ءوز وشاعىڭنىڭ ءتۇتىنى
ونى تۇڭعىش رەت وبلىستىق اقىندار ايتىسىندا كوردى. العاشىندا كوزىنە حالەلىنىڭ ناق ءوزى سەكىلدەنىپ كەتكەن. ادامنىڭ ادامعا ەگىزدىڭ سىڭارىڭداي ۇقساي بەرەتىندىگىن ول وسى جولى ءبىلدى. ءبىراق ەسىن تەز جيدى. ورەكپىگەن كوڭىلىن باسىپ، قىزىققا جينالعان قالىڭ توپتىڭ اراسىنا ءسىڭىپ كەتتى. قالانىڭ ەڭ كورنەكتى جەرىندەگى قىزىل تاستان قالانعان اسەم سارايعا دا مۇنىڭ تۇڭعىش رەت كەلۋى بولاتىن. راس، ماڭعىستاۋ ءوزىنىڭ كىر جۋىپ، كىندىك كەسكەن جەرى. تۋعان توپىراعى وسى ءبىر اسەم قالادان كوپ الىس تا ەمەس. ونىڭ العاشقى ۇيلەرى سالىنىپ بىتكەندە-اق مۇنىڭ اتا-اناسى وسىندا كوشىپ كەلىپ، جەرگىلىكتى تۇرعىنداردان العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ، يەن تۇرعان پاتەرلەردىڭ ءبىرىنىڭ كىلتىن العان. ءيا، سول كەزدە سالىنىپ بىتكەن ۇيلەرگە قونىستاندىراتىن ادامدى كوپ ىزدەپ تابۋ ءۇشىن سارسىلاتىن ەدى اۋ جۇرت. ءقازىر ايتساڭ، كۇلكىلى سەكىلدى. ال مىناۋ ساراي سالىنا باستاعان كەزدە... ول كەزدە حانسۇلۋ تۇرمىسقا شىعىپ، مۇنايلى اۋدانعا كەتكەن.
ول وزىمەن-وزى بولىپ ۇزاق ءجۇردى. اينەك قابىرعالاردى جاعالاپ، سىرتتاعى ۇيلەرگە، اعاشتارعا، ەرسىلى-قارسىلى جۇرگەن ادامدارعا كوز سالدى. جوعارىدا سامساعان ليۋسترالاردى تاماشالادى. ءبىر بۇيىردەگى جۇرت كىرىپ-شىعىپ جاتقان ەسىككە جاقىنداپ ەدى، ۇلكەن زالدىڭ قابىرعالارىن جاعالاي قويىلعان كوپ اكۆاريۋمدى كوردى. سول ارادا تيتىمدەي بالىقتاردىڭ قيمىلىن قىزىقتاپ، ءبىراز ايالدادى. وسى اكۆاريۋمدار بولمەسىنىڭ ەسىگىنەن شىعا بەرگەن. كەنەت... ونى تاعى كوردى. ۇزىن بويلى. يىقتى دا كەلبەتتى. ەندى اڭعاردى، شەتەلدىك دجينسي كيىپتى. ەتيكەتكاسى سونادايدان كوزگە تۇسەدى. "ءقازىر ءتىپتى كوزاينەكتەردىڭ دە ەتيكەتكاسىن الماي كيەتىن بولعانى نەسى ەكەن؟ الدە باسقا ەلدەن اكەلىنگەنىن كورسەتۋ ءۇشىن بە ەكەن؟! — دەگەن وي باسىنا ورالدى. سول-اق ەكەن، ءسانقويلاۋ قۇربىسىنىڭ: "كەشەگى كەشتە دجينسي كيگەن جىگىتتەر كوپ بولدى"، — دەگەن ءسوزى ەسىنە ءتۇسىپ كەتتى. مىناۋ دا سونداي "كۇشتىنىڭ" ءبىرى بولار دەپ مىرس ەتىپ، تەرىس اينالا بەرگەن.
