قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى
ماڭعىستاۋ وبلىسى، بەينەۋ اۋدانى،
بەينەۋ ليسەيىنىڭ 11 سىنىپ وقۋشىسى
سالييەۆا ايتورعىن تورەبەك قىزى
جەتەكشىسى: شاۋدىربايەۆا گۇلنار يمانعالي قىزى
تاريح ءپانى ءمۇعالىمى
عىلىمي جەتەكشىسى: تابىلدييەۆا ورىنگۇل دۇيسەنباي قىزى
ش. ەسەنوۆ اتىنداعى كاسپيي مەملەكەتتىك تەحنولوگيالار جانە ينجينيرينگ ۋنيۆەرسيتەتى دوسەنت، تاريح ع. ك.
عىلىمي جۇمىس
قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى
ءى. كىرىسپە
1. مادەنيەتىمىزدىڭ بەت بەينەسى. ادام كوركى – شۇبەرەك. بۇل تالاي جىلعى تاجىريبەدەن ءوتىپ، ابدەن ەكشەلىپ ايتىلعان توبىقتاي ءتۇيىندى ءسوز. حالقىمىز اتام زاماننان بەرى وسى ءبىر قاعيدانى بەرىك ۇستانىپ، مىڭ ءبىر سىرلى اسەم كيىم ۇلگىلەرىن جاساپ كيىنىپ كەلگەن.
كيىم جاي عانا ءبىر جاپىراق ماتا ەمەس. ول بەلگىلى ءبىر ۇلتتىڭ، مادەنيەتتىڭ بەت بەينەسىن كورسەتىپ تۇراتىن عاجايىپ دۇنيە. ونىڭ ەستەتيكالىق، ەتنو - مادەني، قوعامدىق ءمانى دە وراسان. سوندىقتان ءار قازاق ماقتان تۇتاتىن مول مادەنيەتىمىزدىڭ ەلەۋلى ءبىر سالاسىنا كيىم كيۋ عۇرىپتارىمىزدى جاتقىزساق بولادى.
شىندىعىندا دا، الەمدەگى وزىق ونەر تۇرلەرىن ساراپقا سالار بولساق، قازاق ونەرى الدىڭعى قاتاردان كورىنەرى
داۋسىز. سەبەبى، قازاق دۇنيەتانىمى تەرەڭ، مادەنيەتى باي، ءاربىر ونەرى كورنەكتى، كورگەن - تۇيگەنى مول ۇلگىلى ۇلت. قازاق ونەرىنىڭ ءاربىر تۋىندىسى وزگەگە ۇقسامايتىن وزىندىك ۇلتتىق ناقىشتارعا تولى.
قازاق ىسمەرلەرىنىڭ قولىنان شىققان كيىمدەردەن ۇلتىمىزدىڭ دۇنيەتانىمدىق، فيلوسوفيالىق كوزقاراسى مەن دۇنيەنى قابىلداۋى كورىنەدى. حالقىمىزدىڭ بۇكىل ىشكى جان دۇنيەسى، ۇستانعان ءدىنى مەن ءدىلى كيىم ۇلگىلەرىنەن، ولاردىڭ پىشىلۋىنەن، تىگىلۋىنەن، قولدانىلعان اشەكەيلەردەن، تاڭدالعان ءتۇر - تۇستەن اڭعارىلادى دەسەك اسىرە ايتقاندىق ەمەس. ويتكەنى كەز كەلگەن كيىم ونى جاساپ شىعارعان حالىقتىڭ ىشكى رۋحانياتىنىڭ ماتەريالدانعان كورىنىسى ەكەنى داۋسىز. دەمەك كيىمدەرىمىز قانداي سۇلۋ بولسا، جان بايلىعىمىز دا سونشالىقتى سۇلۋ بولعانى!
قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرى - ەۋرازيا دالاسىن قونىس ەتكەن كوشپەلى ەل قازاقتاردىڭ باسقا حالىقتارعا ۇقسامايتىن كيىم ۇلگىلەرى تابيعي ەرەكشەلىكتەر مەن كوشپەلى تىرشىلىككە سايكەس قالىپتاسى. قازاقى كيىمنىڭ بارشا سىمباتى مەن ويۋ - ورنەگىندە، ءاربىر اشەكەيىندە حالقىمىزدىڭ تاريحىنىڭ، وي - دۇنيەسىنىڭ قايتالانباس كورىنىسى بار. ول - ءبىزدىڭ ۇلتتىق مادەنيەتىمىز!
باعزى زاماندا اتتىڭ جالى - تۇيەنىڭ قومىندا كوشپەندى تىرلىك كەشكەن قازاق حالقى كۇندەلىكتى تۇرمىستا كيەتىن كيىمگە ايرىقشا نازار اۋدارعان. قازاق حالقىنىڭ كيiمi باسقا ۇلتتاردان وزگەشە ءوزiندiك قاسيەتكە تولى. مۇنىڭ باستى سەبەبi قازاق حالقىنىڭ تابيعات ءتوسiندە ءوسiپ، ەركiن عۇمىر كەشۋىمەن بايلانىستى. وتكەن عاسىرلاردىڭ وزىندە - اق كيىمىنە قاراپ ادامنىڭ ۇلتىن عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ونىڭ قانداي ءدىندى ۇستاناتىندىعىن، قالا ادامىن اۋىل تۇرعىنىنان، بويجەتكەندى جاس كەلىنشەكتەن ايىرۋعا بولاتىن ەدى.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم.
1. قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرى
2. ايەل ادامداردىڭ ۇلتتىق كيىمدەرى
3. ەر ادامداردىڭ ۇلتتىق كيىمدەرى
حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق كيىمدەرى - زاماناۋي تاريحپەن قاتار دامىپ، بىتە قايناسىپ كەلە جاتقان اسىل قازىنامىز. سوناۋ كوشپەلى كەزەڭدەردەن كۇنى بۇگىنگە دەيىن قول ونەرىنىڭ وزىق ۇلگىسى رەتىندە عانا ەمەس، كوز تارتار اسەمدىگى مەن ىڭعايلىلىعىنىڭ ارقاسىندا قولدانىستان قالماي كەلە جاتقان كيىمدەرىمىز دە جەتەرلىك.
جەر بەتىن مىڭ ءتۇرلى اسەم گۇلدەر قالاي قۇلپىرتسا، سان ءتۇرلى كيىمدەرىمىز دە قازاق دالاسىنا وزىنشە ءسان بەرىپ كەلگەن. كەيىن كەلە - كەلە، وكىنىشكە وراي سوسياليستىك قوعام قۇرۋ ءۇشىن جۇرتتىڭ ءبارى بىردەي كيىنسىن، بىردەي جۇمىس ىستەسىن، بىردەي ءومىر ءسۇرسىن دەگەن ساياساتتى باستان كەشىپ، ورىس تا، نەمىس تە، قازاق تا فابريكادان شىققان بىردەي كيىم كيۋگە كوشتىك. ودان بولەك ۇلتتىق كيىمدەردى قاساقانا جويۋعا، حالىق ساناسىنان وشىرۋگە باعىتتالعان ارنايى ۇدەرىستەردىڭ بولعانى دا ءقازىر جاسىرىن ەمەس. مىسالى، بەلگىلى ەتنولوگ نۇرسان ءالىمبايدىڭ پىكىرىنشە، «1928 جىلى «ەسكىنىڭ كوزى» رەتىندە ماپەلەپ ساقتالىنىپ كەلگەن نەلەر ءبىر كيىمنىڭ اسىل تۇرلەرى «قازاق حالقىنىڭ تاريحى مەن مادەنيەتىنىڭ ارتتا قالعان، قاراڭعى كەزەڭىنىڭ» ەسكەرتكىشتەرى مەن سيمۆولدارى رەتىندە اياۋسىز جويىلعانى» تاريحي شىندىق. وسىلايشا دالانىڭ گۇلىندەي قۇلپىرعان ۇلتتىق كيىمدەرىمىز قولدانىستان قالا بەردى.
