وندىق بولشەكتەر (قورىتىندى ساباق)
ماتەماتيكا 5 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «وندىق بولشەكتەر» تاراۋى بويىنشا قورىتىندىلاۋ ساباعى
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ «وندىق بولشەكتەر» تاراۋى بويىنشا العان بىلىمدەرىن قايتالاۋ ارقىلى، تەرەڭ مەڭگەرۋىنە؛ اقپاراتتىق جانە كوممۋنيكاتيۆتىك قۇزىرەتتىلىك تۇرعىسىنان جەتىلۋىنە ىقپال ەتۋ؛
2. دامىتۋشىلىق: ويىن ەلەمەنتتەرى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ تاراۋ بويىنشا جاتتىعۋلاردى ورىنداۋ شەبەرلىگىن، ماشىعىن، ادەت، داعدى، ىسكەرلىگىن جەتىلدىرۋ؛ وندىق بولشەكتەردى كوبەيتۋ جانە ءبولۋ امالدارى بويىنشا بىلىكتىلىكتەرىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى قورشاعان ورتانى قورعاي بىلۋگە، تابيعاتتى سۇيۋگە، تۋعان ولكەنىڭ تابيعاتىنا قامقورلىقپەن قاراۋعا باۋلۋ؛ بولاشاق تابيعات جاناشىرى بولاتىن، رۋحاني جان دۇنيەسى باي ۇرپاق تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساياحات ساباعى
ساباقتىڭ ءتيپى: ءداستۇرلى ەمەس ساباق
وقىتۋدىڭ ادىستەرى: سۇراق - جاۋاپ، دەڭگەيلەپ دامىتا وقىتۋ، ويىن تەحنولوگياسى ەلەمەنتتەرى.
وقىتۋدىڭ فورماسى: بىرلەسكەن ۇجىمدىق ءىس - ارەكەت
ءپانارالىق بايلانىس: ەكولوگيا جانە دۇنيەتانۋ، قازاق ءتىلى، ينفورماتيكا، گەومەتريا
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: 1. سلايد - پرەزەنتاسيا
2. گۇل، جاپىراق قيمالارى
3. سەمانتيكالىق كارتا
4. جەتوندار «جاسىل ەل»
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى (3 - مين).
ا) سالەمدەسۋ؛
ءا) ساباققا كەلمەگەن وقۋشىلاردى انىقتاۋ؛
ب) وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ؛
ۆ) سىنىپ بولمەسىنىڭ دايىندىعىن تەكسەرۋ؛
گ) نازار اۋدارۋ: بالالار، ءبىز بۇگىنگى ساباقتا تابيعاتقا سەرۋەن جاسايىق. تابيعاتقا سەرۋەندەۋدىڭ ءبىر شارتى بار. ول - كوڭىل كۇيلەرىنىڭ جاقسى بولۋى. ول ءۇشىن ءبىز پسيحولوگيالىق ترەنينگ جۇرگىزەمىز.
د) پسيحولوگيالىق «كوتەرىڭكى كوڭىل كۇي» اتتى ترەنينگ. ءار وقۋشى پارتالاس جولداسىنا جاپىراقتارعا، گۇلگە جاقسى تىلەكتەر جازىپ، ءبىر - بىرىنە ۇسىنادى.
2. نەگىزگى ءبولىم
ا) بالالار، داپتەرلەرىڭدى اشىپ، بۇگىنگى كۇندى جازىپ قويىڭدار.
مەن سەندەرگە ءبىر جۇمباق جاسىرايىن:
ءبۇتىن مەنەن بولشەكتى،
ۇتىرمەنەن ايىرعان.
ءاپ - ادەمى جازىلار،
ايتىڭدارشى، قانداي سان. (وندىق بولشەكتەر)
- ارينە، وندىق بولشەكتەر. ەندەشە ءبىز «وندىق بولشەكتەر» تاراۋىن قورىتىندىلايمىز. تاراۋ بويىنشا ۇيرەنگەنىمىزدى ورتاعا سالايىق.
