قاسقىردىڭ كوز جاسى
— جالعىزى عوي، — دەدى مۇحامەديا ءالىنىڭ بەتىنە قاراپ.
— ءيا، — دەپ كۇرسىندى ءالى.
ەكەۋى ءجۇرسىننىڭ ۇيىنە قاراي اسىقپاي اياڭداپ كەلەدى. سول قارالى ءۇيدىڭ ماڭى قارا-قۇرىم جۇرت. كىرىپ-شىعىپ جاتقان وسى اۋىلدىڭ ادامدارى. ەستۋىنشە، ءجۇرسىننىڭ جالعىز ۇلى اۋىل ىرگەسىندەگى زيراتتىڭ تۇسىنان موتوسيكلمەن ىزعىتىپ كەلە جاتىپ وپات بولىپتى.
— انا قاتىنىنىڭ ءارۋاققا ءتىلى تيە بەرۋشى ەدى، — دەدى مۇحامەديا.
ءالى جاۋاپ قاتپادى. نە ايتارى بار؟ وسى ەلدىڭ تالاي ەستىگەن اڭگىمەسى. بەيا ار ايەلدەن جۇرت جىلىستاي جۇرەتىن. «ءارۋاق» دەيدى…ءپىشتۋ… «بىرەۋ بي بولادى، بىرەۋ قۇل بولادى» دەگەن وسى جاتقان با؟» دەپ كوكايىلدانا سىزداعانىن ءوزى دە سان كورگەن.
— ءارۋاققا ءتيىسىپ نەسى بار، ءا؟ قاراشى ەندى… — دەدى تاعى دا مۇحامەديا. — وسىندايدى قوستايتىندار دا تابىلادى. انەبىرەۋىنىڭ ءتۇن جارىمدا ءۇيى ورتەنىپ، كورشىسى قۇتقارىپ قالدى، انەبىر ەسەپشى شال ماشيناسىمەن توڭكەرىلدى. سوندا دا دىنسىزدىكتىڭ قارا نيەت قانى دەنەسىن كەۋلەپ العاندار ءارۋاقتى مازالاۋدى قويار ەمەس.
— «قۇداي پەندەسىنىڭ كۇناسىن كەشىرە الادى، ءارۋاق نازاسىن قايتىپ الا المايدى» دەۋشى ەدى بۇرىنعىلار. اركىم كەزى كەلگەندە سازايىن تارتادى عوي.
ءالى باسىن يزەپ مۇحامەديانىڭ ءسوزىن قوستاعان.
كوڭىل ايتا كەلگەن جۇرتپەن بىرگە كىرىپ، قازاعا ورتاقتاستىعىن بىلدىرگەن ءالى شەگىنىپ وتىردى. اينانىڭ بەتىن جاۋىپ، سۋرەت اتاۋلىنى توڭكەرىپ ىلگەن ءۇيدىڭ ءىشى قارا-كولەڭكە تارتىپ، كىرىپ-شىققان جۇرتتىڭ سۇرعىلت بەينەلەرى ەلەس سياقتى سىرعىپ ءوتىپ جاتىر. «باۋىرەەم!» دەپ كەلگەندەردىڭ داۋىستارى تەز باسىلىپ، تىمىرايا تارقاسۋدا. ءجۇرسىننىڭ سارى قاتىنى سازارعان قالپى. ايتەۋىر كوزى قىزارىپتى، جاس جوق. اندا-ساندا ەكى يىعى سەلك ەتەدى. نار تۇلعالى ءجۇرسىن ومىرىلىپ-اق قالعان ەكەن. شوگە تۇسكەندەي. ءتىپتى، جەر باۋىرلاۋعا جاقىن. ەكى كوزى تۇڭعيىقتى ءسۇزىپ، تەسىرەيىپ ءوتىپ بارادى. «ۋھ»، — دەدى ءبىر كەزدە. ۋھىلەگەن ۇنىمەن بىرگە جالعىز تامشى جاس شىعىپ، كوزىنىڭ الدىنداعى اجىمىنە تىرەلىپ، ءدىر-دىر قاعىپ تۇرىپ قالعان.
ءالىنىڭ جۇرەگى ءدىر ەتە ءتۇستى. كورگەن ەدى وسىنداي جالعىز تامشىنى. نار تۇلعالى، بالۋان ءپىشىندى ءجۇرسىننىڭ سول كوكجالدان نەسى ارتىق، نەسى كەم. ادام مەن دالانىڭ قايسار تۇلعاسى. ياپىر-اي، كوز جاسى سونشا نەگە بىردەي بولادى ەكەن؟..