كوپ كەشىكپەي كوپشىلىك ىشكە كىرىپ ورنالاستى دا، ايتىس باستالىپ كەتتى. ايتىس دەگەنىڭ قىزىق بولادى ەكەن. ەكى جاقتىڭ بىر-بىرىنە ايتقان شىمشىما سوزدەرى، ءوز اۋدانىنىڭ نامىسىن قورعاپ، ەڭبەك ادامدارىن ماقتان ەتۋى حانسۇلۋعا ابدەن ۇنادى. اقىنداردىڭ ءبىرى مۇنىڭ بۇرىنعى اۋلىنان ەكەن. بۇرىنعى دەپ وتىرعانى — ءوزىنىڭ كەلىن بولىپ ءتۇسىپ، كەتىپ قالعان جەرى. سونداي اۋىلداس اقىننىڭ قارسىلاسى كەنەت مۇنىڭ قۇلاعى شالعان ءبىر جايدى ايتقانىندا الدىمەن كوپشىلىككە قوسىلا ءماز بولدى دا، ىلە وزىنەن-وزى قۋىستانىپ، قىزارىپ كەتتى.
حانسۇلۋ ءوستىپ وزىنەن-وزى قىسىلىپ وتىرىپ، ايتىسۋشىلاردىڭ ورىندارىنان تۇرىپ، بىر-بىرىمەن قول الىسىپ جاتقاندارىن ءبىر-اق كوردى. ىلە-شالا ايتىستى جۇرگىزۋشى:
— كەلەسى ايتىسۋشىلار دايىندالعانشا وبلىسىمىزدىڭ بەلگىلى ونەرپازى، گەولوگ قايىربولات امانجولوۆتىڭ ورىنداۋىندا ءبىر كۇي تىڭداڭىزدار، — دەپ حابارلادى. سول-اق ەكەن ساحناعا... ول شىعا كەلدى. ۇستىندەگى ماناعى كيىمدەرى جوق. ويۋلاپ تىگىلگەن ۇلتتىق كيىم كيىپتى. باسىندا — قۇندىز بورىك. ول مۇنىڭ كوزىنە تاعى دا وتتاي باسىلدى. "قازاقشا كيىم سونداي جاراسادى ەكەن. وركەسترگە قاتىسىپ جۇرگەنىندە حالەل دە وسىلاي كيىنۋشى ەدى... وعان دا وسىلاي اسەم ۇيلەسەتىن..." ءبىر مەزەت حانسۇلۋ ويىنا الدەنە ءتۇسىپ كەتكەندەي، جان-جاعىنا قاراپ ابىرجي كوز سالدى. ءسويتتى دە وزىنەن تورت-بەس ورىن ارىرەك، شەت جاقتا وتىرعان ون ەكى-ون ءۇش جاسار بالانى كوردى. قولىندا ءبىر شوق قىزعالداق الدەكىمگە بەرگەلى كۇتىپ وتىرعان بولسا كەرەك. حانسۇلۋ ويلانباستان سوعان قاراي جىلجىدى. قۇلاعىنا جىگىت تارتىپ وتىرعان كۇيدىڭ سازى كەلدى. ءبىراق كوڭىلى وندا ەمەس.
— ءاي، بالا، گۇلدى كىمگە اكەلدىڭ؟ — دەپ سىبىرلادى ونىڭ جانىنداعى بوس ورىنعا وتىرا قالىپ.
— اقمارالعا. — بالا كوزىن ساحنادان الماعان كۇيى جاۋاپ بەردى. ونىڭ دومبىراشى ونەرىن بەرىلە قىزىقتاپ وتىرعانى بەلگىلى ەدى.
— سەن بىلاي ىستە، حانسۇلۋ ءبىر قولىمەن بالانىڭ قولىنداعى گۇلدى الۋعا ىڭعايلانىپ، ەكىنشى قولىمەن وعان اقشا تىقپالادى.
— اقمارالعا باسقا گۇل الىپ كەل. ال مىناۋىڭدى ماعان بەر، جاراي ما؟
— اعام ۇرسادى، گۇلدى اقمارالعا عانا بەر دەگەن...
