ناعىز قازاق – قازاق ەمەس، ناعىز قازاق – دومبىرا
اشىق تاربيە ساعاتى “ناعىز قازاق – قازاق ەمەس، ناعىز قازاق – دومبىرا “
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: جاستاردىڭ وي ۇشقىرلىعىن شىڭداپ، اتا بابادان كاسىپ بولعان ءداستۇرلى دومبىراعا قىزىعۋشىلىق سەزىمىن وياتىپ جانە ونەر ارقىلى بىلىمگە تەرەڭ بويلاۋعا مۇمكىندىك تۋدىرۋ.
دامىتۋشىلىق: دومبىرادان – تارالعان تاربيە – ءبىلىمنىڭ قايناعان بۇلاعىنا، سارقىلماس قازىنا، قازاق تىلىنە ءوز ۇلەسىن قوسىپ كەلە جاتقان ۇردىسكە باعىتتاۋ.
تاربيەلىك: دومبىرا اسپابى ارقىلى جەتكەن تاربيە قاعيدالارىن ۇيرەنىپ جانە ءپان ارالىق بايلانىستارىن ءتۇسىندىرۋ.
جۋماگۋل رادجاپوۆنا: قۇرمەتتى قوناقتار، ارىپتەستەر جانە ستۋدەنتتەر!
ءبىزدىڭ اشىق تاربيە ساعاتىمىزعا حوش كەلدىڭىزدەر!
سىزدەردى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ جىلدىق مەرەكەسىمەن قۇتتىقتايمىن.
وسى 25 - جىلدىق مەرەكە قارساڭىندا بۇگىن سىزدەرگە «ناعىز قازاق – قازاق ەمەس، ناعىز قازاق دومبىرا» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىمدى ۇسىنعالى وتىرمىن.
سىرت كوزگە كورىنە بەرمەيتىن، ءمانى زور دومبىرادان قالىپتاسقان تاربيە ۇلگىسى ادامنىڭ وي ۇشقىرلىعىن شىڭداۋعا، اتا بابادان كاسىپ بولعان ءداستۇرلى دامۋعا، ونەر ارقىلى بىلىمگە تەرەڭ بويلاۋعا مۇمكىندىك تۋدىراتىنى انىق. دومبىرادان - تارالعان تاربيە – ءبىلىمنىڭ قايناعان بۇلاعىنا، سارقىلماس قازىنا، ءداستۇر تابيعاتىنا، قازاق تىلىنە ءوز ۇلەسىن قوسىپ كەلە جاتقان ءۇردىس.
ەندەشە كيەسى ساقتالعان دومبىرانىڭ نەگىزىندە تاربيەلىك ءبىلىم بەرۋ ماقساتىندا وسى تاقىرىپتى الدىم. دومبىرا اسپابى ارقىلى جەتكەن تاربيە قاعيدالارىنىڭ كوزدەرىنە ۇڭىلەتىن بولساق، بىرنەشە پاندەردى كەزدەستىرۋگە بولادى.
دومبىرا - تارتىپ ۇيرەنۋ ەڭبەك ءپانى. 2. دومبىرا – تارتىپ ءار دىبىسىن ەسەپتەپ ويناۋ ماتەماتيكا ءپانى. 3. دومبىرا – تارتىپ قاعۋ، پەرنە باسۋ، ءبىر مەزگىلدە اۋەن دىبىسىن انىق شىعارۋ، وعان قوسىلاتىن پوەزيا ءسوزىن داۋىس ىرعاعىمەن ءدال ايتۋ لوگيكا ءپانى بولسا، ال دومبىرا ەكى شەكتى بۇراپ تارتۋ ارقىلى دىبىستى ەستىپ وتىرىپ، قۇلاق كۇيىن كەلتىرۋ فيزيكا ءپانى ت. س. س. بايلانىستاردى ەسكەرىپ ايتا كەتكەن ءجون دەپ ويلايمىن.
