن 81-گە دەيىنگى بارلىق ناتۋرال سانداردىڭ كوبەيتىندىسى قانداي سيفرعا اياقتالادى؟

شەشىمى: 0-گە، سەبەبى كەز كەلگەن ساندى 0 سيفرىمەن اياقتالاتىن سانعا كوبەيتكەندە، 0-گە اياقتالاتىن سان شىعادى.

55. 4 قارىنداش پەن 3 جالپى داپتەر 54 تگ، 2 قارىنداش پەن 2 جالپى داپتەر 34 تگ تۇرادى. 8 قارىنداش پەن 7 داپتەر قانشا تگ تۇرادى؟

شەشىمى: 4ق+3جد=54 2ق+2جد=34 جۇيە قۇرىپ، 1 قارىنداش پەن 1 جالپى داپتەردىڭ قۇنىن تاۋىپ الامىز. 1ك-3تگ، 1جد-14 8ك-24تگ، 7جد-98تگ

56. شاحمات تۋرنيرىنە 7 ادام قاتىستى. اركىم ارقايسىمەن ءبىر پارتيادان وينادى. بارلىق وينالعان پارتيالار سانى قانشا؟

شەشىمى: 6+5+4+3+2+1=21 پارتيا

57. تاق سيفرلاردىڭ كومەگىمەن جازىلعان قانشا ەكى تاڭبالى سان بار؟

جاۋابى: 1،3،5،7،9 سيفرلارى ارقىلى 20 سان

58. ءۇش مەترلىك 60 بورەنەلەردى جارتى مەتردەن كەسۋ كەرەك بولسا، ولاردى نەشە رەت كەسۋ كەرەك؟

شەشىمى: 3/0،5=6 بولىك 6 بولىكتى الۋ ءۇشىن بورەنەنى 5 رەت كەسەمىز. 60*5=300 رەت

59. ءۇيدىڭ 1ء-شى قاباتىنان 3ء-شى قاباتىنا كوتەرىلۋ ءۇشىن 52 باسپالداقتى باسىپ ءوتۋ كەرەك. وسى ءۇيدىڭ 1ء-شى قاباتىنان 6-شى قاباتىنا كوتەرىلى ءۇشىن قانشا باسپالداقتى باسىپ ءوتۋ كەرەك؟

شەشىمى: 52:2=26 26+26+26+52=130 ب

60. ءبىر جىلدا ەڭ كوپ دەگەندە نەشە جەكسەنبى بولۋى مۇمكىن؟

جاۋابى: 53

61. اكەسى 27 جاستا بولعاندا بالاسى 3 جاستا بولدى. ال كازىر بالاسىنىڭ جاسى اكەسىنىڭ جاسىنان 3 ەسە كەم. ءارقايسىنىڭ جاسى نەشەدە؟

جاۋابى: 36؛12

62. دۇكەندە 5 ءارتۇرلى كەسە جانە 3 ءارتۇرلى تارەلكە بار. نەشە ادىسپەن 1تارەلكە مەن 1 كەسەنى ساتىپ الۋعا بولادى؟

شەشىمى: 5*3=15

63. دۇكەندە 4 ءارتۇرلى قاسىق، 5 ءارتۇرلى كەسە، 3 ءارتۇرلى تارەلكە بار. نەشە ادىسپەن 1تارەلكە، 1 قاسىق جانە 1 كەسەنى ساتىپ الۋعا بولادى؟

شەشىمى: 4*5*3=60

64. عاجايىپ ەلدە ا،ب،ۆ دەگەن 3 قالا بار. ا قالاسىنان ب قالاسىنا 6 جول، ال ب قالاسىنان ۆ قالاسىنا 4 جول اپارادى. نەشە تاسىلمەن ا قالاسىنان ۆ قالاسىنا جەتۋگە بولادى؟

شەشىمى: 6*4=24

65.تيىندى 3 رەت لاقتىرادى. ونىڭ تىزبەكتەلگەن ءارتۇرلى سيفر جانە ەلتاڭبا جاعى قانشا رەت تۇسەدى؟

جاۋابى: 23

66. 1 كگ، 2 كگ، 3 كگ، .....، 53 كگ، 54 كگ گيرتاستارىن سالماقتارى بىردەي بولاتىن ءۇش ۇيىندىگە ءبول.

شەشىمى: گاۋسس ءادىسى: 1+2+3+...+52+53+54=27*55=1485 1485/3=495

67. 1 كگ، 2 كگ، 3 كگ، .....، 53 كگ، 54 كگ، 55 كگ گيرتاستارىن سالماقتارى بىردەي بولاتىن بەس ۇيىندىگە ءبول.

