InfoHub Logo

ميترالدى قاقپاقشا پرولاپسى (مقپ) — سيستولا كەزىندە ميترالدى قاقپاقشالار جارماسىنىڭ سول جۇرەكشەگە قاراي قايىرىلۋى، كوتەرىلۋى؛ الايدا، مقپ تۇسىنىگىنە ميترالدى قاقپاقشانىڭ كەز كەلگەن قايىرىلۋى ەمەس، ونىڭ جابىلۋ تۇسىنان (سىزىعىنان) 3 مم-گە تومەن جىلجۋى جاتادى. ءبىرشاما زەرتتەۋشىلەردىڭ تۇجىرىمى بويىنشا، 3 مم-گە دەيىنگى قايىرۋ قالىپتى جاعداي قاتارىندا.

قازىرگى تاڭدا ميترالدى قاقپاقشا پرولاپسىنىڭ بارلىق نۇسقالارى العاشقى (يليوپاتيالىق) جانە ەكىنشى قايتارا بولاتىن (جۇرە پايدا بولاتىن) دەپ بولىنەدى. العاشقى پرولاپستى ميترالدى قاقپاقشانىڭ سول جاق جۇرەكشەگە قايىرىلاتىن دانەكەر ءتىنىنىڭ اۋرۋىمەن نەمەسە سول جۇرەكشە قۋىسىن تارىلتاتىن جۇرەك دەرتتەرىمەن بايلانىسى جوق. ەكىنشى قايتارا بولاتىن مقپ جۇرەك-قانتامىر اۋرۋلارىنىڭ (جۇرەكتىڭ يشەميالىق اۋرۋى، گيپەرتروفيالىق كارديوميوپاتيا، ريەۆماتيكالىق قىزبا جانە دانەكەر ءتىنىنىڭ جۇيەلى قابىنۋ دەرتتەرى، ريەۆماتيكالىق ەمەس كارديت ت.ب.) سالدارىنان داميدى. بۇل جاعدايدا مقپ كلينيكاسى نەگىزگى دەرتتىڭ اعىمىنا بايلانىستى.

احوكارديوگرافيا (احوكگ) ءادىسى اۋسكۋلتاسيادا بايقالمايتىن پرولاپستى بالادا انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى («جالعان» نەمەسە «مىلقاۋ» مقپ)، سوندىقتان كەيىنگى ۋاقىتتا وسى سيندرومنىڭ جيىلىگى كۇرت ءوستى.

بالالارداعى مقپ وتە ءجيى اينىمالى. مقپ 9-15 جاس ارالىعىندا ءجيى تىركەلدى. ال مەكتەپالدى جاسىنداعى بالالاردا سيرەك، ەرتە جاستاعى بالالاردا مقپ قىزدار مەن ۇلداردا بىردەي جيىلىكتە، ال 9 جاستان جوعارى قىزداردا جيىرەك تىركەلەدى (5:1)؛ 1-14 جاس ارالىعىندا مقپ كەيىن پايدا بولاتىن الۋان ءتۇرلى كارديولوگيالىق پاتولوگيانىڭ 10%-ىن قۇرايدى.

مقپ بار بالانىڭ كوبىندە ميترالدى قاقپاقشانىڭ الدىڭعى جارمالارىنىڭ تەڭ قايرىلۋى بايقالادى. ميترالدى جانە ءۇش تارماقتى، قولقا قاقپاكشالارىنىڭ قوسارلاسقان پرولاپسى بالالاردا سيرەك كەزدەسەدى.

