InfoHub Logo

قىرىققانباس پەن نازار اعايىندى ەكەۋى دە باتىر ەكەن. قىرىققانباس باتىردىڭ ەر كەۋدە ەرلىگىمەن دە، قايىسپاس كايسارلىعىمەن دە، شالدىرماس شەشەندىگىمەن دە اتى التى الاشقا كەڭ جايىلىپتى. سول باتىر ەرەگەسپەن ۇرلىق ىستەپ، كالماق پەن نايمانعا مازا بەرمەپتى. ءبىر ءساتى كەلگەندە قىرىققانباستى نايماندار ۇستاپ الىپ، قالماقتارعا بايلاپ بەرىپتى.

         ولاردىڭ قولىندا بايلاۋدا ءبىر جىل جاتادى. قاپىسىن تاۋىپ قاشىپ شىققان باتىر تۇتقىندا كوپ جاتىپ ابدەن السىرەگەندىكتەن ۇزاپ كەتە الماي، جازىققا جاتىپ قالادى. تاڭەرتەڭ قۋعىنشىلار قينالماي-اق تاۋىپ الادى. قالماقتار قاشقىندى اتقا سۇيرەتىپ ولتىرۋگە ۇكىم قىلادى. موينىنا قايىس ارقاندى سالىپ جىبەرىپ، كەڭ جازىقتا ءتۇس اۋعانشا سۇيرەتىپتى. الدەن ۋاقىتتا ءولدى-اۋ دەپ جەندەتتەر توقتايدى. جانسىز جاتقانىنا ءبارىنىڭ كوزى جەتەدى. ولار جولىنا ءتۇسىپ، كوزدەن تاسا بولدى-اۋ دەگەن كەزدە ولگەن باتىر باسىن كوتەرەدى. سويتسە، باتىر موينىنا ارقان تۇسكەندە كەڭىردەگىنە باسبارماعىن سالا قويادى دا، سۇيرەتىلگەن كەزدە ارقاننىڭ كىلقىندىرۋىنا يەگىمەن تىرەپ دەس بەرمەي قويىپتى. ال، تابانىن تىلگەندە تىرپ ەتسە ولتىرەتىنىن ءبىلىپ، قىنق ەتپەپتى ەسىل ەر!

         جاراسىن شوقپىتىمەن تاڭعان قىرىققانباس ءتۇن قاراڭعىسىمەن قالماقتىڭ قوراسىنان ءبىر قويدى ۇرلاپ الىپ شىعادى. ەسىن جيعان ەر ات ۇرلاپ ءمىنىپ، ەلىنە كەلەدى دە، كەشىكپەي كەرى ورالىپ، وشەسكەن نايمانىنا بەت قويادى. نايماننىڭ ىرگەسىن ءتۇرىپ قويىپ، جىلقىسىن شاۋىپ اكەتەدى.

         كەلەر جاز قىرىققانباس نايماندا اشىلعان جارمەڭكەگە كەلەدى. قايتارىندا جايىلىپ جۇرگەن توعىز اق باس اتانعا كەز بولادى. اتاندارعا قىزىققان قىرىققانباس ءبىر توقتى الىپ كەپ سويىپ جىبەرەدى دە، قانىمەن تۇيەلەردىڭ باسىن بوياپ تاستايدى. ءوزى الىستان شولىپ مال يەسىنىڭ كەلۋىن اڭديدى. ۇزاماي ول دا كورىنەدى. ول تۇيەلەرگە بارىپ كەرى قايتادى. باتىر الدىنان وزا شاۋىپ، سالەم بەرىپ ءجون سۇرايدى. جۇرگىنشى: توعىز اق باس اتانىم بار ەدى. سونى ايداپ اكەتەيىن دەپ كەلسەم ورنىندا جوق، ءوزىڭ كورمەدىڭ بە؟ – دەيدى. باتىر ازار دا بەزەر بولىپ، ءوزىنىڭ دە قىزىل باس توعىز اتانىن ىزدەپ دال ۇرىپ جۇرگەنىن ايتادى. ال، اناۋ: «ە، جارمەڭكەگە كەلگەن سورلى ەكەن عوي» دەپ ويلايدى دا. ءوزى الگىندە كورىپ قايتقان اتاندارعا جىبەرەدى.

         باتىر تەگىن ولجاعا بەلدەن باتىپ، ەلىنە تارتىپ وتىرادى.

         الگى پاقىر ءبىراز كۇن وتكەن سوڭ الدانعانىن بىلەدى دە ارتىنان قۋىپ جولعا شىعادى. باتىردىڭ ەلىنە كەلسە كورشى-قولاڭىمەن توعىز اتاندى ءبولىپ سويىپ العان. باتىر قونىس اۋدارىپ كوشىپ كەتىپتى. قۋعىنشى جۇرتتان اتاننىڭ ءبىر توبىعىن تاۋىپ الادى دا، باتىردى قۋىپ كەتە بارادى. ونى ازەر تاپقان قۋعىنشى داۋدىڭ دابىلىن ۇدەتىپ، اتاندى اكەل دەيدى.

         بەتتەتپەگەن قىرىققانباسقا:

         — تۇيەنىڭ توبىعى جۇرتىڭنان تابىلدى، تورەگە ءجۇر! – دەپ سۇيرەلەيدى.

         سوندا باتىر:

         — كانە تاپقان توبىعىڭ؟ – دەيدى. اناۋ توبىقتى قوينىنان سۋىرىپ العاندا، ونى باتىر جۇلىپ اپ ءبىر قىلعىپ ءبىر-اق جۇتىپتى. توبىق تاماعىنان وتكەن كەزدە بايلاۋلى تىماعىنىڭ باۋى تىرس ەتىپ ءۇزىلىپ كەتىپتى. ءىس ناسىرعا شاۋىپ، داۋگەر باتىردى تورەگە الىپ كەلىپتى. تورە داۋگەرگە:

         — كۋاڭ بار ما؟ – دەيدى.

         — بار كۋام تۇيەمنىڭ توبىعى ەدى، ونى مىنا نايساپ جۇتىپ قويدى! – دەپتى.

         سوندا قىرىققانباس:

         — تورەلىگىڭە قۇلدىق تاقسىر-ەكە! بۇل ادامنىڭ ناعىز جالاقور ەكەنىن ءوزىڭىز دە كورىپ وتىرسىز. ەگەر وسى ادام تۇيە تۇر عوي، قويدىڭ توبىعىن جۇتىپ بەرسە، توعىز اتانىن تىركەۋىمەن مەن-اق تاۋىپ بەرەيىن! – دەپتى.

         قايدان جۇتسىن، تاپقىر باتىر داۋدان وسىلاي قۇتىلىپتى. قىرىققانباستىڭ شىن اتى ىسماعۇل، شاشىنا ۇستارا وتپەگەندىكتەن شاشىن قىرىقتىقپەن العىزادى، سوندىقتان وسىلاي اتانعان ەكەن.

---