سونداي - اق قازاق حالقىنىڭ قىز - كەلىنشەكتەرگە ارنالعان بۇكىل كيىمدەرىنىڭ بارىنە ورتاق ءبىر ەرەكشەلىگى بار. ول ادامنىڭ دەنە ءبىتىمىن قىمتاپ جاۋىپ تۇراتىندىعىندا. بۇل جاعىنان العاندا، قازاق كيىمدەرىنىڭ كوپشىلىگى قاسيەتتى ءدىنىمىزدىڭ تالاپتارىنا ساي كەلەدى دەۋگە تولىق نەگىز بار. قولىمىزداعى ماتەريالدار ءدال وسىنداي قورىتىندى جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەدى
تابيعات توسىندە ەركىن عۇمىر كەشكەن اتا - بابالارىمىز كۇنى كەشەگە دەيىن ءوزىنىڭ ادەت - عۇرپىمەن، دۇنيەتانىمىمەن ساباقتاسقان ءتول كيىمدەرىن كيىپ كەلگەن. تامىرى تەرەڭدە جاتقان ۇلتتىق ءسان ونەرىمىزدە ساۋكەلەنىڭ شاريعاتقا تولىق ساي كەلەتىن نەبىر تۇرلەرى بولدى. كيمەشەكتىڭ دە جاس ەرەكشەلىكتەرى مەن ايماقتىق - وڭىرلىك ەرەكشەلىكتەرگە قاراي سان ءتۇرى تىگىلىپ، اسەم ويۋ - ورنەكتەرمەن بەزەندىرىلىپ كيىلگەن. اسىرەسە، ايەل زاتىنا ارنالعان ءداستۇرلى باس كيىمنىڭ الەم جاراتىلىسىنداعى سەبەپ - سالدارلىق جۇيەمەن ساباقتاسىپ جاتقان قىرلارى مەن سىرلارى مول تۇرلەرى كوپ بولعان. ماسەلەن، ساۋكەلە، بورىك، كيمەشەك، قارقارا، جاۋلىق، كۇندىك، جەلەك، ءشالى، قاسابا، شىلاۋىش، ت. ب. باس كيىمدەردى اتاۋعا بولادى. بۇلاردىڭ ءوزى بۇرمەلى كيمەشەك، وراما كيمەشەك، بۇراما جاۋلىق دەگەن سەكىلدى تۇرلەرگە جىكتەلگەن. ونى دالەلدەيتىن ەتنوگرافيالىق دۇنيەلەر وتە كوپ.