مقپ نەگىزى  — قاقپاقشالاردىڭ ميكسويدتى دەگەنەراسياسى. ميكسويدتى دەگەنەراسيادا كوللاگەندىك تالشىقتار ىدىراپ، ولار قىشقىل گليكوزو- امينوگليكاندارمەن (گاگ) الماسادى. زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەسى بويىنشا قاقپاقشانىڭ زاقىمدانۋى العاشقى، ياعني تۇقىم قۋالاۋشىلىق دەپ ەسەپتەلەدى. پرولاپسى بار كاقپاقشالاردى گيستولوگيالىك زەرتتەۋلەردىڭ 94%-دا سپونگيوزدى قاباتتىڭ كەڭەيۋى جانە 83%-دا قاقپاقشالاردىڭ فيبروزدى قاباتىنىڭ ازايۋى نە جوق ەكەنى انىقتالعان. مقپ-دا ميترالدى قاقپاقشالاردىڭ ميكسوماتوزدى وزگەرۋى ادەتتە سپونگيوزدى قاباتتا جۇرەدى.

ەلەكتروندى ميكروسكوپيادا كوللاگەندى فيبريلدەر مەن ەلاستيكالىق تالشىقتاردىڭ ميكسويدتى ماتەريالدارمەن ەركىن ليزوسومالارعا ىدىراۋى انىقتالعان، ياعني ولار ماتريكس-كوپىرشىكتەرگە اينالعانى تابىلعان. ميترالدى كاقپاقشانىڭ ميكسوماتوزعا ۇشىراعان جەرلەرىن گيستوحيميالىك زەرتتەگەندە مقپ بار اۋرۋلاردىڭ 73%-دا قىشقىل گاگ جينالعانى انىقتالعان، ولاردىڭ نەگىزگى قۇرامى گيالۋرين قىشقىلىنان تۇرادى. ءبىراق وسى بولىكتەردە كوللاگەننىڭ ءى جانە III تيپتەرى بولماعان، كوللاگەندەردىڭ جاسالۋىن قاداعالايتىن گەندەردىڭ دە مۋتاسياسى انىقتالماعان.

كەيبىر زەرتتەۋشىلەر مقپ العاشقى ءتۇرىنىڭ نەگىزىندە قاقپاقشا جارمالارىنىڭ، جىپشەسىنىڭ، اتريوۆەنتريكۋليارلىق ساقينا كۇرىلىسىنىڭ تۋا بىتكەن وتە از اۋىتقۋىنا جاتادى، ال ۋاقىت وتە كەلە گەموديناميكالىق اسەرلەر سالدارىنان بولعان كىشكەنە جاراقاتتاردان كوللاگەننىڭ III ءتۇرى شامادان تىس جاسالىنادى دەگەن جورامال ايتىلادى.

مقپ پايدا بولۋىندا كونستيتۋسيالىك فاكتورلاردىڭ ماڭىزى، ونىڭ دانەكەر ءتىنىنىڭ تۋا بىتكەن جۇيەلى كەمىستىگىمەن جانە پسيحوۆەگەتاتيۆتى پاتولوگيالارمەن بايلانىسى دالەلدەنگەن.

مقپ بار اۋرۋلاردا دانەكەر ءتىنىنىڭ ديسپلاستيكالىق بەلگىلەرى بىرەن-ساران مەزانحيمالىق اۋىتقۋلاردان باستاپ، دانەكەر ءتىنىنىڭ تۇقىم قۋالايتىن ايقىن سيندرومدارعا  — مارفان، الەرس-دانلوس، حولت- ورام، تريحورينوفالانگەالدىق، كوپتەگەن لەنتيگو سيندرومدارى جانە باسقالارعا دەيىن الۋان ءتۇرلى بولۋى مۇمكىن.