ۇسىنىپ وتىرعان تاربيە ساعاتىمىزدا وسى دومبىرانىڭ تاريحىن، ۇنىنەن شىعاتىن كۇيلەردىڭ اڭىز اڭگىمەلەرىمەن قىسقاشا تانىس بولاسىزدار.
ورتاعا ازامات: (ۇلتتىق كيىمدە)
مەن قازاقپىن مىڭ ءولىپ، مىڭ تىرىلگەن
جورگەگىمدە تانىستىم مۇڭ تىلىمەن.
جىلاعاندا جۇرەگىم كۇن تۇتىلىپ،
قۋانعاندا كۇلكىمنەن ءتۇن تۇرىلگەن.
مەن – قازاقپىن، بيىكپىن بايتاق ەلمىن،
قايتا تۋدىم، ومىرگە قايتا كەلدىم.
مەن مىڭدا ءبىر ءتىرىلدىم ماڭگى ولمەسكە،
ايتا بەرگىم كەلەدى، ايتا بەرگىم…
ارمانداردى جاقىنداتىپ تىم الىس،
ءبىزدىڭ جاققا جەتكەن ەكەن جىلى اعىس.
ەگەمەندىك – ەل باقىتى ەرتەڭى
و، حالايىق! قۇتتى بولسىن 20 - جىلدىق مەرەكە!
«كۇي اداي» قولعانات
ءى جۇرگىزۋشى: دومبىرا مۇنشا شەشەن بولدىڭ نەگە
كۇي تولعان كوكىرەگىڭ شەجىرەمەن
سىر قوزعاپ عاسىرلاردان جونەلەسىڭ
ساۋساعىم ءتيىپ كەتسە ىشەگىڭە، –
– دەپ قاسىم امانجولوۆ جىرلاعانداي قازاق حالقىنىڭ باسقا حالىقتاردان ەرەكشەلىكتەرىنىڭ ءبىرى ول ءوزىنىڭ ۇلتتىق مۋزىكاسىنىڭ بولۋى. اتادان بالاعا جەتكەن، قادىرلەپ كوزىنىڭ قاراشىعىنداي ساقتالىپ، قىمبات قازىناعا اينالدى. قايماعى بۇزىلماي جەتكەن بۇل ونەردىڭ ءبىر شىڭى دومبىرا كۇيلەرى. بۇل مۇرا عاسىردان عاسىرعا ىرىكتەلىپ، تۇرلەنىپ جەتكەن حالىقتىڭ وزىمەن بىرگە دامىپ، قالىپتاسىپ وتىرعان. بايىرعى كەزدە قازاق ءۇيىنىڭ تورىندە ءاردايىم دومبىرا ءىلۋلى تۇرعان نەمەسە ءۇي - ءىشىنىڭ بىرەۋى دومبىرادا كۇي شەرتپەيتىن وتباسى قازاق اراسىندا كەمدە - كەم بولعان. كوپكە بەلگىلى، قازاقتىڭ حالىق اراسىندا ەڭ كەڭ تاراعان مۋزىكالىق اسپابى – دومبىرا. وزىنە ءتان ەرەكشەلىگى بار، ىشەكتى، شەرتپەلى اسپاپتار توبىنا جاتادى. دومبىرا ءار ءتۇرلى ۇلگىدە تۇتاس اعاشتان ويىلىپ، نەمەسە قۇراپ جاسالادى. موينىنا ون توعىزدان جيىرما ەكى سانىنا دەيىن پەرنەلەر بايلانادى. ارنايى قۇلاق كۇيگە كەلتىرىلەدى. دومبىرانىڭ ەكى ىشەكتىسىنەن باسقا ءۇش ىشەكتى، قوس جاقتى، كەڭ شاناقتى، قۋىس مويىن، شىڭكىلدەك دەپ اتالاتىن تۇرلەرى بار. داۋسى مايدا، قوڭىر، قۇلاققا جاعىمدى.
ەكى ىشەكتى ءبىرىن قاتتى
ءبىرىن ءسال - ءسال كەم بۇرا
ناعىز قازاق، قازاق ەمەس
ناعىز قازاق دومبىرا.