دەمەك، قازاق عۇرپىندا ايەل كىسى باس كيىمسىز، جالاڭباس جۇرمەگەن. سوندىقتان بولار، ايەل زاتىن ارداقتاعان كەزدە «اق جاۋلىقتى انا عوي» دەپ اسپەتتەپ، دارىپتەيمىز. قىزدارىمىزدى ەركەلەتكەندە، «ۇكىلەپ ءوسىرىپ وتىرعان قىزىمىز» دەيمىز. بۇل كامەلەتكە تولماعان بالعىن قىزداردىڭ وزىنە قازاق حالقى ۇكىلى تاقيا كيگىزگەنىنىڭ تىلدەگى ءبىر كورىنىسى. كيىمنىڭ ەڭ ادەمىسىن حالقىمىز قىزىنا كيگىزگەن، اشەكەيدىڭ ەڭ اسىلىن قىزىنا تاعۋعا تىرىسقان. جاس قىزدار بۇرمەلى ۇزىن ەتەكتى كويلەك، جىبەك بەشپەنت، بارقىت كامزول كيگەن. اسىل تاستارمەن مونشاقتالعان ساۋكەلەنى دە قىز بالا ءوز ۇيىندە كيگەن. كۇيەۋىنىڭ اۋلىنا جەتكەن سوڭ، باسىنا جاۋلىق سالعان.[1]
تۇرمىسقا شىققان قىزداردىڭ كيىنۋ ۇلگىسى دە ەرەكشە. ولار العاشقى جىلى ساۋكەلە تاقسا، كۇندەلىكتى ومىردە جەلەك كيگەن. ال بىرنەشە بالالى بولعان كەزدە كيمەشەك كيىپ، ونىڭ ۇستىنەن شىلاۋىش تارتقان. قىسقاسىن ايتقاندا، قازاقتا ايەل كيىمدەرىن قىز كيىمدەرى، كەلىنشەك كيىمدەرى، ورتا جاستاعى ايەلدەر مەن قارت بايبىشەلەردىڭ كيىمدەرى دەپ ءتورت توپقا جىكتەپ تىككەنىن كورەمىز. بۇل دا قازاق قىز - كەلىنشەكتەرىنىڭ ءوز دەنەلەرىن بارىنشا قىمتاپ كيىنگەنىن كورسەتەدى. دەمەك اتا - بابالارىمىز ايەل زاتىنا ارنالعان كيىمدەردى جاساۋدا ءدىنىمىزدىڭ تالاپتارىن باستى نەگىزگە العان. دەنە ءبىتىمدى جاۋىپ تۇراتىن كيىم ادامنىڭ قۇنىن ارتتىراتىنىن اتا - بابالارىمىز جاقسى بىلگەن. قىز بالانى سۇعاناق كوزدەردىڭ سۇعىنان ءتۇرلى كيىمدەر ارقىلى، اشەكەي بۇيىمدار ارقىلى ساقتاۋعا بولاتىنىن تەرەڭ ۇعىنعان.
بەينەۋ ليسەيىنىڭ 11 سىنىپ وقۋشىسى
سالييەۆا ايتورعىن تورەبەك قىزى
جەتەكشىسى: شاۋدىربايەۆا گۇلنار يمانعالي قىزى
تاريح ءپانى ءمۇعالىمى
عىلىمي جەتەكشىسى: تابىلدييەۆا ورىنگۇل دۇيسەنباي قىزى
ش. ەسەنوۆ اتىنداعى كاسپيي مەملەكەتتىك تەحنولوگيالار جانە ينجينيرينگ ۋنيۆەرسيتەتى دوسەنت، تاريح ع. ك.
عىلىمي جۇمىس
قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى
ءى. كىرىسپە
1. مادەنيەتىمىزدىڭ بەت بەينەسى. ادام كوركى – شۇبەرەك. بۇل تالاي جىلعى تاجىريبەدەن ءوتىپ، ابدەن ەكشەلىپ ايتىلعان توبىقتاي ءتۇيىندى ءسوز. حالقىمىز اتام زاماننان بەرى وسى ءبىر قاعيدانى بەرىك ۇستانىپ، مىڭ ءبىر سىرلى اسەم كيىم ۇلگىلەرىن جاساپ كيىنىپ كەلگەن.
كيىم جاي عانا ءبىر جاپىراق ماتا ەمەس. ول بەلگىلى ءبىر ۇلتتىڭ، مادەنيەتتىڭ بەت بەينەسىن كورسەتىپ تۇراتىن عاجايىپ دۇنيە. ونىڭ ەستەتيكالىق، ەتنو - مادەني، قوعامدىق ءمانى دە وراسان. سوندىقتان ءار قازاق ماقتان تۇتاتىن مول مادەنيەتىمىزدىڭ ەلەۋلى ءبىر سالاسىنا كيىم كيۋ عۇرىپتارىمىزدى جاتقىزساق بولادى.