شەشىمى: 27*56+28=1540 1540:5=308كگ (5 ءۇيىندى)

68. 555555 سانى 3 پەن 5-كە بولىنەدى مە؟

شەشىمى: بولىنەدى، سەبەبى: 1)5-كە اياقتالادى – 5-كە بولىنەدى، 2)سيفرلارىنىڭ قوسىندىسى 3-كە بولىنەدى – 3-كە بولىنەدى

69. ءبىر ەلدە 20 قالا بار. ونىڭ ءارقايسىسى بىر-بىرىمەن اۋەبايلانىستا جۇمىس جاسايدى. بۇل ەلدە نەشە اۋەبايلانىس بار؟

شەشىمى: 19+18+17+....+3+2+1=190

70. پوشتادا 5 ءارتۇرلى كونۆەرت جانە 4 ءارتۇرلى ماركا ساتىلادى. نەشە تاسىلمەن 1 كونۆەرت پەن 1 ماركا ساتىپ الۋعا بولادى؟

شەشىمى: 5*4=20

71. ەگەر كەز كەلگەن حاتتى كەز كەلگەن كۋرەرگە بەرە الاتىن بولساق، ءارتۇرلى 6 حاتتى 3 كۋرەر ارقىلى پوشتاعا نەشە تاسىلمەن جىبەرۋگە بولادى؟

شەشىمى: 3*3*3*3*3*3=729

72. تاقتادا 7 زات ەسىم، 5 ەتىستىك، 2 سىن ەسىم جازىلىپ تۇر. سويلەم قۇراۋ ءۇشىن ءار ءسوز تابىنان ءبىر سوزدەن الۋ كەرەك. مۇنى نەشە تاسلمەن جۇزەگە اسىرۋعا بولادى؟

شەشىمى: 7*5*2=70

73. 10 وقۋشى وليمپيادادا 35 ەسەپ شىعاردى. ولاردىڭ اراسىندا تەك ءبىر ەسەپ، تەك ەكى ەسەپ، تەك ءۇش ەسەپ شىعارعان وقۋشىلار بار. سولاردىڭ ىشىندە بەس ەسەپ شىعارعان وقۋشى بار ەكەنىن دالەلدەڭىز. شەشىمى: ديريحلە ءپرينسيپى: ەگەر n كلەتكاعا n+1 قويان وتىرعىزساق، ءبىر كلەتكادا كەم دەگەندە 2 قويان بار بولادى. 1. قويان ءرولى 2. كلەتكا ءرولى 3. وتىرعىزۋ رەتى 4.

جاۋابى 1+2+3=6 35-6=29 (ەسەپ) 10-3=7 (وقۋشى) 1. ەسەپتەر سانى 2. وقۋشىلار سانى 3. شىعارعان ەسەپتەر سانىنا قاراي 4. a=bc+r 29=7*4+1

74. 5 جاس مامانداردىڭ بارلىعىنا جالاقىعا 1500 تگ بەرىلدى. ولار اقشانى ءبولىپ، ءارقايسى وزىنە 320 تگ تۇراتىن كىتاپ ساتىپ العىسى كەلەدى. بىرەۋىنىڭ ساتىپ الا المايتىنىن دالەلدەڭىز.

شەشىمى: 1500/320=4 1. ماماندار سانى 2. كىتاپتار سانى 3. كىتاپتاردىڭ سانىنا قاراي 4. 1500=320*4+220

75. دوڭگەلەك ۇستەل باسىندا 100 ادام وتىر. ەر ادامدار ايەل ادامداردان ارتىق. دوڭگەلەك بويىمەن بىر-بىرىنە قاراما-قارسى وتىرعان ەكى ادامنىڭ ەر ادام ەكەندىگىن دالەلدەڭىز.

شەشىمى: 1. ادام سانى 2. 50 جۇپ 3. جۇپتارى بويىنشا وتىرعىزۋ 4. ەر ادام كوپ بولعاسىن 1 كلەتكادا 2 ەر ادام وتىرادى.

76. وتىرعان بەس ادامنىڭ ىشىندە تانىس سانى بىردەي 2-دەن كەم ەمەس ادامدار بار ەكەنىن دالەلدەڭىز.

شەشىمى: 1. ادامدار سانى 2. تانىس سانى (0، 1، 2، 3، 4) 3. بىردەي تانىس سانىنا قاراي 4. 2-دەن كەم ەمەس تانىسى بار ادامدار بار.

