قاتىباس
ءتۇس اۋا بەرە قاباعى تۇنەرىڭكى قارا قوشقىل بۇلت ن. قالاسىنىڭ ءۇستىن قىمتاپ الدى دا ىلە جۇمساقتىق تانىتىپ جىلاپ جىبەردى. كوڭىلشەك بۇلتتىڭ كوز جاسىن سۇرتپەككە، مۇمكىن جۇباتپاققا نيەتتەنگەندەي باتىستان باياۋ جەل ەستى. ىزعارى اجەپتاۋىر. قۇتىرىنىپ كەتپەسىن دەڭىز. قويىن-قونىشىڭدى تولتىرىپ سۋماڭداي ەنىپ، مۇزداي دەمىن تانىڭە ۇرلەيدى، اششى تىكەنەگىن تەرىڭە سۇققىلايدى.
كۇزدىڭ قوڭسىز جاندى قالتىراتار، كەشە عانا كۇرسىنە قوشتاسقان جارىقتىق جازدى ەرىكسىز ەسىڭە ورالتار وسىنداي ءبىر بوزعىلت كەشىندە تۇرلىحان اياق جولمەن اسىقپاي كەلە جاتتى. سىركىرەگەن جاڭبىردى، ەكپىنى باياۋ بولسا دا قىتىمىرلىعى بوي تۇرشىكتىرەر جەلدى ەلەر ەمەس. جان سارايىنا الدە ءبىر مازاسىزدىق ىلاڭ سالىپ، تۇقىرتىپ بارادى...
انشەيىندە تاياق تاستام جەرگە اياق ارتپاي بارمايتىن ول بۇگىن جۇمىستان قىزمەتتىك كولىگىن قايتارىپ جىبەرىپ، جاياۋ قايتقان. باعىتى — ءوز ءۇيىنىڭ تۇسىنداعى ىشىنە كىرسەڭ شىققىسىز سۋپەرماركەت.
******
تۇرلىحاننىڭ قارىمدى، ىسكەر ەكەنىن باعالاعان ءوزى قىزمەت ەتەتىن ۇلكەن كومپانيانىڭ باسشىلىعى ونى وسىنداعى فيليالدى باسقارۋعا جىبەرگەن.
جەسىر ايەلدىڭ ازىن-اۋلاق تيىن-تەبەنىنە تەلمىرە كۇن كەشكەن كەشەگى اشقۇرساق ستۋدەنت مىنە، نەبارى ءۇش-تورت جىلدىڭ ىشىندە اجەپتاۋىر بەدەل، قوماقتى قور جيناپ، ەل قاتارىنا ىلىكتى، ءتىپتى تالايلاردان اۋدەم جەر ۇزاپ تا كەتكەن. ءوزى وسكەن، بەلىن بەكىتكەن الماتىداعى اعاسى مەن اپكەسىنە دە كومەگىن اياعان ەمەس. ال، اناسى نەگىزىندە ۇلكەن ۇلىنىڭ قولىندا تۇرادى دەمەسەڭىز، كوبىنەسە پەرزەنتتەرىنىڭ وتباسىلارى اراسىندا شاپقىلاپ، قىزىققا باتا ءجۇرىپ جاتقان جايى بار.
******
شاڭىراعىنا قاجەتتى ونى-مۇنى زاتتاردى، اس-اۋقاتتى ساتىپ الۋ ۇدايى ايەلىنىڭ ەنشىسىندەگى ءىس بولعاندىقتان، تۇرلىحان دۇكەنگە باس سۇعا بەرمەيتىن. ءبىراق، بۇگىن ونىڭ وزىمەن-وزى جەكە قالىپ، الگى دۇكەندى بەتكە الۋىنىڭ وزىندىك سەبەبى بار ەدى.
