- 21 جەل. 2019 00:00
- 268
ماڭداي تەر
— اتا، مىنانى قاراڭىزشى! بىلتىر وتىرعىزعان كوشەتىم... و-و، مەنەن بيىك بوپ كەتىپتى!
جاسىل جەلەك جايا باستاعان جاس الما اعاشىنا قىزىعا قاراعان كىشكەنتاي ولجاستىڭ ۇنىندە تاڭدانۋدان گورى قۋانىش باسىم. ءوز ەڭبەگىنىڭ جانعانىنا ماساتتانىپ تۇرعان سياقتى.
— وسكەنى جاقسى، قۇلىنىم! دەمەك، كۇتىمى جاقسى! بىلتىر جاز بويى ۋاقتىلى سۋعارىپ، جاقسى قاراعانسىڭ عوي، — دەپ اتاسى ونى ارقاسىنان قاعىپ، كوتەرمەلەپ جاتىر.
— ال مەن شە؟.. — اۋزى بۇرتيا قالعان ولجاسقا اتاسى اڭ-تاڭ.
— سەن نەمەنە؟
— مەن نەگە وسپەدىم؟
اڭگىمە اۋانىن جاڭا اڭداعان اتاسى ەرىكسىز ەزۋ تارتىپ:
— سەن دە ءوستىڭ، — دەپ تۇسىندىرە باستادى. بىلتىر بالاباقشانىڭ دايارلىق توبىندا ەدىڭ، بيىل ءبىرىنشى سىنىپتى ءبىتىردىڭ، مىنە. ويىڭ ءوسىپ، اقىلىڭ دا تولىسىپ كەلەدى. اماندىق بولسا...
— بويىم شە؟.. مىنا قاراڭىز! — الما اعاشىنىڭ تۇبىنە تۇرا قالعان نەمەرەسى توبەسىنە قويعان الاقانىنىڭ قىرىمەن كوشەتتىڭ ءدىڭىن سىزدى. راسىندا بويى ماۋەلەپ كەتكەن كوشەتتىڭ تۇبىنەن عانا كەلەدى ەكەن.
— قۇلىنىم-اۋ، بۇل جەمىس اعاشى عوي. ول تەز ءوسىپ، ماۋەلەپ، تەزىرەك جەمىس بەرۋى كەرەك. ءسويتىپ، «سىيعا — سىي» دەگەندەي، سەنىڭ ەڭبەگىڭدى اقتاپ، بيىل بولماسا دا، كەلەر جىلى ساعان قاپ-قاپ الما سىيلاۋى ءتيىس.
— الما! كەلەر جىلى الما بەرە مە ماعان!؟
المانى ەستىپ ءماز بولعان ولجاس بوي جايىن اپ-ساتتە ۇمىتىپ، ءجۇزى بال-بۇل جايناپ شىعا كەلدى.
— ءيا، قۇلىنىم، اماندىق بولسا، كەلەر جىلى بۇل كوشەتىڭنىڭ جەمىسىن جەيتىن بولاسىڭ. بۇل — سەنىڭ ءوز قولىڭمەن وتىرعىزعان العاشقى جەمىس اعاشىڭ، العاشقى ماڭداي تەرىڭ. جاراتقان يەم بۇيىرتىپ جەگىزسىن دە. ول ءۇشىن سەن بيىل دا مۇنى جاقسىلاپ كۇتىپ-باپتاپ، جاز بويى سۋعارىپ تۇرۋىڭ كەرەك. ءدىڭى مەن جاپىراقتارىنا قاسكوي زيانكەستەردى جولاتپاۋعا ءتيىسسىڭ.
— اتا، ماڭداي تەر دەگەن نە؟
— ءا-ا، ماڭداي تەر دەگەن بە؟ ماڭداي تەر دەگەن — سەنىڭ وسى جەمىس اعاشىنىڭ جايقالىپ وسۋىنە توككەن تەرىڭ، سىڭىرگەن ادال ەڭبەگىڭ. اتامىزدان قالعان «تابان اقى، ماڭداي تەر» دەگەن ءسوز بار. مىنە، الا جازداي وسى باۋ-باعىمىزدى كۇتىپ-باپتاپ، سارى كۇزدە جيناعان جەمىسىمىز ەكەۋمىزدىڭ تابان اقى، ماڭداي تەرىمىز، ياعني ءوزىمىزدىڭ تازا ەڭبەگىمىزدىڭ تولەۋى بولىپ سانالادى. دەمەك، ءوزىمىز ەگىپ، ءوزىمىز وسىردىك، ءوزىمىز جينادىق. ەشكىمنەن سۇراپ تا، ساتىپ تا العان جوقپىز. راس قوي؟
— ءيا!
— ەندەشە، ءبىلىپ قوي، تابان اقى، ماڭداي تەرمەن تاۋىپ جەگەن استان ءدامدى ەشتەڭە جوق. باقىت دەگەنىڭ دە — سول ەڭبەگىڭنىڭ جانۋى، ماڭداي تەرىڭنىڭ جەمىسىن جەۋ دەگەن ءسوز، بالام!
اتاسىنىڭ ساليقالى سوزدەرى كوڭىلىنە قانات بىتىرگەن كىشكەنتاي ولجاس قولىنا شاپ-شاعىن كۇرەگىن الىپ، الما اعاشىنىڭ ءتۇبىن قوپسىتۋعا كىرىسىپ كەتتى. كىشكەنتاي نەمەرەسىنىڭ قۇلشىنىسىنا كوڭىلى سۇيسىنگەن اتاسى دا كەتپەنىن يىعىنا اسىپ، ساياجايدىڭ ەكىنشى جاعىنا اياڭدادى. «ءيا، راببىم، كىشكەنتاي باعبانىڭنىڭ تالابىنا ءوزىڭ مەدەت بەرە گور!»