* * *
مىنا استانادا قازاقتىڭ ءيتىن قاسقىرعا قوسىپ، باتىلدىعىن سىناماق كورىنەدى. ياپىراي، ءا! مىناۋ ءبىر جاڭالىق ەكەن. ويپىرىم-اي، كەشەگى وتكەن جويقىن زاماندا قازاقتىڭ كەۋدەسىندە نامىسى بار تۇلعالارىمەن بىرگە قاسقىر الاتىن تازىسى دا قۇرىپ كەتكەن جوق پا ەدى؟! ىلۋدە-بىرەۋ قالدى ما ەكەن، جوق پا؟ «بارىپ كورەيىنشى» دەپ شەشكەن.
الاڭعا جينالعان جۇرت ۋ-دۋ. شىنجىرعا بايلانعان قاسقىردى سوناداي جەردەن قورشاپ الىپتى. وزبەك اعايىننىڭ اتەش تالاستىرعانى ادىرا قالسىن. اتەشتەر جەكپە-جەككە شىعۋشى ەدى. مۇنداعى جۇرتتىڭ بارىندە ءبىر-بىر يت، كەيبىرى قوس-قوستان ۇستاپ تۇر. باتىرسىعان ءبىر جىگىت:
— مىنا قاسقىردى مەنىڭ ءيتىم ءبىر ءوزى الادى، — دەپ شالقايدى.
— جىبەر، ەندەشە! كورەيىك اۋسەلەسىن، — دەستى قاۋمالاعاندار.
تازى پىشىندەس، جارعاق قۇلاق، كەۋدەلى سۇر ءيتتى يەسى ايتاقتاپ قوسقان. باسىن تىزەسىنە سالىپ، اينالاعا الارا قاراپ جاتقان قاسقىر سۇر يت تايانا بەرە ارس ەتىپ، اتىپ تۇرعان. سۇر يت ءتورت اياعىمەن توپىراق بۇرقىراتا سىرعىپ، جالت بەرە قاشتى. ەندى بىرەۋى ەكى ءيتىن جىبەرگەن ەدى، قاسقىردى ءبىر اينالىپ شىققاننان ارىگە جارامادى.
قازىققا شىنجىرمەن ماتالعان قاسقىر بىرەر اينالدى دا، جاتا كەتتى. ءبىر ءسات تىنا قالعان جۇرت ەندى نە ىستەرىن بىلمەگەندەي داعدارعان ەدى. سويتكەنشە بولمادى:
— يتتەردى جىبەرەيىك، بىرەۋى بولماسا، بىرەۋى الار، — دەگەن ءسوز جەتتى قۇلاعىنا.
— «ايت! ايت! باس! باس!» — دەگەن ايقايعا قوسا ەلىرگەن ونشاقتى يت قاسقىرعا تۋرا ۇمتىلعان. بىرمە-بىر الىسا كەتكەنى بولماسا دا، الىپ تاستاعىسى كەلىپ ۇمتىلا جەتكەننىڭ ءتىسىن قاسقىر ارس ەتىپ دەنەسىنە دارىتپادى. تەرىس اينالا بەرگەندە تىلەرسەگىنە جارماسقان ءيتتى جالت بۇرىلىپ قاۋىپ ءتۇستى. كوپ ءيتتىڭ كوك ءيتتى باس سالعان جانتالاسى ەدى بۇل. قاندى شايقاس. ءومىر ءۇشىن جانتالاس. ەسىرگەن جۇرتتىڭ ايقايى، قاسقىردىڭ ءتىسى ءتيىپ كەتكەن ءيتتىڭ قاڭقىلى، شىنجىردىڭ سالدىرى، قاھارلى ارسىل — ءبارى تۇتاسىپ كەتكەن. قان ءيىسىن اڭساعان ءبىر جاماندىق قويۋلانىپ، تۇنىپ تۇر. ءبىراز جۇلقىسقان يتتەر شەگىنىسىپ، قاسقىردىڭ ازۋى تيگەن جەرلەرىن جالاپ، قىڭسىلاپ جاتىر. قاسقىردىڭ دا جامباسىنان قان شىعىپتى. كوكجال شىنجىرىن سۇيرەتىپ، مويىنىن كوككە سوزدى. اۋەلى قىستىعىپ شىققان ءۇن بىرتىندەپ كوكتەن كومەك سۇراعانداي ۇلۋعا اينالعان. ءالىنىڭ تۇلا بويى شىمىرلادى. مىناۋ شىنجىر… مىناۋ دالانىڭ قايسار تۇلعاسى. قازاقتىڭ دا سان قايسار تۇلعاسىن ءوستىپ شىنجىرلاپ مازاق ەتپەدى مە؟ سوندا دا مىناداي قيقۋلى جۇرت بولعان. قاسقىردىڭ مىنا ۇلۋىنا سول تۇلعالاردىڭ «ەلىم» دەپ زارلاعان ءۇنى قوسىلعانداي. قۇلاعى تۇندى. الدە ساكەن، الدە ءىلياس…. «كۇنباتىستا قارا تۇنەك قاپتاعان» دەپ زارلاعان ماعجان با؟ قارا تۇنەك بوپ قاپتاپ، قورشاپ تۇرعان جۇرتتى جولىنان ىسىرىپ تاستاپ ءالى سول جەردەن تۇرا قاشتى.