قىزمەتتىك بولمەسىندە كۇندەلىكتى ەسەپ-قيسابىمەن باسى قاتىپ، قاراماعىندالارعا بەرەر تاپسىرماسىن قايتا-قايتا پىسىقتاپ، مۇرنىنىڭ ۇشى شىپ-شىپ تەرلەي قىزۋ جۇمىس ۇستىندە وتىرعان. حاتشى قىز رۇقسات سۇرار-سۇراماستان كىرىپ، مۇنىڭ قولىنا ءبىر كونۆەرت ۇستاتتى.
— اعاي، مىنا حات ءسىزدىڭ اتىڭىزعا كەلىپتى، كونۆەرتتىڭ سىرتىنا «ءوز قولىنا» دەپ جازىلعان، — دەدى.
شىرقىن بۇزباۋ ءۇشىن شىبىننىڭ ىزىڭى، ساعاتتىڭ سىرتىلى ەستىلمەۋىن قالاپ وتىرعان تۇرلىحان حاتشى قىزدى ىشتەي جاقتىرماعانىمەن وعان بولمەگە ەركىن كىرىپ-شىعا بەرۋىنە رۇقسات بەرگەنىن ەسكەرىپ، ەشتەڭە دەي قويعان جوق.
«جىلدام حابار العىزار...» تەلەفون، ەلەكتروندى پوشتا دەگەندەي قۇرالدار ادامزات تۇرمىسىنا دەندەي ەنگەلى سارعايعان ساعىنىشىن ارقالاي كەلىپ، تاعاتى تاۋسىلا ەسىگىڭدى قاعاتىن، سالەم جولداۋشى جاننىڭ الاقانىنان اق پاراققا دارىعان جىلۋدى سۋىتپاي، اقجارما كوڭىلىن بۇرمالاماي سول قالپىندا جەتكىزەر جارىقتىق قاعاز حاتتان بەدەل قاشقان كەزەڭدە تۇرلىحان جۇمىسىنا قاتىستى قۇجاتتار سالىنعان كونۆەرتتەردى تالاي رەت اشقانىمەن، ءوز اتىنا جەكە ادامنان كەلگەن حاتتى العاش رەت كەزىكتىرىپ وتىر. حاتشى قىز شىعىپ كەتكەن سوڭ جۇمىسىنان ءبىر اۋىق قول ءۇزىپ، قىزىعۋشىلىعى ويانعان بولار، حات جولداۋشىنىڭ مەكەن جايى كورسەتىلمەگەن الگى كونۆەرتتى تاعاتسىزدانا اشتى.
حاتتا: «...ءسىز باسقارىپ وتىرعان كاسىپورىننىڭ ءبىر بولىمىنە جەتەكشىلىك ەتەتىن، جاسامىس تارتقان جاراس سەيىتقۇلوۆ دەگەن ازامات بار. ول — مەنى ەكى بالامەن جانە جۇكتى كۇيىمدە تاستاپ كەتكەن بۇرىنعى كۇيەۋىم. ءبارىن باسىنان باستاسام، جاراس اكە-شەشەسىنىڭ قۇدايدان تىلەپ العان، جالعىز تۇياعى ەدى. ەكەۋمىز ءبىر-بىرىمىزدى ۇناتىپ قوسىلدىق. بۇل باسقا اڭگىمە.
