وتباسى مەن بالاباقشا اراسىنداعى بالا تاربيەسى پەداگوگيكالىق ماقساتتار ارقىلى جۇزەگە اسادى
اقتوبە قالاسىنداعى
№3 «ەرتەگى» مدۇ مەڭگەرۋشىسى
ا. بايتۇرسىنوۆ اتىنداعى مەدال يەگەرى
مۇحانبەتقالييەۆا بيبىگۇل قىدىرعالي قىزى
وتباسى مەن بالاباقشا اراسىنداعى بالا تاربيەسى پەداگوگيكالىق ماقساتتار ارقىلى جۇزەگە اسادى.
ەلباسى ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ «سىزدەرمەن بىزدەر تەك بولاشاق بۋىندى عانا ەمەس جالپى ادامزاتتىق، قادىر-قاسيەتتەردىڭ ءمان ماڭىزىن تۇسىنەتىن جانى دا، ءتانى دە تازا، ءبىلىمدى پاتريوت ازاماتتار بۋىنىن تاربيەلەۋگە مىندەتتىمىز» - دەپ ايتقانداي بالا ءبىزدىڭ بولاشاعىمىز، بالا تاربيەسى ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك دامۋىنىڭ، قۇرىلىمىنىڭ كەلەشەگىن ايقىنداۋشى دەپ ەسەپتەيمىز. ەگەمەن ەلىمىزدىڭ كوك تۋىن جەلبىرەتەر ەرتەڭگى بولاشاق، ياعني بۇگىنگى بۇلدىرشىندەر تاربيەسى اسا اۋقىمدى، نازار سالاتىن باستى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى.
بالا تاربيەسى انا سۇتىنەن باستالىپ، بىرەۋدىڭ بىرەۋگە ىقپالى ارقىلى ءومىر بويى قالىپتاساتىن كۇردەلى قۇبىلىس. تاربيەنىڭ ەڭ العاشقى باستاماسىن وتباسىندا السا، جالعاسى بالاباقشامەن بايلانىسادى، ياعني بالا تاربيەلەنە وتىرىپ ءبىلىم الادى.
ءسابي وسەدى، ۋاقىت وتكەن سايىن ونىڭ اينالاسىنداعى كەڭىستىگى دە كۇننەن كۇنگە وزگەرىپ، ۇلعايا بەرەدى. بالا ءۇشىن وتباسى ءبىر جاعىنان – تىرشىلىك قورشاۋى بولسا، ەكىنشى جاعىنان – تاربيەلىك ورتا. بۇگىنگى تاڭدا جاس ءسابيدىڭ ءومىرىن تولىققاندى ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن بالاباقشانىڭ دا ورنى ەرەكشە. تىپتەن «باقىتتى بالالىق شاق» دەگەن ۇعىم وتباسى مەن بالاباقشانىڭ بىرىگىپ ۇيىمداستىرعان تىرلىگىندە عانا تۋىندايتىن سياقتى.
مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمداردىڭ وتباسى اراسىنداعى ءوزارا ىقپالداستىقتىڭ نەگىزگى باعىتتارىنا كوڭىل بولسەك:
- پەداگوگيكالىق جانە پسيحولوگيالىق ساۋاتتىلىقتى جەتىلدىرۋ، اتا - انالاردى وقىتۋ باعدارلاماسىن مەڭگەرتۋىنە:
- ءىس - ارەكەتتىڭ ءتۇرلى فورمالارى (ساباققا قاتىسۋ، ءارتۇرلى كلۋبتار) جانە قوسىمشا قىزمەت كورسەتۋىنە؛
- بالالاردىڭ شىعارماشىلىق ارەكەتىن دامىتۋىنا؛
- جوسپارلاۋ مەن باقىلاۋدى ۇيىمداستىرۋىنا؛
- قالىپتاسۋ مەن دامىتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا تاجىريبە الماسۋىنا؛
- الەۋمەتتىك دامىتۋشى ورتا قالىپتاستىرۋعا كومەكتەسۋىنە.