ءبىراق وندا اجالعا باسىن تىككەن قاسقىردىڭ تىزەرلەپ مويىنسۇنعانىن، كوز جاسىن كورمەپ ەدى. ال ءجۇرسىننىڭ بەتىندە دىرىلدەگەن جالعىز تامشى كوز جاسىن قاي كوكجالدىڭ كوزىنەن كورىپ ەدى…
* * *
ول جولى دا وسى مۇحامەديا جانىندا. «ءبىر توپ قاسقىر پالەنشەنىڭ تورپاعىن تارتىپ كەتىپتى» دەگەندى ەستىگەن ەكەۋى ءالىنىڭ قاركەشكىش شاناسىن سايلاپ جولعا شىققان. بۇلار جالعىز ەمەس ەكەن، ىزدەرىنەن موتورلى شاناعا مىنگەندەر ىلەستى. ايتۋلى جەردەن توپ قاسقىر تۇرا قاشقان. سوناۋ تاۋعا جەتسەم دەپ، قاسقىرلار دا بارىن سالىپ، سىلتەپ كەلەدى. قالىڭ قاردى قاۋىپ جۇيتكىگەن «تەمىر وكپە» موتورلى شانانىڭ تەگەۋرىندى «شابىسى» قويسىن با، تاۋ جاقتاعى جول كەسىلدى. كوك مىلتىقتىلار سول جاقتان كوك ءتۇتىندى بۇرقىراتتى. باستاپ كەلە جاتقان كوكجال جالت بەرىپ الاقانداي شىلىككە قاراي بەتتى بۇردى.
— وي-بۋ! — دەدى مۇحامەديا. — سوڭدارىنداعى ۇشەۋ — بولتىرىكتەرى ەكەن عوي. سوعان قارايلاپ قاشا الماي كەلەدى انا كوكجال. ايتپەسە انا تاۋعا نە بۇرىن، نە قاتار شىعار ەدى.
— جىبەرە مە انالار؟ — دەپ، ءالى اڭشىلار جاقتى يەگىمەن نۇسقادى.
— ءمارت قوي كوكجال. تىزە بۇكپەيدى ول. قايتسە دە قۋعىنشىنى سان سوقتىرادى.
— ايلاكەر دەسەيشى.
— جوق، ناعىز اقىلدى اڭ. ەستىلىگى ادامنان كەم ەمەس دەر ەدىم. كەكشىل دە. ەسىڭدە مە؟
* * *
ءيا، ءالى ۇمىتىلماس ۋاقيعاعا كۋا بولعان. «قالادان وسى اۋىلعا ءبىر توپ اڭشى كەلىپتى» دەگەندى ىنىسىنەن ەستىگەن. الگىلەردىڭ بەس قارۋى بويىندا كورىنەدى. زەڭبىرەكتەن باسقانىڭ ءبارى بار سياقتى.
— وسىندايلاردان تۇڭىلەسىڭ-اۋ. دەگەنمەن بۇلاردى دا تانىپ بىلمەك كەرەك، — دەپ، مۇحامەديا جۇيرىك شاناسىنىڭ ارتىنا ءالىنى مىنگەستىرىپ العان.