مەن كەلىن بولىپ تۇسكەن جىلى اتا-ەنەم بىرىنەن سوڭ ءبىرى ناۋقاستانىپ قايتىس بولدى. قايعىنىڭ قارا بالتاسى توسىننان سالعان جارا ءبىزدى ەسەڭگىرەتىپ جىبەردى. ءسويتىپ جۇرگەندە دۇنيە ەسىگىن پەرزەنتتەرىمىز بىرىنەن سوڭ ءبىرى اشىپ، الگى قازانىڭ سالماعىن از-كەم جەڭىلدەتە تۇسكەن. ەكەۋمىزدىڭ دە بىلدەي ماماندىعىمىز بار، اۋىل مەكتەبىندە ءمۇعالىمبىز. الايدا، جاراس وتباسىنىڭ قىزىعىن تارك ەتىپ، جەكە باسىنىڭ قامىنا كۇيتتەپ الماتىعا اتتانىپ كەتتى. جاستايىنان ءوزىمشىل، ىشكى «مەنىنىڭ» بۇيرىعىمەن ءجۇرىپ-تۇرۋدى داعدى ەتكەن ول اعايىن-تۋىسىنىڭ توقتاۋ سالعان اقىل-كەڭەسىنە قولىن ءبىر سىلتەدى. سونداعى ماقساتى ەسىل ءومىرىن قي ساسىعان، ۇيقى-تۇيقىسى شىققان شالعايداعى اۋىلدا قور ەتپەي، قالاعا بارىپ ۇلكەن قىزمەتكە تۇرۋ، مانساپ قۋۋ. ماعان: «قالاعا بارىپ ورنالاسقان سوڭ، كوشىرىپ الامىن»، — دەدى. ءبىراق، جاراس سول كەتكەننەن ءوز وتباسىنا قايتىپ ورالمادى. سوڭىنان ىزدەپ بارعانىمدا الدەبىر دوكەيدىڭ بايدان قايتقان «ەركەسىنە» ۇيلەنىپ، «جۇماقتىڭ» تورىندە شالقىپ ءجۇرىپ جاتقانىن ءوز كوزىممەن كوردىم. كوڭىلىم قۇلازىپ كەتتى. شيەتتەي بالا-شاعاسىن تاعدىردىڭ تالقىسىنا تاستاپ، اكە-شەشەسىنىڭ اماناتى — قارا شاڭىراعىن جەسىر مەن جەتىمگە تولتىرىپ، جۇمساق توسەكتى، جايلى قىزمەتتى، ءزاۋلىم ءۇيدى ءومىردىڭ بار ءمانى دەپ ۇققان ەكەن. ونى سول ارادا بالالارىمنىڭ اكەسى دەپ تانۋدان باس تارتقانداي بولدىم.
ءجونىن ايتىپ بارعان بىردى-ەكىلى اعايىن-تۋىستارىن دا بەزدىرىپ جىبەرگەن. ولار جاراستى ءقازىر مۇلدە ۇمىتقان.
مەن زاڭعا جۇگىنبەكشى دە بولدىم. ءبىراق، اكەنىڭ بالالارىنا، ەرىنىڭ ايەلىنە دەگەن سەزىمى سەمىپ، جۇرەگى سەلت ەتپەسە، «مۇنىم قالاي؟» دەپ تولعانباسا، وعان نە دەۋگە بولادى دەپ ويلادىم. سوندىقتان، ونى مەن ولدىگە سانادىم، ادام ساناتىنان سىزىپ تاستادىم. ال، ولىكتى زاڭعا سۇيرەگەن كىمدى كوردىڭىز؟
وسىلايشا ۇسىك شالعان جانىما جاراسقا تيەسىلى قاراشاڭىراق جىلۋ بەرە قويمايتىنداي كورىنگەن سوڭ، بالا-شاعامدى الىپ الماتىعا كوشىپ كەتتىم.
جەلدەي جۇيرىك ۋاقىت ءبىر ورنىندا تۇرسىن با، سودان بەرى جيىرما سەگىز جىل وتە شىعىپتى. وسى مەزگىل ىشىندە قانشا تاۋقىمەت تارتسام دا ءۇش بالامدى قاتارىنان كەم ەتپەي ءوسىرىپ، ءورىسىمدى كەڭەيتىپ وتىرمىن. ال، ودان تىرس ەتكەن حابار بولمادى.
مىنە، ءسىزدىڭ بەلدى قىزمەتكەرىڭىز ءارى ىرگەلەس كورشىڭىز وسىنداي مىسكىن.
مەنىڭ ەستۋىمشە، ولار پەرزەنت سۇيمەگەن. دۇرىسى، قالاماعان. بۇل ەرلى-زايىپتىسىماقتاردىڭ بار قىزىعى — تۇقىمى ازعىنداعان سابالاق ءجۇندى «لەنوچكا» اتتى ءيتى. بار تاپقان-تايانعانىن قاراقان باستارى مەن الگى «لەنوچكاعا» جۇمسايدى ەكەن.