شىندىعىندا دا، الەمدەگى وزىق ونەر تۇرلەرىن ساراپقا سالار بولساق، قازاق ونەرى الدىڭعى قاتاردان كورىنەرى
داۋسىز. سەبەبى، قازاق دۇنيەتانىمى تەرەڭ، مادەنيەتى باي، ءاربىر ونەرى كورنەكتى، كورگەن - تۇيگەنى مول ۇلگىلى ۇلت. قازاق ونەرىنىڭ ءاربىر تۋىندىسى وزگەگە ۇقسامايتىن وزىندىك ۇلتتىق ناقىشتارعا تولى.
قازاق ىسمەرلەرىنىڭ قولىنان شىققان كيىمدەردەن ۇلتىمىزدىڭ دۇنيەتانىمدىق، فيلوسوفيالىق كوزقاراسى مەن دۇنيەنى قابىلداۋى كورىنەدى. حالقىمىزدىڭ بۇكىل ىشكى جان دۇنيەسى، ۇستانعان ءدىنى مەن ءدىلى كيىم ۇلگىلەرىنەن، ولاردىڭ پىشىلۋىنەن، تىگىلۋىنەن، قولدانىلعان اشەكەيلەردەن، تاڭدالعان ءتۇر - تۇستەن اڭعارىلادى دەسەك اسىرە ايتقاندىق ەمەس. ويتكەنى كەز كەلگەن كيىم ونى جاساپ شىعارعان حالىقتىڭ ىشكى رۋحانياتىنىڭ ماتەريالدانعان كورىنىسى ەكەنى داۋسىز. دەمەك كيىمدەرىمىز قانداي سۇلۋ بولسا، جان بايلىعىمىز دا سونشالىقتى سۇلۋ بولعانى!
قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرى - ەۋرازيا دالاسىن قونىس ەتكەن كوشپەلى ەل قازاقتاردىڭ باسقا حالىقتارعا ۇقسامايتىن كيىم ۇلگىلەرى تابيعي ەرەكشەلىكتەر مەن كوشپەلى تىرشىلىككە سايكەس قالىپتاسى. قازاقى كيىمنىڭ بارشا سىمباتى مەن ويۋ - ورنەگىندە، ءاربىر اشەكەيىندە حالقىمىزدىڭ تاريحىنىڭ، وي - دۇنيەسىنىڭ قايتالانباس كورىنىسى بار. ول - ءبىزدىڭ ۇلتتىق مادەنيەتىمىز!
باعزى زاماندا اتتىڭ جالى - تۇيەنىڭ قومىندا كوشپەندى تىرلىك كەشكەن قازاق حالقى كۇندەلىكتى تۇرمىستا كيەتىن كيىمگە ايرىقشا نازار اۋدارعان. قازاق حالقىنىڭ كيiمi باسقا ۇلتتاردان وزگەشە ءوزiندiك قاسيەتكە تولى. مۇنىڭ باستى سەبەبi قازاق حالقىنىڭ تابيعات ءتوسiندە ءوسiپ، ەركiن عۇمىر كەشۋىمەن بايلانىستى. وتكەن عاسىرلاردىڭ وزىندە - اق كيىمىنە قاراپ ادامنىڭ ۇلتىن عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ونىڭ قانداي ءدىندى ۇستاناتىندىعىن، قالا ادامىن اۋىل تۇرعىنىنان، بويجەتكەندى جاس كەلىنشەكتەن ايىرۋعا بولاتىن ەدى.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم.
1. قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرى
2. ايەل ادامداردىڭ ۇلتتىق كيىمدەرى
3. ەر ادامداردىڭ ۇلتتىق كيىمدەرى
حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق كيىمدەرى - زاماناۋي تاريحپەن قاتار دامىپ، بىتە قايناسىپ كەلە جاتقان اسىل قازىنامىز. سوناۋ كوشپەلى كەزەڭدەردەن كۇنى بۇگىنگە دەيىن قول ونەرىنىڭ وزىق ۇلگىسى رەتىندە عانا ەمەس، كوز تارتار اسەمدىگى مەن ىڭعايلىلىعىنىڭ ارقاسىندا قولدانىستان قالماي كەلە جاتقان كيىمدەرىمىز دە جەتەرلىك.