— ۇرىسپايدى! — حانسۇلۋ ونىڭ اعاسىنىڭ ۇرىسپايتىن ادام ەكەنىن بىلەتىن جانداي قايىرىپ تاستاپ، جالىنا ءتۇستى. — سەن جاقسىسىڭ عوي. مەن انا اعاعا بەرۋىم كەرەك ەدى، ۇلگەرمەي قالامىن عوي گۇل الىپ كەلۋگە! بارا عوي ەندى.
— بالا بوساي قالدى.
— مەنىڭ ءوزىم دە وسى اعاعا گۇل سىيلاعىم كەلىپ وتىر ەدى. الىڭىز!
— گۇلىن ۇستاتا سالدى. سول كەزدە كۇي دە اياقتالىپ، جۇرت دۋىلداتا قول سوعىپ كەتتى. حانسۇلۋ دا جەدەلدەتە باسىپ، ساحناعا بەتتەگەن...
ەرتەڭىنە جەرگىلىكتى تەلەديداردان قايىربولاتتى حانسۇلۋ ءۇشىنشى رەت كوردى. كوركەمونەرپازدار ۇيىرمەلەرى مۇشەلەرىنىڭ كونسەرتىندە ونەر كورسەتكەن.
— مىنا جىگىت كەشەگى ايتىستا كۇي تارتىپتى عوي، حانسۇلۋ، سەن كوردىڭ بە! — دەدى ونىنشى كلاستا وقيتىن ءىنىسى بالاسىن تاماقتاندىرىپ وتىرعان بۇعان بۇرىلماعان كۇيى، وزگە بىرەۋدەن سۇراپ وتىرعانداي. ونىسىنان-اق ءوزىنىڭ بەيتانىس جىگىتكە گۇل سىيلاعانىن ونىڭ ەستىپ كەلىپ وتىرعانىن جانە جاقتىرماي قالعانىن بىلە قويدى. ايتسە دە تۇك بىلمەگەنسىپ:
— مەن ءقايسىبىرىن تانيمىن؟ كورسەم كورگەن شىعارمىن،- دەدى ادەيى جايباراقات. ءىنىسى مىرس ەتە ءتۇستى. ءبىراق ۇندەگەن جوق. تەك سالدەن سوڭ تۇرىپ بارا جاتىپ قانا:
— بۇرىنعىنىڭ ايەلدەرى كۇيەۋلەرى قايتىس بولعان سوڭ ءبىر جىلعا دەيىن قارا جامىلادى دەۋشى ەدى، قازىرگىلەر جارتى جىل بولماي جاتىپ قىزىق ىزدەيتىن بولىپتى عوي، — دەپ قالدى.
ءىنىسىنىڭ بۇرىنعىنىڭ ايەلدەرى ەرى ولگەندە قالاي ازا تۇتاتىنىن بىلە بەرمەيتىنىن، ايتسە دە ءوزىنىڭ وسى ءحالىن ۇناتپايتىندىقتان ءتيىسىپ تۇرعانىن حانسۇلۋ جاقسى ءتۇسىندى. سوڭعى كەزدەرى رەتى كەلە قالسا ءوز نارازىلىعىن بىلدىرە قويۋعا ءازىر تۇرعان وعان بۇل جولى دا دايەكتى ەشتەڭە ايتا الماي، وتىرىپ قالدى. كومەيىنە تىعىلعان رەنىش جاسىن ءۇنسىز جۇتىپ، تاماعىن جاڭا ءىشىپ بولعان كىشكەنتاي ۇلىن كەۋدەسىنە قىسا بەرگەن.
— ەي، سەن ءوز ءجونىڭدى ءبىل دەپ قاشانعى ايتامىن؟! جيىرما ۇشكە جاڭا شىققان جۇرتتىڭ قىزى ءالى ۇيىندە ءجۇر. بۇل سوندا ون جەتىدە ءبىر گ ۇلى اشىلماي جاتىپ باسىنا قارا جامىلىپ وتىرۋى كەرەك پە ەدى؟ — ادەتىنشە شەشەسى ارا تۇسە كەتتى. شەشەسى سويلەي باستاعاننان تۇرىپ كەتىپ، ەسىككە بارىپ قالعان ەركىن تاعى دا بۇرىلماعان كۇيى كىدىرە ءتۇستى دە:
— ون سەگىز جاسىندا ۇيدەن قاشىپ كەتپەي-اق سول جۇرتتىڭ قىزىنشا جيىرما ۇشىنە دەيىن ۇيدە جۇرسە كىم قۋماق ەدى؟ ولاي بولعاندا ءسىز دە ەلدە جوق زاڭدى شىعارىپ، بىرەۋدىڭ ادامىن ۇيگە اكەلىپ وتىرماس ەدىڭىز، — دەپ، شىعا جونەلدى.