ول قوساعىن قولتىقتاپ بارىپ كۇندە كەشكە قاراي ءسىزدىڭ ۇيىڭىزگە قارسى ورنالاسقان دۇكەننەن سۇيىكتى «پەرزەنتى» — «لەنوچكاعا» قۇنارلى، قىمبات اس-اۋقات ساتىپ الادى. سەنبەيسىز بە، ءوزىڭىز ءبىلىڭىز. ءبىراق، مۇمكىندىگىڭىز بولىپ، مەنىڭ ايتقانىما كوز جەتكىزگىڭىز كەلسە، كەشكە قاراي الگى دۇكەنگە باس سۇعىپ كورىڭىز.
سىزگە ونى وسى قىلىعى ءۇشىن قىزمەتىنەن قۋىڭىز نەمەسە ونىمەن قارىم-قاتىناسىڭىزدى ءۇزىڭىز دەپ ەمەۋرىن تانىتىپ وتىرعانىم جوق. تەك قانا، سۇلدەرىن سۇيرەتىپ، كوزىن شۇڭىرەيتە ءتىرى جۇرگەندەرى بولماسا، شىن مانىندە الدەقاشان ءولىپ قالعان مىسكىندەردىڭ الدىڭعى قاتارىنداعى الگى جاراسقا ءوزىنىڭ كىم ەكەنىن تۇسپالداپ بولسا دا جەتكىزىپ، ونىڭ بۇل ومىردە ەشكىم ەمەس ەكەنىن سەزدىرسەڭىز»، — دەپ جازىلىپتى.
حاتتى وقىپ بولعان تۇرلىحان ءارى-سارى كۇي كەشىپ، جاعىن تايانىپ ءبىر اۋىق قيمىلسىز قالدى. حات جازعان ايەلدىڭ تاعدىرى ءوز اناسىنىڭ ءومىر جولىنا كەلىڭكىرەيدى ەكەن. ءبىراق، تۇرلىحاننىڭ اكەسى اناسى ايتقانداي، بۇل دۇنيەگە كەلەردەن بىرەر اي بۇرىن جول اپاتىنان قازاعا ۇشىراعان.
اناسىمەن تاعدىرلاس جالعىزىلىكتى ايەلدىڭ مىنا حاتى، ونداعى نالا مەن اشۋدىڭ، كۇيىنىش پەن ىزانىڭ، كەتكەن ەسە مەن كومەيگە كەپتەلگەن وكسىكتىڭ مازمۇنى وعان تاعات تاپقىزبادى.
مىنە، تۇرلىحان الگى حاتتىڭ اسەرىمەن ءارى بەلگىسىز ايەلدىڭ تىلەگىن ورىنداماق نيەتپەن سۋپەر ماركەتتى بەتكە العان ەدى.
تۇرلىحان كوز الدىنا قاراماعىندا قىزمەت ەتەتىن جاراس سەيىتقۇلوۆتىڭ ءتۇر-تۇلعاسىن ەلەستەتىپ ءوتتى. ىلە جاراستىڭ ايەلى — زويا اپايدىڭ بەينەسى جانارىنىڭ جارىعىندا قىلاڭ بەردى. مەرەكەلىك كەشتەردە زويا اپايمەن تالاي مارتە جولىعىسقان. ول كەربەزدەنە، تاكاپپارلانا، قىلىمسي ءارى ىشىپ-جەي كوز تاستاپ، بۇنى بىرنەشە رەت ىڭعايسىز جاعدايعا قالدىرعانى بار...