سوڭعى جىلداردا مقپ-نىڭ نەيروەندوكريندىك جانە/نەمەسە ۆەگەتاتيۆتىك قىزمەتتەردىڭ بۇزىلۋىمەن بايلانىسى دا دالەلدەنگەن. مقپ بار اۋرۋلاردا قارىنشالىق اريتميا بولعان جاعدايدا ادرەناليننىڭ ەكسكرەسياسى جوعارى. اۋرۋلاردى جەكەلەپ تەكسەرگەندە، ولاردىڭ 2/3 بولىگىندە تاۋلىكتىك زاردەگى نورادرەناليننىڭ مولشەرى جوعارى بولعان. كورسەتىلگەن پاتوگەنەتيكالىق تەتىكتەر مقپ بار اۋرۋلاردا ۇرەيلى-دەپرەسسيالىق ديسۆەگەتاتيۆتىك كورىنىستەردىن قوسارلاسۋىن تۇسىندىرە الادى. مقپ بار اۋرۋلاردا سونىمەن قاتار تەرى قىلتامىرلارى مەن ميكرواينالىمنىڭ وزگەرىسكە ۇشىراعانى انىقتالعان.

ميترالدى كاقپاقشالاردىڭ مورفولوگياسىن تەكسەرگەندە ەلەۋلى ميترالدىق رەگۋرگيتاسياسى بار اۋرۋلاردا ميترالدى قاقپاقشا جارمالارىنىڭ قالىڭداۋى ايقىن جانە ميترالدى تەسىكتىڭ كەڭەيۋى (اۋرۋلاردىڭ 67% جانە 29%-نا سايكەس)، سونىمەن قاتار ميترالدى قاقپاقشالىق ارتقى جارمالارىنىڭ سول جاق جۇرەكشەگە قاراي اۋىتقۋى (3 مم ارتىق) انىقتالعان. وسى نەگىزدە مقپ-دا ميترالدى قاقپاقشا جارمالارىنىڭ قالىڭداۋى وسى دەرتتىڭ گەموديناميكالىق ماڭىزى بار بۇلتارتپاس بەلگىسى دەگەن قورىتىندى جاسالادى.

العاشقى مقپ-نىڭ كلينيكالىق بەلگىلەرى الۋان ءتۇرلى، كوپ قىرلى جانە بەلگىلى ءبىر جۇيەلىلىكتى قاجەت ەتەدى. بۇل تاراپتا كەلەسى سيمپتومدار توبىن بولۋگە بولادى:

1. تەك ميترالدى قاقپاقشا جارمالارىنىڭ پرولاپسىمەن بايلانىستى؛

2. مەزەنحيمالىك اۋىتقۋلار سيمپتومدارى؛

3. ۆەگەتاتيۆتىك قىزمەتتىڭ بۇزىلۋ بەلگىلەرى.

مقپ بار اۋرۋلارعا اكگ، فكگ، احوكگ (م، ۆ-رەجيم، دوپلەر احوكگ)، 24-48 ساعات بويى حولتەرلىك اكگ باقىلاۋ جاساۋ قاجەت.

بالالارداعى مقپ بەلگىلەرى

جۇرەكتەگى شۋ جانە ورتا سيستولالىق سىرىل؛ كەۋدە قۋىسىندا اۋىرۋ سەزىمى؛ جۇرەكتىڭ لۇپىلدەۋى؛ ەستەن تانۋ؛ شارشاۋ؛ ەنتىگۋ سەزىمى؛ استەنيالىق كونستيتۋسيا؛ جوعارى تاڭداي؛ سكوليوز؛ كەۋدە قۋىسىنىڭ جالپايۋى؛ كەۋدە قۋىسىنىڭ «ۆورونكا» ءتارىزدى بولۋى؛ «تىك» اركا سيندرومى؛ جۇرەك ىرعاعىنىڭ بۇزىلۋلارى؛ جۇرەك كولەڭكەسىنىڭ وزگەرۋى.

مقپ-نىڭ انىق پسيحوپاتولوگيالىق فەنومەنى پسيحوۆەگەتاتيۆتىك پاروكسيزمدەر. شەتەل ادەبيەتىندە ولار ۇرەي ۇستامالارى، زارەسى ۇشۋ شابۋىلدارى دەپ اتالادى. ولار اياق استىنان باستالاتىن جانە قايتالاناتىن ايقىن ۇرەيمەن، اۋقىمدى سوماتوۆەگەتاتيۆتىك قورقىنىشتارمەن، ەستەن تانۋمەن سيپاتتالادى.