— قاپ، مىنا ۇلدى-اي! نە ىستەسەم ەكەن مۇنى، ءا؟! — شەشەسى اھىلادى دا قالدى.
— مەن ءسويتۋدى دە قۇدايدان سۇراپپىن با؟! مەن سويتە گور، جاساعان، دەپ تىلەپپىن بە؟! بەسىكتەن بەلى شىقپاي جاتىپ بىرەۋدىڭ ازعىرعانىنا كونسە، وعان دا مەن ايىپتىمىن با؟! ۋىزداي كۇيىندە بىرەۋدىڭ بوساعاسىندا قالاي قالدىرماقپىن؟! — اكەسى شاي ءىشىپ وتىرعان كەسەسىن توڭكەرە سالىپ، تەرىس اينالدى. ايەلى قويار بولماعان سوڭ:
— بولدى ەندى، ىستەرىڭدى ىستەپ الىپ سونشا كۇڭىرەنبەي! مازا بەر! — دەپ دۇڭك ەتە تۇسكەن. حانسۇلۋ كىشكەنتايىن كوتەرىپ، كەلەسى بولمەگە كەتتى. كوزىنەن پارلاعان جاس ەكى بەتىن جۋىپ بارا جاتىر...
... ول كەزدە حانسۇلۋ، شىنىندا دا، ون سەگىزگە جاڭا تولعان ءبۇلدىرشىن قىز بولاتىن. جاي عانا كۇلىمسىرەۋدەن اساتىن تاسىراڭ مىنەزى جوق ادامعا قاشان كورسەڭ دە يبا ساقتاي جىلى قارايتىن مويىل كوزدى، جاس شىبىقتاي بالعىن دەنەسى سۇپ-سۇيكىمدى ونىڭ كىمگە بولسا دا ۇناۋى مۇمكىن ەدى. ءبىراق حالەلدەن باسقا ونىڭ ويىندا ەشكىم قالماپتى.
سول كۇنى اتا-انالارى مەن مۇعالىمدەرىنەن جاسىرىپ بيگە بارىپ جۇرگەن ونىنشى كلاستىڭ ءۇش-تورت قىزى مۇنى دا قويار قويماي ەرتىپ كەتكەن. ونىڭ ۇستىنە وكتيابر مەرەكەسى كۇندەرى بولاتىن. كينوعا بارا-بارا جالىققان، ءتۇرلى كەشكى باس قوسۋلارعا بارۋعا اناسى رۇقسات ەتپەيتىن حانسۇلۋ ونشا كوپ قارسىلاسقان جوق. اناسىن تۇڭعىش رەت قىزدارمەن كينوعا بارىپ قايتامىن دەپ الداپ، ۇيدەن شىققان. سول كۇنى حالەلمەن تانىسىپ قايتتى. ەكى ءجۇز شاقىرىمداي جەردەگى اۋدان ورتالىعىندا تۇرادى ەكەن. ارميا قاتارىنان ورالعانىنا كوپ بولماپتى. مەرەكەگە بايلانىستى وبلىستىق بايقاۋعا قاتىساتىن ءبىر توپ كوركەمونەرپازدارمەن بىرگە كەلىپتى. ءوزى شوفەر كورىنەدى. حانسۇلۋ ونى بىردەن ۇناتتى. سول جىلى قىس بويى حالەل ءتۇرلى جۇمىستارىن سىلتاۋراتىپ، كەيدە دەمالىس كۇندەرى دە ءجيى كەلىپ تۇردى. مەكتەپ ءبىتىرۋ كەشىنە شاقىرعان حانسۇلۋدىڭ ۇسىنىسىنا دا قۋانا كەلىستى.