مىنە وسىنداي نەگىزگى باعىتتاردى بالا تاربيەلەۋدەگى ىسكە اسىرۋشىلار مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەر مەن وتباسى. وسى ەكى ارادا جۇرگىزىلەتىن ءتالىم - تاربيە ساباقتاسا، ۇشتاسا وتكىزىلگەندە عانا كوزدەلگەن ماقسات ناتيجەلەرى بولارى ءسوزسىز.
بالا تاربيەسىنە تەك بالاباقشا، مەكتەپ، ونى قورشاعان ورتا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار وتباسى، ياعني، اكەسى، اتاسى، اجەسى، اعاسى، اپكەسى دە اسەرىن تيگىزەدى. اتا - انالاردى ىنتىماقتاستىق پەن سەرىكتەستىككە جۇمىلدىرا اتقارعان جۇمىسىمىزدىڭ فورمالارىن ۇسىنعىم كەلىپ وتىر. مىسالى، «اجەنىڭ ۇيىندە قوناقتا بولۋ»، «اتا - اجەم اۋىلى»، «مەنىڭ تۋعان ولكەم» اتتى وتكىزىلگەن ءىس - شارالاردىڭ ماقساتى – بالالار مەن اتا - انالاردى حالقىمىزدىڭ سالت - داستۇرىمەن، ادەت - عۇرپىمەن تانىستىرىپ، ونى ءوزارا كورسەتە الۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
اتا - انالارمەن جۇمىس ءداستۇرلى ەمەس تۇرلەرىمەن ۇيىمداستىرىلادى: اتا - انالارمەن ترەنينگتەر، پىكىرتالاستار، پسيحولوگيالىق دەمالىس ساتتەرى، دوڭگەلەك ۇستەل.
وتباسى – قوعامنىڭ العاشقى ۇياسى بولعاندىقتان، ونى نىعايتۋ، ونىڭ تاربيەلىك ءمانىن ارتتىرۋع سول قوعامنىڭ باستى نازارىندا بولۋى كەرەك. بالانىڭ دۇرىس ءتالىم - تاربيەسى، ەڭ الدىمەن اتا - انانىڭ جانە تاربيەشىلەردىڭ ەڭبەكسۇيگىشتىگى مەن بەدەلىنە تىكەلەي بايلانىستى. مەكتەپالدى دايارلىق توپ تاربيەشىلەرى مەن اتا - انالارعا ۇسىنىلادى. بالا تاربيەسى – اتام زاماننان باستاپ ادامزاتتى تولعاندىرىپ كەلە جاتقان ءومىردىڭ وزەكتى ماسەلەسى.
وتباسىنداعى اتا - انا مەن بالانىڭ اراسىنداعى قارىم - قاتىناس ناتيجەسىندە ادامگەرشىلىك، ەستەتيكالىق، دەنە تاربيەسىنىڭ العاشقى تاربيەشىلەرى. وتباسى – قوعامنىڭ العاشقى ۇياسى بولعاندىقتان، ونى نىعايتۋ، ونىڭ تاربيەلىك ءمانىن ارتتىرۋ، سول قوعامنىڭ باستى نازارىندا بولۋى كەرەك.
ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىك العان تۇستا جاس ۇرپاقتى ۇلتتىق سالت - ءداستۇرىمىز، ادەت - عۇرپىمىز نەگىزىندە تاربيەلەۋ قولعا الىنادى.
جالپى وتباسى بولسىن، مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە بەرەتىن مەكەمە بولسىن تاربيەلەنۋدە مىناداي تاسىلدەردى قولدانعان ءجون: اقىل - كەڭەس بەرۋ، ۇلگى - ونەگە كورسەتۋ، ۇيرەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، جادىندا قالدىرۋ، جاتتىقتىرۋ، سالىستىرۋ، ىنتالاندىرۋ، ماداقتاۋ، تالاپ قويۋ، جازالاۋ. ءار اتا - انا ءوز بالاسىنا ۇستاز ەكەنىن ۇمىتپاۋى ءتيىس.