77. سىنىپتاعى 43 وقۋشىنىڭ داپتەرلەرىنىڭ تۇستەرى 6 ءتۇستى. سولاردىڭ ىشىندە بىردەي ءتۇستى داپتەرلەرى بار 8 وقۋشى تابىلاتىنىن دالەلدەڭىز.

شەشىمى: 1. وقۋشىلار 2. تۇستەر سانى 3. تۇسىنە قاراي 4. 43=7*6+1 7+1=8 13

78. ەكى جاس كوللەكسيونەردىڭ ءارقايسىندا 20 ماركادان جانە 10 زناچوكتان بار. ءبىر ماركاعا ءبىر ماركا، ءبىر زناچوكقا ءبىر زناچوك بەرۋدى ولار شىنايى ايىرباس دەپ اتايدى. وندا ەكى كوللەكسيونەر بىر-بىرىمەن نەشە تاسىلمەن شىنايى ايىرباس جاساي الادى؟

شەشىمى: 20*20=400 10*10=100 400+100=500

79. سورەدە 5 كىتاپ تۇر. جيناق – ءبىر نەمەس بىرنەشە كىتاپتاردان تۇرا الاتىن بولسا، كىتاپتاردى نەشە تاسىلمەن جيناقتارعا بولۋگە بولادى؟

شەشىمى: 5+5*4+5*4*3+5*4*3*2+5*4*3*2*1=325

80. نەشە تاسىلمەن 14 ادامدى جۇپقا بولۋگە بولادى؟

شەشىمى: (1؛13) بۇل ءبىر جۇپتى العان سوڭ، 12 ادام قالدى. (1؛11) ەكىنشى جۇپتى العان سوڭ، 10 ادام قالدى. ......... 13*11*9*7*5*3*1=135 135

81. قاتار تۇرعان ءۇش ناتۋرال سانداردىڭ كوبە»ءتىندىسى 6-عا بولىنەتىنىن دالەلدەڭىز.

شەشىمى: بۇل ءۇش سان اراسىندا 2-گە جانە 3-كە بولىنەتىن سان بار. دەمەك، ۇشەۋىنىڭ كوبەيتىندىسى 6-عا بولىنەدى. مىسالى: 11، 12، 13 نەمەسە 14، 15، 16 ت.ب.

82. 15 بالا 100 جاڭعاق تەردى. ىشىندە 2 بالانىڭ تەرگەن جاڭعاقتار سانىنىڭ تەڭ ەكەندىگىن دالەلدەڭىز.

شەشىمى: (كەرى جورۋ) ءارقايسىنىڭ تەرگەن جاڭعاق سانى ءارتۇرلى دەپ الايىق. وندا 0+1+2+3+4+5+6+7+8+9+10+11+12+13+14=105 ال بىزدە جاڭعاق سانى – 100. بۇل ەسەپكە قايشى كەلەدى. دەمەك، كەم دەگەندە ەكى باوا بىردەي جاڭعاق تەرگەنى دالەلدەندى.

83. مارال 96 پاراقتى قالىڭ داپتەر ساتىپ الىپ، ونىڭ ءاربىر بەتىن 1-دەن 192-گە دەيىن رەت-رەتىمەن تۇگەلدەي نومىرلەپ شىقتى. مارال قالىڭ داپتەردىڭ اراسىنان 25 پاراقتى جىرتىپ الدى جانە سول پاراقتار بەتتەرىندە جازىلعان 50 ساندى بىر-بىرىنە قوستى. وسى سانداردىڭ قوسىندىسى 1990-عا تەڭ بولۋى مۇمكىن بە؟

شەشىمى: جوق. 25 پاراق – 50 بەت – 50 سان جۇپ – ج تاق – ت ج + ت = ت، ت + ج = ت جت جت جت .... جت تج تج تج .... تج مۇنداي جۇپتار بىزدە 25. ال 25 تاق سانداردى قوسساق، تاق سان شىعۋى كەرەك. ال 1990 – جۇپ سان. 14

84. ەڭ العاشقى 36 جاي سانداردان مانيالىق كۆادرات قۇراستىرۋعا بولا ما؟

شەشىمى: جوق، ونىڭ اراسىندا 2 سانى بار. ەگەر كۆادرات قۇرساق، 2 تۇرعان جولدىڭ جانە باعانداعى سانداردىڭ قوسىندىسى تاق بولادى.، ال قالعان جولدار مەن باعاندارداعى سانداردىڭ قوسىندىسى جۇپ بولادى. ج 2 ت ج ج ج ت ج ج ج ج ج

85. شاحمات تاقتاسىن 1*2 دومينوسىمەن ا1 جانە ھ8 كلەتكالارى عانا بوس قالاتىنداي ەتىپ جابۋعا بولادى ما؟