ەلەڭ-الاڭ شاق. تاڭعى تىپ-تىنىش اۋانى جۇيتكىگەن تورت-بەس جۇيرىك شانانىڭ دارىلداعان داۋىسى تىلگىلەپ كەلەدى. سوڭدارىنان ىلەسكەن ماشينانىڭ قورابىندا تيەلگەن يتتەرى دە بار. تاپ وسىلاردان قاشقانداي جەتىمەك بۇلتتار سىرعىپ، كوكجيەككە قاراي اۋىپ بارادى. جاي-جاپساردى تۇسىنگەن بۇل ەكەۋى دە قارۋلى توپتان قالىسپاي ىلەسىپ باققان.
— كەتتى! كەتتى! — دەپ ايقاي سالدى الدىداعى بىرەۋى. قۇلاقشىنىن جۇلىپ الىپ، ىلگەرى جاقتى نۇسقاپ، جانۇشىرا سىلتەپ بارادى.
— قىزىل شۇناق اياز انانى قۋشۇناق ەتپەسە ەدى. — مۇحامەديا مىرس ەتتى. — ەسسىزىن-اي مىنانىڭ؟..
ءبارى تەگىس ەس-اقىلدارىنان ايرىلسا كەرەك، كەزەك-كەزەك وزىپ، جەر-كوكتى ايعايعا تولتىرىپ، سوڭدارىنان بۇرقىراتىپ بوران كوتەرىپ ىزعىتىپ-اق كەلەدى. قاسقىر دا ءالدى ەكەن. ون-ون بەس شاقىرىم جەردەي ماڭايلاتپادى. وكپەسى ءوشىپ، تىنىسى تارىلۋدى بىلمەيتىن جۇيرىك شانالار اقىرى ونى قورشاۋعا الا باستادى. ماشينانىڭ قورابىنان سەكىرە تۇسكەن ءبىر قورا يت تە قاسقىردى باس سالعانداي. ايازدى، قارلى دالا كۇڭىرەنگەن كەيىپتە. تالاي قاندى ۋاقيعاعا كۋا بولعان ازالى اسپان قارا جەر بەتىندەگى تاپ مىنا سۇمدىقتى كورگىسى كەلمەگەندەي تاۋدان اسا تۇسكەن بۇلتتى تومەن توسەگەن. ءبىر كەزدەگى كوشپەلى ەلدىڭ مال-جانىن قورعاعان، بۇگىن دە قاندى قاساپقا ۇيرەتىلگەن يتتەر جالعىز قاسقىرعا كەزەك-كەزەك جابىلىپ جاتىر. ال قار بەتىندە توقتاماي جۇيتكيتىن «جۇيرىكتەرىن» قاڭتارىپ تاستاعان ەسەر توپ دۇنيەنى باسىنا كوتەرىپ ءماز. توي. شاتتىق كىرگەن شات-شادىمان شاق دۇركىرەپ تۇر. سول جاقتاعى باسشى تىكىرەيگەن تىكەنەكتەي مۇرتىن سيپاپ، تاپجىلماستان قاقيىپ قاپتى. قولدارىن الما-كەزەك سەرمەپ، ءبىرىن-بىرى تىڭداماي وزەۋرەگەندەر ماداقتاما جىر وقىعانداي ايازدى كۇندە شاشالا سويلەپ، بۋسانىپ العان.
— مەن بولماعاندا…
— قويا تۇرشى-ەي، سەن! مەن عوي الدىن وراعان.
— سوندا دا سەنەن سىتىلىپ كەتتى عوي.
— ءاي، قويىڭدارشى داۋدى. انە، انانى قاراڭدار. مىقتى ەكەن كوكجال. بەرىسەر ەمەس، — دەپ ريزا بولدى باسشى.
كوكجال كەر ءۇمىتتىڭ كولەڭكەسىنە جارماسىپ، كۇرەسپەي بەرىلمەۋگە بەت العان ەكەن. كەنەت جيىلعان جۇرتتىڭ قۇتى قاشىپ، ەسى كەتتى. ۇستىنە بار يت جابىلا جارماسقان قاسقىر «سەندەردەن-اق كوردىم عوي» دەگەندەي قانعا تولعان اۋزىن ارانداي اشىپ، بۇلارعا تۇرا ۇمتىلعان. بار ءيتتى سۇيرەتىپ كەلەدى.