جەر بەتىن مىڭ ءتۇرلى اسەم گۇلدەر قالاي قۇلپىرتسا، سان ءتۇرلى كيىمدەرىمىز دە قازاق دالاسىنا وزىنشە ءسان بەرىپ كەلگەن. كەيىن كەلە - كەلە، وكىنىشكە وراي سوسياليستىك قوعام قۇرۋ ءۇشىن جۇرتتىڭ ءبارى بىردەي كيىنسىن، بىردەي جۇمىس ىستەسىن، بىردەي ءومىر ءسۇرسىن دەگەن ساياساتتى باستان كەشىپ، ورىس تا، نەمىس تە، قازاق تا فابريكادان شىققان بىردەي كيىم كيۋگە كوشتىك. ودان بولەك ۇلتتىق كيىمدەردى قاساقانا جويۋعا، حالىق ساناسىنان وشىرۋگە باعىتتالعان ارنايى ۇدەرىستەردىڭ بولعانى دا ءقازىر جاسىرىن ەمەس. مىسالى، بەلگىلى ەتنولوگ نۇرسان ءالىمبايدىڭ پىكىرىنشە، «1928 جىلى «ەسكىنىڭ كوزى» رەتىندە ماپەلەپ ساقتالىنىپ كەلگەن نەلەر ءبىر كيىمنىڭ اسىل تۇرلەرى «قازاق حالقىنىڭ تاريحى مەن مادەنيەتىنىڭ ارتتا قالعان، قاراڭعى كەزەڭىنىڭ» ەسكەرتكىشتەرى مەن سيمۆولدارى رەتىندە اياۋسىز جويىلعانى» تاريحي شىندىق. وسىلايشا دالانىڭ گۇلىندەي قۇلپىرعان ۇلتتىق كيىمدەرىمىز قولدانىستان قالا بەردى.
سونداي - اق قازاق حالقىنىڭ قىز - كەلىنشەكتەرگە ارنالعان بۇكىل كيىمدەرىنىڭ بارىنە ورتاق ءبىر ەرەكشەلىگى بار. ول ادامنىڭ دەنە ءبىتىمىن قىمتاپ جاۋىپ تۇراتىندىعىندا. بۇل جاعىنان العاندا، قازاق كيىمدەرىنىڭ كوپشىلىگى قاسيەتتى ءدىنىمىزدىڭ تالاپتارىنا ساي كەلەدى دەۋگە تولىق نەگىز بار. قولىمىزداعى ماتەريالدار ءدال وسىنداي قورىتىندى جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەدى
تابيعات توسىندە ەركىن عۇمىر كەشكەن اتا - بابالارىمىز كۇنى كەشەگە دەيىن ءوزىنىڭ ادەت - عۇرپىمەن، دۇنيەتانىمىمەن ساباقتاسقان ءتول كيىمدەرىن كيىپ كەلگەن. تامىرى تەرەڭدە جاتقان ۇلتتىق ءسان ونەرىمىزدە ساۋكەلەنىڭ شاريعاتقا تولىق ساي كەلەتىن نەبىر تۇرلەرى بولدى. كيمەشەكتىڭ دە جاس ەرەكشەلىكتەرى مەن ايماقتىق - وڭىرلىك ەرەكشەلىكتەرگە قاراي سان ءتۇرى تىگىلىپ، اسەم ويۋ - ورنەكتەرمەن بەزەندىرىلىپ كيىلگەن. اسىرەسە، ايەل زاتىنا ارنالعان ءداستۇرلى باس كيىمنىڭ الەم جاراتىلىسىنداعى سەبەپ - سالدارلىق جۇيەمەن ساباقتاسىپ جاتقان قىرلارى مەن سىرلارى مول تۇرلەرى كوپ بولعان. ماسەلەن، ساۋكەلە، بورىك، كيمەشەك، قارقارا، جاۋلىق، كۇندىك، جەلەك، ءشالى، قاسابا، شىلاۋىش، ت. ب. باس كيىمدەردى اتاۋعا بولادى. بۇلاردىڭ ءوزى بۇرمەلى كيمەشەك، وراما كيمەشەك، بۇراما جاۋلىق دەگەن سەكىلدى تۇرلەرگە جىكتەلگەن. ونى دالەلدەيتىن ەتنوگرافيالىق دۇنيەلەر وتە كوپ.