ءان: «قازاق وسى»
ءىى جۇرگىزۋشى: ەلدىڭ جىرىن جىرلاعان،
قايعىسىن دا تولعاعان.
دومبىراسىز ەشقاشان
جۇرەككە ەم قونباعان –
دەگەندەي دومبىرا – اسپابى ارقىلى اتا - بابالارىمىز ءان شىرقاپ، كۇي ورىنداعان، ونى ءوزىنىڭ ومىرلىك سەرىگى ەتكەن. حالىقتىڭ بىردە - ءبىر مەيرامى دومبىراسىز وتپەگەن.
ەكى ىشەككە ءبىر تيەكتى قوندىرا،
وينايمىز ءبىز قولىمىزدى تالدىرا.
بىلسەڭ ەگەر ايتا قويشى، دوستارىم؟!
قايدان شىقتى اسىل مۇرا دومبىرا.
دومبىرا تۋرالى اڭىز:
جاۋمەن كۇرەستەن، ۇزاق جولدان شارشاپ – شالدىعىپ كەلە جاتقان باتىر جولدا كەزدەسكەن اۋىلعا توقتاپ، دەمالماقشى بولادى. جار جاعاسىنداعى كولەڭكەگە وتىرعان باتىر اعاشتىڭ بولىگىن كەسىپ الىپ، وعان اتتىڭ قىلىن تارتىپ، ءوزى جاساعان اسپاپتان دىبىس شىعارماقشى بولادى. ءبىراق اسپاپ دىبىس بەرمەيدى. ونى باتىر قاسىنا قويادى دا، ۇيىقتاپ قالادى. ءبىر كەزدە ويانسا، اسپاپتان وزدىگىنەن دىبىس شىعىپ جاتىر ەكەن دەيدى. اسپاپتى قولىنا الىپ قاراسا، دومبىرانىڭ باسىنا، شەكتىڭ استىنا سالىنعان اعاش كەرتپەنى كورەدى دە، مۇنى شايتاننىڭ ءىسى دەپ شەشەدى. سونان بەرى، حالىق اراسىندا بۇل “شايتان تيەك” دەپ اتالىپ كەلەدى. ات قىلىنان تارتىلعان شەكتى، تيەكسىز اسپاپتار ەرتە كەزدە قولدانىلعان.
كۇي «كوڭىل تولقىنى» بوگەنوۆ ءابىلتاي
ءى جۇرگىزۋشى: بابامىزدىڭ مۇڭىسىڭ سەن، دومبىرا
انامىزدىڭ سىرى سەن، دومبىرا.
قازاعىمنىڭ جۇرەگىنەن جارالعان
دالامىزدىڭ ءۇنىسىڭ سەن، دومبىرا!
دومبىرا – قازاقتىڭ وسى زامانعا دەيىنگى رۋحتاندىرىپ كەلە جاتقان مۋزىكالىق اسپابى. ەندى قۇرمەتتى تىڭدارماندار، وسى ءبىر دومبىرانىڭ قۇرىلىسىنا توقتالىپ وتەيىك.
جاۋكەبايەۆا گۇلناز: دومبىرانىڭ قۇرىلىسى تۋرالى سويلەيدى.
ءىى جۇرگىزۋشى: دومبىراسىز ءسان قايدا،
دومبىراسىز ءان قايدا؟
ءان مەن كۇي بار وماردە
وت تا لاۋلاپ جانباي ما؟
ءان: ………………………………………….
ءى جۇرگىزۋشى: دومبىرا، سەندە ءمىن بار ما؟
ءمىنسىز بولساڭ - ءتىل بار ما؟
ءتىل جوق دەۋگە بولا ما،
تىلدەن ارتىق ءۇن بار دا.
دومبىرانىڭ كۇشى مول
كومەيىندە كۇي بار دا –
– دەگەندەي “كۇي – ءبىزدىڭ مۋزىكالىق تىلىمىزدە ەرتەدەن كەلە جاتقان ءسوز. ەجەلدە “كۇي” ءسوزى مۋزىكالىق جانە ۆوكالدىق ۇعىمدى بىرىكتىرگەن بولۋى كەرەك”. كۇيدى شىعارۋشى كوبىنەسە دومبىرادا ورىنداۋشى ادام. دومبىرا – ەلدىڭ قۋانىشى مەن مۇڭىن ەستىرتكەن. مىسالى، حالىق اراسىنداعى تارعان
ءحىىى ع. «اقساق قۇلان» اڭىز كۇيى.