— قايتەدى-ەي، مىناۋ؟! باعانادان باتىرسىنىپ تۇرعاندار شەگىنە قاشتى. سول كەزدە… جالعىز وق ءبارىن شەشتى. باسشى پيستولەتىن سۋىتىپ تۇر ەكەن. ءالى مىنا داراقىلىقتان بويىن الا قاشقانداي ەدى.
— ءجۇر، كەتتىك، — دەپ مۇحامەديانى سۇيرەي جونەلگەن.
* * *
… كوكجال قاسقىر قانشىعى مەن جاس بولتىرىكتەرىن ەرتىپ كىرگەن توپ شىلىك پانا بولاتىنداي نۋ جىنىس ەمەس ەدى. ءارىسى جيىرما، بەرىسى ون قادامنان اسپايتىن توپ شىلىكتىڭ اۋقىمى باسىڭدى بۇرساڭ — قۇيرىعىڭ كورىنىپ جاتاتىن جالتاڭ ورىن. سول شىلىكتى ەندى بۇلار قورشاپ تۇر. «ۇلى جاراتۋشى تىرشىلىك يەلەرىنە ۇلەسىن بولگەندە قاسقىر كەش قالىپتى» دەسەتىن بۇرىنعى ۇلكەندەر. «نالىعان قاسقىرعا ءتاڭىرى «ۇلەسىڭ جەتى كۇن ەلدەن، جەتى كۇن جەردەن بولسىن» دەپتى. سودان قاسقىر جەتى كۇن ەلدەن جەپ، جەتى كۇن جەردەن جەيدى ەكەن» دەگەنگە قازاق بالاسى سەنەتىن. «ءاي، انەبىر تورپاقتى قاسقىر جارىپ كەتىپتى» دەگەنگە «ە، ول سونىڭ ۇلەسى عوي، باقپاعان وزدەرىڭنەن كورىڭدەر»، — دەپ اقساقالدار باسۋ ايتاتىن. ءالى قاندى قاقپانعا تۇسكەندەي بولعان توپ قاسقىردى اياپ تۇر.
ەندىگى جۇرت «قاسقىردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ءتاسىلى وسى، وسىلاي جاراتقان اۋەلدە» دەپ تۇسىنە مە، ايتەۋىر قىرا بەرۋگە قۇمار. سول ءومىر ءسۇرۋ ءتاسىلى، كۇيبەڭ تىرشىلىك بۇل بەيباق قاسقىردى تۇقىرتىپ اكەلىپ ءتىرى توزاقتىڭ تورىنا ءتۇسىرىپتى. دەگەنىنە جەتىپ مەيماناسى تاسىعان اڭشىسىماقتاردىڭ قۋانىشتارى قوينىنا سىيماي تۇرعانى انىق. «ال مىنا مەنىڭ جۇرەگىمنىڭ قانجىلاپ تۇرعانىن بىلەر مە ەدىڭ، سەن بەيباق؟» — دەپ كۇبىرلەدى ءالى ىشىنەن.
— اۋ، نە تۇرىس؟ — دەپ جەكىدى، ۇستىنە ايقىش-ۇيقىش مىلتىق، نە ءتۇرلى ساۋىت- سايمان اسىنعان قاپساعاي قارا.
— ءاي، وسى قۋانىشتان مەنىڭ ەسىم كىرەسىلى-شىعاسىلى. مەنەن ءجون سۇراما. ءبىر-اق ايتارىم — تىم ءىرى ەكەن مىنا قاسقىر. ناعىز كوكجال. جالىن، كوردىڭ بە، جالىن. تۇرا ۇمتىلسا — ءبارىمىزدى قيراتىپ سالار، — دەپ مىقشيعان سارى ساقالىن سيپادى.
— كەرەمەت تون بولار ەدى — دەپ قالدى بىرەۋى.
— ە، تون كيمەك ەكەنسىڭ عوي. ەندەشە ءوزىڭ بارىپ ال. ۇرىپ الاسىڭ با، اتىپ الاسىڭ با، ول سەنىڭ ءىسىڭ. ءبىز ريزا بوپ تۇرساق بولدى. — قاپساعاي قارا بۇيىرعانداي راي تانىتىپ قولىن سىلتەدى.
