ناشاقورلىق دەرتىن بولدىرماۋ - جاستار قولىندا
دۇنيەجۇزىلىك ناشاقورلىققا جانە ەسىرتكىنىڭ زاڭسىز اينالىمىنا قارسى كۇرەس 1987 جىلدان باستاپ قولعا الىنىپ كەلەدى. بۇگىندە بۇل شارالاردىڭ ەلىمىز ءۇشىن ماڭىزى زور. سەبەبى، قازاقستاندا ناشاقورلىقتىڭ تارالۋى جانە قولدانۋ پروبلەماسى كامەلەتكە تولماعاندار مەن جاسوسپىرىمدەر اراسىندا وتە كولەمدى تارالىپ وتىر.
مەنى "نەگە جاستار ەسىرتكىگە قۇمار؟" دەگەن وي بارىنەن بۇرىن قاتتى مازالاۋدا. وسى ورايدا ، سۇراعىما جاۋاپ تابۋ ءۇشىن ناشاقورلار ورتاسىمەن دوس بولعان سىنىپتاسىم دىنمۇحامەدپەن كىشىگىرىم سۇحبات وتكىزدىم.
نەگىزىنەن، ەسىرتكىنى قولدانۋشىلاردىڭ باسىم بولىگى – مەكتەپ وقۋشىلارى. بۇنىڭ سەبەبى نەدە دەپ ويلايسىز؟
-جاسوسپىرىمدەر اسا اڭعالداۋ جانە ەلىكتەگىش كەلەدى. ءبىر رەت قولدانسام، ەشتەڭە ەتپەيدى عوي دەگەن ويمەن بارلىعىن باستايدى. سونىندا، وعان قالاي تاۋەلدى بولىپ قالعانىن سەزبەي دە قالادى.
جاس بۋىن اراسىندا ەسىرتكىگە قول جەتكىزۋ نەگە وڭاي جۇزەگە اسادى؟
- بارشامىزعا ءمالىم، قازىرگى كەزدە كەز كەلگەن اقپاراتتى، سونىڭ ىشىندە ەسىرتكىگە بايلانىستى ماعلۇماتتاردى ينتەرنەت جەلىلەرىنەن، تەلەديداردان، جانە سول سەكىلدى تەلەكوممۋنيكاسيا قۇرالدارىنان الۋعا بولادى. ءتىپتى، قازىرگى ۋاقىتتا ەسىرتكى زاتتارىن اينالادان ىزدەپ قانىعۋدىڭ نەمەسە ونى قالاي پايدالانامىن دەپ باس قاتىرۋدىڭ قاجەتى جوق سەكىلدى، ويتكەنى ينتەرنەتتى اشىپ قالساڭ بولعانى، سودان ەسىرتكىنى قايدان ساتاتىنىن جانە سول ەسىرتكىنى ءوزىن ۇيىندە قالاي جاساۋعا بولاتىنى تۋرالى اقپاراتتار تىزبەكتەپ شىعا كەلەدى.
ءسىزدىڭ ويىڭىزشا جالپى ناشاقورلىق نەدەن باستاۋ الادى ؟-دەگەن ساۋالىما دىنمۇحامەد:
-مەنىڭ جالپى بۇرىنعى ورتام- ەسىرتكىگە تاۋەلدى ادامداردان تۇرعاندىقتان ، ولار بايلانىستى جەتەرلىك جاعدايلار بىلەمىن. ەسىرتكىگە تاۋەلدىلىك ءار ادامدا ءار ءتۇرلى باستالادى. بىرەۋدە قىزىق كورۋدەن بولسا ،بىرەۋىندە جەكە باسىنىڭ قيىندىقتارىنان باستالۋى مۇمكىن. ەسىرتكى قولدانىپ، بارلىق قيىندىقتارىن ۇمىتقىسى كەلەدى. الايدا، ونىڭ ارتى ودان دا ۇلكەن قيىندىقتارعا الىپ كەلەرىن ولار، وكىنىشكە وراي بىلمەيدى.
ايتار اقىلىم: ەسىرتكى-اۋەستىكپەن ءدامىن كورىپ، جالىققان سوڭ تاستاپ كەتەتىن ويىنشىق ەمەس. ءدامىن تاتۋ دەگەنىمىز – شىڭىراۋعا قاراي قادام باسۋ دەگەن ءسوز. ال شىڭىراۋعا قۇلاۋعا اياق باسىپ، ودان كەيىن قايتا ويلانىپ، قايتا ورالۋ مۇمكىن ەمەس! ەسىرتكى ءتۇپتىڭ-تۇبى ولىمگە الىپ كەلەدى،-دەگەن جاۋاپ قايتاردى.
بۇدان تۇيەتىن وي، ناشاقورلىق اۋرۋىنان ايىعۋ – قازاقستاننىڭ جاس ورەندەرى – ءبىزدىڭ پارىزىمىز. ناشاقورلىقتىڭ سالدارىنان تەك قانا ىشكى مۇشەلەرى عانا زاقىمدانىپ قويمايدى، سونىمەن قاتار: جۇرەك، جۇرەك تامىرلارى، جۇيكە، اس قورىتۋ، ەندوكريندىك جۇيەلەر دە زاقىمدالاتىنىن ەستەن شىعارماۋ كەرەكتىگىن قايتالايمىن.
ءبىز،ادامزاتتى تولعاندىراتىن، ءومىر سۇرۋىنە ءقاۋىپ اكەلەتىن ءححى عاسىردىڭ دەرتىنە قارسى تۇرۋىمىز قاجەت. 2017 جىدى وتكەن دارىگەرلەر مەن پروۆيزورلاردىڭ سەزىندە سويلەگەن سوزىندە ەلىمىزدىڭ پرەزيدەنتى ن.ءا.نازاربايەۆ: «حالىقتىڭ دەنساۋلىعى – ەل دامۋىنىڭ اسا ماڭىزدى تۇتقاسى، بولاشاعىمىزدىڭ كەپىلى» دەپ ايرىقشا ايقىنداپ اتاپ ءوتتى. سول سەبەپتەن دە، ءبارىن وزىمىزدەن باستاپ، ەلىمىزدىڭ دامۋىنا ات سالىسۋىمىز كەرەك.ەلباسىمىزدىڭ جولداۋىن تىڭداپ، ونى دۇرىس ساراپتاي بىلسەك، ەلىمىزدى ناشاقورلىقتان، ەسىرتكى قۇرىعىنان قۇتقارامىز.
ورالبەكوۆا ديلناز داۋرەن قىزى
You Might Also Like
-
ادام كوزىن كوركەم تابيعاتى مەن اسەم عيماراتى ارقىلى جاۋلايتىن، ادام ساناسىن ءبىلىمى مەن بىلىكتىلىگى ارقىلى نۇرلاندىراتىن قارا شىڭىراق قازۇۋ-دىڭ وزگەلەرگە ۇقساماس وزگەشەلىكتەرىن ايتىپ تاۋىسۋ مۇمكىن ە...
-
ەل تاريحىن ناسيحاتتاپ، بولاشاق جاس ۇرپاقتاردىڭ بويىنا پاتريوتتىق سەزىمدى قالىپتاستىرۋ ءبىزدىڭ بورىشىمىز دەپ بىلەمىن. وسى ورايدا التىن وردا تاريحىنا كوز جۇگىرتسەك… التىن وردا – شىڭعىس حا...