«اقساق قۇلان» اڭىزى. جۋماگازييەۆا ايساۋلە:
“اقساق قۇلان” اڭىزىندا (ءحىىى ع.) جوشى حاننىڭ ۇلى اڭشىلىقتا جۇرگەندە جارالى قۇلاننان قازا بولادى. جاماندىقتى سەزگەن اكەسى ۇلى جايلى جامان حابار اكەلگەن ادامنىڭ كومەيىنە قورعاسىن قۇيامىن دەپ جار سالادى. جوشى حانعا بولعان جايدى جەتكىزۋگە ەشكىمنىڭ باتىلى بارمايدى. سول كەزدە كەتبۇعى كۇيشى كەلىپ، “بولعان جايدى دومبىرا ايتىپ بەرەدى دەيدى”. ول سول جەردە كۇي شىعارىپ تارتىپ بەرەدى، كەيىننەن ول “اقساق قۇلان” اتانعان. حان مۋزىكادان قايعىلى وقيعانىڭ ءمان - جايىنا قانىعادى. ءبىراق، ءوزىنىڭ ايتقان ءسوزىن ورىنداپ، ۇلىنىڭ ولگەنى تۋرالى حاباردى ءبىرىنشى جەتكىزگەن دومبىرانىڭ شاناعىنا قورعاسىن قۇيادى.
اقتاۋ قالاسى «قاينار» كوللەدجىنىڭ
فيزيكا - ماتەماتيكا ءپانىنىڭ جوعارى
ساناتتى وقىتۋشىسى ۋرازوۆا جۋماگۋل رادجاپوۆنا
ناعىز قازاق – قازاق ەمەس، ناعىز قازاق – دومبىرا. جۇكتەۋ
ماقساتى:
بىلىمدىلىك: جاستاردىڭ وي ۇشقىرلىعىن شىڭداپ، اتا بابادان كاسىپ بولعان ءداستۇرلى دومبىراعا قىزىعۋشىلىق سەزىمىن وياتىپ جانە ونەر ارقىلى بىلىمگە تەرەڭ بويلاۋعا مۇمكىندىك تۋدىرۋ.
دامىتۋشىلىق: دومبىرادان – تارالعان تاربيە – ءبىلىمنىڭ قايناعان بۇلاعىنا، سارقىلماس قازىنا، قازاق تىلىنە ءوز ۇلەسىن قوسىپ كەلە جاتقان ۇردىسكە باعىتتاۋ.
تاربيەلىك: دومبىرا اسپابى ارقىلى جەتكەن تاربيە قاعيدالارىن ۇيرەنىپ جانە ءپان ارالىق بايلانىستارىن ءتۇسىندىرۋ.
جۋماگۋل رادجاپوۆنا: قۇرمەتتى قوناقتار، ارىپتەستەر جانە ستۋدەنتتەر!
ءبىزدىڭ اشىق تاربيە ساعاتىمىزعا حوش كەلدىڭىزدەر!
سىزدەردى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ جىلدىق مەرەكەسىمەن قۇتتىقتايمىن.
وسى 25 - جىلدىق مەرەكە قارساڭىندا بۇگىن سىزدەرگە «ناعىز قازاق – قازاق ەمەس، ناعىز قازاق دومبىرا» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىمدى ۇسىنعالى وتىرمىن.
سىرت كوزگە كورىنە بەرمەيتىن، ءمانى زور دومبىرادان قالىپتاسقان تاربيە ۇلگىسى ادامنىڭ وي ۇشقىرلىعىن شىڭداۋعا، اتا بابادان كاسىپ بولعان ءداستۇرلى دامۋعا، ونەر ارقىلى بىلىمگە تەرەڭ بويلاۋعا مۇمكىندىك تۋدىراتىنى انىق. دومبىرادان - تارالعان تاربيە – ءبىلىمنىڭ قايناعان بۇلاعىنا، سارقىلماس قازىنا، ءداستۇر تابيعاتىنا، قازاق تىلىنە ءوز ۇلەسىن قوسىپ كەلە جاتقان ءۇردىس.