ولاي بولسا، بۇگىنگى ساباقتىڭ مىندەت پەن ماقساتىن وزدەرىڭ انىقتاڭدار.
وقۋشىلار ساباق ماقساتىن وزدەرى انىقتايدى.
- وندىق بولشەكتەردى كوبەيتۋدى جەتىلدىرەمىز؛
- وندىق بولشەكتەردى ءبولۋ بويىنشا بىلىكتىلىكتەرىمىزدى دامىتامىز.
- سانداردى دوڭگەلەكتەيمىز.
اريفمەتيكالىق ورتانى تابامىز.
(وقۋشىلاردىڭ دۇرىس جاۋاپتارى ءۇشىن «جاسىل ەل» جەتوندارى بەرىلەدى.)
ۆ) بالالار، تابيعاتقا سەرۋەن جاسايىق. سەرۋەن مىنا باعىتپەن جۇرگىزىلەدى:
(سۋرەت كورسەتىلەدى)
سەرۋەندەۋ كەزىندە ەكولوگيالىق سوقپاقپەن جۇرەمىز. سوقپاق دەگەنىمىز نە؟ (جول، جالعىز اياق جول)
ءيا، وسى جول ارقىلى الدىمەن ورمانعا بارامىز. ورماننىڭ بايلىعى نە؟( ورماننىڭ بايلىعى - اعاشتار. ورمان ۇزاق ۋاقىت وسەدى جانە كوپ ەڭبەكتى قامقورلىقتى قاجەت ەتەدى.)
ورمانداعى مىنا ءبىر اعاش قۋراپ، كوكتەمەي تۇر ەكەن. وسى اعاشتى ءبىلىم نارىمەن سۋارايىق.
(سۋرەت كورسەتىلەدى)
وقۋشىلار وندىق بولشەكتى ناتۋرال سانعا، وندىق بولشەككە قوسۋ، ازايتۋ، كوبەيتۋ جانە ءبولۋ ەرەجەلەرىن ايتادى.
س) ورماننىڭ ىشىندە قوقىستار، قالدىقتار جاتىر ەكەن.
تابيعاتتى، ورماندى لاستايتىن كىمدەر؟( ادامدار.)
دۇرىس، وسى قاتەلىكتى تۇزەۋ ءۇشىن ءبىز نە ىستەۋىمىز كەرەك؟( ورمانداعى قوقىستى جيناستىرايىق)
دۇرىس، ول ءۇشىن ءاربىر قوقىسقا جازىلعان ەسەپتەردى اۋىزشا ورىندايىق.
د) كەلەسى، باراتىن باعىتىمىز – قورىق. قورىق دەگەنىمىز نە؟
- قورىق دەگەنىمىز - تابيعاتتى، وسىمدىكتەر مەن جانۋارلاردى قورعاۋ ءۇشىن قامقورلىققا الىنعان اۋماق.
مىنە، قورىققا دا كەلىپ جەتتىك. بۇل قورىقتىڭ اتى قانداي ەكەن، سونى تابايىق. ول ءۇشىن مىنا سەمانتيكالىق كارتاداعى تاپسىرمانى ورىنداۋ قاجەت.
سەمانتيكالىق كارتانىڭ جولدارىنداعى ەسەپتى شىعارۋ كەرەك. ەسەپتىڭ شەشۋىن باعان اتتارىنان تاۋىپ، قيىلىسقان تۇستاعى ءارىپتى بەلگىلەۋ كەرەك.
جاۋابى: ءۇستىرت
ءۇستىرت قورىعى تۋرالى مالىمەتپەن تانىسايىق.
ورنالاسقان جەرى – ماڭعىستاۋ وبلىسى
قۇرىلعان مەرزىمى – 1984 ج.
جەر كولەمى: 223، 28 مىڭ گەكتار.