— جوق، مەنىكى ايتەۋىر ايتقان عوي، — دەپ جالتاردى ءسوز يەسى. سول كەزدە:
— قاراڭدار، قاسقىردىڭ ءۇيىرى بەرى بەتتەپ كەلەدى، — دەگەن مىقشيعان سارىنىڭ ءۇنى ەستىلدى.
جالى يىعىن جاپقان كوكجال جەر باۋىرلاپ جىلجىپ كەلە جاتىر ەكەن. باسىن جەردەن ءسال عانا كوتەرىپ، توقتاي قالدى. قانشىق قاسقىر دا كوكجالدىڭ قاتارىنان قالماي جىلجىپ كەلەدى. قانشىقتىڭ سوڭىنان ەرگەن قوس بولتىرىك باستارىن ەنەسىنىڭ قۇيرىعىنا تىعىپ العان ەكەن. ىلگەرى بىر-ەكى اتتاعان كوكجال باسىن ءسال كوتەرىپ، ارتىنا قارادى. ونىڭ دا قۇيرىعىنا ءبىر بولتىرىگى تىعىلا ءتۇسىپتى. كوكجال «كورىڭدەرشى مىنانى» دەگەندەي جالتاقتاۋلى كەيىپتە. كەنەت كوكجالدان قىڭسىلاعانداي ءۇن شىقتى. تىرىدەي تەرىسىن سىپىرعاندا قىنق ەتپەيتىن كوكجالدىڭ قىڭسىلاعانى نەسى؟ كىمدى اياپ تۇر؟ قۇداي-اۋ، «تيىسپەڭدەرشى بولتىرىگىمە» دەپ تۇر ما؟ كوكجال اجالدان قورقۋعا ءتيىس ەمەس، ول — تاعدىر بۇيرىعىنا باسىن بايلاي بىلەتىن تىرشىلىك يەسى. شىعىپ كەلە جاتقان كۇن نۇرىمەن تالاسقا تۇسكەندەي، نايزاداي قاپ-قارا كىرپىكتەرىنەن وت شاشىپ تۇر. شىركىننىڭ بۇكىل جونىن جاپقان جالى قالاي-قالاي قۇبىلادى. قۇداي-اۋ، نەتكەن سۇلۋ تىرشىلىك يەسى ەدى! تاعدىرعا مويىنۇسىنعان ءۇيىر اناسى باسىن كوتەرمەي، ءۇنسىز ىلگەرى جىلجىعان. توقتادى. ءوزىن ولىمگە بۇيىرىپ توقتادى. قىڭسىلاعان ءۇن جەتتى. كوكجال باسىن كوتەرگەن ەدى. ءبىر تامشى جاس كىرپىكتەرىنىڭ اراسىنا ءىلىنىپ، دىرىلدەپ تۇرىپ قالىپتى.
ءالىنىڭ كوڭىلى الاي-دۇلەي بولىپ كەتتى. نە ءوڭى، نە ءتۇسى ەكەنىن ايىرا الماي ساسقالاقتادى. ەلەس كورگەندەي ەسەڭگىرەپ، ءوڭى ءاپپاق قۋداي بولىپ سولدى. ءار نەدەن سەكەم العان جۇرەگى اتتاي تۋلاپ، مىنا كورىنىستەن كەيىن قايتەرىن بىلمەي ساندالعان ول جانۇشىرا اتىپ تۇرىپ، ەكى قولىن كوككە سوزىپ، «اتپاڭدار!» — دەپ ايعاي سالعان. ونىڭ ايعايىن كۇرسىلدەگەن مىلتىق ءۇنى باسىپ كەتتى. ءالى جالپ ەتىپ وتىرا كەتتى. گۇرسىل دە باسىلعان. دۇنيەنى مىلقاۋ ۇنسىزدىك باستى. سانا ءسونىپ، تىرلىك قۇلازىدى. سول… سول كەزدەگى كوكجالدىڭ وتتى جانارىنا تۇنعان جاستى ول بۇگىن ءجۇرسىننىڭ كوزىنەن كوردى.
You Might Also Like
-
اۋزىمەن قۇس تىستەپ، الدىنا قارا سالمايتىن تۇلپارلاردى بىردەن ءتانىپ-بىلۋ، ونى ماپەلەپ كۇتىپ، بابىنا كەلتىرىپ جاراتۋ ەرەكشە قاسيەت بولىپ تابىلادى. بايگەگە قوسىلاتىنجۇيرىككە، سەلقوس، تەك قانا پايدا اك...