ەندەشە كيەسى ساقتالعان دومبىرانىڭ نەگىزىندە تاربيەلىك ءبىلىم بەرۋ ماقساتىندا وسى تاقىرىپتى الدىم. دومبىرا اسپابى ارقىلى جەتكەن تاربيە قاعيدالارىنىڭ كوزدەرىنە ۇڭىلەتىن بولساق، بىرنەشە پاندەردى كەزدەستىرۋگە بولادى.
دومبىرا - تارتىپ ۇيرەنۋ ەڭبەك ءپانى. 2. دومبىرا – تارتىپ ءار دىبىسىن ەسەپتەپ ويناۋ ماتەماتيكا ءپانى. 3. دومبىرا – تارتىپ قاعۋ، پەرنە باسۋ، ءبىر مەزگىلدە اۋەن دىبىسىن انىق شىعارۋ، وعان قوسىلاتىن پوەزيا ءسوزىن داۋىس ىرعاعىمەن ءدال ايتۋ لوگيكا ءپانى بولسا، ال دومبىرا ەكى شەكتى بۇراپ تارتۋ ارقىلى دىبىستى ەستىپ وتىرىپ، قۇلاق كۇيىن كەلتىرۋ فيزيكا ءپانى ت. س. س. بايلانىستاردى ەسكەرىپ ايتا كەتكەن ءجون دەپ ويلايمىن.
ۇسىنىپ وتىرعان تاربيە ساعاتىمىزدا وسى دومبىرانىڭ تاريحىن، ۇنىنەن شىعاتىن كۇيلەردىڭ اڭىز اڭگىمەلەرىمەن قىسقاشا تانىس بولاسىزدار.
ورتاعا ازامات: (ۇلتتىق كيىمدە)
مەن قازاقپىن مىڭ ءولىپ، مىڭ تىرىلگەن
جورگەگىمدە تانىستىم مۇڭ تىلىمەن.
جىلاعاندا جۇرەگىم كۇن تۇتىلىپ،
قۋانعاندا كۇلكىمنەن ءتۇن تۇرىلگەن.
مەن – قازاقپىن، بيىكپىن بايتاق ەلمىن،
قايتا تۋدىم، ومىرگە قايتا كەلدىم.
مەن مىڭدا ءبىر ءتىرىلدىم ماڭگى ولمەسكە،
ايتا بەرگىم كەلەدى، ايتا بەرگىم…
ارمانداردى جاقىنداتىپ تىم الىس،
ءبىزدىڭ جاققا جەتكەن ەكەن جىلى اعىس.
ەگەمەندىك – ەل باقىتى ەرتەڭى
و، حالايىق! قۇتتى بولسىن 20 - جىلدىق مەرەكە!