جەر كولەمىن وندىق ۇلەسكە دەيىن دوڭگەلەكتەندەر.(223، 3)
ە) ءۇستىرت قورىعىنداعى جانۋارلاردىڭ قايسى جويىلىپ كەتكەن ءتۇر ساناتىنا جاتادى جانە حالىقارالىق دەڭگەيدە قورعاۋعا الىنعان؟
1. قابىلان
2. قارا قۇيرىق
3. قاراقال
4. ءۇستىرت ارقارى
مىنا بلوك - سحەما بويىنشا ەسەپتەۋ جۇرگىزىپ، شىققان ناتيجەگە سايكەس دۇرىس جاۋاپتى تابۋعا بولادى.
………….
جاۋابى: 1. قابىلان
ك) كەلەسى باراتىن باعىتىمىز – «جاسىل ەل» ۇيىمى. «جاسىل ەل» ۇيىمى تۋرالى نە بىلەسىندەر؟ ەستىگەندەرىن، تەلەديداردان كورگەندەرىن بار ما؟
ونداعى جاستار نەمەن اينالىسادى -؟
2005 - 2007 جىلدارى ەلباسىنىڭ باستاماسىمەن «جاسىل ەل» جاستاردان قۇرالعان ەڭبەك جاساقتارى قۇرىلدى. ۇيىمنىڭ جاستارى ورمان شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا، ەلدى مەكەندەردى كوگالداندىرۋعا، اعاش وتىرعىزۋ جۇمىستارىنا ۇلەستەرىن قوسادى.
«جاسىل ەل» ۇيىمىنىڭ جاستارى ساياباققا اعاش وتىرعىزىپ جاتىر ەكەن. ولار كوكتەم باستالعاننان بەرى قانشا اعاش وتىرعىزعانىن بىلگىلەرىڭ كەلە مە؟
«جاسىل ەل» ۇيىمىنىڭ جاستارى ساياباققا شىرشا، ەمەن، قايىڭ اعاشتارىن وتىرعىزدى. شىرشا اعاشى وتىرعىزىلعان اعاشتاردىڭ 0، 36 بولىگىن، ەمەن اعاشى 0، 12 بولىگىن قۇرايدى. وتىرعىزىلعان قايىن اعاشى ەمەن اعاشىنان 60-قا ارتىق. ساياباققا بارلىعى نەشە اعاش وتىرعىزىلدى؟
بارلىق اعاش – ح
شىرشا – 0، 36 ح
ەمەن – 0، 12 ح
قايىڭ – 0، 12 ح + 60
بارلىعى قانشا اعاش -؟
0، 36ح+0، 12ح+0، 12ح+60=ح
0، 6ح+60=ح
ح - 0، 6ح=60
0، 4ح=60
ح=60: 0، 4
ح=150
جاۋابى: 150 اعاش وتىرعىزىلدى.
ي) كەلەسى نىسانامىز –«جەرۇيىق» ەكولوگيالىق ورتالىعى بولىپ تابىلادى.
ول قانداي ورتالىق، قايدا ورنالاسقانىن بىلەسىڭدەر مە؟
ەكولوگيالىق ورتالىق — اۋداننىڭ ەكولوگياسىن، جەكەلەگەن تابيعات وبەكتىلەرىن جان - جاقتى زەرتتەيدى، وسىمدىكتەر، قۇستار جانە جانۋارلارىن وسىرۋمەن اينالىسادى
ەكولوگيالىق ورتالىقتا مىنانداي مالىمەتتەر بار ەكەن:
كوپتەگەن اۋرۋلاردىڭ سەبەپكەرى: جايسىز ەكولوگيالىق جاعدايلار بولىپ تابىلادى: اۋانىڭ، سۋدىڭ، توپىراقتىڭ لاستانۋى.
اۋانىڭ لاستانۋى
زاۋىت ۇستىندە ---- 0، 86
قالانىڭ ۇستىندە ----- 0، 129
اۋىلدىڭ ۇستىندە ----- 0، 01
وزەن، كولدەردىڭ ۇستىندە ----- 0، 001
ورماننىڭ ۇستىندە ----- 0، 0003
1. قاي جەردىڭ ەكولوگيالىق جاعدايى جاعىمدى ەكەنىن انىقتا.
2. اۋا لاستانۋىنىڭ اريفمەتيكالىق ورتاسىن تاپ.