تاربيەشى ءار بالانى جەكە - جەكە اتا - انا ارقىلى ءبىلۋى قاجەت. اتا - انانىڭ كۇندەلىكتى ومىرىندەگى ەڭبەگى، مىنەز - قۇلقى، بالاعا قارىم - قاتىناسى بالانى تاربيەلەپ وتىرعان تاربيەشىگە دە ايان بولۋى قاجەت. بالانى سوندا بارىپ تاربيەلەي الامىز.
1. بالانى ءسابي ول ءالى ەشتەڭە بىلمەيدى، ۇقپايدى دەپ ءجاي كوزبەن قاراماۋ كەرەك، ويتكەنى ول دا جەتىلىپ كەلە جاتقان تۇلعا.
2. بالانى ءار ۋاقىتتا شىندىققا ۇيرەتۋ. ەش ۋاقىتتا الداماي اششى بولسا دا شىندىقتى اشىپ ايتىپ، سول جاعدايعا دۇرىس كوزقاراسپەن قاراۋعا جاعداي تۋعىزۋ.
3. بالانىڭ ءاربىر ءسان ۋاقىتىمەن ىستەۋگە كۇندە قاداعالاۋ.
4. بالانىڭ ءاربىر ءسان قاداعالاپ، وعان دەگەن كوزقاراسىڭىزدى قالاي بولسا دا ناتيجەگە جەتكىزۋىڭىز كەرەك.
5. بالانى ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساۋعا جانە وزگە بالانىڭ جۇمىسىن باعالاۋعا ۇيرەتۋ كەرەك.
مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە بەرەتىن مەكەمە حالىقتىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ العاشقى باسپالداعى. بۇل ورتادا بالا بۇيىعىلىقتان ارىلىپ، كوپشىل، ۇيىمشىل بولىپ وسەدى. تاربيەشى ءوز قاراۋىنداعى ءار بالانىڭ ءارقايسىسىنا مەيىرىم نۇرىن سىيلاي، انا ورنىنا انا بولۋى قاجەت. وتباسىنداعى تاربيە پەداگوگيكالىق تاربيەمەن ۇشتاسۋى قاجەت. وتباسىنىڭ مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەرىمەن بايلانىستىلىعى وتە ماڭىزدى. مۇنداي بايلانىسسىز جاس ۇرپاقتى جاقسى تاربيەلەۋ مۇمكىن ەمەس.
بالا تاربيەسى جونىندەگى سۇراقتىڭ اتا - انامەن ياعني وتباسىمەن بايلانىستى بولۋى پەداگوگيكالىق ۇجىمنىڭ ەڭ نەگىزگى مىندەتى.
مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمى مەن وتباسى ىنتىماقتاستىعىن نىعايتۋ ءۇشىن تاربيەشى مەن اتا - انا اراسىندا ۇلكەن بايلانىس بولۋى قاجەت. ءار بالانىڭ تاني ءبىلۋ تاربيەشىنىڭ ەرەكشەلىگىنە دە بايلانىستى. بالانىڭ ءبارىن بىردەي كورىپ، بىردەي ءتالىم - تاربيە بەرۋ تاربيەشىنىڭ باستى مىندەتى. ساۋالناما تاراتىپ، اتا - انانىڭ پىكىرىن ءبولىسۋى قاجەت.
بالا اتا - انا ءومىرىنىڭ جالعاسى. «قۇس بالاپانى ءۇشىن تۇزاققا تۇسەدى، ادام بالاسى ءۇشىن ازاپقا تۇسەدى» دەمەكشى، بالانىڭ بولاشاعىنا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋىمىز قاجەت. بالانىڭ ۇلكەن سانالى ازامات ەتۋ ءومىرىمىزدىڭ ياعني وتباسى مەن پەداگوگ ۇجىم اراسىنداعى بايلانىسىمىزدىڭ شەشىمى دەپ تە ايتۋىمىزعا بولادى.
«بولار ەلدىڭ بالاسىن سانىنەن ەمەس سالەمىنەن تانيمىن» دەگەن ەكەن قاريالار، سوندىقتان دا ءار بالانى ەلدىڭ ۇلكەن بەدەلى زور ازاماتى ەتىپ تاربيەلەيىك، اعايىن!