— سول كۇنى تاڭ اتقانشا قىدىرامىن، — دەپ ۋادە بەرگەن بىردە بۇل، انشەيىندە بىرەر ساعاتتان ارتىق ۋاقىت بولا الماعانىنا قىنجىلىپ. سول ءبىر كۇندى ەكەۋى دە اسىعا كۇتىپ ەدى... سول ءبىر تاڭدى قول ۇستاسا قارسى العان ەكەۋى ەندى قايتادان اجىراسۋعا داتتەرى شىداماي، سول كۇنگى اۆتوبۋسپەن جىگىتتىڭ اۋلىنا اتتانىپ كەتكەن...
سونشاما اسىعۋلارى دا تەگىن ەمەس ەكەن. ءبارى اياق استىنان بولدى. ءبىر كۇنى حالەل جۇمىستان كەلىپ، ەسىكتەن كىرە قۇلاپ ءتۇستى دە، سودان قايتا تۇرمادى. "جۇرەگى اۋىرادى ەكەن، ءوزى بىلمەي ءجۇرىپتى"، — دەيدى دارىگەرلەر. جاسقا ءالى تولا قويماعان ۇلىن قۇشاقتاي حانسۇلۋ ءسويتىپ قالا بەردى.
حابار تيىسىمەن مۇنىڭ اتا-اناسى دا جەتكەن. كەلۋلەرى ورىندى-اق ەدى. "جالعىز كۇيەۋ بالالارى ەمەس پە، ەكەۋى دە كەلىپتى. ولارعا دا وڭاي دەيسىڭ بە؟! قىزىمىز الدەكىمگە كەتتى دەپ اۋەلدە رەنجىگەنىمەن، مۇندايدا قايدان شىداسىن؟!" — دەپ، كوپشىلىك ريزا بولىسىپ قالعان. اجەپتاۋىر بەدەلدى قىزمەتتەر اتقاراتىن اتا-اناسىنىڭ العاشىندا قىزىنىڭ مەكتەپ بىتىرەر بىتىرمەستەن ۇيدەن قاشىپ كەتكەنىنە قاتتى رەنجىگەنى دە راس بولاتىن. وسى كۇيلەرىن نەمەرەلى بولعاننان كەيىن بارىپ ارەڭ مويىنداعانداي جاعدايلارى بار ەدى. حالەل قايتىس بولاردان ەكى اي بۇرىن عانا قىزدارىنىڭ توسەك ورنىن اكەلىپ بەرىپ قايتقان. وسى كەلىستە ولار بۇل ءۇيدىڭ ەسىگىن ەكىنشى رەت اشقان. اۋەلدە ءبىر كوڭىلدەرى سۋىپ قالعان قۇدا-قۇداعيلارىنىڭ بۇل كەلىسىنە سول سەبەپتى دە اۋىل ادامدارى ەرەكشە نازار اۋدارعان. ءبىراق ولاردىڭ ريزاشىلىعى ۇزاققا بارمادى.
— كوزىمنىڭ اعى مەن قاراسىنداي ەكى بالامنىڭ ءبىرى ەدى. جات جۇرتتىق بالا عوي دەپ، باسقا تۇسكەنگە كونىپ ءجۇرۋشى ەدىك. ەندى ونى بۇل ۇيدە قالدىرا المايمىن جەسىر قاتىن اتانىپ، جەتىم بالا بولىپ وتىرعانىنا توزە المايمىن. بۇلارعا قاراپ وتىرعان جوقسىزدار، باسقا دا بالالارىڭىز بار ەكەن. قۇدا-قۇداعي، رۇقسات بەرىڭدەر. مەن بالالارىمدى الىپ قايتامىن. ءسويتىپ اناسى كەلگەن كۇننىڭ ەرتەسىنە-اق قارالى جانداردىڭ الدىنا ۇلكەن ماسەلە قويعان. العاشىندا مۇندايدى كورمەگەن جۇرت اڭتارىلىپ قالىپ ەدى، اۋىلدىڭ سىيلى كەمپىرلەرىنىڭ ءبىرى ءسوزدىڭ بايىبىنا تەز بارىپ:
— قاراعىم، بۇل سوزىڭە تۇسىنە المادىق. حانسۇلۋ ءسىزدىڭ بالاڭىز ەمەس پە؟! ەڭ بولماسا كادەلەرى وتكەنشە ارتىن كۇتسىن دەگەنگە بارىپ، بىرىنەن سوڭ ءبىرى سويلەپ كەپ بەردى.