العاشقى مقپ ناقتاماسىندا جۇرەك اۋسكۋلتاسياسىنىڭ ماڭىزى زور. مقپ 60-85% جاعدايدا اپيكالدى سيستولالىق شۋ جانە سيستولالىق سىرتىل ەستىلەدى، ولار ەمدەلۋشىنىڭ تىك تۇرعان كۇيىندە دە، دەنە جانە پسيحوەموسيالىق جۇكتەمە كەزىندە دە ۇدەي تۇسەدى.

سىرتىلدار جۇرەكتىڭ شەكتەۋلى ايماعىندا، جۇرەك ۇشىندا وتە ءجيى ەستىلەدى، ال باسقا ايماقتارعا تارالمايدى، قاتتىلىعى II توننان كۇشتى ەمەس. سىرتىلدار مقپ سول جاق جۇرەكشە ىشىنە قاراي قاقپاقشا جارمالارى بارىنشا مايىسقاندا، جىپشەلەردىڭ شامادان تىس كەرنەلۋىنەن پايدا بولادى. العاشقى مقپ بار بالالاردى تولىق زەرتتەگەندە ولاردىڭ 23%-دا ورتا سيستولالىق شۋ ەستىلەدى، ال كەش سيستولالىق شۋ - 4%-دا، ورتا جانە كەش سيستولالىق شۋلار ءبىر مەزگىلدە - 5%-دا جانە پانسيستولالىق شۋ - 6%-دا بولعان.

مقپ ناقتاماسىن قويۋداعى ەڭ ماڭىزدىسى — كەشەندى كلينيكالىك-اسپاپتىق زەرتتەۋ ناتيجەلەرىن دۇرىس تالداۋ. سوڭعى جىلدارى كلينيكالىق اسپاپتىق زەرتتەۋ ناتيجەلەرىن ساراپتاۋ نەگىزىندە العاشقى مقپ ناقتامالىق كورسەتكىشتەرى جاسالعان. ولار دياگنوستيكالىق كۇندىلىعىنا بايلانىستى نەگىزگى جانە قوسىمشا بولىپ بولىنەدى.

نەگىزگى بەلگىلەرى

1. ورتا جانە كەش سيستولالىق سىرىل، كەش سيستولالىق شۋىل؛

2. جۇرەك ۇشىندا ورتا سيستولالىق شۋىل؛

3. ميترالدىق سىزىقتان تومەن ميترالدىق قاقپاقشا جىلعالارىنىڭ سيستولالىق اۋىتقۋى؛

4. ميترالدىق رەگۋرگيتاسيانىڭ گولوسيستولالىق شۋى.

قوسىمشا بەلگىلەرى

1. جۇمساق، تۇراقتى ەمەس كەش سيستولالىق سىرتىل نەمەسە جۇرەك ۇشىندا سيستولالىق شۋ؛

2. مقپ بار اۋرۋلاردىڭ قانداس جاقىن تۋىستارىندا مقپ-نىڭ جانە دانەكەر ءتىنىنىڭ ديسپلاستيكالىق ستيگمالارىنىڭ بولۋى؛

3. پسيحوۆەگەتاتيۆتىك سيندروم؛

4. ميترالدىق رەگۋرگيتاسيامەن نەمەسە ونسىز ميترالدىق جارمالاردىڭ سيستولالىق اۋىتقۋى (2 مم جانە ودان از)؛

5. ميترالدى ساقينانىڭ (تەسىكتىڭ) كەڭەيۋى، قاقپاقشا جارمالارىنىڭ قالىڭداۋى، قولقا ءتۇبىرىنىڭ كەڭەيۋى؛

6. رەنتگەندىك: جۇرەك ولشەمى كىشىرەيگەن نەمەسە ۇلكەيگەن (رەگۋرگيتاسيا بولعاندا)، ءپىشىنىنىڭ وزگەرۋى، وكپە لىپىما تامىرىنىڭ تومپايۋى؛

7. س>-تۇزارۋى، ت ينۆەرسياسى، جۇرەكشەلىك جانە قارىنشالىق ەكستراسيستوليالار.