3. وزگەرىس اۋقىمىن تاپ
1. ورماننىڭ ۇستىندە
2. 0، 2
3. 0، 8597
3. ۇيگە تاپسىرما.
1. ءتيىن شامامەن 6 جىل جاسايدى. بۇل قوياننىڭ جاساۋعا ءتيىستى جاسىنىڭ 0، 6 - نا تەڭ. قويان نەشە جىل جاسايدى؟
2.
- قازاقستانداعى قورىقتار تۋرالى مالىمەتتەر جينا؛
- جيناقتاعان مالىمەتتەر بويىنشا مىنا تومەندەگى كەستەنى تولتىر.
- جەر كولەمىن بۇتىنگە دەيىن جۋىقتاپ، ەسەپتە.
قورىقتىڭ اتى ------------- جەر كولەمى ------------- جۋىق ءمانى
4. باعالاۋ.
باعالاۋ وقۋشىلاردىڭ جيناعان جەتوندارى ارقىلى جۇرگىزىلەدى. باعالاۋ وقۋشىلاردىڭ جيناعان جەتوندارى ارقىلى جۇرگىزىلەدى.
«3» باعاسى – 2 - 3 جەتون جيناۋ
«4» باعاسى – 4 - 6 جەتون جيناۋ
«5» باعاسى – 7 – دەن كوپ جەتونعا قويىلادى.
5. ساباقتى قورىتىندىلاۋ
بۇگىنگى ساباقتان نە تۇيدىڭدەر!
تابيعاتتى قورعاۋ كەرەك؛
اعاش وتىرعىزۋ كەرەك؛
كوكتەمدە ءوز اۋىلىمىزدى كوركەيتۋ كەرەك، تازالاۋ كەرەك؛
تابيعاتتى لاستاماۋ كەرەك.
«تابيعاتتى، ايالايىق دوستار» دەگەن سوزبەن ساباعىمىزدى قورىتىندىلايمىز.
ساباق اياقتالدى. ساۋ بولىڭدار!
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «وندىق بولشەكتەر» تاراۋى بويىنشا قورىتىندىلاۋ ساباعى
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ «وندىق بولشەكتەر» تاراۋى بويىنشا العان بىلىمدەرىن قايتالاۋ ارقىلى، تەرەڭ مەڭگەرۋىنە؛ اقپاراتتىق جانە كوممۋنيكاتيۆتىك قۇزىرەتتىلىك تۇرعىسىنان جەتىلۋىنە ىقپال ەتۋ؛
2. دامىتۋشىلىق: ويىن ەلەمەنتتەرى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ تاراۋ بويىنشا جاتتىعۋلاردى ورىنداۋ شەبەرلىگىن، ماشىعىن، ادەت، داعدى، ىسكەرلىگىن جەتىلدىرۋ؛ وندىق بولشەكتەردى كوبەيتۋ جانە ءبولۋ امالدارى بويىنشا بىلىكتىلىكتەرىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى قورشاعان ورتانى قورعاي بىلۋگە، تابيعاتتى سۇيۋگە، تۋعان ولكەنىڭ تابيعاتىنا قامقورلىقپەن قاراۋعا باۋلۋ؛ بولاشاق تابيعات جاناشىرى بولاتىن، رۋحاني جان دۇنيەسى باي ۇرپاق تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ساياحات ساباعى
ساباقتىڭ ءتيپى: ءداستۇرلى ەمەس ساباق
وقىتۋدىڭ ادىستەرى: سۇراق - جاۋاپ، دەڭگەيلەپ دامىتا وقىتۋ، ويىن تەحنولوگياسى ەلەمەنتتەرى.
وقىتۋدىڭ فورماسى: بىرلەسكەن ۇجىمدىق ءىس - ارەكەت
ءپانارالىق بايلانىس: ەكولوگيا جانە دۇنيەتانۋ، قازاق ءتىلى، ينفورماتيكا، گەومەتريا
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: 1. سلايد - پرەزەنتاسيا
2. گۇل، جاپىراق قيمالارى
3. سەمانتيكالىق كارتا
4. جەتوندار «جاسىل ەل»
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى (3 - مين).