شەشىمى: جوق. ق – قارا كلەتكا، ا – اق كلەتكا ەگەر ا1 جانە ھ8 كلەتكالارىن الىپ تاستاساق، وندا ەكى قارا كلەتكانى الىپ تاستايمىز. ال دومينو شاحمات تاقتاسىندا ءبىر قارا، ءبىر اق كلەتكانى جابادى. ەگەر ەكى قارا كلەتكانى الىپ تاستاساق، قارا كلەتكالار اق كلەتكالاردان از بولادى. سوندىقتان دومينو شاحمات تاقتاسىن جابا المايدى. ق 8 ا 7 ق 6 ا 5 ق 4 ا 3 ق 2 ق ا ق ا ق ا ق ا 1 a b c d e f g h

86. اۋىلدا 100 ادام تۇرادى. ءار كۇن سايىن ولار ۇش-ۇشتەن اۋىلدى كۇزەتۋگە شىعادى. ءبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ، ولار بىر-بىرىمەن ءبىر رەت عانا كۇزەتكە شىققان بولۋى مۇمكىن بە؟

شەشىمى: جوق. ءبىر ادامدى الساق ول ەكى اداممەن كۇزەتكە شىعادى. وندا قالعاندارىن جۇپتارعا بولەيىك: (1+1) – جۇپتار سانى - 49. 1+ (1+1) + (1+1)+ (1+1)+ (1+1)+...+ (1+1)+ (1+1)+1=100 ءبىر ادام 49جۇپپەن كۇزەتكە كەزەك-كەزەك شىعادى، سوندا 1 ادام ارتىق قالادى. ول اداممەن كۇزەتكە شىعۋ ءۇشىن ءۇشىنشى ءبىر ادام كەرەك. ونى 49 جۇپتىڭ اراسىنان عانا الا الامىز. 49 جۇپتىڭ اراسىنان ءبىر ادامدى الساق، وندا ول كۇزەتكە ەكىنشى رەت شىعاتىن بولادى. 15

87. دوڭگەلەك بويىنا توعىز سان جازىلعان: ءتورت رەت 1 سانى جانە بەس رەت 0 سانى جازىلدى. ءار سەكۋند سايىن بۇل ساندارعا مىناداي وپەراسيالار قولدانىلادى: ء-اربىر كورشى تۇرعان ساندار ءارتۇرلى بولسا، ولاردىڭ اراسىنا 0 سانى قويىلادى. ء-اربىر كورشى تۇرعان ساندار بىردەي بولسا، اراسىنا 1 سانى جازىلادى. سوسىن بۇرىنعى جازىلعان سانداردى ءوشىرىپ تاستالىنادى. ءبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ، دوڭگەلەك بويىنداعى ساندار بىردەي بولۋى مۇمكىن بە؟

شەشىمى: جوق. سەبەبى، بىردەي سانداردى الۋ ءۇشىن 1 مەن 0 ساندارى كەزەكتەسۋى كەرەك. ال بۇل ەسەپ شارتى بويىنشا مۇمكىن ەمەس.

88. قوراپتا 101 تيىن بار. ونىڭ ىشىندە 50 تيىن جالعان جانە ولار شىناي تيىنداردان سالماعى بويىنشا 1 گراممعا عانا ايىرماشىلىعى بار (ارتىق نەمەسە كەم ەكەنى بەلگىسىز). المات ءبىر تيىندى الىپ، تاباقتى تارازىنى ءبىر رەت عانا قولدانىپ، ونىڭ جالعان نەمەسە شىنايى تيىن ەكەنىن بىلگىسى كەلەدى؟ المات تيىننىڭ قانداي ەكەنىن بىلە الا ما؟

شەشىمى: يا. المات ول تيىندى 101 تيىن اراسىنان الىپ تاستاسا، 100 تيىن قالادى. 100 تيىندى 50-دەن ەكىگە ءبولىپ، تاباقتى تارازىنىڭ ەكى جاعىنا سالعاندا ولاردىڭ سالماقتارىنىڭ ايرماشىلىعى: - جۇپ سانعا ايىرماشىلىق بولسا، وندا الماتتىڭ الىپ تاستاعان تيىنى - شىنايى، - تاق سانعا ايىرماشىلىق بولسا، وندا الماتتىڭ الىپ تاستاعان تيىنى – جالعان.