ناقتاما قويعاندا مقپ ءتۇرىن كورسەتىپ، سونىمەن قاتار مقپ سيندرومىن دا ءبولۋ كاجەت.

ەمى

مقپ بار بالا ميترالدىك رەگۋرگيتاسيا، ايقىن رەپولياريزاسيا مەن جۇرەك اريتمياسى بولماعان جاعدايدا فيزيكالىق جۇكتەمەلەردى كوتەرە الادى. دارىگەر باقىلاۋىندا فيزيكالىق شەكتەۋلەر قويماي، بەلسەندى ءومىر سۇرۋگە رۇقسات بەرۋگە بولادى. ال جوعارىدا ايتىلعان جايلار بولسا، دەنە جۇكتەمەلەرىن شەكتەگەن ءجون.

اسقىنباعان مقپ-سى بار بالاعا كەشەندى، ءدارىسىز ەم تاعايىندالادى: كۇن ءتارتىبىنىڭ ءتيىمدى بولۋى، پسيحوفيزيوتەراپيا، سۋمەن جاسالاتىن ەمشارالار، ۋقالاۋ، ينە رەفلەكسى ەمى ت.ب.

دارى-دارمەكتىك ەم ۆەگەتاتيۆتىك بۇزىلۋلاردى ەمدەۋگە، ميوكارد ديستروفياسىنىڭ الدىن الۋعا، جۇقپالى ەندوكارديتتىڭ الدىن الۋ ماقساتىنا باعىتتالادى. ەكگ-دا ميوكارد رەپولياريزاسياسىنىڭ وزگەرىسى بار بالالارعا جۇرەك ەتىندە الماسۋ ۇدەرىستەرىن جاقسارتاتىن دارىلەر (پانانگين، ريبوكسين، اسپاركام، كوكاربوكسيلازا)، ۇرەي، قورقىنىش سەزىمىندە سەداتيۆتى دارىلەر (شەپ قايناتپاسى، ۆالەريانا، پاۆلوۆ ميكستۋراسى ت.ب.)، ترانكۆيليزاتورلار (سەدۋكسەن، فەنيبۋت) تاعايىندايدى. بەتا-ادرەنوبوگەگىشتەردى تاعايىنداۋدىڭ كورسەتكىشى ءجيى، توپتالعان، ەرتە (ك ءتيپتى ت-گە) قارىنشالىق ەكستراسيستولالار، اسىرەسە ءا-ت ارالىعىنىڭ ۇزارۋى جانە ونىڭ تۇراكتى رەپولياريزاسيالىك بۇزىلۋلارمەن قوسارلاسۋى؛ وبزيداننىڭ تاۋلىكتىك مولشەرى دەنە سالماعىنىڭ ءار كگ-نا شاققاندا 0،5-1،0 مگ، ەم 2-3 اي جانە ودان ۇزاق مەرزىمگە تاعايىندالادى، ءدارىنى بىرتىندەپ توقتاتادى.

قاقپاقشالىق اپپاراتتىڭ ايقىن مورفولوگيالىق وزگەرىستەرىندە، ەگەر باكتەريەميا ءقاۋپى بار حيرۋرگيالىق شارالار (ءتىس جۇلۋ، تونزيلەكتوميا ت.ب.) جاسالسا، جۇقپالى ەندوكارديتتىڭ باكتەرياعا قارسى دارىلەرمەن الدىن الۋعا بولادى.

ب. حابيجانوۆ بالا دارىگەرى، مەديسينا عىلىمىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور

---