ا) سالەمدەسۋ؛
ءا) ساباققا كەلمەگەن وقۋشىلاردى انىقتاۋ؛
ب) وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ؛
ۆ) سىنىپ بولمەسىنىڭ دايىندىعىن تەكسەرۋ؛
گ) نازار اۋدارۋ: بالالار، ءبىز بۇگىنگى ساباقتا تابيعاتقا سەرۋەن جاسايىق. تابيعاتقا سەرۋەندەۋدىڭ ءبىر شارتى بار. ول - كوڭىل كۇيلەرىنىڭ جاقسى بولۋى. ول ءۇشىن ءبىز پسيحولوگيالىق ترەنينگ جۇرگىزەمىز.
د) پسيحولوگيالىق «كوتەرىڭكى كوڭىل كۇي» اتتى ترەنينگ. ءار وقۋشى پارتالاس جولداسىنا جاپىراقتارعا، گۇلگە جاقسى تىلەكتەر جازىپ، ءبىر - بىرىنە ۇسىنادى.
2. نەگىزگى ءبولىم
ا) بالالار، داپتەرلەرىڭدى اشىپ، بۇگىنگى كۇندى جازىپ قويىڭدار.
مەن سەندەرگە ءبىر جۇمباق جاسىرايىن:
ءبۇتىن مەنەن بولشەكتى،
ۇتىرمەنەن ايىرعان.
ءاپ - ادەمى جازىلار،
ايتىڭدارشى، قانداي سان. (وندىق بولشەكتەر)
- ارينە، وندىق بولشەكتەر. ەندەشە ءبىز «وندىق بولشەكتەر» تاراۋىن قورىتىندىلايمىز. تاراۋ بويىنشا ۇيرەنگەنىمىزدى ورتاعا سالايىق.
ولاي بولسا، بۇگىنگى ساباقتىڭ مىندەت پەن ماقساتىن وزدەرىڭ انىقتاڭدار.
وقۋشىلار ساباق ماقساتىن وزدەرى انىقتايدى.
- وندىق بولشەكتەردى كوبەيتۋدى جەتىلدىرەمىز؛
- وندىق بولشەكتەردى ءبولۋ بويىنشا بىلىكتىلىكتەرىمىزدى دامىتامىز.
- سانداردى دوڭگەلەكتەيمىز.
اريفمەتيكالىق ورتانى تابامىز.
(وقۋشىلاردىڭ دۇرىس جاۋاپتارى ءۇشىن «جاسىل ەل» جەتوندارى بەرىلەدى.)
ۆ) بالالار، تابيعاتقا سەرۋەن جاسايىق. سەرۋەن مىنا باعىتپەن جۇرگىزىلەدى:
(سۋرەت كورسەتىلەدى)
سەرۋەندەۋ كەزىندە ەكولوگيالىق سوقپاقپەن جۇرەمىز. سوقپاق دەگەنىمىز نە؟ (جول، جالعىز اياق جول)
ءيا، وسى جول ارقىلى الدىمەن ورمانعا بارامىز. ورماننىڭ بايلىعى نە؟( ورماننىڭ بايلىعى - اعاشتار. ورمان ۇزاق ۋاقىت وسەدى جانە كوپ ەڭبەكتى قامقورلىقتى قاجەت ەتەدى.)
ورمانداعى مىنا ءبىر اعاش قۋراپ، كوكتەمەي تۇر ەكەن. وسى اعاشتى ءبىلىم نارىمەن سۋارايىق.
(سۋرەت كورسەتىلەدى)
وقۋشىلار وندىق بولشەكتى ناتۋرال سانعا، وندىق بولشەككە قوسۋ، ازايتۋ، كوبەيتۋ جانە ءبولۋ ەرەجەلەرىن ايتادى.
س) ورماننىڭ ىشىندە قوقىستار، قالدىقتار جاتىر ەكەن.
تابيعاتتى، ورماندى لاستايتىن كىمدەر؟( ادامدار.)