تۇرلىحان كوزدەگەن جەرىنە جاقىنداپ قالعاندا، مىنا سايكەستىكتى قاراڭىز، جاراس سەيىتقۇلوۆ پەن قۇشىرلانا قۇشاعىنا قىسقان ءيتى بار زويا اپاي دۇكەنگە باس سۇعىپ بارا جاتقان. جاراس كەنەت باستىعىن بايقاپ قالىپ، ايەلىن جەڭىنەن تارتا توقتاتتى. ءوزى تۇرلىحانعا قاراي جۇگىرگەنسي ادىمداپ، قول قۋسىرا امانداسىپ، مايموڭكەلەپ قالدى (ولار بۇگىن جۇمىس ورنىندا كەزدەسپەگەن ەدى). اكەسىندەي ادامنىڭ بالاسىنداي جانعا وسىنشاما يىلىپ-بۇگىلگەنى سىرت كوزگە تىم وعاش كورىنەدى ەكەن. ءبىراق، لاۋازىم شىركىن جاس-كارى دەپ بولە مە. كىمنىڭ شەنى بيىك، كىمنىڭ شەنى تومەن — ماسەلە سوندا عوي.
زويا اپاي مۇنىمەن جىلى شىراي تانىتا باس يزەپ امانداستى دا دۇكەنگە كىرىپ كەتتى. الگى حاتتىڭ اسەرىنەن ءالى ايىعا قويماعان تۇرلىحان جاراس سەيىتقۇلوۆقا قاتىستى ءوزىنىڭ ىشكى دۇنيەسىندەگى جان جابىرقاتار سەزىمىن شىدەرلەپ، سىپايى تۇردە ءتىل قاتتى.
— جەڭگەي ەكەۋىڭىز جاراسىمدى جۇپسىزدار. سىرت كوزگە، اسىرەسە، قولدارىڭىزعا يت ۇستاپ جۇرگەندەرىڭىز اسەرلى كورىنەدى ەكەن، — دەدى تۇرلىحان.
— جىلى سوزىڭىزگە كوپ-كوپ راحمەت! جەڭگەڭىز — التىن ادام. وسى جۇرگەنىم سول كىسىنىڭ ارقاسى عوي. ايەلىمنىڭ تامىر-تانىستارى مول، شىققان جەرى وتە مىقتى. دۇركىرەپ تۇر. تەك، كەيىنگى ۋاقىتتا زويانىڭ كوڭىل-كۇيى تۇسىڭكى. وعان سۇيكىمدى ءيتىمىز «لەنوچكانىڭ» ءجيى-جيى اۋىرىپ، جۇدەپ بارا جاتقانى قاتتى ءتيىپ ءجۇر. زوياعا تالاي مارتە «لەنوچكاعا» «كوڭىلدەس» تاۋىپ بەرەيىك، سوندا عانا «كىشكەنتاي سۇيكىمدىڭ» ارسالاڭداپ شىعا كەلەدى دەدىم. ءبىراق، ول مەنىڭ كەڭەسىمدى تىڭدايتىن ەمەس.
— نەگە؟
— ويتكەنى، جەڭگەڭ سۇيىكتى «لەنوچكاسىن» باسقا يت تۇرماق، كەيدە مەنەن دە قىزعانادى.
— بالكىم، ءيتىڭىزدىڭ مازاسىزدانۋى يتاياعىنا دۇرىس تاماق قۇيىلماعانىنان شىعار.
— جو-جوق، ولاي ەمەس. ءبىز «لەنوچكانىڭ» بارلىق جاعدايىن جاساعانبىز. ونى دۇرىس تاماقتاندىرۋ ءۇشىن مامانداردان كەڭەس الامىز، بۇعان قوسا سوعان قاتىستى عىلىمي كىتاپتاردى اقتارىپ، ايتەۋىر، «لەنوچكامىزدىڭ» اس-اۋقاتىندا كىنارات بولماۋىن ۇدايى قاداعالاپ وتىرامىز. ءوزىڭىز بىلەتىن بولارسىز، مىنا دۇكەننىڭ ءبىر بولىگىندە ءۇي جانۋارلارىنا ارنالعان نەشە ءتۇرلى تاعامدار ساتىلادى. ءبىزدىڭ «لەنوچكامىز» سولاردىڭ ەڭ تاڭداۋلىسىمەن قورەكتەنەدى. ءقازىر دە دۇكەنگە سونىڭ اس-اۋقاتىن الۋ ءۇشىن كەلىپ تۇرمىز...