— "ەستىمەگەن ەلدە كوپ" دەگەن وسى ەكەن-اۋ، بۇل قاي ءسوزى؟!
— ءۇيباي-اۋ، ەڭ بولماسا قىرقى وتسە ءبىر ءسارى-اۋ!
— ەرى ولگەن ايەلدىڭ ءوزى قالاي كەتەدى؟! ونىڭ ءۇيى وسى ەمەس پە؟
ءبىراق اناسىنىڭ شەشىمى بەرىك ەكەن. ەندىگى ءسوزدى ەستىگىسى كەلمەگەندەي، ورنىنان تەز تۇردى دا، باسى سالبىراعان كۇيى ورامالىمەن بەتىن باسىپ وتىرعان مۇنىڭ يىعىنان ءبىر نۇقىدى:
— تۇر، بار دا جينال! تاجىكەلەسىپ وتىراتىن ۋاقىت جوق! - دەدى زىلمەن. انا ءسوزىن جەرگە تاستاپ، بوتەن ەلدىڭ الدىندا جىگەرىن جاسىتۋعا حانسۇلۋدىڭ باتىلى قايدان جەتسىن؟! سۇيرەتىلىپ ورنىنان تۇردى. سۇيرەتىلىپ ءجۇرىپ، كيىم-كەشەگىن جينادى. سۇيرەتىلىپ ءجۇرىپ، بالاسىن كيىندىردى.
— قاراعىم-اۋ! شىنىمەن ءبىزدى تاستاپ كەتكەنىڭ بە؟! شىنىمەن، حالەلىمنىڭ وتىن وشىرگەنىڭ بە؟! — دەپ، اڭىراپ كەلە جاتقان اناسىن كوردى ءبىر كەزدە.
— قۇداعي، ەندى جىلاتپاڭىز قىزىمدى! وسى جىلاعانى دا جەتەدى قالعان ومىرىنە! — اناسى ونى يىعىنان قۇشاقتاي قايتادان كەرى شىعارىپ جىبەرگەنىنە دە باقىرايىپ قاراپ تۇرا بەرىپتى.
— نەعىپ تۇرسىڭ مەلشيىپ!؟ بولساڭ، بالانى ال دا ماشيناعا بار. ءقازىر مەبەلدەردى تيەيمىز!
— ماما! — دەدى ول وسى ارادا تۇڭعىش رەت اناسىنا تىكە قاراپ. "كەيىن دە المايمىز با؟!" دەگەن سۇستى سۇراق تۇر ەدى كومەيىندە.
— بار! — اناسى ونىڭ نە ايتقىسى كەلگەنىن سەزدى. بۇعان الارا قارادى دا، قايتادان بۇيىردى. — قايتا-قايتا اۋرە بولىپ جۇرەتىن جايىم جوق. ماشينا دايىن تۇر، ءبىرجولا الىپ كەتەمىز. — حانسۇلۋ كەۋدەسىنىڭ تەرەڭ تۇكپىرىنىڭ تاعى دا ءبىر ۇلكەن نارازىلىقتىڭ ۇشقىنىن اڭعارىپ قالدى. وسى كەزدە انانىڭ قاتقىل قولى ونى يتەرمەلەپ، دالاعا الىپ شىعىپ ەدى. جۇلقىسۋعا دارمەنى جوق كەلىنشەك ەڭىرەگەن كۇيى العا ءتۇستى.