№3 «ەرتەگى» مدۇ مەڭگەرۋشىسى
ا. بايتۇرسىنوۆ اتىنداعى مەدال يەگەرى
مۇحانبەتقالييەۆا بيبىگۇل قىدىرعالي قىزى
وتباسى مەن بالاباقشا اراسىنداعى بالا تاربيەسى پەداگوگيكالىق ماقساتتار ارقىلى جۇزەگە اسادى.
ەلباسى ن.ءا.نازاربايەۆتىڭ «سىزدەرمەن بىزدەر تەك بولاشاق بۋىندى عانا ەمەس جالپى ادامزاتتىق، قادىر-قاسيەتتەردىڭ ءمان ماڭىزىن تۇسىنەتىن جانى دا، ءتانى دە تازا، ءبىلىمدى پاتريوت ازاماتتار بۋىنىن تاربيەلەۋگە مىندەتتىمىز» - دەپ ايتقانداي بالا ءبىزدىڭ بولاشاعىمىز، بالا تاربيەسى ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك دامۋىنىڭ، قۇرىلىمىنىڭ كەلەشەگىن ايقىنداۋشى دەپ ەسەپتەيمىز. ەگەمەن ەلىمىزدىڭ كوك تۋىن جەلبىرەتەر ەرتەڭگى بولاشاق، ياعني بۇگىنگى بۇلدىرشىندەر تاربيەسى اسا اۋقىمدى، نازار سالاتىن باستى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى.
بالا تاربيەسى انا سۇتىنەن باستالىپ، بىرەۋدىڭ بىرەۋگە ىقپالى ارقىلى ءومىر بويى قالىپتاساتىن كۇردەلى قۇبىلىس. تاربيەنىڭ ەڭ العاشقى باستاماسىن وتباسىندا السا، جالعاسى بالاباقشامەن بايلانىسادى، ياعني بالا تاربيەلەنە وتىرىپ ءبىلىم الادى.
ءسابي وسەدى، ۋاقىت وتكەن سايىن ونىڭ اينالاسىنداعى كەڭىستىگى دە كۇننەن كۇنگە وزگەرىپ، ۇلعايا بەرەدى. بالا ءۇشىن وتباسى ءبىر جاعىنان – تىرشىلىك قورشاۋى بولسا، ەكىنشى جاعىنان – تاربيەلىك ورتا. بۇگىنگى تاڭدا جاس ءسابيدىڭ ءومىرىن تولىققاندى ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن بالاباقشانىڭ دا ورنى ەرەكشە. تىپتەن «باقىتتى بالالىق شاق» دەگەن ۇعىم وتباسى مەن بالاباقشانىڭ بىرىگىپ ۇيىمداستىرعان تىرلىگىندە عانا تۋىندايتىن سياقتى.
مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمداردىڭ وتباسى اراسىنداعى ءوزارا ىقپالداستىقتىڭ نەگىزگى باعىتتارىنا كوڭىل بولسەك:
- پەداگوگيكالىق جانە پسيحولوگيالىق ساۋاتتىلىقتى جەتىلدىرۋ، اتا - انالاردى وقىتۋ باعدارلاماسىن مەڭگەرتۋىنە:
- ءىس - ارەكەتتىڭ ءتۇرلى فورمالارى (ساباققا قاتىسۋ، ءارتۇرلى كلۋبتار) جانە قوسىمشا قىزمەت كورسەتۋىنە؛
- بالالاردىڭ شىعارماشىلىق ارەكەتىن دامىتۋىنا؛
- جوسپارلاۋ مەن باقىلاۋدى ۇيىمداستىرۋىنا؛
- قالىپتاسۋ مەن دامىتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا تاجىريبە الماسۋىنا؛
- الەۋمەتتىك دامىتۋشى ورتا قالىپتاستىرۋعا كومەكتەسۋىنە.