كەنەت بەلگىسىز ايەلدىڭ الگى حاتتا كورىنىس بەرگەن جانايقايى تۇرلىحاننىڭ ساناسىن ءتۇرتىپ، ونىڭ سىپايى قالپىن بۇزىپ جىبەردى.
— يت ارقالاعان جەڭگەي ءسىزدىڭ ەكىنشى ايەلىڭىز ەكەنىن، العاشقى جارىڭىزدى تۇكپىردەگى ءبىر اۋىلعا، تۋراسىن ايتقاندا ءوز شاڭىراعىڭىزعا ەكى سابيىمەن جانە جۇكتى كۇيىندە زار جىلاتا تاستاپ كەتكەنىڭىزدى ءبىر تانىسىمنان ەستىم ەدىم. ايتىڭىزشى، بۇل ءسوز راس پا؟ - دەدى تۇرلىحان ۇنىندەگى اشۋدان تۋىنداعان ءدىرىلدى بايقاتپاي.
— تۇرەكە، ءسىزدىڭ ايتىپ تۇرعانىڭىز راس. الايدا، بۇل مەنىڭ جەكە ءومىرىم، مۇنى ءبىز تالقىلاماي-اق قويساق قايتەدى، - دەدى جاراس سەيىتقۇلوۆ وزىنە جانارىن قاداپ تۇرعان جاس جىگىتتىڭ جۇزىنە قاراۋعا تايساقتاپ.
تۇرلىحان:
— قىسقاسى سەنىڭ شارۋاڭ بولماسىن دەمەكشىسىز عوي؟.. - دەدى.
ءوزىن ايتپاعاندا، ايەلى مەن ونىڭ سۇيىكتى «لەنوچكاسىنىڭ» ءناپاقاسىن ايىرىپ بەرىپ وتىرعان كاسىپورىننىڭ باسشىسىنا باس كوتەرە جاۋاپ بەرۋگە دارمەنسىزدىك تانىتقان جاراس سەيىتقۇلوۆ ءلام-ميم دەي قويعان جوق.
تۇرلىحان:
— قالاي دەسەڭىز دە ءبىر مەكەمە تۇرماق، ورتاق قوعامدا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان ءبىز ءارقايسىسىمىزدىڭ كۇنالى، جۇيكە كۇيزەلتەر ىس-ارەكەتىمىزگە بەي-جاي قاراۋعا ءتيىستى ەمەسپىز. ءوز پەرزەنتتەرىڭىزدى جەتىم ەتىپ، قايداعى ءبىر سابالاق ءجۇندى ساسىق يتكە «اكەلىك قامقورلىق» تانىتىپ جۇرگەنىڭىزدى جاراتقان يەمىز كەشىرمەيدى، - دەدى دە بۇرىلىپ كەتۋگە ىڭعاي تانىتا بەرە، - ءسىز ءوزىڭىزدى باقىتتى جانعا بالايتىن شىعارسىز. سولاي ويلاي بەرىڭىز. ءبىراق، قۋىس كەۋدەڭىزدىڭ ءبىر تۇكپىرىندە ايارلىعىڭىز ماتاپ تاستاعان ىزگىلىكتى قاسيەتىڭىزدىڭ بولماۋى مۇمكىن ەمەس. ويتكەنى، ءبىر اللامىز ءوزى جاراتقان پەندەسىنىڭ بويىنا تامشىداي بولسا دا ىزگىلىك، مەيىرىم ۇرىعىن سەپپەي قويمايدى. ال ونى ماپەلەپ، تۇلا بويدا جايقالتا ءوسىرۋ، جانىڭنىڭ اجىراماس بولىگىنە اينالدىرا ءبىلۋ ءار پەندەنىڭ جەكە ءىسى. سول ىزگىلىگىڭىز بەن مەيرىمىڭىز كۇندەردىڭ كۇنىندە ويانىپ، جان ازابىڭىزعا اينالاتىنىن، جۇرەگىڭىزدى قاراقۇرتشا شاعىپ، سەسپەي قاتىراتىنىن ۇمىتپاڭىز. ال، ازىرگە «باقىتتان» باسىڭىز اينالىپ جۇرە بەرگەيسىز.