وسىلايشا، قارالى ءۇيدى ودان سايىن قان قاقساتىپ بۇلار كەتە بەردى... ەڭ بولماسا قىرقىن وتكىزىپ كەتسەمشى! جىلىن كۇتەيىن دەپ نەگە ايتپادىم؟! نە دەگەن ىنجىق بولعانمىن؟! انام — اق بولسىن، ءبىراق نەگە ءبىر رەت مەنىڭ پىكىرىمدى تىڭدامادى؟! مەن دە بالا ەمەسپىن عوي! مەن دە انا ەمەسپىن بە؟! ەنەمدى زار ەڭىرەگەن كۇيى كەۋدەدەن يتەرىپ جاتقاندا، ءداتىم قالاي شىدادى؟ بالاسىنان ايرىلىپ، قان جۇتىپ وتىرعان جانداردىڭ ۇيىنەن ۇڭىرەيتىپ، دۇنيە-مۇلكىن الا قاشقانىمىزعا جول بولسىن!
حانسۇلۋ بالاسىن باۋىرىنا باسقان كۇيى ۇزاق وتىردى. ارا-تۇرا كوزىنەن اششى جاس تامىپ-تامىپ كەتەدى. ءبىر كەزدە وزىنەن-وزى قاتتى قورلانىپ، ەڭىرەپ جىلاپ جىبەردى. ونىڭ جىلاعىنان قورقىپ بالاسى دا شار ەتە قالىپ ەدى.
— قويدىم! قويدىم، كوكەشىم! — دەپ، ونى الديلەي ورنىنان تۇردى. بەتىنە قاراپ ەدى، ۇلى دا ءالى كەمسەڭدەگەن كۇيى وزىنە قاراپ قالعان ەكەن. "جىلاما، ماما!" — دەيتىن سەكىلدى ءسابي كوزدەرى.
* * *
قولىنا كىشىرەك قارا چەمودان ۇستاعان، ەندى عانا اپىل-تاپىل جۇرە باستاعان ءسابيىن جەتەلەگەن حانسۇلۋ قالانىڭ ورتالىق ميكرواۋداندارىنىڭ بىرىندەگى بەس قاباتتى ءۇيدىڭ الدىندا تاكسيگە ءمىنىپ جاتتى.
— اۆتوستانسياعا جەتكىزىپ سالساڭىز بولدى، — دەدى ول ورنىعا بەرىپ، ءجون سۇراعان شوفەرگە. ون شاقتى مينۋتتان كەيىن تاكسيدەن ءتۇسىپ قالدى. چەمودانىن جانىنا قويىپ، بالاسىن قولىنا ەندى الا بەرگەن ونى:
— مەن كومەكتەسىپ جىبەرەيىن، — دەگەن بەيتانىس ءۇن توقتاتتى. قاراسا، ءدال جانىندا قايىربولات تۇر.
— چەمودانىڭىزدى الىپ جۇرۋگە رۇقسات ەتىڭىز، — دەدى ول اڭتارىلا قاراعان مۇنى سوزىمە تۇسىنبەي قالدى ما دەگەندەي. — كومەكتەسىپ جىبەرەيىن.
— راقمەت. — حانسۇلۋ وعان "چەمودانىم مىنە تۇر" دەگەندەي ءسال شەتكە ىعىستى.
— قايدا باراتىن ەدىڭىز؟
— گەولوگتار پوسەلكەسىنە.
— ا، وندا جولىمىز ءبىر بولدى.
سالدەن كەيىن بۇلار اۆتوبۋسقا كەلىپ وتىردى. قايىربولات حانسۇلۋمەن قاتار ورنالاسىپ، سوزگە تارتتى.
— گەولوگتار پوسەلكەسىندە كىمنىڭ ۇيىنە بارا جاتىرسىز؟
— قالاي كىمدىكىنە؟ ءوز ۇيىمە بارامىن...
— سولاي ما؟ كەشىرىڭىز، مەن بۇرىن ءبىزدىڭ اۋىلدان ءسىزدى كورمەگەن سەكىلدى ەدىم. سول سەبەپتى تۋىستارىنىڭ ۇيىنە بارا جاتقان جوق پا ەكەن دەپ ويلاپ قالعانىم. ءسىزدى ءتىپتى بالاسى بار ادام دەگەن ويىمدا جوق ەدى.
حانسۇلۋ ءوزىن جىگىتتىڭ تانىپ قالعانىن سەزىپ، قىزارىپ كەتتى.