دۇرىس، وسى قاتەلىكتى تۇزەۋ ءۇشىن ءبىز نە ىستەۋىمىز كەرەك؟( ورمانداعى قوقىستى جيناستىرايىق)
دۇرىس، ول ءۇشىن ءاربىر قوقىسقا جازىلعان ەسەپتەردى اۋىزشا ورىندايىق.
د) كەلەسى، باراتىن باعىتىمىز – قورىق. قورىق دەگەنىمىز نە؟
- قورىق دەگەنىمىز - تابيعاتتى، وسىمدىكتەر مەن جانۋارلاردى قورعاۋ ءۇشىن قامقورلىققا الىنعان اۋماق.
مىنە، قورىققا دا كەلىپ جەتتىك. بۇل قورىقتىڭ اتى قانداي ەكەن، سونى تابايىق. ول ءۇشىن مىنا سەمانتيكالىق كارتاداعى تاپسىرمانى ورىنداۋ قاجەت.
سەمانتيكالىق كارتانىڭ جولدارىنداعى ەسەپتى شىعارۋ كەرەك. ەسەپتىڭ شەشۋىن باعان اتتارىنان تاۋىپ، قيىلىسقان تۇستاعى ءارىپتى بەلگىلەۋ كەرەك.
جاۋابى: ءۇستىرت
ءۇستىرت قورىعى تۋرالى مالىمەتپەن تانىسايىق.
ورنالاسقان جەرى – ماڭعىستاۋ وبلىسى
قۇرىلعان مەرزىمى – 1984 ج.
جەر كولەمى: 223، 28 مىڭ گەكتار.
جەر كولەمىن وندىق ۇلەسكە دەيىن دوڭگەلەكتەندەر.(223، 3)
ە) ءۇستىرت قورىعىنداعى جانۋارلاردىڭ قايسى جويىلىپ كەتكەن ءتۇر ساناتىنا جاتادى جانە حالىقارالىق دەڭگەيدە قورعاۋعا الىنعان؟
1. قابىلان
2. قارا قۇيرىق
3. قاراقال
4. ءۇستىرت ارقارى
مىنا بلوك - سحەما بويىنشا ەسەپتەۋ جۇرگىزىپ، شىققان ناتيجەگە سايكەس دۇرىس جاۋاپتى تابۋعا بولادى.
………….
جاۋابى: 1. قابىلان
ك) كەلەسى باراتىن باعىتىمىز – «جاسىل ەل» ۇيىمى. «جاسىل ەل» ۇيىمى تۋرالى نە بىلەسىندەر؟ ەستىگەندەرىن، تەلەديداردان كورگەندەرىن بار ما؟
ونداعى جاستار نەمەن اينالىسادى -؟
2005 - 2007 جىلدارى ەلباسىنىڭ باستاماسىمەن «جاسىل ەل» جاستاردان قۇرالعان ەڭبەك جاساقتارى قۇرىلدى. ۇيىمنىڭ جاستارى ورمان شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا، ەلدى مەكەندەردى كوگالداندىرۋعا، اعاش وتىرعىزۋ جۇمىستارىنا ۇلەستەرىن قوسادى.
«جاسىل ەل» ۇيىمىنىڭ جاستارى ساياباققا اعاش وتىرعىزىپ جاتىر ەكەن. ولار كوكتەم باستالعاننان بەرى قانشا اعاش وتىرعىزعانىن بىلگىلەرىڭ كەلە مە؟
«جاسىل ەل» ۇيىمىنىڭ جاستارى ساياباققا شىرشا، ەمەن، قايىڭ اعاشتارىن وتىرعىزدى. شىرشا اعاشى وتىرعىزىلعان اعاشتاردىڭ 0، 36 بولىگىن، ەمەن اعاشى 0، 12 بولىگىن قۇرايدى. وتىرعىزىلعان قايىن اعاشى ەمەن اعاشىنان 60-قا ارتىق. ساياباققا بارلىعى نەشە اعاش وتىرعىزىلدى؟
بارلىق اعاش – ح
شىرشا – 0، 36 ح
ەمەن – 0، 12 ح
قايىڭ – 0، 12 ح + 60
بارلىعى قانشا اعاش -؟
0، 36ح+0، 12ح+0، 12ح+60=ح
0، 6ح+60=ح
ح - 0، 6ح=60
0، 4ح=60
ح=60: 0، 4
ح=150
جاۋابى: 150 اعاش وتىرعىزىلدى.