«كۇي اداي» قولعانات
ءى جۇرگىزۋشى: دومبىرا مۇنشا شەشەن بولدىڭ نەگە
كۇي تولعان كوكىرەگىڭ شەجىرەمەن
سىر قوزعاپ عاسىرلاردان جونەلەسىڭ
ساۋساعىم ءتيىپ كەتسە ىشەگىڭە، –
– دەپ قاسىم امانجولوۆ جىرلاعانداي قازاق حالقىنىڭ باسقا حالىقتاردان ەرەكشەلىكتەرىنىڭ ءبىرى ول ءوزىنىڭ ۇلتتىق مۋزىكاسىنىڭ بولۋى. اتادان بالاعا جەتكەن، قادىرلەپ كوزىنىڭ قاراشىعىنداي ساقتالىپ، قىمبات قازىناعا اينالدى. قايماعى بۇزىلماي جەتكەن بۇل ونەردىڭ ءبىر شىڭى دومبىرا كۇيلەرى. بۇل مۇرا عاسىردان عاسىرعا ىرىكتەلىپ، تۇرلەنىپ جەتكەن حالىقتىڭ وزىمەن بىرگە دامىپ، قالىپتاسىپ وتىرعان. بايىرعى كەزدە قازاق ءۇيىنىڭ تورىندە ءاردايىم دومبىرا ءىلۋلى تۇرعان نەمەسە ءۇي - ءىشىنىڭ بىرەۋى دومبىرادا كۇي شەرتپەيتىن وتباسى قازاق اراسىندا كەمدە - كەم بولعان. كوپكە بەلگىلى، قازاقتىڭ حالىق اراسىندا ەڭ كەڭ تاراعان مۋزىكالىق اسپابى – دومبىرا. وزىنە ءتان ەرەكشەلىگى بار، ىشەكتى، شەرتپەلى اسپاپتار توبىنا جاتادى. دومبىرا ءار ءتۇرلى ۇلگىدە تۇتاس اعاشتان ويىلىپ، نەمەسە قۇراپ جاسالادى. موينىنا ون توعىزدان جيىرما ەكى سانىنا دەيىن پەرنەلەر بايلانادى. ارنايى قۇلاق كۇيگە كەلتىرىلەدى. دومبىرانىڭ ەكى ىشەكتىسىنەن باسقا ءۇش ىشەكتى، قوس جاقتى، كەڭ شاناقتى، قۋىس مويىن، شىڭكىلدەك دەپ اتالاتىن تۇرلەرى بار. داۋسى مايدا، قوڭىر، قۇلاققا جاعىمدى.
ەكى ىشەكتى ءبىرىن قاتتى
ءبىرىن ءسال - ءسال كەم بۇرا
ناعىز قازاق، قازاق ەمەس
ناعىز قازاق دومبىرا.
ءان: «قازاق وسى»
ءىى جۇرگىزۋشى: ەلدىڭ جىرىن جىرلاعان،
قايعىسىن دا تولعاعان.
دومبىراسىز ەشقاشان
جۇرەككە ەم قونباعان –
دەگەندەي دومبىرا – اسپابى ارقىلى اتا - بابالارىمىز ءان شىرقاپ، كۇي ورىنداعان، ونى ءوزىنىڭ ومىرلىك سەرىگى ەتكەن. حالىقتىڭ بىردە - ءبىر مەيرامى دومبىراسىز وتپەگەن.
ەكى ىشەككە ءبىر تيەكتى قوندىرا،
وينايمىز ءبىز قولىمىزدى تالدىرا.
بىلسەڭ ەگەر ايتا قويشى، دوستارىم؟!
قايدان شىقتى اسىل مۇرا دومبىرا.
دومبىرا تۋرالى اڭىز:
جاۋمەن كۇرەستەن، ۇزاق جولدان شارشاپ – شالدىعىپ كەلە جاتقان باتىر جولدا كەزدەسكەن اۋىلعا توقتاپ، دەمالماقشى بولادى. جار جاعاسىنداعى كولەڭكەگە وتىرعان باتىر اعاشتىڭ بولىگىن كەسىپ الىپ، وعان اتتىڭ قىلىن تارتىپ، ءوزى جاساعان اسپاپتان دىبىس شىعارماقشى بولادى. ءبىراق اسپاپ دىبىس بەرمەيدى. ونى باتىر قاسىنا قويادى دا، ۇيىقتاپ قالادى. ءبىر كەزدە ويانسا، اسپاپتان وزدىگىنەن دىبىس شىعىپ جاتىر ەكەن دەيدى. اسپاپتى قولىنا الىپ قاراسا، دومبىرانىڭ باسىنا، شەكتىڭ استىنا سالىنعان اعاش كەرتپەنى كورەدى دە، مۇنى شايتاننىڭ ءىسى دەپ شەشەدى. سونان بەرى، حالىق اراسىندا بۇل “شايتان تيەك” دەپ اتالىپ كەلەدى. ات قىلىنان تارتىلعان شەكتى، تيەكسىز اسپاپتار ەرتە كەزدە قولدانىلعان.