— مەنىڭ گۇل سىيلاعانىمدى ايتاسىز عوي. ونەرىڭىز ۇناعان سوڭ ىقىلاس ءبىلدىرۋدى بورىشىم دەپ ەسەپتەگەن ەدىم. ونىڭ ۇستىنە مەنىڭ كۇيەۋىمە قاتتى ۇقسايدى ەكەنسىز. ال مەنەن قايدا بارا جاتىرسىز دەپ سۇراۋىڭىز ءجون. مەنىڭ مۇندا ءۇيىم بار دەپ ايتۋعا حاقىم دا جوق شىعار، — وسىنى ايتتى دا، ءمۇدىرىپ قالدى.
— تۇسىنبەدىم. ەگەر ءۇيىڭىز بولسا، بۇلاي دەۋىڭىزگە نە سەبەپ؟
— مۇمكىن، ءسىز ونى بىلمەيتىن شىعارسىز. مەن حالەل دەگەن جىگىتتىڭ كەلىنشەگىمىن.
— ءسىز... حانسۇلۋمىسىز؟ — قايىربولاتتىڭ كوزدەرى ۇلكەيىپ بارا جاتىر ەدى.
— ءيا، — دەدى حانسۇلۋ كۇرسىنىپ. سوسىن: "مەنىڭ اتاعىم جايىلىپ بولعان ەكەن"، — دەپ كۇيىنە ويلاپ قويدى.
— ءبىرجولاتا كەلە جاتىرسىز با؟
— ءيا، قۋىپ جىبەرمەسە، سول ءۇيدىڭ بوساعاسىندا قالامىن. — بۇل جولى حانسۇلۋدىڭ ءۇنى نىق شىقتى.
— مۇمكىن قالماسسىز. ارادا بىرەر جىل وتكەن سوڭ ءوز قىزىڭداي ەتىپ بىرەۋگە ۇزاتۋى دا مۇمكىن عوي، ا؟ وندايلار از با؟ — قايىربولاتتىڭ وڭىنە كۋاقى كۇلكى جۇگىرە قالىپتى. بۇعان سىناي دا، كۇلە قارايدى. حانسۇلۋدىڭ ءوڭى دە ءسال جىلىعانداي. ءبىراق ۇندەگەن جوق ولاي بولسا قارسىلىعىم جوق دەيتىندەي.
اۆتوبۋس ءبىرقالىپتى دۇرىلمەن ءالى اعىزىپ كەلەدى. حانسۇلۋ كەۋدەسىن كەرنەگەن الدەقانداي ءبىر جايلى سەزىمدى سەزىنگەن سايىن، الدىندا قامسىز پىسىلداعان بوبەگىنىڭ ماڭدايىن قۇشىرلانا يىسكەپ قويادى. ال الدىندا قانشا قاراساڭ دا جالىقتىرماستاي جارقىراعان ءتۇپ-تۇزۋ اسفالت جاتىر. كوزىنە ءوز وشاعىنىڭ ءتۇتىنى ەلەستەگەن حانسۇلۋ قايتا-قايتا تەسىلىپ، كوكجيەككە قاراي بەرەدى. "قاشان جەتەر ەكەم"، — دەپ اسىعىپ كەلەدى.
You Might Also Like
-
ادەتتە حالىق اقىن-جازۋشىنى شىعارمالارى ارقىلى تانيدى. ونى جاقسى بىلمەسە دە، بەتپە-بەت كورمەسە دە وقىرمان وزىنە ۇناعان شىعارماسى ارقىلى جاقىن سىرلاسىنا، ەتەنە تانىسىنا بالايدى. سوعان قاراپ قالام يەس...
-
— سەن مەنى تۇسىنبەيسىڭ بە دەپ قورقامىن. — تالجىبەك الدەقانداي ءبىر تىڭ ءسوز باستار الدىنداعى ادەتىمەن ۇزىن كىرپىكتەرىن ءبىر قاعىپ جىبەردى. سونان سوڭ وزىنەن جاۋاپ كۇتە ءۇنسىز تۇرعان مەيرامبە...