89. ءۇش شەگىرتكە ءتۇزۋ سىزىق بويىندا چەحاردا ويىنىن ويناپ جاتىر. ويىن شارتى بويىنشا بىرەۋى ەكىنشىسىنىڭ ۇستىنەن سەكىرەدى، ءبىراق قاتارىنان ەكەۋىنىڭ ۇستىنەن سەكىرە المايدى. 1991 رەت سەكىرىستەن كەيىن ولار باستاپقى ورىندارىنا ورالا الا ما؟

شەشىمى: جوق. ءۇش شەىرتكە – ا، ۆ، س. اۆس اسۆ ۆسا ۆاس ساۆ سۆا سەكىرۋ – اۋىسۋ 1) جالپى سانى – تاق 2) ءار ءتۇرىنىڭ سانى تەڭ ەمەس 3) اۋىسۋ سانى – جۇپ دەمەك، سەكىرۋ سانى جۇپ سان بولۋ كەرەك. ال 1991 – تاق سان.

90. ەسەپتەڭىز. جاۋابى: 5/3 2010 + 2010 + 2010 + 2010 + 2010 2010 + 2010 + 2010

91. فۋتبول كومانداسىندا 11 ادام. وسى ويىنشىلاردىڭ ىشىنەن ءبىر كاپيتان جانە ونىڭ ورىنباسارىن قانشا تاسىلمەن تاڭداپ الۋعا بولادى؟

جاۋابى: كاپيتان رەتىندە 11 ويىنشى بولا الادى. كاپيتاندى تاڭداعاسىن قالعان 10 ويىنشى ونىڭ ورىنباسارى بولا الادى. 11*10=110

92. 1،2،3 سيفرلارى ءبىر رەتعانا كەزدەسەتىن نەشە ءۇش تاڭبالى سان بار؟

شەشىمى: 3! =1*2*3=6

93. قانشا تاسىلمەن ءبىر قاتارعا قىزىل، كوك، جاسىل، سارى شارلاردى ورنالاستىرۋعا بولادى؟

شەشىمى: 4!=1*2*3*4=24

94. اۆتوبۋس ا قالاسىنان ۆ قالاسىنا 40كم/ساع جىلدامدىقپەن باردى. ۆ قالاسىنان ا قالاسىنا 60 كم/ساع جىلدامدىقپەن باردى. اۆتوبۋستىڭ ورتاشا جىلدامدىعى قانشا؟

جاۋابى.: 48 كم/ساع

95. 3728954106 سانىنىڭ سيفرلارىنان 3 ءسيفردى ءوشىرىپ جانە قالعان سيفرلاردىڭ ورنىن ساقتاپ، ەڭ كىشى ساندى تابىڭىز.

شەشىمى: 3،7،9 دەگەن سيفرلاردى الىپ تاستاساق. 2854106 شىعادى.

96. 3 كامپيت جانە 2 شوكولاد 29 تەڭگە تۇرادى. 4 كامپيت جانە 1 شوكولاد 27 تەڭگە تۇرادى. 1 كامپيت قانشا تەڭگە تۇرادى؟ 1 شوكولاد قانشا تەڭگە تۇرادى؟

جاۋابى: 1 كامپيت-5 تگ، 1 شوكولاد-7 تگ

97. گلوبۋستا 17 پاراللەل جانە 24 مەرەديانا سىزىلعان. گلوبۋستىڭ بەتى نەشە بولىككە بولىنگەن؟

شەشىمى: 18*24=432

98. 5-كە بولگەندە قالدىعى 4، 7-گە بولگەندە قالدىعى 6، 9-عا بولگەندە قالدىعى 8-گە تەڭ بولاتىن ەڭ كىشى ناتۋرال ساندى تاپ.

شەشىمى: ەگەر بۇل سان 1-گە ۇلكەن بولسا، ول 5،7،9-عا دا بولىنەتىن بولادى. 5،7،9- دىڭ ەڭ كىشى ورتاق ەسەلىگى:315. 1ء-دى الىپ تاستاساق 314 شىعادى..

99. ءبىر - بىرىنە تەڭ ءتورت بولىككە ءبول.

شەشىمى: الدىمەن ءار شارشىنى 4 بولىككە ءبولىپ تاستايمىز. سوندا بىزدە 12 تەڭ بولىك پايدا بولادى. ال 12ء-نى 4 ءبولۋ وڭاي.

100. سيفرلارىنىڭ كوبەيتىندىسى 132-گە تەڭ بولاتىن ناتۋرال سان بار ما؟ جاۋابىڭدى دالەلدە.

شەشىمى: ونداي سان جوق. 132ء-نىڭ بولگىشتەرىنىڭ اراسىندا 11 دەگەن سان بار. 17

 

سايتتاعى لوگيكالىق سۇراقتار

سايتتاعى ماتەماتيكالىق جۇمباقتار

---