دەمەك، قازاق عۇرپىندا ايەل كىسى باس كيىمسىز، جالاڭباس جۇرمەگەن. سوندىقتان بولار، ايەل زاتىن ارداقتاعان كەزدە «اق جاۋلىقتى انا عوي» دەپ اسپەتتەپ، دارىپتەيمىز. قىزدارىمىزدى ەركەلەتكەندە، «ۇكىلەپ ءوسىرىپ وتىرعان قىزىمىز» دەيمىز. بۇل كامەلەتكە تولماعان بالعىن قىزداردىڭ وزىنە قازاق حالقى ۇكىلى تاقيا كيگىزگەنىنىڭ تىلدەگى ءبىر كورىنىسى. كيىمنىڭ ەڭ ادەمىسىن حالقىمىز قىزىنا كيگىزگەن، اشەكەيدىڭ ەڭ اسىلىن قىزىنا تاعۋعا تىرىسقان. جاس قىزدار بۇرمەلى ۇزىن ەتەكتى كويلەك، جىبەك بەشپەنت، بارقىت كامزول كيگەن. اسىل تاستارمەن مونشاقتالعان ساۋكەلەنى دە قىز بالا ءوز ۇيىندە كيگەن. كۇيەۋىنىڭ اۋلىنا جەتكەن سوڭ، باسىنا جاۋلىق سالعان.[1]
تۇرمىسقا شىققان قىزداردىڭ كيىنۋ ۇلگىسى دە ەرەكشە. ولار العاشقى جىلى ساۋكەلە تاقسا، كۇندەلىكتى ومىردە جەلەك كيگەن. ال بىرنەشە بالالى بولعان كەزدە كيمەشەك كيىپ، ونىڭ ۇستىنەن شىلاۋىش تارتقان. قىسقاسىن ايتقاندا، قازاقتا ايەل كيىمدەرىن قىز كيىمدەرى، كەلىنشەك كيىمدەرى، ورتا جاستاعى ايەلدەر مەن قارت بايبىشەلەردىڭ كيىمدەرى دەپ ءتورت توپقا جىكتەپ تىككەنىن كورەمىز. بۇل دا قازاق قىز - كەلىنشەكتەرىنىڭ ءوز دەنەلەرىن بارىنشا قىمتاپ كيىنگەنىن كورسەتەدى. دەمەك اتا - بابالارىمىز ايەل زاتىنا ارنالعان كيىمدەردى جاساۋدا ءدىنىمىزدىڭ تالاپتارىن باستى نەگىزگە العان. دەنە ءبىتىمدى جاۋىپ تۇراتىن كيىم ادامنىڭ قۇنىن ارتتىراتىنىن اتا - بابالارىمىز جاقسى بىلگەن. قىز بالانى سۇعاناق كوزدەردىڭ سۇعىنان ءتۇرلى كيىمدەر ارقىلى، اشەكەي بۇيىمدار ارقىلى ساقتاۋعا بولاتىنىن تەرەڭ ۇعىنعان.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
توپتاماداعى ساباقتار ءتىزىمى:1. كىمنىڭ مەكەنى جاقسى؟2. پايدالى قازبالار3. لەپتى سويلەم