مىنە وسىنداي نەگىزگى باعىتتاردى بالا تاربيەلەۋدەگى ىسكە اسىرۋشىلار مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەر مەن وتباسى. وسى ەكى ارادا جۇرگىزىلەتىن ءتالىم - تاربيە ساباقتاسا، ۇشتاسا وتكىزىلگەندە عانا كوزدەلگەن ماقسات ناتيجەلەرى بولارى ءسوزسىز.
بالا تاربيەسىنە تەك بالاباقشا، مەكتەپ، ونى قورشاعان ورتا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار وتباسى، ياعني، اكەسى، اتاسى، اجەسى، اعاسى، اپكەسى دە اسەرىن تيگىزەدى. اتا - انالاردى ىنتىماقتاستىق پەن سەرىكتەستىككە جۇمىلدىرا اتقارعان جۇمىسىمىزدىڭ فورمالارىن ۇسىنعىم كەلىپ وتىر. مىسالى، «اجەنىڭ ۇيىندە قوناقتا بولۋ»، «اتا - اجەم اۋىلى»، «مەنىڭ تۋعان ولكەم» اتتى وتكىزىلگەن ءىس - شارالاردىڭ ماقساتى – بالالار مەن اتا - انالاردى حالقىمىزدىڭ سالت - داستۇرىمەن، ادەت - عۇرپىمەن تانىستىرىپ، ونى ءوزارا كورسەتە الۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
اتا - انالارمەن جۇمىس ءداستۇرلى ەمەس تۇرلەرىمەن ۇيىمداستىرىلادى: اتا - انالارمەن ترەنينگتەر، پىكىرتالاستار، پسيحولوگيالىق دەمالىس ساتتەرى، دوڭگەلەك ۇستەل.
وتباسى – قوعامنىڭ العاشقى ۇياسى بولعاندىقتان، ونى نىعايتۋ، ونىڭ تاربيەلىك ءمانىن ارتتىرۋع سول قوعامنىڭ باستى نازارىندا بولۋى كەرەك. بالانىڭ دۇرىس ءتالىم - تاربيەسى، ەڭ الدىمەن اتا - انانىڭ جانە تاربيەشىلەردىڭ ەڭبەكسۇيگىشتىگى مەن بەدەلىنە تىكەلەي بايلانىستى. مەكتەپالدى دايارلىق توپ تاربيەشىلەرى مەن اتا - انالارعا ۇسىنىلادى. بالا تاربيەسى – اتام زاماننان باستاپ ادامزاتتى تولعاندىرىپ كەلە جاتقان ءومىردىڭ وزەكتى ماسەلەسى.
وتباسىنداعى اتا - انا مەن بالانىڭ اراسىنداعى قارىم - قاتىناس ناتيجەسىندە ادامگەرشىلىك، ەستەتيكالىق، دەنە تاربيەسىنىڭ العاشقى تاربيەشىلەرى. وتباسى – قوعامنىڭ العاشقى ۇياسى بولعاندىقتان، ونى نىعايتۋ، ونىڭ تاربيەلىك ءمانىن ارتتىرۋ، سول قوعامنىڭ باستى نازارىندا بولۋى كەرەك.
ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىك العان تۇستا جاس ۇرپاقتى ۇلتتىق سالت - ءداستۇرىمىز، ادەت - عۇرپىمىز نەگىزىندە تاربيەلەۋ قولعا الىنادى.
جالپى وتباسى بولسىن، مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە بەرەتىن مەكەمە بولسىن تاربيەلەنۋدە مىناداي تاسىلدەردى قولدانعان ءجون: اقىل - كەڭەس بەرۋ، ۇلگى - ونەگە كورسەتۋ، ۇيرەتۋ، ءتۇسىندىرۋ، جادىندا قالدىرۋ، جاتتىقتىرۋ، سالىستىرۋ، ىنتالاندىرۋ، ماداقتاۋ، تالاپ قويۋ، جازالاۋ. ءار اتا - انا ءوز بالاسىنا ۇستاز ەكەنىن ۇمىتپاۋى ءتيىس.