كۇي «كوڭىل تولقىنى» بوگەنوۆ ءابىلتاي
ءى جۇرگىزۋشى: بابامىزدىڭ مۇڭىسىڭ سەن، دومبىرا
انامىزدىڭ سىرى سەن، دومبىرا.
قازاعىمنىڭ جۇرەگىنەن جارالعان
دالامىزدىڭ ءۇنىسىڭ سەن، دومبىرا!
دومبىرا – قازاقتىڭ وسى زامانعا دەيىنگى رۋحتاندىرىپ كەلە جاتقان مۋزىكالىق اسپابى. ەندى قۇرمەتتى تىڭدارماندار، وسى ءبىر دومبىرانىڭ قۇرىلىسىنا توقتالىپ وتەيىك.
جاۋكەبايەۆا گۇلناز: دومبىرانىڭ قۇرىلىسى تۋرالى سويلەيدى.
ءىى جۇرگىزۋشى: دومبىراسىز ءسان قايدا،
دومبىراسىز ءان قايدا؟
ءان مەن كۇي بار وماردە
وت تا لاۋلاپ جانباي ما؟
ءان: ………………………………………….
ءى جۇرگىزۋشى: دومبىرا، سەندە ءمىن بار ما؟
ءمىنسىز بولساڭ - ءتىل بار ما؟
ءتىل جوق دەۋگە بولا ما،
تىلدەن ارتىق ءۇن بار دا.
دومبىرانىڭ كۇشى مول
كومەيىندە كۇي بار دا –
– دەگەندەي “كۇي – ءبىزدىڭ مۋزىكالىق تىلىمىزدە ەرتەدەن كەلە جاتقان ءسوز. ەجەلدە “كۇي” ءسوزى مۋزىكالىق جانە ۆوكالدىق ۇعىمدى بىرىكتىرگەن بولۋى كەرەك”. كۇيدى شىعارۋشى كوبىنەسە دومبىرادا ورىنداۋشى ادام. دومبىرا – ەلدىڭ قۋانىشى مەن مۇڭىن ەستىرتكەن. مىسالى، حالىق اراسىنداعى تارعان
ءحىىى ع. «اقساق قۇلان» اڭىز كۇيى.
«اقساق قۇلان» اڭىزى. جۋماگازييەۆا ايساۋلە:
“اقساق قۇلان” اڭىزىندا (ءحىىى ع.) جوشى حاننىڭ ۇلى اڭشىلىقتا جۇرگەندە جارالى قۇلاننان قازا بولادى. جاماندىقتى سەزگەن اكەسى ۇلى جايلى جامان حابار اكەلگەن ادامنىڭ كومەيىنە قورعاسىن قۇيامىن دەپ جار سالادى. جوشى حانعا بولعان جايدى جەتكىزۋگە ەشكىمنىڭ باتىلى بارمايدى. سول كەزدە كەتبۇعى كۇيشى كەلىپ، “بولعان جايدى دومبىرا ايتىپ بەرەدى دەيدى”. ول سول جەردە كۇي شىعارىپ تارتىپ بەرەدى، كەيىننەن ول “اقساق قۇلان” اتانعان. حان مۋزىكادان قايعىلى وقيعانىڭ ءمان - جايىنا قانىعادى. ءبىراق، ءوزىنىڭ ايتقان ءسوزىن ورىنداپ، ۇلىنىڭ ولگەنى تۋرالى حاباردى ءبىرىنشى جەتكىزگەن دومبىرانىڭ شاناعىنا قورعاسىن قۇيادى.
اقتاۋ قالاسى «قاينار» كوللەدجىنىڭ
فيزيكا - ماتەماتيكا ءپانىنىڭ جوعارى
ساناتتى وقىتۋشىسى ۋرازوۆا جۋماگۋل رادجاپوۆنا
ناعىز قازاق – قازاق ەمەس، ناعىز قازاق – دومبىرا. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ا. بايتۇرسىن ۇلى «ادامدىق ديقانشىسى» ولەڭى
