InfoHub Logo

(ەرتەگى-قويىلىم)

(ساحنادا ساقال-مۇرتى اپپاق قارت ادام كىتاپ وقىپ، جازۋ جازىپ وتىرادى. اۆتور قىز شىعىپ، ەرتەگىنى باستايدى.)

اۆتور:

— ەرتە، ەرتە، ەرتەدە، قالامپىر اتتى قىز بالا ءومىر ءسۇرىپتى. قالامپىر جالقاۋ، كوپ ۇيىقتايتىن، ايتقان ءتىلدى المايتىن ءتىلازار بولىپتى.  اناسى قىزىن قالاي وزگەرتەرىن بىلمەي، ءبىر دانىشپان قارياعا بارىپتى.
(ساحناعا قىزدىڭ اناسى شىعادى.)
انا:
— سالەم بەردىك، اتا! سىزگە ءبىر شارۋامەن كەلىپ ەدىم. ماعان كومەكتەسىڭىزشى..؟! 
قاريا:
— قوش كەلدىڭ، قىزىم! نە شارۋا؟ 
انا:
— اتا، جالعىز قىزىم بار ەدى. ءومىرى ۇيقىمەن، ويىنمەن ءوتىپ بارادى. سول قىزىمدى قالاي وزگەرتسەم بولادى؟
قاريا:
— قىزىڭا 24 التىن تەڭگە بەر دە، كۇنىن ۇشكە ءبول. 8 ساعاتىن ۇيقىعا، 8 ساعاتىن بىلىمگە، 8 ساعاتىن تاماقتانۋ مەن ءۇي شارۋاسىنا جۇمساسىن.  ءار پايداسىز وتكىزگەن ساعاتتارى ءۇشىن، التىن تەڭگەلەرىن قايتارىپ الىپ وتىر.
انا:
— بۇل ءتاسىل اسەر ەتە مە ەكەن؟
قاريا:
— ادام ءۇشىن ۋاقىت ماڭىزدى بولماۋى مۇمكىن. ءبىراق التىن ماڭىزدى. وسى ايتقاندى سىناپ كور!
انا:
— جاقسى، راقمەت! كورەيىن. ساۋ بولىڭىز!
(ەكەۋى ەكى جاققا كەتەدى. ساحناعا قالامپىر شىعادى. ءبىر قولىندا تەلەفون. ءبىر قولىندا الما. ءۇي شاشىلىپ جاتادى. وسى كەزدە ساحناعا اناسى شىعادى.)
انا:
— قالامپىر، قىزىم! كەل، وتىرشى! بۇگىننەن باستاپ ەكەۋمىز ويىن وينايىقشى...؟!
قالامپىر:
— قانداي ويىن، اناشىم؟  البەتتە وينايمىن!
انا:
— مەن ساعان 24 التىن بەرەمىن. ونىڭ سەگىزىن تۇنگى ۇيقىڭ ءۇشىن تولەيمىن. ەگەر تۇنگى وندا جاتىپ، تاڭعى التىدا تۇرماساڭ، ءار وياۋ جۇرگەن ساعاتىڭ ءۇشىن ءبىر التىنىڭدى الىپ قويامىن.
قالامپىر:
— قىزىق ەكەن!
انا:
— قىزىق الدا! كۇنىنە سەگىز ساعات ءبىلىم الاسىڭ. سول ۋاقىتتا بوس نارسەمەن اينالىسىپ، تەلەفونمەن ويىن ويناپ كەتسەڭ، تاعى دا التىنىڭنان ايرىلاسىڭ!
قالامپىر:
— اناشىم! ولاي بولمايدى عوي..؟!  (بۇرتيىپ، وكپەلەپ قالادى.)
انا:
— ەگەر كۇندىز ماعان ءۇي شارۋاسىنا كومەكتەسىپ، دالادا تازا اۋادا ويناماساڭ، ءتىل الماعانىڭ ءۇشىن تاعى دا التىنىڭنان الىپ وتىرامىن! ال مىنا التىنداردى سەنىڭ قولىڭا تەك ءبىر ايدان سوڭ بەرەمىن. 
قالامپىر (كوڭىلسىز):
— جاقسى!
اۆتور:
— وسى كۇننەن باستاپ قالامپىر، ادام تانىماستاي وزگەردى. (ساحناعا 4-5 قىز شىعادى.)
قۇربىلارى:
— قالامپىر، وينايسىڭ با؟
قالامپىر:
— جوق، مەن ءقازىر بوس ەمەسپىن! انام جىبەرگەندە وينايمىن!

1-قىز: 

— ورتاعا تۇسپەك وينايىق دەپ جاتىرمىز. 

2-قىز: 

— الدە تەلەفون كورىپ وتىرسىڭ با؟ 

قالامپىر: 

— جوق قىزدار! مەنىڭ تەلەفون كورۋگە ۋاقىتىم جوق.  ءۇي جيناۋىم كەرەك. 

3-قىز: 

— دۇرىس!  اناڭا كومەكتەسكەنىڭ جاقسى. بوساعاندا حابارلاس. بىرگە وينايمىز؟ 

قالامپىر: 

— راقمەت قۇربىلارىم! البەتتە، تازا اۋادا ويناعانعا نە جەتسىن؟! 
(قىزدار كەتەدى. ساحناعا تەلەفون (كەيپىندەگى) وقۋشى شىعادى)
تەلەفون:
— قالامپىر، ەكەۋمىز ۇنەمى ويناۋشى ەدىك قوي؟ كەل، وينايىق؟
قالامپىر:
— رەنجىمە دوسىم! ماعان ءۇي جيناۋ كەرەك. ال سەن قۇرى تۇرماي، ماعان يۋتۋب ارناسىنان پايدالى مالىمەت ايتىپ وتىر. 

تەلەفون: 

— قانداي مالىمەت قاجەت؟ 

قالامپىر: 

— قازاق ادەبيەتى كلاسسيكتەرىنىڭ كىتابىنان ءۇزىندى وقىپ بەرشى؟
(وسى كەزدە «ۇيقى» دەگەن جازۋى بار، بۇلت سەكىلدى ادەمى، جىلتىراق كيىم كيگەن وقۋشى شىعادى.) 
ۇيقى:
— قالامپىر، كىتاپ تىڭداي بەرىپ، ءىشىڭ پىسقان شىعار؟ كەل، ازىراق مىزعىپ الساڭشى؟
قالامپىر:
— و، و، ۇيقى! بۇل سەن بە؟! رەنجىمە دوسىم. سەنى تۇنگى وندا كۇتەمىن. كەشىكپەي كەل! ال ءقازىر مەن مازالاما! بارا بەر!
(باسى سالبىراعان ۇيقى كوڭىلسىز شىعىپ كەتەدى.)
اۆتور:
— وسىلاي قالامپىر ءوز ومىرىنە ءامىرىن جۇرگىزەتىن نارسەلەردى تارتىپكە سالىپ، ۇلكەن جەتىستىككە قول جەتكىزىپتى! وعان اناسىنىڭ التىندارىنىڭ، قاجەتى دە بولماي قالىپتى.  ويتكەنى ول التىننان قىمبات ءبىلىم الىپ، ۋاقىتىندا تاماقتانىپ، دۇرىس دەمالىپ، ەڭ ءبىلىمدى دە بىلىكتى مامان اتانعان ەدى..! 
قۇرمەتتى بالاقايلار؟ سەندەر شە؟ ءوز ومىرلەرىڭدى رەتتەي الدىڭدار ما؟

گۇلمەكەن قاسەنباي

---