ي) كەلەسى نىسانامىز –«جەرۇيىق» ەكولوگيالىق ورتالىعى بولىپ تابىلادى.
ول قانداي ورتالىق، قايدا ورنالاسقانىن بىلەسىڭدەر مە؟
ەكولوگيالىق ورتالىق — اۋداننىڭ ەكولوگياسىن، جەكەلەگەن تابيعات وبەكتىلەرىن جان - جاقتى زەرتتەيدى، وسىمدىكتەر، قۇستار جانە جانۋارلارىن وسىرۋمەن اينالىسادى
ەكولوگيالىق ورتالىقتا مىنانداي مالىمەتتەر بار ەكەن:
كوپتەگەن اۋرۋلاردىڭ سەبەپكەرى: جايسىز ەكولوگيالىق جاعدايلار بولىپ تابىلادى: اۋانىڭ، سۋدىڭ، توپىراقتىڭ لاستانۋى.
اۋانىڭ لاستانۋى
زاۋىت ۇستىندە ---- 0، 86
قالانىڭ ۇستىندە ----- 0، 129
اۋىلدىڭ ۇستىندە ----- 0، 01
وزەن، كولدەردىڭ ۇستىندە ----- 0، 001
ورماننىڭ ۇستىندە ----- 0، 0003
1. قاي جەردىڭ ەكولوگيالىق جاعدايى جاعىمدى ەكەنىن انىقتا.
2. اۋا لاستانۋىنىڭ اريفمەتيكالىق ورتاسىن تاپ.
3. وزگەرىس اۋقىمىن تاپ
1. ورماننىڭ ۇستىندە
2. 0، 2
3. 0، 8597
3. ۇيگە تاپسىرما.
1. ءتيىن شامامەن 6 جىل جاسايدى. بۇل قوياننىڭ جاساۋعا ءتيىستى جاسىنىڭ 0، 6 - نا تەڭ. قويان نەشە جىل جاسايدى؟
2.
- قازاقستانداعى قورىقتار تۋرالى مالىمەتتەر جينا؛
- جيناقتاعان مالىمەتتەر بويىنشا مىنا تومەندەگى كەستەنى تولتىر.
- جەر كولەمىن بۇتىنگە دەيىن جۋىقتاپ، ەسەپتە.
قورىقتىڭ اتى ------------- جەر كولەمى ------------- جۋىق ءمانى
4. باعالاۋ.
باعالاۋ وقۋشىلاردىڭ جيناعان جەتوندارى ارقىلى جۇرگىزىلەدى. باعالاۋ وقۋشىلاردىڭ جيناعان جەتوندارى ارقىلى جۇرگىزىلەدى.
«3» باعاسى – 2 - 3 جەتون جيناۋ
«4» باعاسى – 4 - 6 جەتون جيناۋ
«5» باعاسى – 7 – دەن كوپ جەتونعا قويىلادى.
5. ساباقتى قورىتىندىلاۋ
بۇگىنگى ساباقتان نە تۇيدىڭدەر!
تابيعاتتى قورعاۋ كەرەك؛
اعاش وتىرعىزۋ كەرەك؛
كوكتەمدە ءوز اۋىلىمىزدى كوركەيتۋ كەرەك، تازالاۋ كەرەك؛
تابيعاتتى لاستاماۋ كەرەك.
«تابيعاتتى، ايالايىق دوستار» دەگەن سوزبەن ساباعىمىزدى قورىتىندىلايمىز.
ساباق اياقتالدى. ساۋ بولىڭدار!
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
اقپاراتتىق مادەنيەت نەگىزدەرىن وقىتۋدا ينتەراكتيۆتى تاقتانى قولدانۋ ءتاسىلى