تاربيەشى ءار بالانى جەكە - جەكە اتا - انا ارقىلى ءبىلۋى قاجەت. اتا - انانىڭ كۇندەلىكتى ومىرىندەگى ەڭبەگى، مىنەز - قۇلقى، بالاعا قارىم - قاتىناسى بالانى تاربيەلەپ وتىرعان تاربيەشىگە دە ايان بولۋى قاجەت. بالانى سوندا بارىپ تاربيەلەي الامىز.
1. بالانى ءسابي ول ءالى ەشتەڭە بىلمەيدى، ۇقپايدى دەپ ءجاي كوزبەن قاراماۋ كەرەك، ويتكەنى ول دا جەتىلىپ كەلە جاتقان تۇلعا.
2. بالانى ءار ۋاقىتتا شىندىققا ۇيرەتۋ. ەش ۋاقىتتا الداماي اششى بولسا دا شىندىقتى اشىپ ايتىپ، سول جاعدايعا دۇرىس كوزقاراسپەن قاراۋعا جاعداي تۋعىزۋ.
3. بالانىڭ ءاربىر ءسان ۋاقىتىمەن ىستەۋگە كۇندە قاداعالاۋ.
4. بالانىڭ ءاربىر ءسان قاداعالاپ، وعان دەگەن كوزقاراسىڭىزدى قالاي بولسا دا ناتيجەگە جەتكىزۋىڭىز كەرەك.
5. بالانى ءوز بەتىمەن جۇمىس جاساۋعا جانە وزگە بالانىڭ جۇمىسىن باعالاۋعا ۇيرەتۋ كەرەك.
مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە بەرەتىن مەكەمە حالىقتىق ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ العاشقى باسپالداعى. بۇل ورتادا بالا بۇيىعىلىقتان ارىلىپ، كوپشىل، ۇيىمشىل بولىپ وسەدى. تاربيەشى ءوز قاراۋىنداعى ءار بالانىڭ ءارقايسىسىنا مەيىرىم نۇرىن سىيلاي، انا ورنىنا انا بولۋى قاجەت. وتباسىنداعى تاربيە پەداگوگيكالىق تاربيەمەن ۇشتاسۋى قاجەت. وتباسىنىڭ مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەرىمەن بايلانىستىلىعى وتە ماڭىزدى. مۇنداي بايلانىسسىز جاس ۇرپاقتى جاقسى تاربيەلەۋ مۇمكىن ەمەس.
بالا تاربيەسى جونىندەگى سۇراقتىڭ اتا - انامەن ياعني وتباسىمەن بايلانىستى بولۋى پەداگوگيكالىق ۇجىمنىڭ ەڭ نەگىزگى مىندەتى.
مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمى مەن وتباسى ىنتىماقتاستىعىن نىعايتۋ ءۇشىن تاربيەشى مەن اتا - انا اراسىندا ۇلكەن بايلانىس بولۋى قاجەت. ءار بالانىڭ تاني ءبىلۋ تاربيەشىنىڭ ەرەكشەلىگىنە دە بايلانىستى. بالانىڭ ءبارىن بىردەي كورىپ، بىردەي ءتالىم - تاربيە بەرۋ تاربيەشىنىڭ باستى مىندەتى. ساۋالناما تاراتىپ، اتا - انانىڭ پىكىرىن ءبولىسۋى قاجەت.
بالا اتا - انا ءومىرىنىڭ جالعاسى. «قۇس بالاپانى ءۇشىن تۇزاققا تۇسەدى، ادام بالاسى ءۇشىن ازاپقا تۇسەدى» دەمەكشى، بالانىڭ بولاشاعىنا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋىمىز قاجەت. بالانىڭ ۇلكەن سانالى ازامات ەتۋ ءومىرىمىزدىڭ ياعني وتباسى مەن پەداگوگ ۇجىم اراسىنداعى بايلانىسىمىزدىڭ شەشىمى دەپ تە ايتۋىمىزعا بولادى.
«بولار ەلدىڭ بالاسىن سانىنەن ەمەس سالەمىنەن تانيمىن» دەگەن ەكەن قاريالار، سوندىقتان دا ءار بالانى ەلدىڭ ۇلكەن بەدەلى زور ازاماتى ەتىپ تاربيەلەيىك، اعايىن!
You Might Also Like