تۇرلىحاننىڭ القىمنان قىسقان ۋىتتى سوزدەرى جاراس سەيىتقۇلوۆقا قالاي اسەر ەتكەنى وزىنە عانا ايان. دەگەنمەن، ونىڭ ىشكى سارايى كەلساپتىڭ توقپاعىنا جانشىلعان تارىداي ەزىلىپ، تاسقا شاعىلعان شىنىداي بىت-شىتى شىعىپ كەتكەن-دى.
******
شىندىعىنا كەلگەندە، حات يەسى تۇرلىحاننىڭ اناسى، جاراس سەيىتقۇلوۆتىڭ بۇرىنعى ايەلى بولاتىن.
مىنە، كۇزدىڭ كوڭىلسىز ءبىر كەشىندە اكە مەن بالا وسىلاي كەزدەستى.
ولاردىڭ ءوزارا اڭگىمەلەسۋلەرى ساتىندە ەكەۋىنە دە وزدەرىنىڭ قانى ءبىر، تىم جاقىن، ءبىراق، تاعدىردىڭ تالايىمەن ارالارى قايتا بىرىكپەستەي الشاقتاپ كەتكەن جاندار ەكەنىن اڭعارمادى. وسىلايشا، شىندىقتىڭ شىمىلدىعى تۇرىلمەي، اقيقاتتىڭ التىن ەسىگى ايقارا اشىلماي قالۋىنىڭ ءجونى دە بار. ويتكەنى، جاراس سەيىتقۇلوۆ ءوز شاڭىراعىن وكپەك جەلدىڭ وتىنە تاستاپ كەتكەندە تۇرلىحان ىشتەگى بالا ەدى. سونداي-اق، بەت الپەتتەرى دە اناۋ ايتتى ۇقساس ەمەس-تىن. ويتكەنى، تۇرلىحاننىڭ بەت ءجۇزى ناعاشىلارىنا كەلىڭكىرەيتىن. بۇعان قوسا اناسى ءۇش پەرزەنتىنىڭ دە تەگىن قايىن جۇرتىنىڭ رۋى اتىنا جازدىرىپ جىبەرگەن-دى.
تۇرلىحاننىڭ اناسى بالالارىنا اكەلەرى جانە ونىڭ جاقىندارى تۇرعىسىندا ءلام-ميم دەپ جاق اشپاعان. پەرزەنتتەرىنە اكەلەرىنىڭ وزدەرىن تاستاپ كەتكەنىن جاسىرۋ ءۇشىن ونى جول اپاتىنان قايتىس بولدى دەپ سەندىرگەن.
تۇرلىحان مەن جاراس بەتپە-بەت كەزدەسىپ تۇرعان كەشتە ءزاۋلىم ءۇيدىڭ بەسىنشى قاباتىنان تەرەزە پەردەسىن جارتىلاي اشىپ، سامايىن اق شالسا دا ءوڭىن بەرمەگەن، اق ورامالىن ادالدىقتىڭ بەلگىسى دەپ ۇعىپ ءومىر ءسۇرىپ كەلە جاتقان، بار پەيىلىن پەرزەنتتەرىنە ۇسىنعان، بالاسىنىڭ شاڭىراعىنا قىدىرىستاپ كەلىپ-كەتىپ جۇرگەندە بۇرىنعى كۇيەۋىن سىرتتاي كورىپ قالىپ، الدەكىمنىڭ كومەگىمەن ول تۋرالى ءمان-جايعا قانىعىپ العان جاسامىس ايەل الگى دۇكەن جاققا قاراپ وتىر ەدى: دۇكەن الدىنداعى ەكەۋدىڭ ءبىرى بەرى قاراي بۇرىلعاندا، ەكىنشىسى تۇڭعيىققا اپ-ساتتە جۇتىلىپ كەتكەن-تىن.
كۇزدىڭ جاڭبىرى تەرەزەنى سىندىرا جازداپ ورەكپىدى.